InfoHub Logo

ءبىزدىڭ اۋىلدا حالىققا ءقادىرلى قوس قاريا عۇمىر كەشتى. توكەن اقساقال تەمىردەن ءتۇيىن تۇيگەن ناعىز حاس شەبەردىڭ ءوزى بولاتىن. ەڭبەككە توسەلىپ تارامىستانعان ۇزىن سالالى ساۋساقتارىمەن كۇرىپ-كۇرىپ ەتكىزىپ كۇي شالاتىن دا ادەتى بار-تىن. اسىرەسە سۇگىردىڭ «بوز ىنگەنىن» تارتقاندا ءوڭى قۋقىل تارتىپ قوس جانارى سۋلانىپ كەتەتىن. كۇيدىڭ اسەرىنەن بە ەكەن كىم ءبىلسىن، كەي ساتتەرى ءبىرازعا دەيىن تىلگە كەلمەي ءۇنسىز وتىراتىن. كۇيىگىن كۇيمەن جۇباتقان اقساقالدىڭ الابۇرتقان استان-كەستەڭ جاندۇنيەسىن ءبىز پاقىر ول كەزدە قايدان باعامدايىق.

قاشان كورسەڭ دە جۇپتارى جازىلماي جۇرەتىندىگىنەن بولسا كەرەك، ەل ەكەۋىن «ەگىز شال» دەيتىن. سول قوس قاريانىڭ ءبىرى عيبرات اقساقالدىڭ قىلىعى مۇلدە وزگەشە-تۇعىن. شارشى توپتىڭ كوركىنە اينالعان كەلىستى قاريا مايدا قوڭىر اڭگىمەسىمەن ماڭايىن ءيىرىپ جۋساتاتىن.

سول، قوستومار اۋىلىنىڭ قۇتىنا اينالعان قوس قاريانىڭ ەكەۋى دە دۇنيەدەن ۇرپاقسىز ءوتتى. عيباڭ (عيبرات اقساقالدى ەل وسىلاي اتايتىن) بايبىشەسىمەن قىرىق جىل وتاسسا دا پەرزەنت سۇيمەگەن ادام. توكەڭدە ءبىر شيكى ەتكە زار بولىپ جۇرگەن ەدى. ايسارا اپامىز دۇنيە سالعاننان كەيىن كوپ ۇزاماي توسەك جاڭعىرتتى. العانى وزىنەن كوپ جاس كىشى، جەلەك جامىلىپ جەسىر قالعان اۋىلدىڭ ءبىر يناباتتى ايەلى بولاتۇعىن. جىلعا جەتپەي جەڭگەمىزدىڭ قۇرساعىنا ساۋلە ءبىتىپ، شەكەسى تورسىقتاي ۇلدى بولدى. توبەسى كوككە جەتكەن توكەڭنىڭ سول كۇنگى قۋانىشىنان گورى عيبرات اقساقالدىڭ قۋانىشى ۇستەم سەزىلدى. جاراتۋشىعا شۇكىر ايتىپ، جانارى كۇن ۇزاق بوتالاۋمەن بولدى. قاتقان ەزۋگە كۇلكى، قاڭسىعان جانارعا جاس سىيلاعان اللاجار ەكى قاريانىڭ ورتاسىندا ەركەتوتاي بولىپ ەرجەتىپ ءوستى.

جاباعى بۇلت جوڭكىگەن كۇزدىڭ سۇرەڭسىز كۇندەرىنىڭ ءبىرى بولاتىن.

«توكەڭنىڭ جان دەگەندە جالعىز ۇلى دۇنيەدەن وزىپتى» دەگەن قارالى حابار اۋىلدى تىكەسىنەن تۇرعىزدى. قولدى اياققا تۇرماعان ويىن بالاسى اۋىلدىڭ ەسكى قۇدىعىنا قۇلاپ مەرت بولعان ەكەن. قايعىعا بورداي ۇگىلىپ، ساي سۇيەگى سىرقىراماعان جان قالمادى. قارالى ۇيگە كوڭىل ايتۋعا كوپ بولىپ ءبىز دە بەتتەدىك. ارقانداي شۇباتىلعان كوپشىلىكتىڭ ۇزىن تىزبەگىن عيبرات اقساقال باستاپ كەلەدى.

توكەڭ بۇك ءتۇسىپ جاتىپ قالىپتى. نە ايتارىمىزدى بىلمەي اڭتارىلىپ ءبىز تۇرمىز. كەنەت «ءاي، توكە» دەگەن عيبرات قاريانىڭ ءۇنى ءولى تىنىشتىقتى سەيىلتكەندەي بولدى. «توكەم-اۋ، سەن قاندايسىڭ، مەن قاندايمىن؟» دەدى ءسوزىن ودان ءارى ۇستەپ. «اللادان سۇراعان اللاجار سەنىڭ عانا ەمەس، مەنىڭ دە الدانىشىم ەدى. ءتورت جىل توسىڭدە ويناقتاتىپ ماۋقىڭدى باستىڭ. شۇكىر دە، شۇكىر. ال، مەنى ايتشى، مەنى! مەنەن قايعىلى ەمەسسىڭ، توكە! قۇداي ءوزى بەرگەن جاندى ءوزى الادى-داعى. ءبىر نامازدىڭ ۇستىندە وتىز ۇلىنان ايىرىلعان داۋىتتەن اۋليە ەمەسپىز. اللاعا شەت بولمايىق. مەن ەمەس، كەرىسىنشە سەن ماعان كوڭىل ايتۋعا ءتيىسسىڭ» — دەدى. وسى سوزدەن كەيىن ومىراۋى جاسقا بويالعان توكەن قاريا توسەكتەن باسىن كوتەردى. راس، مەنىكى اسىلىق ەكەن. جاراتۋشى يە سىزدەر مەن بىزدەرگە تەك عانا سابىر بەرسىن دەپ جينالعان جۇرتقا كوڭىل ايتتى. تۇسىنگەن قاۋىم ءبىرىن-بىرى عيزات ەتىسكەن قوس قاريانىڭ قايسار قاسيەتىنە تاڭداي قاعىپ تامسانىپ جاتسا، بازبىرەۋلەرى توكەڭ الجىعان ەكەن، كوپشىلىككە كوڭىل ايتقانى نەسى، مۇندايدا بولادى ەكەن عوي دەپ كوپكە دەيىن كۇڭكىلدەسىپ ءجۇردى.

RS. ەسكى اۋىل. زىمىراعان ءومىر. ەگىز شال الدەقاشان توپىراق باسقان تومپەشىككە اينالعان. «يت قىلشىعىنا تۇنعان قىلاۋداي جالت-جۇلت ەتكەن» جالعان دۇنيەدە قوس قاريانىڭ سوڭىندا تەك ەل ەسىندە جۇرەتىن ەسكى حيكايالار مەن ءمولت ەتكەن كوز جاسىنان دا تۇنىق عيبراتتار عانا قالدى...

---