تابيعاتتى قورعاۋ بارشانىڭ مىندەتى. ەسىمدىكتى قايتالاۋ
سىنىبى: 6 (ورىس توبى)
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تابيعاتتى قورعاۋ بارشانىڭ مىندەتى.
ەسىمدىكتى قايتالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: 1) وقۋشىلاردىڭ ەسىمدىكتەن وتكەندى قايتالاپ، جاتتىعۋ جۇمىستارى ارقىلى پىسىقتاۋ؛ قورشاعان ورتاعا دەگەن ماحاببات قۇندىلىقتارى جايلى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛
2) شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، جاقسىلىق جاساي ءبىلۋ ىسكەرلىكتەرىن، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە داعدىلاندىرۋ؛
3) تابيعاتتى قورعاۋعا، ىزگىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، پىكىرلەسۋ، ستو ستراتەگياسى
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، تابيعات تۋرالى روليك
ەپيگراف
تابيعاتتى قولداي ءبىل،
اق قۇسىنداي قورعاي ءجۇر.
ءبىلۋىمىز كەرەك ونى ءبىز،
ءبىز دە تابيعاتتىڭ ۇلىمىز.
تابيعات بولەك دەمەكپىز،
سول ءۇشىن جاۋاپ بەرەمىز.
ساباقتىڭ بارىسى
ءى) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
- وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ
- وقۋشى نازارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى) پسيحولوگيالىق دايىندىق
- پاراقشاعا وزىڭە قانداي تىلەك تىلەيدى وسى ساباقتا، سونى جازىپ ءىلىپ قويۋ كەرەك
ءىىى) «جيعان - تەرگەن»
ەكى توپقا تاپسىرما
1) «تىرشىلىك اتاۋىنىڭ بار ارمانى – اۋا»
2) «تابيعات بايلىعى – وسىمدىكتەر»
- وسى تاقىرىپقا تۇسىنىكتەمە بەرۋ جانە سويلەمدەردى جازعاندا ەسىمدىكتەردى
پايدالانۋ كەرەك
ءىV) « جاسىمدا عىلىم بار دەپ ەسكەرمەدىم،
پايداسىن كورە تۇرا تەكسەرمەدىم.» (اباي)
№ سويلەم ------------------------------------------------------- ەسىمدىكتىڭ ءتۇرى
1. كىم كوپ ەڭبەكتەنسە، ۇلەستى دە مول الادى ---------- سۇراۋ
2. بۇلار ادامعا پايدالى تاۋلى وسىمدىكتەر ----------- سىلتەۋ
3. سول اۋامەن دەمالعان ادامنىڭ ءبارى اۋرۋ ---------- سىلتەۋ، جالپىلاۋ
4. ءاليانىڭ جاعدايىن ەشكىم تۇسىنبەيدى --------------- بولىمسىزدىق
5. قامىستىڭ اراسىنان الدەنە جارق - جۇرق ەتتى ----- بەلگىسىزدىك
6. اركىم ءوز جونىنە كەتتى -------------------------------------- بەلگىسىزدىك، وزدىك
7. ولارعا اۋا، سۋ، وسىمدىك، جانۋار جاتادى -------------- جىكتەۋ
8. تابيعات دەگەنىمىز نە؟ -------------------------------------- سۇراۋ
9. مىنا جەردىڭ اۋاسى قانداي كەرەمەت ----------------- سىلتەۋ
10. ەشقانداي جانۋار زارداپ شەكپەسە ەكەن ------------ بولىمسىزدىق
V) «زەردەلى سۇراق - دالەلدى جاۋاپ»
و، مەنىڭ پەرزەنتتەرىم! مەنىڭ قويىنىم كەڭ. سەندەردى ءار ۋاقىتتا مەيىرىمدى قۇشاعىما الامىن. مەنىڭ سايالى باعىمدى، مولدىرەگەن تازا كىرشىكسىز وزەن - كولدەرىمدى، سيقىرلى سازدى ءۇندى قۇستارىمدى، جالپى تابيعات اتاۋلىنى ايالاپ، سۇيىڭدەر. بۇل كەيىنگى ۇرپاق، سەندەرگە امانات.
- قالاي ويلايسىڭدار، كىمنىڭ ءسوزى بۇل؟ كىم بىزگە امانات قالدىرۋى مۇمكىن؟(جەر)
تىرشىلىكتە ءتورت قۇدىرەت – كۇن - انا، جەر - انا، اۋا مەن سۋ بولسا، ولاردىڭ بىرەۋىنسىز تىرشىلىك توقتايدى.
- ماقال – ماتەل جارىسى (2 توپ ءبىر - بىرىمەن جارىسادى)
Vءىى) «قىزىقتى ساباق - قيالعا قانات»
تابيعاتقا ءتىل بىتسە........ نە دەر ەدى؟
ميني ەسسە
Vءىىى) «تالداۋ - تابىس كىلتى»
ولاي بولسا، «تىرشىلىك كوزى - سۋ» دەپ اتايدى عوي، سوندىقتان سونىڭ دالەلىن مىنا كورىنىستەن كورەيىكشى. سوسىن ەكى توپقا تاپسىرما بەرىلەدى.
2070 جىل. ءار ادام باسىنا كۇنىنە 400گر سۋ بەرىلەدى. اناسى مەن بالاسى سۋ بەرەتىن پۋنكتىنە بارادى. قايتىپ كەلە جاتقاندا، اناسى سۋدى توگىپ الادى. اناسى ابىرجىپ جىلايدى. بالاسى قايتا بارىپ، سۋ سۇراۋدى ءجون كورەدى. ەكەۋى بارىپ سۇراسا، بىلاي دەيدى: «ءسىز ءبىر كۇندىك سۋىڭىزدى الدىڭىز. ەگەر سىزدەرگە تاعى سۋ بەرەتىن بولسام، باسقا ادامدار سۋسىز قالادى».
ال ەندى وسى كورىنىستەن تۇيگەندەرىڭدى داپتەرگە جازساڭدار.
IX) «كونەگە زەر سالساڭ ونەگە كوپ»
- شىعارماشىلىق جۇمىس
باعالاي بىلمەگەنگە ب ا ق قونبايدى. (ءابىش كەكىلبايەۆ)
ياعني تابيعاتتى قورعاۋ تۋرالى ىرىم مەن تىيىم سوزدەر بار سولاردى ايتىپ كەتسەك
1) جاس شىبىقتى سىندىرما
2) جەردى ساباما، جەردى تەپكىلەمە
3) جاندىكتەردى جابىرلەمە
4) ۇيانى بۇزبا
5) بالاپانعا تيمە
• قۇس ءجۇنىن ۇرپيتسە، جاڭبىر جاۋادى، اۋا رايى وزگەرەدى.
• سارى شىمشىق ىسقىرسا - شىنىمەن كۇز بولعانى.
• قارعا قارقىلداسا - قار جاۋادى.
• جىل قۇسى قاپتاپ كەتسە - كوكتەم ەرتە كەلەدى.
• كوكەك قاتتى ءارى ءجيى شاقىرسا – كۇن جىليدى.
• ساۋىسقان شاقىلداسا، قوناق كەلەدى.
• ەرتە كوكتەمدە قارعا سۋعا شومىلسا، كۇن جىليدى.
X) «تىرشىلىكتىڭ سۇلۋلىعىندا شەك جوق» (ورالحان بوكەي)
ولاي بولسا، مىنا تاقتاعا قاراپ، تابيعاتتىڭ عاجاپ بەتتەرىن تاعى ءبىر كورەيىكشى.
(ۆيدەوروليك تابيعات تۋرالى)
قانداي وي تۇيدىڭدەر؟
Xءى) قورىتىندى «جۇرەكتەن – جۇرەككە»
ساباعىمىزدى قورىتىندىلاي كەلە، مىنا تاقتادا ءىلىنىپ تۇرعان كۇن ساۋلەسىنە وزدەرىڭنىڭ تابيعاتقا دەگەن تىلەكتەرىڭدى ىلىڭدەر
Xءىى) باعالاۋ
Xءىىى) ۇيگە: تىيىم سوزدەردىڭ ماعىناسىن اشۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تابيعاتتى قورعاۋ بارشانىڭ مىندەتى.
ەسىمدىكتى قايتالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: 1) وقۋشىلاردىڭ ەسىمدىكتەن وتكەندى قايتالاپ، جاتتىعۋ جۇمىستارى ارقىلى پىسىقتاۋ؛ قورشاعان ورتاعا دەگەن ماحاببات قۇندىلىقتارى جايلى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛
2) شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، جاقسىلىق جاساي ءبىلۋ ىسكەرلىكتەرىن، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە داعدىلاندىرۋ؛
3) تابيعاتتى قورعاۋعا، ىزگىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، پىكىرلەسۋ، ستو ستراتەگياسى
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، تابيعات تۋرالى روليك
ەپيگراف
تابيعاتتى قولداي ءبىل،
اق قۇسىنداي قورعاي ءجۇر.
ءبىلۋىمىز كەرەك ونى ءبىز،
ءبىز دە تابيعاتتىڭ ۇلىمىز.
تابيعات بولەك دەمەكپىز،
سول ءۇشىن جاۋاپ بەرەمىز.
ساباقتىڭ بارىسى
ءى) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
- وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ
- وقۋشى نازارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى) پسيحولوگيالىق دايىندىق
- پاراقشاعا وزىڭە قانداي تىلەك تىلەيدى وسى ساباقتا، سونى جازىپ ءىلىپ قويۋ كەرەك
ءىىى) «جيعان - تەرگەن»
ەكى توپقا تاپسىرما
1) «تىرشىلىك اتاۋىنىڭ بار ارمانى – اۋا»
2) «تابيعات بايلىعى – وسىمدىكتەر»
- وسى تاقىرىپقا تۇسىنىكتەمە بەرۋ جانە سويلەمدەردى جازعاندا ەسىمدىكتەردى
پايدالانۋ كەرەك
ءىV) « جاسىمدا عىلىم بار دەپ ەسكەرمەدىم،
پايداسىن كورە تۇرا تەكسەرمەدىم.» (اباي)
№ سويلەم ------------------------------------------------------- ەسىمدىكتىڭ ءتۇرى
1. كىم كوپ ەڭبەكتەنسە، ۇلەستى دە مول الادى ---------- سۇراۋ
2. بۇلار ادامعا پايدالى تاۋلى وسىمدىكتەر ----------- سىلتەۋ
3. سول اۋامەن دەمالعان ادامنىڭ ءبارى اۋرۋ ---------- سىلتەۋ، جالپىلاۋ
4. ءاليانىڭ جاعدايىن ەشكىم تۇسىنبەيدى --------------- بولىمسىزدىق
5. قامىستىڭ اراسىنان الدەنە جارق - جۇرق ەتتى ----- بەلگىسىزدىك
6. اركىم ءوز جونىنە كەتتى -------------------------------------- بەلگىسىزدىك، وزدىك
7. ولارعا اۋا، سۋ، وسىمدىك، جانۋار جاتادى -------------- جىكتەۋ
8. تابيعات دەگەنىمىز نە؟ -------------------------------------- سۇراۋ
9. مىنا جەردىڭ اۋاسى قانداي كەرەمەت ----------------- سىلتەۋ
10. ەشقانداي جانۋار زارداپ شەكپەسە ەكەن ------------ بولىمسىزدىق
V) «زەردەلى سۇراق - دالەلدى جاۋاپ»
و، مەنىڭ پەرزەنتتەرىم! مەنىڭ قويىنىم كەڭ. سەندەردى ءار ۋاقىتتا مەيىرىمدى قۇشاعىما الامىن. مەنىڭ سايالى باعىمدى، مولدىرەگەن تازا كىرشىكسىز وزەن - كولدەرىمدى، سيقىرلى سازدى ءۇندى قۇستارىمدى، جالپى تابيعات اتاۋلىنى ايالاپ، سۇيىڭدەر. بۇل كەيىنگى ۇرپاق، سەندەرگە امانات.
- قالاي ويلايسىڭدار، كىمنىڭ ءسوزى بۇل؟ كىم بىزگە امانات قالدىرۋى مۇمكىن؟(جەر)
تىرشىلىكتە ءتورت قۇدىرەت – كۇن - انا، جەر - انا، اۋا مەن سۋ بولسا، ولاردىڭ بىرەۋىنسىز تىرشىلىك توقتايدى.
- ماقال – ماتەل جارىسى (2 توپ ءبىر - بىرىمەن جارىسادى)
Vءىى) «قىزىقتى ساباق - قيالعا قانات»
تابيعاتقا ءتىل بىتسە........ نە دەر ەدى؟
ميني ەسسە
Vءىىى) «تالداۋ - تابىس كىلتى»
ولاي بولسا، «تىرشىلىك كوزى - سۋ» دەپ اتايدى عوي، سوندىقتان سونىڭ دالەلىن مىنا كورىنىستەن كورەيىكشى. سوسىن ەكى توپقا تاپسىرما بەرىلەدى.
2070 جىل. ءار ادام باسىنا كۇنىنە 400گر سۋ بەرىلەدى. اناسى مەن بالاسى سۋ بەرەتىن پۋنكتىنە بارادى. قايتىپ كەلە جاتقاندا، اناسى سۋدى توگىپ الادى. اناسى ابىرجىپ جىلايدى. بالاسى قايتا بارىپ، سۋ سۇراۋدى ءجون كورەدى. ەكەۋى بارىپ سۇراسا، بىلاي دەيدى: «ءسىز ءبىر كۇندىك سۋىڭىزدى الدىڭىز. ەگەر سىزدەرگە تاعى سۋ بەرەتىن بولسام، باسقا ادامدار سۋسىز قالادى».
ال ەندى وسى كورىنىستەن تۇيگەندەرىڭدى داپتەرگە جازساڭدار.
IX) «كونەگە زەر سالساڭ ونەگە كوپ»
- شىعارماشىلىق جۇمىس
باعالاي بىلمەگەنگە ب ا ق قونبايدى. (ءابىش كەكىلبايەۆ)
ياعني تابيعاتتى قورعاۋ تۋرالى ىرىم مەن تىيىم سوزدەر بار سولاردى ايتىپ كەتسەك
1) جاس شىبىقتى سىندىرما
2) جەردى ساباما، جەردى تەپكىلەمە
3) جاندىكتەردى جابىرلەمە
4) ۇيانى بۇزبا
5) بالاپانعا تيمە
• قۇس ءجۇنىن ۇرپيتسە، جاڭبىر جاۋادى، اۋا رايى وزگەرەدى.
• سارى شىمشىق ىسقىرسا - شىنىمەن كۇز بولعانى.
• قارعا قارقىلداسا - قار جاۋادى.
• جىل قۇسى قاپتاپ كەتسە - كوكتەم ەرتە كەلەدى.
• كوكەك قاتتى ءارى ءجيى شاقىرسا – كۇن جىليدى.
• ساۋىسقان شاقىلداسا، قوناق كەلەدى.
• ەرتە كوكتەمدە قارعا سۋعا شومىلسا، كۇن جىليدى.
X) «تىرشىلىكتىڭ سۇلۋلىعىندا شەك جوق» (ورالحان بوكەي)
ولاي بولسا، مىنا تاقتاعا قاراپ، تابيعاتتىڭ عاجاپ بەتتەرىن تاعى ءبىر كورەيىكشى.
(ۆيدەوروليك تابيعات تۋرالى)
قانداي وي تۇيدىڭدەر؟
Xءى) قورىتىندى «جۇرەكتەن – جۇرەككە»
ساباعىمىزدى قورىتىندىلاي كەلە، مىنا تاقتادا ءىلىنىپ تۇرعان كۇن ساۋلەسىنە وزدەرىڭنىڭ تابيعاتقا دەگەن تىلەكتەرىڭدى ىلىڭدەر
Xءىى) باعالاۋ
Xءىىى) ۇيگە: تىيىم سوزدەردىڭ ماعىناسىن اشۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.