ەرتەگىلەر الەمىنە ساياحات
ەرتەگىلەر الەمىنە ساياحات
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ تەحنولوگيالىق كارتاسى
توبى: ءىى سابيلەر توبى.
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «تانىم»، «قاتىناس»، «شىعارماشىلىق»
وقۋ ءىس - ارەكەتى: كوركەم ادەبيەت
ماقساتى: ەرتەگىلەردى ساحنالاۋ بارىسىندا كەيىپكەرلەردىڭ مىنەز - قۇلقىن جەتكىزە بىلۋگە ۇيرەتۋ. سۋرەتكە كوڭىل قويىپ مازمۇنىن تۇسىنە بىلۋگە ۇيرەتۋ. ەرتەگىدەگى كەيىپكەرلەردىڭ ءسوز مانەرىن، قيمىل - قوزعالىسىن كەلتىرىپ ويناۋعا ۇيرەتۋ. سوزدەردى انىق ايتۋعا داعدىلاندىرۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
ەرمەكسازبەن جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتۋ، كونسترۋكتوردان ءوز ەرىكتەرىمەن جۇمىس ىستەۋگە پىسىقتاۋ. دوستىققا، مەيىرىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
قۇرال - جابدىقتارى: «شالقان» ەرتەگىسىنە ارنالعان كوستيۋمدەر، «شالقان» ءمۋلياجى، ەرتەگى مازمۇنىنا سايكەس سۋرەت - تابليسالار، شۇبار تاۋىق ءمۋلياجى، ەرتەگى مازمۇنىنا سايكەس سۋرەت - تابليسالار، «ۇيشىك» ەرتەگىسىنىڭ مازمۇنىنا سايكەس سۋرەت - تابليسالار، ايۋ كوستيۋمى، ماگنيتتى تاقتا، ءۇنتاسپا.
ءادىس - تاسىلدەر: ەرتەگى ايتۋ، ساحنالاۋ، سۇراق - جاۋاپ.
1. بالالاردى ىنتالاندىرىپ، سەزىمدەرىن وياتۋ ماقساتىندا ساباق شاتتىق شەڭبەرىنەن باستالادى.:
كۇن شىعىپتى، الاقاي،
قۋاناتىن كۇن بۇگىن.
قايىرلى تاڭ! قايىرلى تاڭ!
كۇلىپ شىقتى كۇن بۇگىن.
سالەمەتسىز بە؟
ءبارىمىز كۇندەي جارقىرايىق،
ءبارىمىز تاتۋ بولايىق!
- دوستىعىمىز جاراسسىن،- دەپ كەلگەن قوناقتارمەن امانداسايىق.(بالالار ولەڭ جولدارىن قايتالاپ كەلگەن قوناقتارمەن امانداسادى.)
- بۇگىن بىزدە وزگەشە ساباق بولادى، ءبىز سىيقىرلى پوەزعا وتىرىپ بارلىعىمىز ەرتەگىلەر ەلىنە اتتانايىق.(بالالار ءبىر - ءبىرىنىڭ يىعىنان ۇستاپ، ا. قالاۋبايەۆانىڭ ورىنداۋىنداعى «ەرتەگىلەر» ءانىنىڭ ىرعاعىمەن پوەزد بولىپ قوزعالادى.)
- ءى ايالداماعا كەلدىك - قانە، مىنا ايالداماداعى سۋرەتتەرگە قاراپ ايالدامانىڭ اتىن تاۋىپ كورەيىكشى؟ (ماگنيتتى تاقتاعا بەكىتىلگەن ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ سۋرەتتەرىنە قاراپ وتىرىپ بالالار «شالقان» ەرتەگىسى دەپ جاۋاپ بەرەدى.
- قانە، بالالار، ءبىز «شالقان»ەرتەگىسىن ەسىمىزگە تۇسىرەيىك. (بالالار جارتى شەڭبەر قۇرىپ وتىرادى. ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ كوستيۋمدەرىن كيگەن بالالار ەرتەگىنى ساحنالايدى.)
- ال، ەندى ساياحاتىمىزدى جالعاستىرايىق.
ءىى - ايالداما – مىنا جەردە قىزىق سۋرەتتەر ءىلىنىپ تۇر، بالالار. قانە، قارايىقشى، بۇل قانداي ەرتەگى؟ سۋرەتتە نە بەينەلەنگەن؟ (قابىرعاداعى سۋرەتتەرگە قاراپ، بالالار بۇل «ۇيشىك» ەرتەگىسى ەكەنىن ايتادى.
سۇراق – جاۋاپ: - ۇيشىككە ءبىرىنشى بولىپ كىم كەلدى؟ تاعى كىمدەر كەلدى؟ ۇيشىكتە بارلىعى نەشەۋ بولىپ تۇرا باستادى؟ 4 - ءشى بولىپ كىم كەلدى؟ سوڭىنان كىم كەلدى؟ ايۋ نە دەدى؟
عاجايىپ ءسات: ەسىك قاعىلىپ، ايۋ كەلەدى، جىلاپ تۇر.(ايۋ كوستيۋمىندەگى بالا)
- ايۋ، ساعان نە بولدى؟ نەگە جىلاپ تۇرسىڭ؟
ايۋ ۇيشىكتىڭ قۇلاپ قالعانىن ايتىپ، بالالاردان ۇيشىكتى قۇراستىرۋعا كومەكتەسۋدى سۇرايدى.
- ايۋعا كومەكتەسەمىز بە، بالالار؟ (بالالار «ءيا» دەپ جاۋاپ بەرەدى.
- ولاي بولسا، الدىمەن ايۋدى كوڭىلدەندىرىپ الايىق، ءيا، بالالار؟
سەرگىتۋ ءساتى: - قورباڭداعان ايۋدىڭ،
قۇلپىنايى كوپ ەكەن.
تەرىپ - تەرىپ الايىق،
قالتامىزعا سالايىق.(بالالار ءتيىستى قيمىلدار جاسايدى)
- ايۋ، سەن بىزبەن بىرگە ساياحاتقا ءجۇر. ءبىز ساعان كەلەسى ايالداماعا بارعاندا ۇيشىگىڭدى قۇراستىرۋعا كومەكتەسەمىز.
ءىىى ايالداما: - ماگنيتتى تاقتا بۇرىشىندا ورنالاسقان شۇبار تاۋىقتىڭ ءمۋلياجى، تاقتادا سۋرەت - تابليسالار.- بالالار، مىناۋ نە؟ (تاۋىق)
- قانداي تاۋىق؟ ( بالالار شۇبار تاۋىق دەپ جاۋاپ بەرەدى)
- ولاي بولسا، بۇل قانداي ەرتەگى؟ ( «شۇبار تاۋىق» ەرتەگىسى)
ءۇنتاسپادان شۇبار تاۋىقتىڭ داۋىسى: - سالاماتسىڭدار ما، بالالار؟ سەندەر مىنا سۋرەتتەرگە قاراپ ەرتەگىنى ايتىپ بەرە الاسىڭدار ما؟ (بالالار سۋرەتتەر ارقىلى ەرتەگىنى ەسكە تۇسىرەدى)
- ەندى سەندەرگە ءوتىنىش: مەنىڭ بالاپاندارىمنىڭ قارىندارى اشىپ قالىپتى، سولارعا ارناپ تارى دايىنداپ بەرەسىڭدەر مە؟ (بالالار جارىسا «ءيا»دەپ جاۋاپ بەرەدى)
- قانە، بالالار، ءبارىمىز بىرىگىپ ايۋعا ۇيشىك قۇراستىرۋعا، شۇبار تاۋىقتىڭ بالاپاندارىنا تارى دايىنداۋعا كومەكتەسەمىز بە؟ (بالالار ەكى توپقا ءبولىنىپ، ۇلدار قۇراستىرمالى ويىنشىقتاردان ايۋدىڭ ۇيشىگىن قۇراستىرۋعا، قىزدار ەرمەكسازدان شۇبار تاۋىقتىڭ بالاپاندارىنا تارى دايىنداۋعا كومەكتەسەدى.
ريزا بولعان ايۋ مەن تاۋىق بالالارعا العىستارىن ايتادى.
بالالار پوەزدارىنا ءمىنىپ، كوڭىلدى اۋەنمەن توپتارىنا قايتادى.
سۇراق – جاۋاپ: بالالار، ءبىز قايدا باردىق؟ نە كوردىك؟ نە ىستەدىك؟( ءبىز سىيقىرلى پوەزعا ءمىنىپ، ەرتەگىلەر ەلىنە باردىق، «شالقان»، «ۇيشىك»، «شۇبار تاۋىق» ەرتەگىلەرىنىڭ كەيىپكەرلەرىمەن كەزدەسىپ، ەرتەگىلەردى ەسكە تۇسىردىك، ايۋعا، شۇبار تاۋىققا كومەكتەستىك،- دەپ بالالار جارىسا جاۋاپ بەرەدى)
- ساياحاتىمىز ۇنادى ما؟ (بالالار ۇناعاندىعىن ايتتى)
كۇتىلەتىن ناتيجە:
ءبىلۋ: سۋرەتكە قاراپ مازمۇنىن ايتا ءبىلۋ.
مەڭگەرۋ: ەرتەگىدەگى كەيىپكەرلەردىڭ ءسوز مانەرىن، قيمىل - قوزعالىسىن ويناپ كەلتىردى. ەرمەكسازبەن، كونسترۋكتوردان ءوز ەرىكتەرىمەن جۇمىس داعدىلارىن كورسەتتى.
ىستەي الۋ: سوزدەردى انىق ايتىپ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتتى.
كورسەتە ءبىلۋى: ەرتەگىگە ەنىپ، قيالداۋدى ۇيرەنەدى
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ تەحنولوگيالىق كارتاسى
توبى: ءىى سابيلەر توبى.
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «تانىم»، «قاتىناس»، «شىعارماشىلىق»
وقۋ ءىس - ارەكەتى: كوركەم ادەبيەت
ماقساتى: ەرتەگىلەردى ساحنالاۋ بارىسىندا كەيىپكەرلەردىڭ مىنەز - قۇلقىن جەتكىزە بىلۋگە ۇيرەتۋ. سۋرەتكە كوڭىل قويىپ مازمۇنىن تۇسىنە بىلۋگە ۇيرەتۋ. ەرتەگىدەگى كەيىپكەرلەردىڭ ءسوز مانەرىن، قيمىل - قوزعالىسىن كەلتىرىپ ويناۋعا ۇيرەتۋ. سوزدەردى انىق ايتۋعا داعدىلاندىرۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
ەرمەكسازبەن جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتۋ، كونسترۋكتوردان ءوز ەرىكتەرىمەن جۇمىس ىستەۋگە پىسىقتاۋ. دوستىققا، مەيىرىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
قۇرال - جابدىقتارى: «شالقان» ەرتەگىسىنە ارنالعان كوستيۋمدەر، «شالقان» ءمۋلياجى، ەرتەگى مازمۇنىنا سايكەس سۋرەت - تابليسالار، شۇبار تاۋىق ءمۋلياجى، ەرتەگى مازمۇنىنا سايكەس سۋرەت - تابليسالار، «ۇيشىك» ەرتەگىسىنىڭ مازمۇنىنا سايكەس سۋرەت - تابليسالار، ايۋ كوستيۋمى، ماگنيتتى تاقتا، ءۇنتاسپا.
ءادىس - تاسىلدەر: ەرتەگى ايتۋ، ساحنالاۋ، سۇراق - جاۋاپ.
1. بالالاردى ىنتالاندىرىپ، سەزىمدەرىن وياتۋ ماقساتىندا ساباق شاتتىق شەڭبەرىنەن باستالادى.:
كۇن شىعىپتى، الاقاي،
قۋاناتىن كۇن بۇگىن.
قايىرلى تاڭ! قايىرلى تاڭ!
كۇلىپ شىقتى كۇن بۇگىن.
سالەمەتسىز بە؟
ءبارىمىز كۇندەي جارقىرايىق،
ءبارىمىز تاتۋ بولايىق!
- دوستىعىمىز جاراسسىن،- دەپ كەلگەن قوناقتارمەن امانداسايىق.(بالالار ولەڭ جولدارىن قايتالاپ كەلگەن قوناقتارمەن امانداسادى.)
- بۇگىن بىزدە وزگەشە ساباق بولادى، ءبىز سىيقىرلى پوەزعا وتىرىپ بارلىعىمىز ەرتەگىلەر ەلىنە اتتانايىق.(بالالار ءبىر - ءبىرىنىڭ يىعىنان ۇستاپ، ا. قالاۋبايەۆانىڭ ورىنداۋىنداعى «ەرتەگىلەر» ءانىنىڭ ىرعاعىمەن پوەزد بولىپ قوزعالادى.)
- ءى ايالداماعا كەلدىك - قانە، مىنا ايالداماداعى سۋرەتتەرگە قاراپ ايالدامانىڭ اتىن تاۋىپ كورەيىكشى؟ (ماگنيتتى تاقتاعا بەكىتىلگەن ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ سۋرەتتەرىنە قاراپ وتىرىپ بالالار «شالقان» ەرتەگىسى دەپ جاۋاپ بەرەدى.
- قانە، بالالار، ءبىز «شالقان»ەرتەگىسىن ەسىمىزگە تۇسىرەيىك. (بالالار جارتى شەڭبەر قۇرىپ وتىرادى. ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ كوستيۋمدەرىن كيگەن بالالار ەرتەگىنى ساحنالايدى.)
- ال، ەندى ساياحاتىمىزدى جالعاستىرايىق.
ءىى - ايالداما – مىنا جەردە قىزىق سۋرەتتەر ءىلىنىپ تۇر، بالالار. قانە، قارايىقشى، بۇل قانداي ەرتەگى؟ سۋرەتتە نە بەينەلەنگەن؟ (قابىرعاداعى سۋرەتتەرگە قاراپ، بالالار بۇل «ۇيشىك» ەرتەگىسى ەكەنىن ايتادى.
سۇراق – جاۋاپ: - ۇيشىككە ءبىرىنشى بولىپ كىم كەلدى؟ تاعى كىمدەر كەلدى؟ ۇيشىكتە بارلىعى نەشەۋ بولىپ تۇرا باستادى؟ 4 - ءشى بولىپ كىم كەلدى؟ سوڭىنان كىم كەلدى؟ ايۋ نە دەدى؟
عاجايىپ ءسات: ەسىك قاعىلىپ، ايۋ كەلەدى، جىلاپ تۇر.(ايۋ كوستيۋمىندەگى بالا)
- ايۋ، ساعان نە بولدى؟ نەگە جىلاپ تۇرسىڭ؟
ايۋ ۇيشىكتىڭ قۇلاپ قالعانىن ايتىپ، بالالاردان ۇيشىكتى قۇراستىرۋعا كومەكتەسۋدى سۇرايدى.
- ايۋعا كومەكتەسەمىز بە، بالالار؟ (بالالار «ءيا» دەپ جاۋاپ بەرەدى.
- ولاي بولسا، الدىمەن ايۋدى كوڭىلدەندىرىپ الايىق، ءيا، بالالار؟
سەرگىتۋ ءساتى: - قورباڭداعان ايۋدىڭ،
قۇلپىنايى كوپ ەكەن.
تەرىپ - تەرىپ الايىق،
قالتامىزعا سالايىق.(بالالار ءتيىستى قيمىلدار جاسايدى)
- ايۋ، سەن بىزبەن بىرگە ساياحاتقا ءجۇر. ءبىز ساعان كەلەسى ايالداماعا بارعاندا ۇيشىگىڭدى قۇراستىرۋعا كومەكتەسەمىز.
ءىىى ايالداما: - ماگنيتتى تاقتا بۇرىشىندا ورنالاسقان شۇبار تاۋىقتىڭ ءمۋلياجى، تاقتادا سۋرەت - تابليسالار.- بالالار، مىناۋ نە؟ (تاۋىق)
- قانداي تاۋىق؟ ( بالالار شۇبار تاۋىق دەپ جاۋاپ بەرەدى)
- ولاي بولسا، بۇل قانداي ەرتەگى؟ ( «شۇبار تاۋىق» ەرتەگىسى)
ءۇنتاسپادان شۇبار تاۋىقتىڭ داۋىسى: - سالاماتسىڭدار ما، بالالار؟ سەندەر مىنا سۋرەتتەرگە قاراپ ەرتەگىنى ايتىپ بەرە الاسىڭدار ما؟ (بالالار سۋرەتتەر ارقىلى ەرتەگىنى ەسكە تۇسىرەدى)
- ەندى سەندەرگە ءوتىنىش: مەنىڭ بالاپاندارىمنىڭ قارىندارى اشىپ قالىپتى، سولارعا ارناپ تارى دايىنداپ بەرەسىڭدەر مە؟ (بالالار جارىسا «ءيا»دەپ جاۋاپ بەرەدى)
- قانە، بالالار، ءبارىمىز بىرىگىپ ايۋعا ۇيشىك قۇراستىرۋعا، شۇبار تاۋىقتىڭ بالاپاندارىنا تارى دايىنداۋعا كومەكتەسەمىز بە؟ (بالالار ەكى توپقا ءبولىنىپ، ۇلدار قۇراستىرمالى ويىنشىقتاردان ايۋدىڭ ۇيشىگىن قۇراستىرۋعا، قىزدار ەرمەكسازدان شۇبار تاۋىقتىڭ بالاپاندارىنا تارى دايىنداۋعا كومەكتەسەدى.
ريزا بولعان ايۋ مەن تاۋىق بالالارعا العىستارىن ايتادى.
بالالار پوەزدارىنا ءمىنىپ، كوڭىلدى اۋەنمەن توپتارىنا قايتادى.
سۇراق – جاۋاپ: بالالار، ءبىز قايدا باردىق؟ نە كوردىك؟ نە ىستەدىك؟( ءبىز سىيقىرلى پوەزعا ءمىنىپ، ەرتەگىلەر ەلىنە باردىق، «شالقان»، «ۇيشىك»، «شۇبار تاۋىق» ەرتەگىلەرىنىڭ كەيىپكەرلەرىمەن كەزدەسىپ، ەرتەگىلەردى ەسكە تۇسىردىك، ايۋعا، شۇبار تاۋىققا كومەكتەستىك،- دەپ بالالار جارىسا جاۋاپ بەرەدى)
- ساياحاتىمىز ۇنادى ما؟ (بالالار ۇناعاندىعىن ايتتى)
كۇتىلەتىن ناتيجە:
ءبىلۋ: سۋرەتكە قاراپ مازمۇنىن ايتا ءبىلۋ.
مەڭگەرۋ: ەرتەگىدەگى كەيىپكەرلەردىڭ ءسوز مانەرىن، قيمىل - قوزعالىسىن ويناپ كەلتىردى. ەرمەكسازبەن، كونسترۋكتوردان ءوز ەرىكتەرىمەن جۇمىس داعدىلارىن كورسەتتى.
ىستەي الۋ: سوزدەردى انىق ايتىپ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتتى.
كورسەتە ءبىلۋى: ەرتەگىگە ەنىپ، قيالداۋدى ۇيرەنەدى
You Might Also Like
-
Aims: a) to give the pupils more information about prepositions and to teach them to work creatively؛ b) to develop speaking habits؛ c) to develop pupils’ love for their native land؛
