InfoHub Logo

         بۇرىنعى ۋاقىتتا داۋلەتى اسقان، سۋداي تاسقان، كوڭىلى جاي، ءتورت تۇلىككە ساي ءبىر باي بولىپتى.

         ول بايدىڭ تورتكوز، مويناق دەگەن ەكى توبەتى بار ەكەن. ءبىر كۇنى ءتۇس مەزگىلىندە ەكى توبەت ءوز قىزىعى وزىنە، ءوز تۇرمىسى وزىنە بولىپ، تاماعى توق، كۇن شۋاقتا، ءۇيدىڭ ەسىگىنىڭ الدىندا، بىر-بىرىنە قاراما-قارسى جاتىپ، ءوزارا اڭگىمەگە كىرىسىپتى. بۇلار جاقسىلىق پەن جاماندىق جونىندە سويلەسىپ، ءوز الدەرىنشە ولاردىڭ قانداي بولاتىندىقتارىن تەكسەرىپ، ونى بىتىرمەستەن جومارتتىق جونىندە سويلەسىپ، ونى بىتىرمەستەن ساراڭدىق جونىندە ءسوز قوزعاپ، ءبىرىنىڭ باسىن، ءبىرىنىڭ اياعىن شاتىپ، اقىرىندا ىرىلداسىپ، اقىرى اڭگىمە ارناسى ارازدىق پەن تاتۋلىققا تۇسەدى.

         سول ۋاقىتتا ءتىلمارسىعان مويناق:

         — دوستىم، تورتكوز، وسى مەن ويلاپ تۇرسام، دۇنيەدە تاتۋلىقتان جاقسى نارسە بار ما؟ وسى ەكەۋىمىزدىڭ توبەلەسپەي جۇرەتىن كۇنىمىز بولار ما؟ ءبىز جوق نارسەگە ىرىلداسىپ، جوق نارسەگە تالاسامىز، بىرىمىزگە-بىرىمىز جىلى شىرايىمىزدى كورسەتپەيمىز، ءبىر ويناپ-كۇلىپ جۇرمەيمىز. كۇندە تالاس، كۇندە توبەلەس، وسىمەنەن كۇنىمىز ءوتىپ بارادى. كەيدە تالاسقانىمىزدان ەكەۋىمىز دە تاماقتان ايىرىلىپ، ونى قۇتپان تارتىپ اكەتەدى، بىزدەن باسقا جولدىاياق، قۇتپان، ءبورىباسار – ءبارى دە ىنتىماقشىل، ءبىرىنىڭ اۋزىنان ءبىرى جىرىپ جەيدى. ءبىز ەكەۋىمىز دە سولار سياقتى ىنتىماقتى بولىپ، ءار نارسەگە تالاسپاي، ءبولىپ ءىشىپ، شىن دوسجارلىققا كوڭىلىمىزدى بەرسەك قايتەدى؟ ءبىرىمىزدىڭ قاباعىمىزعا ءبىرىمىز قاراپ، كۇننىڭ قالاي وتكەنىن بىلمەي قالاتىن بولساق قايتەدى؟ وسى سوزىمىزگە نە ايتاسىڭ؟ – دەيدى.

         سول ۋاقىتتا تورتكوز اياقتى كوسىلىپ، قۇيرىقتى بۇلعاڭداتىپ، قاباقتى اشىپ، مويناقتىڭ ءسوزىن قۇپتادى:

         — دوستىم، مويناق، مۇنىڭ ابدەن قۇپتارلىق ءسوز. بۇنى مەن دە ويلاۋشى ەدىم. وسى ەكەۋىمىزگە نە جەتپەيدى، تاماعىمىز توق، قايعى دەگەندى بىلمەيمىز، سولاي بولا تۇرا تۇككە تۇرمايتىن ءبىر نارسەگە تالاسىپ، جۇلىسىپ-اق جاتقانىمىز. راسىندا، وسى قىلىعىمىزدى تاستالىق، – دەپ ءسوزىن اياقتايدى.

         مۇنىڭ سوزىنە مويناق تا ماڭىزدانىپ، كوز تىگىپ، قۇيرىقتى قىسىپ:

         «ال، ەندەشە، دوس بولايىق» دەگەن ءسوز كومەيىنە ءبىر كەلىپ، ءبىر قايتىپ تۇرعاندا:

         — دوس بولعاننىڭ بەلگىسى، مىنە، – دەپ، تورتكوز مويناقتىڭ موينىنان قۇشاقتاي الادى. ەكەۋى ءبىرىن-بىرى قۇشاقتاپ، ايمالاپ، بەتتەرىنە بەتتەرىن تيگىزىپ:

         — «ەكەۋىمىزدىڭ دوستىعىمىزدى ەشكىم ايىرا الماس، تاۋ كۇيىپ، تاس جانسا دا، اشتان ولسەك تە تاماق جاعىنا تالاسپاسپىز، – دەپ سەرتتەسەدى.       دوستىق قۇشاقتارىن ايىرىسا الماي تۇرعاندا، اس ۇيدەن لاقتىرعان ءبىر مايلى ومىرتقا ەكەۋىنىڭ قاسىنا كەلىپ، توپ ەتە قالادى. مايلى سۇيەكتى كورگەندە، كوزدەرى جايناپ، ەستەرى شىعىپ، ەكەۋى دە قۇشاقتارىن جازىپ، العا ۇمتىلىسادى. تىرناقتارىمەن سۇيەكتى باسىسىپ، بىرىنەن-بىرى قىزعانىپ، ىرىلداسا-ىرىلداسا بارىپ، جۇلقىلاسىپ، تالاسا باستايدى. ءبىرىن-بىرى تىستەپ، تارتقان زاردابىنان جۇندەرى دودا-دودا بولىپ، اسپانعا ۇشادى. داۋىستارىن ەسىتىپ، جولدىاياق، قۇتپان، ءبورىباسارلار كەلىپ، تالاسقان ومىرتقالارىن ءبورىباسار الىپ قاشىپ كەتەدى. شۋىلداعان قوي ۇركىپ، قويدىڭ شەتىندە جاتقان قويشىلار كەلىپ، يتتەردى سويىلداپ ءجۇرىپ، زورعا ايىرادى.

---