ەكىنشى اناليتيكالىق توپ كاتيوندارى
شىمكەنت قالاسى
№2 «اۆيسەننا» كوپسالالى مەديسينالىق كوللەدجىنىڭ
فارم – 22 -18ر توپ ستۋدەنتى زاكيروۆا لۋيزا رۋستامبەكوۆنا
عىلىمي جەتەكشىسى: ايتەنوۆا نۇرگۋل ىدىرىس قىزى
بۇل توپتى Ag+، Pb2+ كاتيوندارى قۇرايدى، سl- يوندارىمەن سۋدا ناشار ەريتىن قوسىلىستار تۇزەدى، سوندىقتان جۇيەلىك تالداۋدا 2 ن. HC1 ەرىتىندىسىن توپتىق رەاگەنتى رەتىندە پايدالانادى
ەكىنشى اناليتيكالىق توپ كاتيوندارىنىڭ فيزيكا-حيميالىق شامالارى
|
كاتيون |
توتىعۋ دارەجەسى |
يوندىق راديۋسى |
|
Ag+ |
+1 |
2،2 |
|
رb2+ |
+1 |
1،8 |
حلوريدتەر مەن گيدروكسيدتەردىڭ ەرىگىشتىك كونستانتاسى مەن ەرىگىشتىگى.
ت=293ك.
|
قوسىلىس |
EK |
E، مول/ل |
|
AgCl |
1،6∙10-10 |
1∙10-5 |
|
رbس12 |
2∙10-5 |
2∙10-2 |
|
AgBr |
3∙10-13 ؛ |
6∙10-7 |
|
Ag2و (Ag+، OH-) |
2∙10-8 |
1∙10-4 |
|
Pb(OH)2 |
3∙10-16 |
1∙10-4 |
|
AgJ |
9∙10-17 |
1∙10-9 |
Toپ رەاگەنتىنىڭ اسەرىنەن بۇل توپ كاتيوندارى اق ءتۇستى تۇنبالار تۇزەدى:
Pb(Nو3)2+ 2HC1 = رbسl2↓ + 2HNو3
كونسەنترلى تۇز قىشقىلى ەرىتىندىسىن پايدالانباعان ءجون، سەبەبى AgCl جانە رbس12 سۋدا ەريتىن كومپلەكستى قوسىلىستار ءتۇزۋى مۇمكىن.
AgCl + 2 HC1 = H2[AgCl3] PbCl2 + HC1 = ن[رbسl3]
حلوريدتەردىڭ حيميالىق قاسيەتتەرىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىنە سۇيەنىپ، ولاردى جۇيەلىك اناليزدە بىر-بىرىنەن ءبولىپ الۋعا بولادى. حلوريدتەردىڭ ەرىگىشتىگى، اسىرەسە حيميالىق قاسيەتتەرى ءار ءتۇرلى بولىپ كەلەدى.
قورعاسىن ءحلوريدىنىڭ ەرىگىشتىگى باسقا حلوريدتەرگە قاراعاندا (14-كەستە) جوعارى جانە تەمپەراتۋرا وسكەن سايىن ەرىگىشتىگى ارتادى (t = 20°C - 0،99 گ/100 گ ن2و، t=100 °س - 3،34 گ/100 گ ن2و). سوندىقتان ونىڭ ىستىق سۋداعى ەرىگىشتىگى AgCl ەرىگىشتىگىنەن الدەقايدا جوعارى بولعاندىقتان، ولاردى بىر-بىرىنەن ءبولىپ الۋعا مۇمكىنشىلىك بەرەدى. ءبىر ەسكەرەتىن جاعداي رbس12 ەرىگىشتىگى جوعارى بولعاندىقتان تۇنباعا تولىق تۇسپەيدى.
كۇمىس ءحلوريدى سۋدا ناشار ەريدى، ءبىراق كۇن ساۋلەسىنىڭ اسەرىنەن قارايادى:
2 AgCl = 2 Ag + سl2
مينەرالدى قىشقىلداردا HNO3، H2Sو4 ەرىمەيدى، ءبىراق اممونيي گيدروكسيدىندە، (HN4)2سو3 ەرىتىندىسىندە جاقسى ەريدى.
AgCl + 2 NH4OH = [Ag(NH3)2]Cl + 2 ن2و
AgCl + (NH4)2Cو3 = [Ag(NH3)2]Cl + ن2و + Cو2↑
سىلتىلەرمەن بۇل توپ كاتيوڭدارى ەرىگىشتىگى تومەن (14-كەستە) گيدروكسيدتەر تۇزەدى، ءبىراق كۇمىس گيدروكسيدى تۇراقسىز:
Pb(Nو3)2 + 2NaOH = Pb(OH)2 + 2NaNو3
2 AgNو3 + 2 NaOH = Ag2و + 2 NaNو3 + H2و
قورعاسىن گيدروكسيدى امفوتەرلى:
2 H++ رbو22- = 2 ن++ [Pb(OH)4]2- = H2[Pb(OH)2] = Pb(OH)2= 2 OH- + Pb2+
كۇمىس تەك توتىقتىرعىش قىشقىلداردا ەريدى:
3 Ag + 4 HNو3 = 3 AgNو3 + NO↑ + 2 H2و
قورعاسىن كەرنەۋ قاتارىندا سۋتەككە دەيىن تۇرسا دا سۇيىتىلعان تۇز، كۇكىرت قىشقىلدارىندا ەرىمەيدى، سەبەبى مەتالل بەتىندە سۋدا ەرىمەيتىن حلوريد جانە سۋلفات تۇزدارى تۇزىلەدى دس، مەتالدى ءارى قاراي ەرۋدەن ساقتاپ قالادى.
مەتالدىق قورعاسىن جانە ونىڭ تۇزدارى وتە ۋلى. راديوحيميادا جانە رەنتگەن تەحنيكاسىندا ساۋلەلەنۋدى ءسىڭىرۋ ماقساتىندا مەتالدىق قورعاسىننان ەكرانداۋشى قوندىرعىلار، سونىمەن بىرگە راديواكتيۆتى زاتتاردى تاسىمالدايتىن جانە ساقتايتىن كونتەينەرلەر جاسايدى. قورعاسىننان تەلەفون جانە ەلەكتر كابەلدەرىنىڭ قورعاعىش قابىقشالارىن دايىندايدى. قورعاسىن وكسيدىنىڭ وندىرىسىنە جۇمسايدى. قورعاسىن وكسيدى شىنىلاردىڭ، ەمالدەردىڭ، پيگمەنتتەردىڭ (مايلى بوياۋلار ءۇشىن) قۇرامىنا كىرەدى. قورعاسىننىڭ تۇزدارى ورتالىق نەرۆ جۇيەسىنە اسەر ەتەدى، گەموگلوبيننىڭ الماسۋ پروسەسىن بۇزادى، اسقازان اۋرۋىنىڭ پايدا بولۋىنا اكەلىپ سوعادى. ۋعا قارسى ءدارى رەتىندە جۇمىرتقا بەلوگى، اسكوربين قىشقىلى پايدالانىلادى. قورعاسىن اسەتاتى ەرىتىندىسىنە شۇبەرەكتى مالىپ، تەرىنىڭ ءىسىپ قىزارعان جەرىنە تارتادى. رb(سن3سوو)2 - ءنى توقىما ونەركاسىبىندە باسىتقى رەتىندە قولدانادى.
رbسrو4 جانە رbسrو4 رb(ون)2 قوسىلىستارىن مايلى بوياۋلار وندىرىسىندە پيگمەنت رەتىندە قولدانادى.
رbO2 – سىرىڭكە وندىرىسىندە پايدالانادى. رb3و4 - سۋريكتى حرۋستال، ەمال، جىلتىراق (گلازۋر)، لينوليۋەم وندىرىسىندە، قىزعىلت-سارى پيگمەنت تۇرىندە مايلى بوياۋلاردا پايدالانادى.
كۇمىس ءوندىرىسىنىڭ كوپ بولىگى تيىن جاساۋدا قولدانىلادى. حيميا ونەركاسىبىندە كۇمىستى زەرتحانالىق ىدىستار (تازا سىلتىلەر نەمەسە سىلتىلىك مەتالداردىڭ تۇزدارىن بالقىتاتىن تيگەلدەر)، زەرتحانالىق قۇرال-جابدىقتار (شپاتەل، قىسقىشتار جانە ت.ب.) جاساۋدا پايدالانادى.
تاماق ونەركاسىبىندە ءار ءتۇرلى سۋسىندار دايىندايتىن كۇمىس اپپاراتتارىن قولدانادى.
مەتالدىق كۇمىستى تەرميالىق بۋلاندىرۋ جولىمەن اينالار، تۇزدار الۋ ءۇشىن، ءار ءتۇرلى اشەكەيلەر، تۇرمىس زاتتارىن جاساۋدا پايدالانادى.
كۇمىس بالقىمالارى — ءتىس پلومبالارىن، كوپىرشەلەرى مەن پروتەزدەرىن، ءاس-ۇي ىدىستارىن جاساۋدا، توڭازىتقىش ونەركاسىبىندە كەڭىنەن قولدانىلادى.
كۇمىس (I) يوندارىنىڭ باكتەريسيدتى قاسيەتى سانيتارلىق تەحنيكادا جانە مەديسينادا كەڭىنەن پايدالانىلادى. كۇمىستىڭ كوللويدتى ەرىتىندىسىمەن وندەلگەن بينتتەر مەن ماقتالار تەرى اۋرۋلارىن ەمدەۋدە قولدانىلادى. كۇمىس نيتراتىن ءار ءتۇرلى كۇمىس قوسىلىستارىن الۋدا، اينا وندىرىسىندە، جارىققا سەزگىش ەمۋلسيالار الۋدا، شاشتى جانە ماتانى بوياۋدا، سونىمەن بىرگە اناليتيكالىق رەاكتيۆ رەتىندە جانە كۇمىستى ەلەكتروليتيكالىق تۇندىرۋدا پايدالانادى. قاتتى كۇمىس نيتراتىنىڭ قارىنداشتارى (لياپيس) 1 بولىك AgNو3 پەن 1بولىك KNو3-تەن تۇرادى، ونى مەديسينادا كۇيدىرۋ ءۇشىن قولدانادى. كۇمىس حلوريدىنەن ينفراقىزىل ساۋلەلەنۋ ايماقتارىندا جۇمىس ىستەيتىن پريبورلار ءۇشىن لينزالار جاسايدى. AgCl - دىڭ كوپ بولىگىنەن فوتوپلەنكا دايىندايدى، باكتەريسيدتى قاسيەتىنە بايلانىستى، AgCl نەگىزىندە كوزدىڭ شىرىشتى قابىعىن وڭدەۋدە قولداناتىن پرەپاراتتار دايىندايدى، سول سياقتى كۇمىس ءحلوريدى ازىق-تۇلىكتى كونسەرۆىلەۋ جانە ستەريلدەۋ ءۇشىن قولدانادى.
You Might Also Like
-
شىمكەنت قالاسى، №2 «اۆيسەننا» كوپسالالى مەديسينالىق كوللەدجىنىڭ فارم – 22 -18ر توپ ستۋدەنتى يسمايلوۆا نۋرحان الىمبەكوۆنا عىلىمي جەتەكشىسى: ا.جاقىپبەكوۆ
-
ءومىر سالتىڭىزداعى ازداعان وزگەرىس تەرىڭىزدى ساۋ قىلىپ ءارى جايناتىپ جىبەرەدى.
