ەش نارسەنى ەرتەڭگە قالدىرما: ءومىر مەن جۇمىس بالانسى — ءقاۋىپتى ميف
بريتاندىق كاسىپكەر روب مۋر ءومىردى جۇمىس پەن دەمالىس كۇندەرى، ەڭبەك پەن بوس ۋاقىت، جۇمىس پەن زەينەتاقى دەپ ءبولۋدىڭ ەندى ءمانى جوق ەكەنىن ايتادى.
ۋاقىتتى باسقارۋعا، سونداي-اق ەڭبەك اۋىرتپالىعى مەن لايىقتى دەمالىستىڭ اراسىنداعى تەپە-تەڭدىكتى ىزدەۋگە ارنالعان كىتاپتار، دارىستەر مەن ماقالالار از ەمەس. اعىلشىن كاسىپكەرى، ميلليونەر روب مۋر وسىنىڭ ءبارى ادامدارعا تولىققاندى ءومىر سۇرۋگە كەدەرگى كەلتىرەتىن وتە زياندى ميفتەر، ول ادامعا شىن مانىندە ءلاززات الاتىن نارسەلەردى كەيىنگە قالدىرۋعا ءماجبۇر ەتەدى دەپ سانايدى. الايدا «كەيىن» ەشقاشان بولماۋى مۇمكىن. روب مۋر ءوزىنىڭ «Life Leverage» اتتى كىتابىندا بۇل زاڭدىلىقتاردىڭ تەڭەسكەن نۇكتەسىن ىزدەۋدى توقتاتۋ جانە جاي عانا ءومىر ءسۇرۋدى باستاۋ تۋرالى جازادى. كىتاپتان ءۇزىندى تومەندە.
ادامداردىڭ كوپشىلىگى اقىلعا قونىمدى دەپ سانايتىن اداسۋلارىنىڭ ءبىرى — جۇمىس پەن جەكە ءومىر اراسىنداعى تەپە-تەڭدىك تۋرالى يدەيا. ءومىرىڭىزدىڭ ۇشتەن ءبىرىن (بىرەۋلەر جارتى عاسىر ۋاقىتىن) جۇمىسقا ارناپ، ال باقىت پەن بوستاندىقتى ەڭبەك جىلدارىڭىز سياقتى ۇزاق بولا المايتىن، ءتىپتى بولماي قالۋى دا ىقتيمال «كەيىنگە»، ءومىردىڭ سوڭىنا قاراي قالدىرىپ وتىرساڭىز، قانداي دا ءبىر «تەپە-تەڭدىك» تۋرالى ايتۋ ابەستىك بولار.
سوندا ءسىز از ۇيىقتاپ، كوپ جۇمىس ىستەيسىز! ياعني، كوڭىل كوتەرۋدەن، جاڭا نارسەلەردى زەرتتەپ، ۇيرەنۋدەن، قارىم-قاتىناستان، وقۋدان، ءتىپتى وسىلاردىڭ ءبارىن قوسا العانداعى ۋاقىتتان دا كوبىرەك ۋاقىتتى جۇمىسقا بولەسىز. تەپە-تەڭدىك قايدا؟
قوعام: جۇمىس كۇندەرى — جۇمىس ىستەۋ، تەك دەمالىس كۇندەرى — دەمالۋ دەگەنگە نەگىزدەلگەن كەستەنى ساناڭىزعا بەكىتىپ قويعان. كورپوراسيا ەڭبەك كۇنىن 8:00-دەن 9:00-گە دەيىن بەلگىلەگەن. كاپيتاليزم اقشا تابۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەۋدى مىندەتتەگەن. مەملەكەت ايدىڭ سوڭىندا بارلىق سالىقتار مەن ساقتاندىرۋلاردى شەگەرە وتىرىپ تولەيتىن جالاقى ءۇشىن سىزگە ءبىر اي بويى جۇمىس ىستەۋدى مىندەتتەيدى. ءبىراق ءسىز باسقا ادامداردىڭ نەمەسە جۇيەلەردىڭ مىندەتتەگەن ەرەجەلەرى بويىنشا ءومىر ءسۇرۋىڭىز كەرەك پە؟
ماياتنيك ءبىر شەتكى نۇكتەدەن شىعىپ، ورتاسىنان ءوتىپ، باسقا شەتكى نۇكتەگە جىلجيدى. ورتادا ول وتە قىسقا ۋاقىت بولادى. ۋاقىتتىڭ كوپ بولىگىندە ءبىر ەكسترەمۋمنان ەكىنشىسىنە قاراي زۋلاۋمەن بولادى جانە ورتا نۇكتەدەن وتە تەز ۇشىپ وتەدى. مىنە، جۇمىس پەن جەكە ءومىردىڭ اراسىنداعى «تەپە-تەڭدىك» تە ءدال وسى ءتارىزدى. نازارىڭىز باعىتتالعان بولىگىندە ناتيجەلەر پايدا بولادى، ءبىراق ءدال وسى ساتتە نازاردان تىس قالعان باسقا بولىگى قۇلدىراۋعا ۇشىرايدى. كۇندەردىڭ كۇنى ماياتنيك تەپە-تەڭ جاعدايدا توقتايدى دەپ ويلاۋ اقىماقتىق بولار. ول ۇنەمى قوزعالىستا بولادى: جۇمىس جاعىنا قاراي اۋعاندا سىزدە اقشا پايدا بولادى، مانسابىڭىز ورگە جىلجيدى، ءبىراق ۇيدەگىلەر ءسىز تۋرالى ۇمىتا باستايدى؛ ال كەيدە كەرىسىنشە، وتباسىڭىزبەن جانە جەكە بوستاندىعىڭىزبەن ءبارى ويداعىداي بولىپ، الايدا جۇمىس جانە قارجى جاعىنان قيىندىقتار تۋىنداپ جاتادى. ۋاقىت وسىلاي جۇمىس ىستەيدى، بۇل — ءومىر، تەپە-تەڭدىككە جەتۋ مۇمكىن ەمەس. قاشاندا بىرەۋىن تاڭداۋىڭ كەرەك . «ءبىر نارسەگە ءجىتى كوڭىل ءبولۋ نەمەسە ونى مۇلدەم نازارعا الماۋ»، «دامىتۋ نەمەسە تاستاپ كەتۋ»، «قولعا الىپ، باسقارۋ — نەمەسە قۇربان بولۋ» سياقتى ەكى شەتكى نۇكتەنىڭ ءبىرىن مىندەتتى تۇردە تاڭداۋعا تۋرا كەلەدى.
ءوز ۋاقىتىن باسقاراتىن جانە ءوز ءومىرىن باقىلاي الاتىن جاندار وسى ەرەجەلەردى بۇزادى دا، ءوز ەرەجەلەرىمەن جۇرەدى. ولار — ارەكەت ەتۋدىڭ باسقا، جاقسىراق ءتاسىلىن بىلەتىندەر. تابىستى ادامنىڭ جۇمىس پەن جەكە ءومىرى اراسىنداعى تەپە-تەڭدىك تۋرالى وي تولعاعانىن كورگەن بە ەدىڭىزدەر؟ مۇنداي ادامدار ەشقاشان جۇمىس ىستەۋ قاجەتتىگىنە شاعىمدانبايدى، ويتكەنى ولار نە ءوز جۇمىسىن جاقسى كورەدى، نەمەسە مۇلدەم ۇناتپايدى. الايدا ولار بولاشاقتى باعدارلاي الادى، مىنە، سوندىقتان قيىندىقتاردى جەڭىل وتكەرىپ وتىرادى. ولار ماياتنيكتىڭ قوزعالىسىن باقىلاۋدا ۇستاي الادى.
جۇمىس پەن جەكە ءومىر اراسىنداعى «تەپە-تەڭدىكتى» باسقارۋعا كومەكتەسەتىن بىرنەشە ءتاسىل.
جۇمىس پەن جەكە ءومىردى جەكە دارا ءبولىپ قاراستىرماڭىز
جۇمىستىڭ ءوزى — ءومىر، ال ءومىر — جۇمىس، بارلىعى ءبىرتۇتاس دۇنيە. ءسىز كەڭسەگە كەلگەندە ءومىر توقتامايدى نەمەسە «جەكە ومىرگە» ۋاقىت ءبولۋدى ۇيعارعاندا، جۇمىس اياقتالىپ قالمايدى. كەيدە جۇمىستا وزىڭىزگە ۇنايتىن جانە ءوزىڭىزدى ماڭىزدى سەزىنۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن قىزىقتى زاتتارمەن اينالىسۋعا بولادى. ال كەيدە سۇيىكتى ىستەرمەن اينالىسقاننىڭ وزىندە تىم جاعىمسىز، اۋىر جانە ابىرويىڭىزعا نۇقسان كەلتىرەتىن نارسەلەردى ورىنداۋعا تۋرا كەلىپ جاتاتىنى بار. وسىنداي كوڭىل‑كۇيگە قاتىستى ماسەلەلەردى دە ەلەمەي كەتۋگە بولمايدى، سوندىقتان كەز-كەلگەن جۇمىس قيىن، ال قيىن بولماعانى كوڭىلگە جاعىمدى بولادى دەپ ەسەپتەۋ قاتە. ماياتنيككە ەرىڭىز، العا قويىلعان تاپسىرماعا بار زەيىنىڭىزدى اۋدارىڭىز، مۇمكىندىگىڭىزشە جاقسى ورىنداۋعا تىرىسىڭىز.
ۋاقىتتىڭىزدىڭ باسىم بولىگىندە ءوزىڭىزدى ءومىرىن باقىلاي الاتىن باقىتتى ءارى ەركىن ادام سەزىنۋ ءۇشىن كوڭىلىڭىزدەن شىعاتىن، تابيعاتىڭىزعا لايىقتى، قىزىعۋشىلىعىڭىزعا ساي ماماندىقتى تاڭداعانىڭىز دۇرىس. بۇل جاعدايدا ءسىز جۇمىس پەن جەكە ءومىرىڭىزدى بولە-جارىپ قاراستىرمايتىن بولاسىز. ولاردى مۇمكىندىگىنشە بىرىكتىرىڭىز. ۇيدە بولعاندا دا جۇمىسىڭىزدان ءلاززات الىڭىز، ال ءىسساپارعا دەمالىسقا بارا جاتقانداي سەزىممەن اتتانىڭىز. ءومىر سوڭىندا قوماقتى زەينەتاقىنى كۇتۋدىڭ ورنىنا جىل بويى ءوزىڭىزدىڭ راحاتىڭىز ءۇشىن «شاعىن زەينەتاقى» جاساپ تۇرىڭىز. جۇمىستا شارشايمىن، ال دەمالىس كەزىندە-بوساڭسىپ، دەمالامىن دەپ ويلاۋدىڭ ورنىنا، ءموبيلدى بولىڭىز، ساياحاتتى، ەڭبەك پەن جەكە ءومىردى بىرىكتىرىڭىز.
ءوز ءومىرىڭىز جايلى جانە ودان نە قالايتىنىڭىز تۋرالى ناقتى تۇسىنىگىڭىز بولسىن
جانىڭىزعا جاقىن، ىستەمەسەڭىز تۇرا المايتىن، وزىڭىزگە دەگەن قۇرمەت سەزىمىن وياتاتىن جانە باسقالار ءۇشىن ماڭىزى زور نارسەنى تابىڭىز. ەگەر ول ءىس وسى تالاپتارعا ساي كەلمەگەن بولسا، ونى تاستاڭىز. باسقالار ءۇشىن ءبارىن جاساۋعا تىرىسپاڭىز. ارتىق نارسەدەن باس تارتىڭىز. وزىڭە شەكتەن شىعۋدى رۇقسات ەتىڭىز: ءوز ماقساتىڭىزدى باستى نازارعا الىپ، باسقاسىنا بەيجاي قارايتىن ادام بولىڭىز. باسقالار ءۇشىن ماڭىزدى جانە اقىسى تولەنەتىندىكتەن ىستەۋ كەرەك دەگەن سەنىممەن ىستەگەن ءىس «جۇمىس» رەتىندە قابىلدانبايدى. ماماندىعىڭىز ءوزىڭىز ءۇشىن شىنىمەن قىزىقتى بولعان كەزدە ونى جۇمىس رەتىندە قاراستىرۋدان قالاسىز.
ءوزىڭىز ءۇشىن ماڭىزدى ەمەس دەپ ساناعان بارلىق زاتتاردان باس تارتىڭىز
ءىستى اياعىنا جەتكىزبەستەن، جارتى جولدا تاستاۋ — بۇل السىزدىك بولىپ سانالادى. قول جەتكىزۋگە از قالعان ساتتە لايىقتى ماقساتتان باس تارتساڭىز، تەك قىسقا ۋاقىتقا جەڭىلدىكتى سەزىنەسىز، الايدا قابىلدانعان شەشىمىڭىز ءۇشىن كەيىن وكىنەتىن بولاسىز. شىنىندا دا، ءسىز ەرتە كەزەڭدە (العاشقى كەزىككەن قيىندىقتان) ساعىڭىز سىنىپ ىستەن باس تارتقان بولساڭىز — بۇل السىزدىگىڭىزدىڭ ايقىن بەلگىسى بولماق. ءارى كورەگەندىگىڭىز بەن ۇزاق مەرزىمدى پەرسپەكتيۆالارىڭىزدىڭ جەتىسپەۋشىلىگىن اڭعارتادى. ءىستى باسىنان باستاۋ، قايتا–قايتا قولعا الۋ — ەشتەڭەگە قول جەتكىزە الماۋدىڭ، جانە بەكەر ۋاقىت جوعالتۋدىڭ كەپىلى بولماق.
ءبىراق كەيدە ءىستى توقتاۋتۋعا نيەت ءبىلدىرۋ — ونىڭ ءسىز ءۇشىن ماڭىزدى ەمەس ەكەنىن كورسەتەدى. ولاي بولسا «باس تارتۋ السىزدىك بوپ كورىنەدى» نەمەسە «ماقساتقا جەتۋگە از قالدى» دەگەن ويمەن عانا ءسىز ءۇشىن ماڭىزى جوق ءىستى جالعاستىرۋدىڭ نە ءمانى بار؟
مەن ساۋلەتشى ماماندىعىنا وقۋعا شەشىم قابىلدادىم جانە ەكى اپتادان كەيىن بۇل مەن اينالىسقىم كەلەتىن ءىس ەمەس ەكەنىن ءتۇسىندىم. كەلەسى 154 اپتا مەن ساباققا بارۋدى جالعاستىردىم، ويتكەنى ماعان بەيتانىس ادامدار مەنى ءالسىز دەپ سىرتىمنان سويلەگەنىن قالامادىم. ولار مەنى تانىمايدى دا، ەندەشە مەن ءۇشىن ولاردىڭ پىكىرى نەلىكتەن ماڭىزدى بولدى؟ قىزىق. مەن اقىماقتىق جاسادىم، دەر كەزىندە توقتاي الماي. ءۇش جىلعا جۋىق زايا كەتكەن ۋاقىت التى جىلىمدى الدى، ول ۋاقىتتى پايدالىراق وتكىزۋىم ابدەن مۇمكىن ەدى.
شەتكە ىعىسىپ، «جوق» دەپ ايتا ءبىلىڭىز
باسقا ادامدار ءۇمىت ەتكەندىكتەن عانا، سولارادىڭ كوڭىلىن قالدىرماۋ ءۇشىن عانا بىردەڭە جاساماڭىز. قوعامنىڭ قىسىمى اۋمالى، ءارى قاجىتقىش كەلەدى. ءسىزدىڭ كوزقاراسىڭىز بەن قۇندىلىقتارىڭىزعا بايلانىسى جوق، ماڭىزدى ەمەس زاتتاردان ءوزىڭىزدى بوساتىڭىز. ولاردى باسقا ادامدارعا قالدىرىڭىز (بىرەۋگە ۇناۋى جانە قولىنان جاقسى كەلۋى مۇمكىن). شەتكە ىعىسىڭىز دا ولاردى جونىنە جىبەرىڭىز، ۇشسىن. ءارى ولاردىڭ نە ىستەپ جاتقانىن باقىلاۋعا الۋدى ءتىپتى ويلاماڭىز. ارتىق ىستەردەن باس تارتقان كەزدە ءوزىڭىزدى ەركىن سەزىنەسىز، ءبارىن بىلە بەرمەيتىنىڭىزدى مويىندايسىز، ءوزىڭىز ءۇشىن جانە ءسىزدى جاقسى كورەتىندەر ءۇشىن، بوساعان ۋاقىتتى، ەنەرگياڭىز بەن قىزىعۋشلىعىڭىزدى ارناڭىز. ءسىز نە ايتساڭىز دا، نە ىستەڭىز دە، ادامدار ءسىزدى ايىپتاۋىن دوعارمايدى. سوندىقتان دۇرىس دەپ سانايتىن نارسەنى ايتىڭىز، ىستەڭىز، الايدا، قاراپايىمدىلىقتى، ادامگەرشىلىكتى دە ەستەن شىعارماڭىز.