ەتىكشى (ەرتەگى)
ادەبيەتتىك وقۋ 2 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەتىكشى (ەرتەگى)
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: ەرتەگىنى ءتۇسىنىپ وقۋعا ۇيرەتۋ، ماعىناسىن اشۋ، ونداعى نەگىزگى ويدى انىقتاۋ.
2. دامىتۋشىلىق: ويلاۋ، قيالداۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ولاردىڭ زەيىنىن، سوزدىك قورلارىن دامىتۋ، وقيعانى ەلەستەتىپ، جۇرەكپەن جەتە سەزىنۋ قابىلەتىن جانە وزىندىك ويىن ايتىپ جەتكىزۋ مۇمكىندىگىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ەڭبەكسۇيگىشتىككە، تاتۋلىققا، ادالدىققا، تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىمىن جەتىلدىرۋ
قولدانىلاتىن ءادىس – تاسىلدەر: پىكىر الماسۋ، ءوز ويلارىن ورتاعا سالۋ، ءتۇسىندىرۋ، تىڭداي ءبىلۋ، سۋرەت سالۋ، سۇراق – جاۋاپ، جۇمباق شەشۋ، ويىن توپتاستىرۋ، سالىستىرۋ.
كورنەكى قۇرالدار: ءۇنتاسپاعا جازىلعان ەرتەگىنىڭ باسى، تىلسىمنان، باعالاۋ پاراعى، پلاكاتتاعى جۇمباق، سوزدىك جۇمىسى.
ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا، ءتىل دامىتۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
1) ءۇش توپقا ءبولۋ:
1 – توپ: «سۇڭقار»، 2 – توپ: «بۇركىت»، 3 – توپ: «قارشىعا».
2) ساتتىلىك تىلەۋ (مۋزىكا وينالادى، كوز جۇمىلۋى، الاقاندى ءتۇيىستىرىپ، جىلى سوزدەر ايتۋ)
«سيقىرلى ساندىق» ويىنى
سيقىرلى ساندىقتان ءار توپقا تاپسىرما بەرىلەدى:
1 – توپ: 1) «جالقاۋ نەمەرە» ەرتەگىسىندە اجەسى نەمەرەسىنە قانداي وي ايتتى؟
2) «ەڭبەكتىڭ نانى ءتاتتى» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
2 – توپ: 1) اجەسى مەن نەمەرەسى نەلىكتەن اشىقتى؟
2) جالقاۋدىڭ جانى ءتاتتى دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
3 – توپ: 1) نەمەرەسىنىڭ ەڭبەك ەتۋىنە نە اسەر ەتتى؟
2) وسى ەرتەگى ءبىزدى نەگە تاربيەلەيدى؟
ءىى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
ا) جۇمباق شەشۋ
ونىڭ تىككەن بۇيىمى،
اياعىڭدى قاپتايدى.
شىعا قالسا جۇلىمى،
ادەمىلەپ باپتايدى.
(ەتىكشى)
وسى ايتىلعان جۇمباقتىڭ شەشۋى بولاتىن ءسوزدى تابۋ ءۇشىن تىلسىم ساندى شەشىپ كورەيىك.
ءا) تىلسىمسان شەشۋ.
19 - 3--------60 - 8-----------30+10---------80 - 25----------25+5-----------17+23-------------22+18
16 – ە -------52 – ت ---------40 – ءى ---------55 – ك ----------30 – ش --------40 - ءى---------------40
- بالالار، قانداي ءسوز شىققان ەكەن؟
- ەندى وسى تىلسىمنان شىققان ءسوزدى وقيىقشى؟ (ەتىكشى)
ەندەشە بۇگىنگى ءبىزدىڭ جاڭا ساباعىمىز «ەتىكشى» دەگەن ەرتەگى. ماقساتىمىز: وسى ەرتەگىنى ءتۇسىنىپ وقۋعا ۇيرەنۋ، ماعىناسىن اشۋ، نەگىزگى ويدى انىقتاۋ، ءوز ويىمىزدى ايتىپ جەتكىزۋ.
ءىىى. ماعىنانى اجىراتۋ.
1) ءۇنتاسپادان «ەتىكشى» ەرتەگىسىنىڭ 1، 2 ابزاسى وقىلادى.
2) وقۋلىقپەن جۇمىس: كەلەسى ابزاستاردى وقۋشىلار تىزبەكتەپ وقۋ.
توپتىق جۇمىس: (1 تاپسىرما)
1 – توپ: كەلەسى بەس ابزاستى وقيدى دا، ماعىناسىن اشادى.
2 – توپ: كەلەسى ءتورت ابزاستى وقيدى دا، ماعىناسىن اشادى.
3 – توپ: كەلەسى ابزاستاردى وقىپ، ماعىناسىن اشادى.
ءىV. سوزدىك جۇمىس
قوبدي – ۇساق-تۇيەك سالاتىن كىشكەنە جاشىك
يەسىز قىستاۋ – بوس قالعان، يەسى جوق ءۇي
ءداۋ – ۇلكەن، زور
مۇرات – العا قويعان ماقسات، ارمان، تىلەك
Vءى. توپتىق جۇمىس (2 تاپسىرما داپتەرمەن جۇمىس)
1 – توپ: داۋگە مىنەزدەمە جازىڭدار.
2 – توپ: ەتىكشىگە مىنەزدەمە جازىڭدار
3 – توپ: ەڭبەك تۋرالى 2، 3 ماقال جازىڭدار
(1، 2 جۇمىستارى وقىلادى)
توپتىق جۇمىس (3 تاپسىرما)
1 – توپ: ەرتەگى مازمۇنى بويىنشا، ءوز ويلارىڭدى بىلدىرىڭدەر.
2 – توپ: ەتىكشىنىڭ ورنىندا بولساڭ نە ىستەر ەدىڭ؟
3 – توپ: ەتىكشى داۋدەن العان بايلىعىن قالاي ۇلەستىرىپ بەرگەنى جايلى جازىلعان جەردى تاۋىپ وقى.
Vءىى. شىعارماشىلىق جۇمىس
توپتىق جۇمىس (4 تاپسىرما)
1 – توپ: «ەگەر مەن ەتىكشى بولسام» (شاعىن اڭگىمە جاز)
2 – توپ: «ەگەر مەن ءداۋ بولسام» (شاعىن ەسسە جاز)
3 – توپ: ەتىكشىنىڭ تىككەن سيقىرلى ەتىگىنىڭ سۋرەتىن سال
Vءىىى. وي تولعانىس. توپتاستىرۋ.
مىنا ۆەنن دياگرامماسىنا 1 – توپ ءداۋدىڭ قانداي ەكەنىن، 2 – توپ ەتىكشىنىڭ قانداي ەكەنىن، 3 – توپ ەكەۋىنىڭ ورتاق قاسيەتتەرىن تولتىرىڭدار.
ءىح. ويىن. «سيقىرلى ەتىكتىڭ يەسى». مۋزىكا وينالىپ، توقتاعان كەزدە ورىندىققا وتىرۋى كەرەك. وتىرا الماعان بالا ويىننان شىعادى. جەڭگەن وقۋشى سيقىرلى ەتىكتى يەمدەنەدى.
ح. قورىتىندى: بۇگىنگى ساباقتان نە ۇيرەندىك؟
العانىمىز: ءبىلىم
جۇمىس ءتۇرى: وقىدىق، ۇيرەندىك، سۋرەت سالدىق، جازدىق
كوڭىلىمىز: جاقسى، سەرگەك
سەزىمىمىز: تاماشا
ءحى. باعالاۋ. وزىندىك باعالاۋ
ءحىى. ۇيگە تاپسىرما: 1. ەرتەگىنى وقىپ، مازمۇنىن ايتۋعا دايىندالىپ كەلۋ.
2. ەرتەگىنىڭ مازمۇنىنا سايكەس سۋرەت سالىپ كەلۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەتىكشى (ەرتەگى)
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: ەرتەگىنى ءتۇسىنىپ وقۋعا ۇيرەتۋ، ماعىناسىن اشۋ، ونداعى نەگىزگى ويدى انىقتاۋ.
2. دامىتۋشىلىق: ويلاۋ، قيالداۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ولاردىڭ زەيىنىن، سوزدىك قورلارىن دامىتۋ، وقيعانى ەلەستەتىپ، جۇرەكپەن جەتە سەزىنۋ قابىلەتىن جانە وزىندىك ويىن ايتىپ جەتكىزۋ مۇمكىندىگىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ەڭبەكسۇيگىشتىككە، تاتۋلىققا، ادالدىققا، تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىمىن جەتىلدىرۋ
قولدانىلاتىن ءادىس – تاسىلدەر: پىكىر الماسۋ، ءوز ويلارىن ورتاعا سالۋ، ءتۇسىندىرۋ، تىڭداي ءبىلۋ، سۋرەت سالۋ، سۇراق – جاۋاپ، جۇمباق شەشۋ، ويىن توپتاستىرۋ، سالىستىرۋ.
كورنەكى قۇرالدار: ءۇنتاسپاعا جازىلعان ەرتەگىنىڭ باسى، تىلسىمنان، باعالاۋ پاراعى، پلاكاتتاعى جۇمباق، سوزدىك جۇمىسى.
ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا، ءتىل دامىتۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
1) ءۇش توپقا ءبولۋ:
1 – توپ: «سۇڭقار»، 2 – توپ: «بۇركىت»، 3 – توپ: «قارشىعا».
2) ساتتىلىك تىلەۋ (مۋزىكا وينالادى، كوز جۇمىلۋى، الاقاندى ءتۇيىستىرىپ، جىلى سوزدەر ايتۋ)
«سيقىرلى ساندىق» ويىنى
سيقىرلى ساندىقتان ءار توپقا تاپسىرما بەرىلەدى:
1 – توپ: 1) «جالقاۋ نەمەرە» ەرتەگىسىندە اجەسى نەمەرەسىنە قانداي وي ايتتى؟
2) «ەڭبەكتىڭ نانى ءتاتتى» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
2 – توپ: 1) اجەسى مەن نەمەرەسى نەلىكتەن اشىقتى؟
2) جالقاۋدىڭ جانى ءتاتتى دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
3 – توپ: 1) نەمەرەسىنىڭ ەڭبەك ەتۋىنە نە اسەر ەتتى؟
2) وسى ەرتەگى ءبىزدى نەگە تاربيەلەيدى؟
ءىى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
ا) جۇمباق شەشۋ
ونىڭ تىككەن بۇيىمى،
اياعىڭدى قاپتايدى.
شىعا قالسا جۇلىمى،
ادەمىلەپ باپتايدى.
(ەتىكشى)
وسى ايتىلعان جۇمباقتىڭ شەشۋى بولاتىن ءسوزدى تابۋ ءۇشىن تىلسىم ساندى شەشىپ كورەيىك.
ءا) تىلسىمسان شەشۋ.
19 - 3--------60 - 8-----------30+10---------80 - 25----------25+5-----------17+23-------------22+18
16 – ە -------52 – ت ---------40 – ءى ---------55 – ك ----------30 – ش --------40 - ءى---------------40
- بالالار، قانداي ءسوز شىققان ەكەن؟
- ەندى وسى تىلسىمنان شىققان ءسوزدى وقيىقشى؟ (ەتىكشى)
ەندەشە بۇگىنگى ءبىزدىڭ جاڭا ساباعىمىز «ەتىكشى» دەگەن ەرتەگى. ماقساتىمىز: وسى ەرتەگىنى ءتۇسىنىپ وقۋعا ۇيرەنۋ، ماعىناسىن اشۋ، نەگىزگى ويدى انىقتاۋ، ءوز ويىمىزدى ايتىپ جەتكىزۋ.
ءىىى. ماعىنانى اجىراتۋ.
1) ءۇنتاسپادان «ەتىكشى» ەرتەگىسىنىڭ 1، 2 ابزاسى وقىلادى.
2) وقۋلىقپەن جۇمىس: كەلەسى ابزاستاردى وقۋشىلار تىزبەكتەپ وقۋ.
توپتىق جۇمىس: (1 تاپسىرما)
1 – توپ: كەلەسى بەس ابزاستى وقيدى دا، ماعىناسىن اشادى.
2 – توپ: كەلەسى ءتورت ابزاستى وقيدى دا، ماعىناسىن اشادى.
3 – توپ: كەلەسى ابزاستاردى وقىپ، ماعىناسىن اشادى.
ءىV. سوزدىك جۇمىس
قوبدي – ۇساق-تۇيەك سالاتىن كىشكەنە جاشىك
يەسىز قىستاۋ – بوس قالعان، يەسى جوق ءۇي
ءداۋ – ۇلكەن، زور
مۇرات – العا قويعان ماقسات، ارمان، تىلەك
Vءى. توپتىق جۇمىس (2 تاپسىرما داپتەرمەن جۇمىس)
1 – توپ: داۋگە مىنەزدەمە جازىڭدار.
2 – توپ: ەتىكشىگە مىنەزدەمە جازىڭدار
3 – توپ: ەڭبەك تۋرالى 2، 3 ماقال جازىڭدار
(1، 2 جۇمىستارى وقىلادى)
توپتىق جۇمىس (3 تاپسىرما)
1 – توپ: ەرتەگى مازمۇنى بويىنشا، ءوز ويلارىڭدى بىلدىرىڭدەر.
2 – توپ: ەتىكشىنىڭ ورنىندا بولساڭ نە ىستەر ەدىڭ؟
3 – توپ: ەتىكشى داۋدەن العان بايلىعىن قالاي ۇلەستىرىپ بەرگەنى جايلى جازىلعان جەردى تاۋىپ وقى.
Vءىى. شىعارماشىلىق جۇمىس
توپتىق جۇمىس (4 تاپسىرما)
1 – توپ: «ەگەر مەن ەتىكشى بولسام» (شاعىن اڭگىمە جاز)
2 – توپ: «ەگەر مەن ءداۋ بولسام» (شاعىن ەسسە جاز)
3 – توپ: ەتىكشىنىڭ تىككەن سيقىرلى ەتىگىنىڭ سۋرەتىن سال
Vءىىى. وي تولعانىس. توپتاستىرۋ.
مىنا ۆەنن دياگرامماسىنا 1 – توپ ءداۋدىڭ قانداي ەكەنىن، 2 – توپ ەتىكشىنىڭ قانداي ەكەنىن، 3 – توپ ەكەۋىنىڭ ورتاق قاسيەتتەرىن تولتىرىڭدار.
ءىح. ويىن. «سيقىرلى ەتىكتىڭ يەسى». مۋزىكا وينالىپ، توقتاعان كەزدە ورىندىققا وتىرۋى كەرەك. وتىرا الماعان بالا ويىننان شىعادى. جەڭگەن وقۋشى سيقىرلى ەتىكتى يەمدەنەدى.
ح. قورىتىندى: بۇگىنگى ساباقتان نە ۇيرەندىك؟
العانىمىز: ءبىلىم
جۇمىس ءتۇرى: وقىدىق، ۇيرەندىك، سۋرەت سالدىق، جازدىق
كوڭىلىمىز: جاقسى، سەرگەك
سەزىمىمىز: تاماشا
ءحى. باعالاۋ. وزىندىك باعالاۋ
ءحىى. ۇيگە تاپسىرما: 1. ەرتەگىنى وقىپ، مازمۇنىن ايتۋعا دايىندالىپ كەلۋ.
2. ەرتەگىنىڭ مازمۇنىنا سايكەس سۋرەت سالىپ كەلۋ
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: تىرشىلىك يەسىنىڭ ءبارى – اناسىمەن باقىتتى
