- 05 ناۋ. 2024 02:27
- 231
ەلەكتر زاريادتارىنىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى. كۋلون زاڭى
استانا قالاسى №53 مەكتەپ - ليسەيىنىڭ
فيزيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
تۋلەۋبايەۆا كوكەش ناعاشىبايەۆانا
فيزيكا 8 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەلەكتر زاريادتارىنىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى. كۋلون زاڭى
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ەلەكتروستاتيكانىڭ نەگىزگى زاڭدارى تۇيىقتالعان جۇيەدە زاريادتىڭ ساقتالۋ زاڭى مەن كۋلون زاڭىنىڭ ماڭىزى مەن مازمۇنىن ءتۇسىنىپ ەسەپ شىعارۋعا داعدىلاندىرۋ.
مىندەتتەرى:
كۋلون زاڭىنىڭ ماتەماتيكالىق ورنەگى جونىندە ءتۇسىندىرۋ
كۋلون كۇشىنىڭ ولشەم بىرلىكتەرىن ۇعىندىرۋ
ءوز ويلارىن اشىق ايتۋعا، تۇجىرىمداما جاساي بىلۋگە، ساۋاتتى، مادەنيەتتى سويلەۋگە، اۋىزشا، جازباشا ەسەپتەۋگە ماشىقتاندىرۋ، بىلىمگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ
ۇجىمشىل، ۇيىمشىل، ۇقىپتى، جيناقتى بولۋعا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
كورنەكىلىگى: پلاكاتتار، رەزينا شارلار، ەبونيت، مەتالل تاياقشالار، ەلەكتروسكوپ جانە ت. ب.
ءادىس - تاسىلدەر: سىني تۇرعىدان ويلاۋ، توپتىق جۇمىس، ترەنينگ، كورنەكىلىك، تاجىريبە جانە ت. ب.
ساباقتىڭ جوسپارى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. «دوپ ماعان» ءادىسى
(دوپتى وقۋشىلارعا لاقتىرىپ، ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ )
مىسالى: ەلەكترلەنۋدى بايقاۋعا ارنالعان ەڭ ىڭعايلى اسپاپ ەلەكتروسكوپ دەپ اتالادى.
ەلەكتروسكوپ گرەك سوزىنەن اۋدارعاندا «ەلەكتردى كورەمىن» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
ەلەكتر زاريادتارىن وتكىزۋ قابىلەتىنە قاراي زاتتار شارتتى تۇردە ەلەكتروتكىزگىشتەر جانە ەلەكتر وتكىزبەيتىندەر بولىپ بولىنەدى.
وتكىزگىشتەر نەمەسە يزولياتورلارعا ادامنىڭ، مالدىڭ دەنەسى، ىلعال جەر جاتادى. ەلەكتر زاريادىن وتكىزبەيتىندەرگە پلاستماسسالار، فارفور، شىنى، ماتالار جاتادى.ەلەكتر زاريادى فيزيكالىق شاما.
ءارى قاراي بولىنبەيتىن ەڭ از تەرىس زاريادى بار بولشەك ەلەكترون دەپ اتالادى.
ميليككەن تاجىريبە جۇزىندە انىقتاعان ەلەكتروننىڭ ەلەكتر زاريادىن ەلەمەنتار زارياد دەپ اتايدى
ەلەكترون زاريادى تەرىس بولادى جانە ونى ە ارپىمەن بەلگىلەيدى. ونىڭ سان ءمانى - 1، 6 x 10 - 19 كل تەڭ.
يادرونىڭ قۇرامىنداعى وڭ زاريادتالعان بولشەك پروتون، زاريادى بولمايتىن، نەيترون بولادى.
اتومداعى ەلەكتروندار سانى پروتونداردىڭ سانىنا تەڭ.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
فيزيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
تۋلەۋبايەۆا كوكەش ناعاشىبايەۆانا
فيزيكا 8 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەلەكتر زاريادتارىنىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى. كۋلون زاڭى
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ەلەكتروستاتيكانىڭ نەگىزگى زاڭدارى تۇيىقتالعان جۇيەدە زاريادتىڭ ساقتالۋ زاڭى مەن كۋلون زاڭىنىڭ ماڭىزى مەن مازمۇنىن ءتۇسىنىپ ەسەپ شىعارۋعا داعدىلاندىرۋ.
مىندەتتەرى:
كۋلون زاڭىنىڭ ماتەماتيكالىق ورنەگى جونىندە ءتۇسىندىرۋ
كۋلون كۇشىنىڭ ولشەم بىرلىكتەرىن ۇعىندىرۋ
ءوز ويلارىن اشىق ايتۋعا، تۇجىرىمداما جاساي بىلۋگە، ساۋاتتى، مادەنيەتتى سويلەۋگە، اۋىزشا، جازباشا ەسەپتەۋگە ماشىقتاندىرۋ، بىلىمگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ
ۇجىمشىل، ۇيىمشىل، ۇقىپتى، جيناقتى بولۋعا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
كورنەكىلىگى: پلاكاتتار، رەزينا شارلار، ەبونيت، مەتالل تاياقشالار، ەلەكتروسكوپ جانە ت. ب.
ءادىس - تاسىلدەر: سىني تۇرعىدان ويلاۋ، توپتىق جۇمىس، ترەنينگ، كورنەكىلىك، تاجىريبە جانە ت. ب.
ساباقتىڭ جوسپارى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. «دوپ ماعان» ءادىسى
(دوپتى وقۋشىلارعا لاقتىرىپ، ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ )
مىسالى: ەلەكترلەنۋدى بايقاۋعا ارنالعان ەڭ ىڭعايلى اسپاپ ەلەكتروسكوپ دەپ اتالادى.
ەلەكتروسكوپ گرەك سوزىنەن اۋدارعاندا «ەلەكتردى كورەمىن» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
ەلەكتر زاريادتارىن وتكىزۋ قابىلەتىنە قاراي زاتتار شارتتى تۇردە ەلەكتروتكىزگىشتەر جانە ەلەكتر وتكىزبەيتىندەر بولىپ بولىنەدى.
وتكىزگىشتەر نەمەسە يزولياتورلارعا ادامنىڭ، مالدىڭ دەنەسى، ىلعال جەر جاتادى. ەلەكتر زاريادىن وتكىزبەيتىندەرگە پلاستماسسالار، فارفور، شىنى، ماتالار جاتادى.ەلەكتر زاريادى فيزيكالىق شاما.
ءارى قاراي بولىنبەيتىن ەڭ از تەرىس زاريادى بار بولشەك ەلەكترون دەپ اتالادى.
ميليككەن تاجىريبە جۇزىندە انىقتاعان ەلەكتروننىڭ ەلەكتر زاريادىن ەلەمەنتار زارياد دەپ اتايدى
ەلەكترون زاريادى تەرىس بولادى جانە ونى ە ارپىمەن بەلگىلەيدى. ونىڭ سان ءمانى - 1، 6 x 10 - 19 كل تەڭ.
يادرونىڭ قۇرامىنداعى وڭ زاريادتالعان بولشەك پروتون، زاريادى بولمايتىن، نەيترون بولادى.
اتومداعى ەلەكتروندار سانى پروتونداردىڭ سانىنا تەڭ.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ