دوڭىز
دوڭىز، قابان — سۇتقورەكتىلەر كلاسىنىن جۇپتۇياقتىلار وتريادىنا جاتاتىن جابايى شوشقا. دوڭىزدىڭ ءۇش ءتۇرى، ال قازاقستاندا ءبىر عانا ءتۇر تارماعى بار. قازاقستاننىڭ بارلىق جەرىندە تارالعان. نەگىزىنەن، ەدىل-جايىق اتىرابىندا، كاسپيي تەڭىزىنىڭ جاعالاۋىندا، سىر بويىندا كەزدەسەدى. قامىس-قۇراقتى قوپالار مەن باتپاقتى جەرلەردى مەكەندەيدى. ءبىراق دوڭىز ورماندى-بۇتالى، شولەيت ايماقتارداعى وزەن-كول ماڭىنان دا كەزدەسە بەرەدى. ولاردىڭ سانى اۋا-رايىنىڭ قولايلىلىعى مەن اۋلانۋ مولشەرىنە بايلانىستى جىلما-جىل وزگەرىپ وتىرادى.
قازاقستانداعى دوڭىزداردىڭ سانى شامامەن 12-15 مىڭداي. قاباندارىنىڭ دەنە تۇرقى 125-175 سم، شوقتىعىنىڭ بيىكتىگى 80-100 سم، سالماعى 95-200 كگ. مەگەجىندەرى كىشىلەۋ كەلەدى. يمەك كەلگەن ازۋ تىستەرى سىرتقا شىعىپ تۇرادى. دوڭىز كورەك تالعامايدى. ءار ءتۇرلى وسىمدىكتەرمەن، جاندىكتەرمەن قورەكتەنە بەرەدى، ولەكسەنى دە جەيدى. مەگەجىندەرى ناۋرىز ايى مەن ماۋسىم ارالىعىندا تورايلايدى. ولار ءتورت-ون توراي تۋادى. دوڭىز — كاسىپتىك اڭ، ەتى، تەرىسى، قىلى پايدالانىلادى. ورتا ەسەپپەن ءار دوڭىز 50 كگ ەت، 10 كگ ماي، 250 دم2 تەرى جانە 0،5 كگ قىل بەرەدى.
You Might Also Like
-
سوزدەر تۇسىنىكتەمەسىن تەك ورمانشى عانا ىزدەپ قويماعان ەدى. ولاردى سانسىز كوپ كىسىلەر ىزدەيدى جانە سولاردى قاشان تاپقانشا تىنىشتىقتان ايىرىلادى.
-
دينا نۇرپەيىسوۆا (1861-1955) 1861 جىلى باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جاڭاقالا اۋدانىندا تۋىپ-وسكەن. حالىقتىڭ كۇيشى-كومپوزيتورى، قازاق مادەنيەتىنىڭ كورنەكتى قايراتكەرى. اكەسى بەلگىلى دومبىراشى ادام ەكەن...
