InfoHub Logo

بۇگىندە الەمدە الەمدىك قاۋىمداستىق مويىنداعان 200-دەن استام مەملەكەت بار. ولاردىڭ ءارقايسىسىندا وزدەرىنە ءتيىستى ەرەكشە بەلگىلەرى، سونىڭ ىشىندە ەلتاڭباسى، ءانۇرانى مەن تۋى بار. سونىمەن بىرگە كوبىنەسە مۇنداي كەنەپ ماتالار ءبىر نارسەنى الدەقايدا ايقىن كورسەتىپ قانا قويماي، سول ەلدىڭ قىزىقتى تاريحىن دالمە-دال ايتىپ تۇرادى. ءتىپتى، ونەر تۋىندىسى رەتىندە قابىلداناتىن تۋلار دا بار. مىنە وسى تۇرلى-تۇستىلەردىڭ ىشىنەن ءبىز ەڭ ايرىقشا مەملەكەتتىك رامىزدەردى تاڭداپ الدىق.

جۇگىرتپە تۋ. مەن ارالىنىڭ ءرامىزى وسىنداي بولىپ تابىلادى. بۇل ايماق يرلاند تەڭىزىندە انگليا، شوتلانديا جانە يرلانديا ارالىعىندا ورنالاسقان. ارال بريتان كولونناسىنىڭ مەملەكەتتىك يەلىگىندە. تۋ تىكبۇرىشتى قىزىل كەنەپ ماتادان جاسالعان، ورتاسىندا ۇلتتىق بەلگى – تريسكەليون ورنالاسقان.

جۇگىرىپ كەلە جاتقان بۇل ءۇش اياق بىر-بىرىمەن بىرىكتىرىلە وتىرىپ، جۇلدىز ءتارىزدى الدەنەنى قۇرايدى. گرەك تىلىنەن اۋدارعاندا بۇل ءرامىز «ءۇش اياقپەن جۇرەتىن» دەگەندى بىلدىرەدى. ول ادامدار ويلاپ تاپقان وتە ەجەلگى رامىزدەردىڭ ءبىرى. تريسكەليوننىڭ سۋرەتىن يتاليانىڭ سولتۇستىگىندەگى تاريحتان بۇرىنعى ۇڭگىرلەردەن، سونىمەن قاتار گرەك ساۋىتتارى مەن VI-VIII عاسىرلارداعى تيىنداردان تاپقان. بۇل بەلگى نورۆەگيا مەن سيسيليادا دا كەزدەسەدى.

مەن ارالىن مەكەندەۋشىلەر تريسكەليوننىڭ ولارعا سكانديناۆيا ەلىنەن كەلگەندىگىن ايتادى. قالاي بولعاندا دا، ول ءحىىى عاسىردان باستاپ ارالدىڭ ۇلتتىق ءرامىزى بولىپ تابىلادى. ال جەرگىلىكتى تريسكەليوننىڭ ءمانىن ۇلتتىق ۇران بارىنەن دە جاقسى تۇسىندىرەدى: «قاي جاققا لاقتىرساڭ دا، ول تىك تۇراتىن بولادى». باسقا سوزبەن ايتقاندا، دوڭگەلەنە جۇگىرگەن اياقتار دامۋدى، تۇراقتىلىقتى جانە قوزعالىستى بىلدىرەدى. بۇل ارالدىڭ تۋى الەمدەگى ەڭ ەسكى تۋلاردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. سوڭعى رەت ول ءحىىى عاسىردىڭ سوڭىندا اۋىستىرىلعان ەكەن. ونى رەسمي تۇردە 1971 جىلدىڭ 27 تامىزىندا بەكىتكەن.

ەڭ گۋمانيستىك تۋ. شۆەيساريا تۋى تىك بۇرىشتى بولىپ كەلمەيتىن الەمدەگى مەملەكەتتەردىڭ اراسىنداعى ەكىنشى تۋ بولىپ تابىلادى. بۇل ءرامىز قىزىل شارشى تۇرىندە، ورتاسىنا اق ءتۇستىايقىش توتەسىنەن بەينەلەنگەن. سونىمەن بىرگە ايقىشتىڭ ۇشتارى قىزىل ماتانىڭ جيەكتەرىنە دەيىن جەتپەيدى. تۋ رەسمي تۇردە ءحىح ءجۇزجىلدىقتا ۇلتتىق ءرامىز رەتىندە بەكىتىلگەن.

شۆەيساريا تۋى شۆيس كانتونىنىڭ ەلتاڭباسىنان شىققان. ول 1291 جىلى شۆەيساريا كونفەدەراسياسىن قۇرعان وسىنداي ءۇش بىرلەستىكتىڭ ءبىرى بولدى. وسىنداي بەينەدەگى تۋ العاش 1339 جىلى لاۋپەنە ماڭىنداعى شايقاس كەزىندە جارىققا شىقتى. تەك ول كەزدە ايقىشتار الدەقايدا جىڭىشكەلەۋ، ماتانىڭ جيەكتەرىنە دەيىن سوزىلعان بولاتىن.

شۆەيساريا تۋىنىڭ ءتۇسى قاسيەتتى ريم يمپەرياسى كەزەڭىنەن بەرى وزگەرمەگەندىگىن ايتا كەتۋ كەرەك، ال ءپىشىنى جەتىلدىرىلە تۇسكەن. كونفەدەراسيا كەزەڭىندە تۋ ءۇشبۇرىشتى بولدى، كەيىننەن ول قىزىل فونداعى بىردەي بەس شارشىدان قۇرالعان اق ءتۇستى ايقىشقا وزگەردى. سوسىن تەك 1889 جىلى عانا تۋ ءوزىنىڭ قازىرگى تۇرىنە ەندى.

ءدال وسى شۆەيساريا تۋىن ەڭ گۋمانيستىك تۋ دەپ ايتۋعا بولادى. ويتكەنى ونىڭ الدىڭعى شارشىلاردان قۇرالعان ايقىشى بار ءتۇرى قىزىل كرەستىڭ تانىمال بەلگىسىنىڭ ءتۇپ بەينەسى بولدى. تەك تۇستەرىنىڭ عانا ورنى اۋىستىرىلدى. وسىنداي قايىرىمدىلىق ۇيىمىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، شۆەيساريا ازاماتى جان انري ديۋنانعا وسىلايشا لايىقتى قۇرمەت كورسەتىلگەن.

مۇحيتقا بولەنگەن تۋ. ماريانا ارالىندا گۋام مەملەكەتى ورنالاسقان. ونىڭ تۋى كوك كەنەپ ماتادان جاسالىپ، جيەگى قىزىل جيەكتەمەمەن كومكەرىلگەن. كوك ءتۇس، تۇسىنگەنىمىز بويىنشا، ارالدى بارلىق جاعىنان قورشاپ جاتقان تىنىق مۇحيتتى بىلدىرەدى. ال قىزىل جيەكتەمە – يسپانيا مەن جاپونيا باسقىنشىلىعى كەزىندە توگىلگەن تۇرعىنداردىڭ قانى. العاشىندا تۋدىڭ قىزىل جيەكتەمەسىز نۇسقاسى بەكىتىلگەن، بۇل 1917 جىلى 4 شىلدەدە بولعان. ال 1948 جىلى بۇل مەملەكەتتىك ءرامىزدىڭ قازىرگى نۇسقاسى جارىق كوردى.

تۋدىڭ ورتاسىنا گۋام مەملەكەتىنىڭ ەلتاڭباسى ورنالاستىرىلدى. ءپىشىنى بويىنشا ول، جەرگىلىكتى تۇرعىندار سوعىس كەزىندە جانە اڭشىلىققا پايدالانعان العاشقى بازالتتى قارۋدى ەسكە تۇسىرەدى. سوزىلىڭقى سوپاقشانىڭ ورتاسىندا گۋامنىڭ استاناسى حاگاتنى قالاسىنىڭ ءمۇيىسى بەينەلەنگەن. وندا ساموا مەن پولينەزيا حالىقتارى اراسىنداعى وتە تانىمال پروا قايىعى ءجۇزىپ ءجۇر. سونداي-اق تۋدىڭ ورتاسىنان كوكوس پالماسى وسكەن جاعالاۋدى، جەرگىلىكتى وزەندى جانە جارتاستى كورۋگە بولادى. سول جەردە مەملەكەتتىڭ اتاۋى – GUAM قىزىل ارىپتەرمەن جازىلعان.

كىشىگىرىم ەلتاڭبا وتە سيمۆوليكالىق تۇردە شىققانىن ايتا كەتۋ قاجەت. مىسالى، پروا قايىعى ارالدىڭ بايىرعى تۇرعىلىقتى حالقىنىڭ باتىلدىعىن بەينەلەيدى. ءبىر كەزدەرى وندا ابوريگەندەر تىنىق مۇحيتتىڭ شەكسىز ايدىنىن ەمىن-ەركىن باتىل تۇردە شارلاعان. مۇحيتقا قۇياتىن وزەن جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ ءوز جەرلەرىنىڭ رەسۋرستارىن باسقالارمەن دە بولىسۋگە ءازىر ەكەندىگىن كورسەتەدى. جاعالاۋ ءدال سول تۇرعىلىقتى حالىقتىڭ ءوز وتانى مەن ونىڭ تابيعاتىنا دەگەن ادالدىعىن بىلدىرەدى.

جارتاس – بۇل تۇرعىنداردىڭ بولاشاق ۇرپاققا وزدەرىنىڭ مادەنيەتىن، ءتىلى مەن اتامۇرالارىن قالدىرۋعا بەرگەن ۋادەلەرى. قۇنارسىز قۇمدا ءوسىپ تۇرعان كوكوس پالماسى، ارال تۇرعىندارىنىڭ، شىدامدىلىعى مەن تاباندىلىعىن بىلدىرەدى. اعاش ءدىڭىنىڭ مايىسىپ تۇرۋى گۋام حالقىنىڭ باسىنان وتكەرۋگە تۋرا كەلگەن سىناقتارى تۋرالى ايتىپ تۇر. كوكشىل ءتۇس ارالدىڭ اسپانمەن جانە جەرمەن تىعىز بايلانىسىنىڭ كۋاسى.

ستاندارتقا ساي ەمەس تۋ. ادەتتە ۇلتتىق تۋلار تىكبۇرىشتى پىشىندە بولىپ كەلەدى. الايدا، جالپىعا بىردەي قابىلدانعان ۆەكسيللولوگيا (بۇل عىلىم تۋلار مەن جالاۋشالاردى زەرتتەيدى) قاعيدالارىنا باعىنبايتىن دا تۋ بار. بۇل ايرىقشا ءرامىز نەپالعا تيەسىلى. ول ءبىرىنىڭ ۇستىنە ءبىرى قويىلعان ەكى قىزىل ءۇشبۇرىشتان تۇرادى. كەنەپ ماتانىڭ جيەگى تولىقتاي كوك تۇسپەن كومكەرىلگەن.

ءتۇس تاڭداۋلارى تولىق اقتالعان – قىزعىلت-كوك ەلدىڭ ۇلتتىق ءتۇسى بولىپ سانالادى،  ال كوك ءتۇس – بەيبىتشىلىكتى بىلدىرەدى. ۇستىڭگى ءۇشبۇرىشتا اق ءتۇستى اي ورنالاستىرىلسا، تومەنگىسىندە كۇن بەينەلەنگەن. بۇرىندارى بۇل اسپان شىراقتارى تۋدا بەت-بەينەسىمەن بەينەلەنگەن بولاتىن. بۇل جەردە اي مەن كۇننىڭ بەينەلەنۋى نەپال مەملەكەتى دە، اي مەن كۇن ءتارىزدى ۇزاق ءومىر سۇرەدى دەگەندى بىلدىرەدى.

مۇنداي تۋ، رانالار اۋلەتىنە تيەسىلى ەكى جالاۋشانىڭ قيىستىرىلۋى بولىپ تابىلادى دەگەن دە ءسوز بار. بۇل وتباسىلاردىڭ وكىلدەرى ەلدى وتە ەرتەدە باسقارعان. سونىمەن بىرگە تۋدىڭ ءۇشبۇرىشتى ءپىشىنىن گيمالايدىڭ بەلگىسى رەتىندە دە قابىلداۋعا بولادى. ەكى ءۇشبۇرىش ەلدەگى ەكى ۇلى ءدىننىڭ – بۋدديزم مەن ءيندۋيزمنىڭ بىرلىگى تۋرالى دا ايتىپ تۇرۋى مۇمكىن. ەلدىڭ ايرىقشا تۋى 1962 جىلى 16 جەلتوقساندا بەكىتىلگەن.

اتباس تالشىن وگايو. بۇل تۋ مەملەكەتتىك بولماسا دا، ءوزىنىڭ ءبىرتۋمالىعى بويىنشا نەپالدىق رامىزبەن وڭاي سايىسقا تۇسە الادى. امەريكالىق وگايو شتاتىنىڭ تۋى 1902 جىلى 10 شىلدەدە بەكىتىلگەن. ول باسقا شتاتتاردىڭ رامىزدەرىنىڭ اراسىندا، ءپىشىنىنىڭ كلاسسيكالىق تىكبۇرىشتى ەمەستىگىمەن ەرەكشەلەنەدى. بۇل تۋدى سيپاتتاۋ قيىنعا تۇسەدى. ۇستىڭگى جانە استىڭعى جيەكتەرى سابىنان باستاپ ۇشىنا قاراي بيىكتىگى بويىنشا كىشىرەيە بەرەدى، تۋدىڭ ۇشىندا، تىپتەن، ءسۇيىر بۇرىشتالعان ويىعى بار.

ءبىراق، بەينەلەمەسى تولىقتاي تۇسىنىكتى. ۇلكەن كوك ءتۇستى ءۇشبۇرىش شتاتتىڭ تاۋلارى مەن اڭعارلارى جايىندا ايتىپ تۇرسا، جولاقتار – بۇل جولدار مەن وزەندەر، جانە دە سولتۇستىك-باتىس اۋماعىنىڭ، ىشىنە وگايو دا كىرەتىن بەس شتاتىن بىلدىرەدى. 17 جۇلدىز شتاتتىڭ، وداققا كىرگەن 17ء-نشى قاتىسۋشى بولعاندىعى جونىندە ايتىپ تۇر. ءۇشبۇرىشتىڭ ورتاسىندا ىشىندە قىزىل دومالاعى بار اق شەڭبەر بار، ول جالاۋشاعا «اتباس تالشىن» دەگەن اتاۋ بەرەدى. شىندىعىندا بۇل شتات اتاۋىنىڭ ءبىرىنشى  ءارپىنىڭ سيمۆوليكالىق تۇردە بەينەلەۋى.

ەڭ وسىمدىكتى تۋ. وزدىگىنەن باسقارىلاتىن نورفولك اۋماعى تىنىق مۇحيتتا اۆستراليادان شىعىسقا قاراي ورنالاسقان. بۇل كىشىگىرىم مەملەكەتتىڭ تۋى كانادانىڭ تۋىنا قاتتى ۇقسايدى. بۇل تۋدىڭ جيەكتەرىندە دە اشىق ءتۇستى جيەكتەمە، ال ورتاسىندا – اق جولاق بار. ءدال سول جولاقتا ەلدىڭ باستى بەلگىسى ورنالاسقان. كانادانىڭ تۋىندا ۇيەڭكى جاپىراعى بەينەلەنسە، نورفولك تۋىندا بۇتىندەي اعاشقا ورىن بەرىلگەن. مۇندا، تەك وسى ارالدا وسەتىن جەرگىلىكتى قاراعاي سۋرەتتەلگەن. تۋدىڭ ەكى جاعىنداعى جاسىل ءتۇستى جولاقتار جەرگىلىكتى باي فلوراعا ارنالعان.

بۇل ءرامىزدىڭ قازىرگى قالپىندا بەكىتىلگەنىنە دە تىپتەن كوپ ۋاقىت وتە قويماعان، ول 1980 ج. بەكىتىلگەن. ال ونى الدىڭعى وتكەن عاسىردا قۇراستىرعان ەدى. سونىمەن بىرگە تۋداعى جاراستىق تاپقان جاسىل ءشوپ ارالدىڭ تاريحىمەن دە ۇيلەسىمدىلىك تابادى. نورفولكتى 1774 جىلى اتاقتى كاپيتان دجەيمس كۋك اشقان. ارالعا ۇزاق جىلدار بويى انگليا مەن اۆستراليادان قىلمىسكەرلەر جەر اۋدارىلدى. ناتيجەسىندە بۇل جەر ۇلكەن ءبىر كولوننياعا اينالىپ، ول تىپتەن 1854 جىلعا دەيىن ءومىر ءسۇردى. سول كەزدەردە تۇرمە جابىلدى دا، نورفولكقا جاقىن جەردەگى ارالداردان تولىقتاي بەيبىت تۇرعىندار اكەلىندى.

ەڭ جىلاندى تۋ. كىشى انتيل ارالدارىنىڭ قۇرامىنا كىرەتىن مارتينيكا ارالىنىڭ ءوزىنىڭ رەسمي تۋى بار. اتاۋى فرانسۋز تريكولورى بولىپ تابىلادى، ەۋروپالىق رەسپۋبليكانىڭ تەڭىزدىڭ ارعى جاعىنداعى دەپارتامەنتى بولۋى ەسەبىنەن، بۇل تاڭعالارلىق جايت ەمەس. ال مارتينيكانىڭ قازىرگى ۋاقىتتا رەسمي ەمەس مارتەبەسى بار تاريحي تۋى، الدەقايدا وزگەشەلەۋ. ونى 1766 جىلى 4 تامىزدا قابىلداعان.

تۋ سول كەزدەگى فرانسيانىڭ تەڭىز جالاۋشاسى بولىپ تابىلادى – كوك ءتۇستى فونداعى اق ءتۇستى ايقىش. جولاقتارعا ءتورت L ءارپى ورنالاستىرىلعان، ولار بۇل نۇسقادا جەرگىلىكتى سىلدىرماقتى جىلاندار ستيلىندە بەينەلەنگەن. بۇل باۋىرىمەن جورعالاۋشىلار تۋدا كەزدەيسوق بەينەلەنبەگەندىگىن ايتا كەتكەن ءجون – ارالدا سىلدىرماقتى جىلاندار شىنىمەن دە وتە كوپ. بۇعان قوسا، جەرگىلىكتى اڭىزدارعا سۇيەنسەك، مارتينيكاعا جىلانداردى قونىس اۋدارۋشى-پلانتاسيا يەگەرلەرى اكەلگەن دەسەدى.

ەڭ قانىق تۋ. بۇل تاريحي تۋ دا فرانسياعا تاۋەلدى اۋماققا تيەسىلى. ءسوز اتلانت مۇحيتىندا ورنالاسقان سەن-پەر جانە ميكەلون ارالدارى تۋرالى بولىپ وتىر. تۋ، شىن مانىندە، گەرالديكالىق ەلتاڭبا بولىپ تابىلادى. كەمەسى بار نەگىزگى بولىگى مۇحيتتى جانە قايىق العاش اشۋشى جاك كارتەنى بىلدىرەدى.

سابى جاعىنداعى بولىگىندە ءۇش تانىمبەلگى ورنالاسقان. ولار وسى جەرلەردىڭ العاشقى قونىس اۋدارۋشىلارى -  باسكىلەر، برەتاندىقتار مەن نورماندار جايىندا ەسكە سالادى. سايكەسىنشە بايراقتا باسكىلەر مەملەكەتىنىڭتۋى يكۋررينيا، برەتان تۋىنىڭ ءبىر بولىگى «اقكىس تەرىسى» جانە نورمانديا ءرامىزى قىزىل فونداعى ەكى قابىلان بەينەلەنگەن.

ەڭ حالىقارالىق تۋ. العاشىندا، الدەكىم ءجاي ازىلدەپ، ۇلىبريتانيا مەن ەو تۋلارىن امەريكالىق تيپ بويىنشا كومپوزيسيا تۇرىندە قوسا سالعانداي بولىپ كورىنۋى مۇمكىن. شىن مانىندە بۇل كۋكا ارالدارى مەملەكەتتىك قۇرىلىمىنىڭ شىنايى تۋى. بۇل جەرلەر تىنىق مۇحيتتىڭ وڭتۇستىك بولىگىندە جاتىر. ارالدار اعىلشىن تەڭىز ساياحاتشىسىنىڭ قۇرمەتىنە اتالسا دا، ول بۇل ارالداردى العاشقى اشۋشى ەمەس، ول بۇل ارالداردى حەرۆي ارالدارى دەپ اتاعان. ال مۇحيتتاعى بۇل قۇرعاق ءتىلىم جەرلەردى يسپاندىقتار تاپقان.

ءوزىنىڭ قازىرگى اتاۋىنا ارالدار ورىس تەڭىز ساياحاتشىسى يۆان كرۋزەنشتەرننىڭ ارقاسىندا يە بولعان. تۋعا قاراساڭىز، ارالدار بۇرىندارى وتارلىقتى باستان وتكەرگەندىگى ايقىن بايقالادى. بريتاندىق كوك ءتۇستى تەڭىز تۋى جاڭا زەلانديامەن بايلانىسى جونىندە ايتىپ تۇر. كۋكا ارالدارى ونىمەن ەركىن قاۋىمداستىققا كىرەدى. جۇلدىزدار قۇدايعا دەگەن سەنىمنىڭ، سونىمەن قاتار تۇرعىنداردىڭ تاريحتاردان باستاپ كەلە جاتقان كۇشىنىڭ بەلگىسى. 15 جۇلدىز – بۇل توپارالدىڭ 15 ارالى. ولاردى ءبىر شەڭبەرگە بىرىكتىرۋ جەرگىلىكتى حالىقتاردىڭ كۇشى مەن بىرلىگىن بەينەلەيدى.

جاتعالامشارلىق تۋ. ەگەر بارلىق رەسمي ەمەس تۋلار ءبارىبىر دە ناقتى بىرەۋدى تانىستىراتىن بولسا، وندا بۇل تۋ جەردەگى قانداي دا ءبىر اۋماققا بەكىتىلمەگەن. ادامزات بالاسىنىڭ مارس عالامشارىنا قاشان اياق باساتىنى ءالى بەلگىسىز. الايدا، ءدال سول ساتتە ونىڭ قولىندا جاڭا عالامشارعا ارنالعان جەر تۇرعىندارى ارنايى ازىرلەگەن ايرىقشا تۋدىڭ بولۋى ابدەن مۇمكىن.

بۇل جيناقى تريكولوردىڭ قانداي دا ءبىر رەسمي مارتەبەسى جوق جانە دە ازىرگە بولماۋى دا مۇمكىن. ويتكەنى ازىرگە حالىقارالىق زاڭناما اسپان دەنەلەرىن مەنشىكتەۋگە رۇقسات بەرمەيدى، ياعني ولارعا ازىرگە تۋدىڭ دا قاجەتى جوق. ەسەسىنە بۇل تۋدى قىزىل عالامشاردى يگەرۋ جونىندەگى كوممەرسيالىق ەمەس ۇيىم بەكىتىپ قويعان. كىم بىلەدى، مۇمكىن ءدال وسى مارسيان قاۋىمداستىعىنىڭ ەلشىسى ول جەرگە العاش بولىپ اياق باساتىن شىعار؟

بۇل رەسمي ەمەس تۋ عالامشاردىڭ بولاشاعىن بىلدىرەدى. قىزىل ءتۇس – بۇل مارستىڭ ءوزى، ءقازىر قانداي بولسا، تۋرا سونداي. جاسىل مەن كوك ءتۇس – بۇل ادامزاتتىڭ عالامشاردى يگەرۋ مۇمكىندىگىنىڭ كەزەڭدەرى، ەگەر دە وعان ءبىزدىڭ كۇشىمىز بەن توزىمدىلىگىمىز جەتسە. تۋدىڭ مۇنداي تۇستەرى مەن ولاردىڭ ءمانى امەريكالىق فانتاست كيم ستەنلي روبينسوننىڭ اتاقتى «قىزىل مارس»، «جاسىل مارس»، «كوك مارس» تريلوگياسىمەن تىكەلەي بايلانىستى ەكەنىن ايتا كەتۋ قاجەت. تۋدىڭ مارتەبەسى رەسمي ەمەس بولسا دا، ول تولىقتاي رەسمي مەكەمەلەردە جەتىلدىرىلۋ ۇستىندە.

مارس تۋىن ديەۆون كانادالىق ارالىنداعى فلەشين مارستىق اركتيكالىق زەرتتەۋ ستانسياسىنان جانە يۋتا شتاتىنداعى مارستىق ءشول دالالىق عىلىمي-زەرتتەۋ ستانسياسى قالاشىعىنىڭ كەيبىر نىساندارىنانكورۋگە بولادى. 1999 جىلى تۋ عارىشتا بولىپ كەلدى، امەريكالىق «شاتتلداردىڭ» بىرەۋىمەن بىرگە ازىرگە تەك جەر اينالاسىنداعى وربيتادا.

---