- 05 ناۋ. 2024 00:55
- 152
بالانىڭ تانىم قابىلەتىن دامىتۋداعى ويىننىڭ ماڭىزى
بالانىڭ تانىم قابىلەتىن دامىتۋداعى ويىننىڭ ماڭىزى
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ ««قازاقستان 2050» ستراتەگياسى - قالىپتاسقان مەملەكەتتىڭ جاڭا ساياسي باعىتى» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا باسەكەگە قابىلەتتى دامىعان مەملەكەت بولۋ ءۇشىن ءبىز ساۋاتتىلىعى جوعارى ەلگە اينالۋىمىز كەرەك،- دەي كەلە،... قازاقستان بۇكىل الەمدەگى سياقتى مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا ادىستەرىنە كوشۋ كەرەك،- دەپ اتاپ كورسەتكەن. باسەكەگە قابىلەتتى 50 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋدا جاستارعا ءبىلىم بەرۋدىڭ ماڭىزى ەرەكشە. وسىعان وراي جاستاردىڭ ءبىلىم جەتىستىگىن وركەنيەتتى ەلدەردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىنە كوتەرۋ، ول ءۇشىن ءبىلىم بەرۋ، وقىتۋ تەحنولوگياسىن ۇنەمى جەتىلدىرىپ وتىرۋ – ءومىر تالابى. ال ءبىلىم باسپالداعى بالاباقشادان باستاۋ الاتىندىعىن ەسكەرسەك، ول جەردە بالاعا ءبىلىم بەرۋدەگى، بالانىڭ بىلىكتىلىك داعدىلارىن، تانىم قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋداعى باستى قۇرال - ويىن تەحنولوگياسى ەكەنىن ەستەن شىعارماعانىمىز ابزال.
بالاباقشا قابىرعاسىندا بالانىڭ كوپ ۋاقىتىن ويىنمەن وتكىزەتىنى بەلگىلى. ويىن – بالا ءومىرىنىڭ ءنارى، ياعني ونىڭ رۋحاني جەتىلۋى مەن تابيعي ءوسۋىنىڭ العى شارتى. ويىن دەگەنىمىز جاتتىعۋ، ول ارقىلى بالا ومىرگە ازىرلەنەدى. حالقىمىزدىڭ ۇلى ويشىل - اقىنى اباي قۇنانبايەۆ «ويىن ويناپ، ءان سالماي، وسەر بالا بولا ما؟»،- دەپ ايتقانداي ويىن بالا ومىرىندە ايرىقشا ورىن الادى. ءسابيدىڭ ءومىردى تانۋى، ەڭبەككە قاتىناسى، پسيحولوگيالىق تانىم – داعدىلارى وسى ويىن ۇستىندە قالىپتاسادى.
ك. ۋشينسكيي: « ويىن - بالالاردىڭ ءوز بەتىمەن ەرىكتى اتقاراتىن ءىس - ارەكەتى، ويىن ارقىلى ادامنىڭ جان دۇنيەسىنىڭ بارلىق قىرلارى، جۇرەكتىلىگى، ەرىك - جىگەرى قالىپتاسادى»،- دەگەن وي ايتادى. ويىننىڭ، اسىرەسە بالالاردىڭ پسيحولوگياسىنا تيگىزەتىن اسەرى كوپ، ويىن كەزىندە بالالاردىڭ ورتامەن قارىم – قاتىناسى كەڭەيىپ، تانىم قابىلەتى ءوسىپ، مىنەز – قۇلقى قالىپتاسادى، ويىننىڭ سان الۋاندىلىعى بالالاردى دوستىققا، ادامگەرشىلىككە، تاپقىرلىققا، شاپشاڭدىققا باۋليدى
ويىن ارقىلى بالانىڭ سوزدىك قورى دامىپ، اۋىزشا سويلەۋ ماشىعى وزگەرەدى، تانىم بەلسەندىلىكتەرى قالىپتاسىپ، اقىل – وي پروسەسى ءوسىپ – جەتىلەدى، ءتۇرلى ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى بويىنا سىڭىرەدى. ولارمەن ويىننىڭ ءار ءتۇرىن ۇيىمداستىرا وتىرىپ، ءبىر – بىرىنە دەگەن قايىرىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك، دوستىق، جولداستىق، باۋىرمالدىق، ورتانى سىيلاۋ سەزىمدەرىنە تاربيەلەۋگە بولادى. «ادام وركەنيەتتى بولۋى ءۇشىن بالالىق شاقتى باستان كەشۋى مىندەتتى، ەگەر ويىن مەن قىزىققا تولى بالالىق شاق بولماسا، ول ماڭگىلىك جابايى بولىپ قالار ەدى»، - دەپ ك. چۋكوۆسكيي بالا دەنەسىنىڭ دامۋى مەن وي – دۇنيەسىنىڭ وركەن جايۋى ويىنعا تىكەلەي بايلانىستى ەكەنىن اتاپ كورسەتكەن...
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ ««قازاقستان 2050» ستراتەگياسى - قالىپتاسقان مەملەكەتتىڭ جاڭا ساياسي باعىتى» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا باسەكەگە قابىلەتتى دامىعان مەملەكەت بولۋ ءۇشىن ءبىز ساۋاتتىلىعى جوعارى ەلگە اينالۋىمىز كەرەك،- دەي كەلە،... قازاقستان بۇكىل الەمدەگى سياقتى مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا ادىستەرىنە كوشۋ كەرەك،- دەپ اتاپ كورسەتكەن. باسەكەگە قابىلەتتى 50 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋدا جاستارعا ءبىلىم بەرۋدىڭ ماڭىزى ەرەكشە. وسىعان وراي جاستاردىڭ ءبىلىم جەتىستىگىن وركەنيەتتى ەلدەردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىنە كوتەرۋ، ول ءۇشىن ءبىلىم بەرۋ، وقىتۋ تەحنولوگياسىن ۇنەمى جەتىلدىرىپ وتىرۋ – ءومىر تالابى. ال ءبىلىم باسپالداعى بالاباقشادان باستاۋ الاتىندىعىن ەسكەرسەك، ول جەردە بالاعا ءبىلىم بەرۋدەگى، بالانىڭ بىلىكتىلىك داعدىلارىن، تانىم قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋداعى باستى قۇرال - ويىن تەحنولوگياسى ەكەنىن ەستەن شىعارماعانىمىز ابزال.
بالاباقشا قابىرعاسىندا بالانىڭ كوپ ۋاقىتىن ويىنمەن وتكىزەتىنى بەلگىلى. ويىن – بالا ءومىرىنىڭ ءنارى، ياعني ونىڭ رۋحاني جەتىلۋى مەن تابيعي ءوسۋىنىڭ العى شارتى. ويىن دەگەنىمىز جاتتىعۋ، ول ارقىلى بالا ومىرگە ازىرلەنەدى. حالقىمىزدىڭ ۇلى ويشىل - اقىنى اباي قۇنانبايەۆ «ويىن ويناپ، ءان سالماي، وسەر بالا بولا ما؟»،- دەپ ايتقانداي ويىن بالا ومىرىندە ايرىقشا ورىن الادى. ءسابيدىڭ ءومىردى تانۋى، ەڭبەككە قاتىناسى، پسيحولوگيالىق تانىم – داعدىلارى وسى ويىن ۇستىندە قالىپتاسادى.
ك. ۋشينسكيي: « ويىن - بالالاردىڭ ءوز بەتىمەن ەرىكتى اتقاراتىن ءىس - ارەكەتى، ويىن ارقىلى ادامنىڭ جان دۇنيەسىنىڭ بارلىق قىرلارى، جۇرەكتىلىگى، ەرىك - جىگەرى قالىپتاسادى»،- دەگەن وي ايتادى. ويىننىڭ، اسىرەسە بالالاردىڭ پسيحولوگياسىنا تيگىزەتىن اسەرى كوپ، ويىن كەزىندە بالالاردىڭ ورتامەن قارىم – قاتىناسى كەڭەيىپ، تانىم قابىلەتى ءوسىپ، مىنەز – قۇلقى قالىپتاسادى، ويىننىڭ سان الۋاندىلىعى بالالاردى دوستىققا، ادامگەرشىلىككە، تاپقىرلىققا، شاپشاڭدىققا باۋليدى
ويىن ارقىلى بالانىڭ سوزدىك قورى دامىپ، اۋىزشا سويلەۋ ماشىعى وزگەرەدى، تانىم بەلسەندىلىكتەرى قالىپتاسىپ، اقىل – وي پروسەسى ءوسىپ – جەتىلەدى، ءتۇرلى ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى بويىنا سىڭىرەدى. ولارمەن ويىننىڭ ءار ءتۇرىن ۇيىمداستىرا وتىرىپ، ءبىر – بىرىنە دەگەن قايىرىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك، دوستىق، جولداستىق، باۋىرمالدىق، ورتانى سىيلاۋ سەزىمدەرىنە تاربيەلەۋگە بولادى. «ادام وركەنيەتتى بولۋى ءۇشىن بالالىق شاقتى باستان كەشۋى مىندەتتى، ەگەر ويىن مەن قىزىققا تولى بالالىق شاق بولماسا، ول ماڭگىلىك جابايى بولىپ قالار ەدى»، - دەپ ك. چۋكوۆسكيي بالا دەنەسىنىڭ دامۋى مەن وي – دۇنيەسىنىڭ وركەن جايۋى ويىنعا تىكەلەي بايلانىستى ەكەنىن اتاپ كورسەتكەن...
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.