InfoHub Logo

گرەيس، كلارا جانە كىشكەنتاي ءسوفيدىڭ اكەسى تاڭەرتەڭ ءوزىنىڭ ءتاتتى بالالىق شاعى وتكەن ەسكى ۇيىنە جول تارتادى. ۇيگە كىرە سالا لەزدە ءوزىنىڭ  جاستىق شاعىندا وتكەن بارلىق ەركەلىگى ەسىنە تۇسەدى. ءار ءبىر ەسكىرىپ، ءوڭى كەتكەن بولمەلەردى قاراپ ءجۇرىپ اجەسىنىڭ جەراستى قويماسىنا تاپ بولادى. قاتتى تاڭ قالادى، سەبەبى وسى ۇيدە قانشا جىل تۇرسا دا اجەسىنىڭ بۇل قويماسىن كورمەگەن ەكەن. ىشىندە ءاردايىم وزىنە وقىپ بەرەتىن ەرتەگى كىتاپتارى مەن كونە زاتتار تولى. اسىقپاستان ءىشىن اقتارىپ بالالىق شاعىندا ەستىگەن ەرتەگىلەرىن قايتا وقىپ، بەيمالىم زاتتاردى ۇستاپ كورىپ جاتىپ ۇلكەن كىتاپتى تاۋىپ الادى. ىشىندە اجەسى ءوزى جازعان بەيمالىم مەكەندەر مەن ورمان تۇرعىندارى جايلى ەكەن. ءبىر قىزىعى اجەسى نەمەرەسىنە بۇرىن ەرىنبەستەن قانشا  ەرتەگى ايتسا دا، بۇل ەرتەگى مۇلدەم تانىس ەمەس بولاتىن. جازىلعان ءار ءبىر مازمۇندى جازۋلارعا قاراپ  ۋاقىتتىڭ قالاي وتكەنىن بايقاماي قالادى دا. كەز كەلگەن ادام ەرەكشە اسەر الادى. ءار ءسوزى ادامدى ەلەستەتۋدىڭ ءوزى قيىن اسەم ويلارعا جەتەلەپ، بارعان سايىن قىزىقتىرا تۇسەدى. سول جەردىڭ ءومىرى، باسىنان كەشكەن ۋاقيعالارى، ءار ءتۇرلى قىزىقتى ساتتەرى بەينە ءبىر كىتاپ ىشىندە جۇرگەندەي ەتەدى. ءتىپتى بۇل ۋاقيعالاردى جازۋ بىلاي تۇرسىن ويلاۋدىڭ ءوزى سونداي قيىن. كەنەت سول حيكايا ءۇزىلىپ كەتەدى. تاپ ءبىر اسپانداعى  بۇلتتار اراسىنان جەرگە قۇلاپ تۇسكەندەي حالدە بولادى. قالعان بەتتەرى بوس. ەسكى كىتاپتى پاراقتاي-پاراقتاي الگى ەرتەگىنىڭ جالعاسىن تاۋىپ  الادى. دەگەنمەن جالعاسقان ەرتەگى مۇلدەم قيسىنسىز ءارى قايعىلى ۋاقيعالارعا تولى بولدى. سول مەكەننىڭ قۇرتىلىپ كەتۋى، تۇرعىندارىنىڭ  تاسقا اينالۋى جايلى جازىلعان. ءارى قاراي وقۋدىڭ ءوزى قورقىنىشتى، كىتاپتى تارس ەتكىزىپ جاۋىپ قويادى.  

اجەسىنىڭ  نەلىكتەن مۇنشالىقتى قورقىنىشتى دا ايانىشتى ەتىپ جازعانىن ەش تۇسىنبەيدى. قاراسا كەش باتىپ كەتىپتى. مۇنىڭ قالاي تەز بولعانىن  ءتىپتى ءوزى دە سەزبەي قالادى. ىشتەي

— ۋاقىت قالاي تەز ءوتىپ كەتكەن؟ تاڭەرتەڭ كەلگەن سياقتى ەدىم عوي!

دەدى دە دەرەۋ اجەسىنىڭ كىتابىن وزىمەن بىرگە الىپ جۇرەدى. ءوز ۇيىنە جەتكەنشە

— اتتەگەڭ اي! سول ەرتەگىنىڭ جالعاسىن نەگە وقىدىم ەكەن -  دەپ مۇڭايىپ كەلەدى.

ۇيىنە كىرە سالا ءۇش قىزى گرەيس، كلارا جانە سوفي قۋانا قارسى الادى. قولىنداعى ەسكى كىتاپقا قىزىعا قاراپ اكەسىنەن

— بۇل كىتاپ نە؟ بەرشى بەرشى اكەتاي – دەپ ويناقتاپ ەركەلەپ اكەسىنەن سۇراپ الادى. قىزداردىڭ ەڭ ەستى ۇلكەنى گرەيس. اكەسى گرەيسكە  سىبىرلاپ كىتاپتىڭ مىنا جەرىنەن ارتىق وقۋدىڭ قاجەتى جوق دەيدى دە ماڭدايىنان سيپاپ قويادى. گرەيس سەبەبىن تۇسىنبەگەنىمەن ماقۇلداپ  كىتاپقا ۇزىلمەي قاراپ، قوناق بولمەگە قاراي كەتىپ قالادى. ارتىنان ەكى ەركە قىزى جۇگىرىپ

— كورسەتشى، وقىپ بەرشى اپكە دەيدى.

ءۇش قىز قۋانىپ كىتاپتى اشىپ ادەمى جىڭىشكە ۇنىمەن گرەيس وقي باستايدى. كىتاپتاعى سوزدەردىڭ بارلىعىنا تامسانىپ، ىشتەرىنەن بۇل قىزىقتى ەرتەگىنىڭ بىتپەۋىن قالادى. كەيىننەن ءۇش قىزدىڭ اتا-اناسى ۇيىقتاپ قالادى. جاڭاعى اجەي جازعان اڭگىمەنى وقىپ وتىرىپ گرەيس توقتاپ قالادى.

— ءبىتتى ءارى قاراي جالعاسى جوق! سوندا كلارا ورنىنان اتىپ تۇرىپ

— بىتكەنى نەسى؟ ءارى قاراي وقىشى دەپ جالىنادى.

— ءوزىم دە وقىعىم كەلىپ تۇر ءبىراق ءارى قاراي تەك بوس پاراقتار عانا! كورمەيسىڭبە؟

ءۇش قىز بولمەلەرىنە كىرىپ توسەكتەرىن دايىنداي باستايدى. اينالا جىم جىرت. تەك ساعاتتىڭ شىقىلداعان داۋىسى ەستىلەدى. قىزدار ەندى ۇيىقتايىن دەپ جاتقانى سول ەدى ساعات 12ء-نى سوعادى. قاراڭعى بولمەدە جارىق نۇرى ءبىلىنىپ ەسكى كىتاپ جارقىراپ جوعارى كوتەرىلىپ سوڭعى جازىلعان بەتى اشىلادى. قىزدار مۇنى كورىپ قاتتى قورقىپ بولمە ىشىندە شۋلاپ كەتەدى. ولار دا اسپانعا كوتەرىلىپ كىتاپتىڭ ىشىنە كىرىپ كەتەدى. ءبىراز ۋاقىت وتەدى. گرەيس، سوفي، كلارا ەستەرىن جيناپ كىتاپتىڭ ىشىندە سۋرەتتەلگەن بۇل ورماننان شوشىپ كەتەدى. تۇمان باسقان اعاشتارى  قۋراپ كەتكەن، اينالادان ءبىر دە ءبىر داۋىس ەستىلمەيدى. سەبەبى وسى ەلدىڭ تۇرعىندارى تاسقا اينالعان. كەنجە قىز سوفي لەزدە جىلاپ جىبەرىپ،

— گرەيس اپكە مەنى بۇل جەردەن الىپ كەتشى! ءبىز قايدامىز اپكەتاي؟ ءجۇرشى بىزگە جول كورسەتشى، سەن بىزدگە قاراعاندا اقىلدىسىڭ عوي!- دەپ جىلاعانىن ۇدەتە تۇسەدى.    

ساسقالاقتاپ گرەيس ويلانىپ ءبىر ورىندا تۇرىپ قالادى. كەنەت

— ءبىز قايدا جۇرگەنىمىزدى ەندى ءتۇسىندىم. الايدا مەن سەندەرگە وقىپ بەرگەن كىتاپ ىشىندە مۇنداي الەم بەينەلەنبەگەن سياقتى ەدى عوي. بۇل جەرگە نە بولعانىن كىم ءبىلسىن؟ مەنىمەن جۇرىڭدەر بالكىم ءبىر ءتىرى جاندى تاۋىپ قالارمىز. مىنا جەردە جىلاپ تۇرا بەرگەننەن ەشتەڭە شىقپايدى دەدى دە ازەر اياق ۇشىمەن ورماندى ارالاپ جۇرەدى. ءتىرى جاندى كەزدەستىرۋ مۇمكىن ەمەس. سوفي اندا-ساندا كلارانى جانە گرەيسى اشۋلانىپ ءتۇرتىپ قويادى. اقىرى شىدامى تاۋسىلىپ

— گرەيس اپكە نەگە سول كىتاپتى الدىق ەكەن؟ مەن بىلەمىن بۇل جەردەن ەندى شىقپايمىز دەپ تىزەرلەپ وتىرىپ قايتا جىلاي باستادى.  گرەيس ونى  ارقاسىنا مىنگىزىپ كوتەرىپ الىپ ءارى قاراي جۇرە بەرەدى. قاتتى شارشاعان كەنجە قىز بىردەن ۇيقىعا كەتەدى. كلارا دا مازاسىزدانىپ تاعاتى تاۋسىلىپ بارادى. كلارا ەكەۋى ءبىر جەرگە وتىرىپ ەنتىگىن باسىپ الادى. سول ساتتە الدارىنان ۇڭگىردى كورىپ قالادى. ۇڭگىردىڭ ىشىنە كىرىپ قاشالىپ جازىلعان جازۋلارعا قىزىعىپ وقي باستايدى. بۇل ەرتەگى دۇنيە جۇزىندەگى ەرتەگىلەر اراسىنداعى بويىنشا ەڭ باقىتتى بولعان جانە ەڭ  باقىتسىزى دا. باقىتتى بولۋىنىڭ سەبەبى ونىڭ اۆتورىنىڭ وزىنە بايلانىستى. سيقىرعا تولى بۇل ەرتەگىنىڭ قۇپياسى كوپ. كەز كەلگەن ەرتەگىنىڭ ءوز  وقىرمانىنىڭ جۇرەگىنە جول تارتاتىنى بولادى. سيقىرلا كىتاپتى كىمدە-كىم وقىپ وتىرعان بولسا ويلاپ قارايىقشى بىزگە قانداي ەرتەگى ۇنايدى.  جاقسىلىق پەن قامقورلىققا تولى باقىتتى ەرتەگىلەر مە الدە جاۋىزدىق پەن قورقىنىشقا تولى ما؟ بۇل وقىرماننىڭ وزىنە بايلانىستى. بۇل سوزدەر قالىڭ كىتاپتىڭ سوڭعى بەتىندە جازىلعان. ونى اكەسى دە وقىمادى سەبەبى ءار ادام باقىتسىزدىق پەن جاۋىزدىققا تولى ەرتەگىنى وقىپ جيرەنەدى. ءارى قاراي وقۋدىڭ ءوزى مۇمكىن ەمەس. وسىلايشا اجەسى دۇنيەدەگى ەڭ تاماشا ەرتەگى مەن جامان ەرتەگىنى سالىستىرعان. گرەيس قاشالىپ ۇڭگىر ىشىندە جازىلعان سوزدەردى ۇستاپ تۇرىپ: البەتتە بارشامىز ءمان ماعىنالى مازمۇندى ەرتەگىنى قالايمىز عوي دەيدى. كەنەت سول ساتتە الەم  جايناپ شىعا كەلەدى. تاسقا اينالعان تۇرعىندار قايتا ءتىرىلىپ ءماز مەيرام بولىپ جاتادى. الدارىنان ەسىك شىعادى. بۇل ەسىك ءوز ەلىنە اپارار جول. ەسىكتى اشىپ اينالاعا كۇلىمدەي قارايدى. ەسىكتىڭ ىشىنە كىرىپ ءوز بولمەلەرىنە قايتا ورالادى. سوفي بولسا سول ساتتە ويانىپ كەتەدى. گرەيس ونىڭ قولىنان يىسكەپ كوردىڭ بە ەرتەگى قانداي قۇدىرەتتى دەسەڭشى دەيدى. شىنىندا دا  ەرتەگى ىشىندەگى ادامنىڭ ويىنان تۋىنداعان عاجايىپتار قانداي تاماشا!  

اۆتور: كانالقۇل گۇلسايا

---