ەۋروپانىڭ اتاقتى وپەرا تەاترى «لا سكالا»
مۋزىكا 4 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەۋروپانىڭ اتاقتى وپەرا تەاترى «لا سكالا»
ماقساتى:
• ەۋروپانىڭ لا سكالا تەاترىمەن، ونىڭ مادەنيەتىمەن تانىستىرۋ.
• مۋزىكا تىڭداۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ، قيالداۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
• مۋزىكاعا قىزىعۋشىلىعى مەن ىنتاسىن وياتۋ. ءان ايتۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ
كورنەكىلىك قۇرالدارى: ءۇنتاسپا، تەاتردىڭ سۋرەتى
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: پسيحولوگيالىق ترەنينگ، ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ،
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
امانداسۋ، ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ.
پسيحولوگيالىق ترەنينگ:
ارمىسىڭ شاپاعاتتى كۇنىمىز،
ارمىسىڭ مەيىرىمدى جەرىمىز.
جۇرەگىمىز ساز اۋەندى قالاعان.
اسىل ونەر جاناشىرى بىزدەرمىز!
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: وپەرالىق تەاتر تاريحى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن سۇراۋ.
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
"لا سكالا" تەاترى - الەم مويىنداعان ونەر ورداسى
«لا سكالا» (يتاليان تىلىندە Teatro alla Scala يلي La Scala) — ميلان قالاسىنداعى وپەرا تەاترى. تەاتر عيماراتى 1776 - 1778 جج. ساۋلەتشى دجۋزەپە پەرمارينيدىڭ جوباسىمەن سانتا - ماريا دەللا سكالا شىركەۋىنىڭ ورنىنا سالىنعان. 1778 جىلى 3 تامىزدا تەاتر انتونيو سالەري «پريزناننايا ەۆروپا» وپەراسىمەن اشىلدى. 2001 جىلى لا - سكالا قايتا جوندەۋگە جابىلىپ، بارلىق قويىلىمدار ارچيمبولدي تەاترىنا كوشىرىلدى. 2004 جىلى قويىلىمدار ەسىك عيماراتتا جالعاستى، ارچيمبولدي تەاترى لا - سكالو تەاترىمەن تىعىز بايلانىستا.
تاريحىXVIII عاسىردىڭ سوڭىندا XIX عاسىردىڭ باسىندا تەاتر رەپەرتۋارىندا يتاليان سازگەرلەرى پ. انفوسسي، پ. گۋلەلمي، د. چيماروزى، ل. كەرۋبيني، دج. پايزيەللو، س. مايرا وپەرالارى بولدى.
تەاتر ساحناسىندا دج. ءروسسينيدىڭ «پروبنىي كامەن» (1812)، «اۆرەليان ۆ پالميرە» (1813)، «تۋروك ۆ يتاليي» (1814)، «سوروكا - ۆوروۆكا» (1817)، دج. مەيەربەرانىڭ «مارگاريتا انجۋيسكايا» (1820)، «يزگناننيك يز گرەنادى» (1822)، ساۆەريو مەركادانتەنىڭ شىعارمالارىنىڭ پرەمەرالارى ءوتتى.
1830 جىلدان باستاپ تەاتر رەپەرتۋارىندا گ. دونيسەتتي، ۆ. بەلليني، دج. ۆەردي، دج. پۋچچيني شىعارمالارى، سونىمەن قاتار، «پيرات» (1827) ي «نورما» (1831) بەلليني، «لۋكرەسيا بوردجا» (1833) دونيسەتتي، «وبەرتو» (1839)، «نابۋككو» (1842)، «وتەللو» (1887) ي «فالستاف» (1893) ۆەردي، «مادام باتتەرفلياي» (1904) ي «تۋراندوت» پۋچچيني شىعارمالارى ەنگىزىلدى.
ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە تەاتر ويراندالىپ، 1946 جىلى ينجەنەر ل. سەككي قايتا قالپىنا كەلتىرىپ، تەاتر اشىلدى.
لا سكالا وپەرا تەاترى نەوكلاسسيكالىق ءستيلدىڭ ۇلگىسى، ال ىشكى جاعى XVIII عاسىردىڭ ساۋلەت ونەرىنىڭ ەتالونى بولىپ تابىلادى. مۋزىكا، وپەرا جانە بالەت ونەرىنە قۇمار جاندار بۇل تەاتردى الەمنىڭ جەتى كەرەمەتىنىڭ ءبىرى دەپ ەسەپتەيدى.
لا سكالا تەاترىنىڭ كونسەرتتىك ماۋسىمى جەلتوقسان - ماۋسىم ارالىعىندا وتەدى. كۇزدە تەاتردا سيمفونيالىق كەشتەر وتكىزىلەدى. ماۋسىم سالتاناتتى تۇردە 7 جەلتوقساندا ميلان جەبەۋشىسى ارداقتى امۆروسيا كۇنىندە اشىلادى.
قويىلىمدارعا بيلەت الۋ وتە قيىن. بيلەت ساتۋ الدىن الا ينتەرنەت نەمەسە ارنايى تاپسىرىس بەرۋ ارقىلى وتكىزىلەدى.
اقسۇيەك قاۋىم وتكەن عاسىرلارداعىداي تەاترداعى لوجانى قالايدى. ساۋداگەرلەر مەن قالتالى امەريكاندىقتار «ت ايماعىنداعى» پارتەردى تاڭدايدى.
ال ناعىز ونەرسۇيەر قاۋىم جوعارعى قاتارداعى ورىندارعا جايعاسادى. سەبەبى، دىبىس اكۋستيكاسى جاقسى ەستىلەدى. بىلگىرلەردى اتاۋىنشا، «C - point» اتتى ارناي نۇكتەگە قادالىپ، ماريا كاللاس ءوز داۋسىنىڭ زور مۇمكىندىكتەرىن سول جاققا قاراي باعىتتايدى.
تەاتر اكىمشىلىگىنىڭ تالابى بويىنشا پرەمەرالىق قويىلىمدارعا ەر ازاماتتار قارا ءتۇستى كوستيۋم مەن گالستۋك تاعىپ كەلۋگە مىندەتتى. ال حانىمدار كەشكى كويلەك پەن ىشىكتەردە كىرە الادى. ۇيالى تەلەفون، فوتواپپارات، باس كيىم، قولشاتىر گاردەروبقا وتكىزىلەدى.
لا سكالا ساحناسىندا الەمگە تانىمال يتاليان جانە شەتەل وپەرا جۇلدىزدارى ونەر كورسەتكەن. ولار XX عاسىر ارتىستەرى ە. كارۋزو، تيتتا رۋففو، دە لۋكا، ت. سكيپا، ب. دجيلي، گ. بەنزانسوني، م. كانيليا، م. دەل موناكو، م. كاللاس، ر. تەبالدي، ب. حريستوۆ، ف. كورەللي، ف. شالياپين، ل. سوبينوۆ.
ءان ايتۋ: «باتىر بابام»
- تولىق ءمۇعالىم ورىنداۋ
- ءسوزىن جاتتاتۋ
- انىمەن تولىق ۇيرەتۋ.
ءىV. جاڭا ءبىلىمدى بەكىتۋ: ءسوز جۇمباق
V. ۇيگە تاپسىرما: باتىر بابام ءانىن جاتتاۋ
Vءى. ساباقتى قورتىندىلاۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەۋروپانىڭ اتاقتى وپەرا تەاترى «لا سكالا»
ماقساتى:
• ەۋروپانىڭ لا سكالا تەاترىمەن، ونىڭ مادەنيەتىمەن تانىستىرۋ.
• مۋزىكا تىڭداۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ، قيالداۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
• مۋزىكاعا قىزىعۋشىلىعى مەن ىنتاسىن وياتۋ. ءان ايتۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ
كورنەكىلىك قۇرالدارى: ءۇنتاسپا، تەاتردىڭ سۋرەتى
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: پسيحولوگيالىق ترەنينگ، ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ،
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
امانداسۋ، ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ.
پسيحولوگيالىق ترەنينگ:
ارمىسىڭ شاپاعاتتى كۇنىمىز،
ارمىسىڭ مەيىرىمدى جەرىمىز.
جۇرەگىمىز ساز اۋەندى قالاعان.
اسىل ونەر جاناشىرى بىزدەرمىز!
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: وپەرالىق تەاتر تاريحى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن سۇراۋ.
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
"لا سكالا" تەاترى - الەم مويىنداعان ونەر ورداسى
«لا سكالا» (يتاليان تىلىندە Teatro alla Scala يلي La Scala) — ميلان قالاسىنداعى وپەرا تەاترى. تەاتر عيماراتى 1776 - 1778 جج. ساۋلەتشى دجۋزەپە پەرمارينيدىڭ جوباسىمەن سانتا - ماريا دەللا سكالا شىركەۋىنىڭ ورنىنا سالىنعان. 1778 جىلى 3 تامىزدا تەاتر انتونيو سالەري «پريزناننايا ەۆروپا» وپەراسىمەن اشىلدى. 2001 جىلى لا - سكالا قايتا جوندەۋگە جابىلىپ، بارلىق قويىلىمدار ارچيمبولدي تەاترىنا كوشىرىلدى. 2004 جىلى قويىلىمدار ەسىك عيماراتتا جالعاستى، ارچيمبولدي تەاترى لا - سكالو تەاترىمەن تىعىز بايلانىستا.
تاريحىXVIII عاسىردىڭ سوڭىندا XIX عاسىردىڭ باسىندا تەاتر رەپەرتۋارىندا يتاليان سازگەرلەرى پ. انفوسسي، پ. گۋلەلمي، د. چيماروزى، ل. كەرۋبيني، دج. پايزيەللو، س. مايرا وپەرالارى بولدى.
تەاتر ساحناسىندا دج. ءروسسينيدىڭ «پروبنىي كامەن» (1812)، «اۆرەليان ۆ پالميرە» (1813)، «تۋروك ۆ يتاليي» (1814)، «سوروكا - ۆوروۆكا» (1817)، دج. مەيەربەرانىڭ «مارگاريتا انجۋيسكايا» (1820)، «يزگناننيك يز گرەنادى» (1822)، ساۆەريو مەركادانتەنىڭ شىعارمالارىنىڭ پرەمەرالارى ءوتتى.
1830 جىلدان باستاپ تەاتر رەپەرتۋارىندا گ. دونيسەتتي، ۆ. بەلليني، دج. ۆەردي، دج. پۋچچيني شىعارمالارى، سونىمەن قاتار، «پيرات» (1827) ي «نورما» (1831) بەلليني، «لۋكرەسيا بوردجا» (1833) دونيسەتتي، «وبەرتو» (1839)، «نابۋككو» (1842)، «وتەللو» (1887) ي «فالستاف» (1893) ۆەردي، «مادام باتتەرفلياي» (1904) ي «تۋراندوت» پۋچچيني شىعارمالارى ەنگىزىلدى.
ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە تەاتر ويراندالىپ، 1946 جىلى ينجەنەر ل. سەككي قايتا قالپىنا كەلتىرىپ، تەاتر اشىلدى.
لا سكالا وپەرا تەاترى نەوكلاسسيكالىق ءستيلدىڭ ۇلگىسى، ال ىشكى جاعى XVIII عاسىردىڭ ساۋلەت ونەرىنىڭ ەتالونى بولىپ تابىلادى. مۋزىكا، وپەرا جانە بالەت ونەرىنە قۇمار جاندار بۇل تەاتردى الەمنىڭ جەتى كەرەمەتىنىڭ ءبىرى دەپ ەسەپتەيدى.
لا سكالا تەاترىنىڭ كونسەرتتىك ماۋسىمى جەلتوقسان - ماۋسىم ارالىعىندا وتەدى. كۇزدە تەاتردا سيمفونيالىق كەشتەر وتكىزىلەدى. ماۋسىم سالتاناتتى تۇردە 7 جەلتوقساندا ميلان جەبەۋشىسى ارداقتى امۆروسيا كۇنىندە اشىلادى.
قويىلىمدارعا بيلەت الۋ وتە قيىن. بيلەت ساتۋ الدىن الا ينتەرنەت نەمەسە ارنايى تاپسىرىس بەرۋ ارقىلى وتكىزىلەدى.
اقسۇيەك قاۋىم وتكەن عاسىرلارداعىداي تەاترداعى لوجانى قالايدى. ساۋداگەرلەر مەن قالتالى امەريكاندىقتار «ت ايماعىنداعى» پارتەردى تاڭدايدى.
ال ناعىز ونەرسۇيەر قاۋىم جوعارعى قاتارداعى ورىندارعا جايعاسادى. سەبەبى، دىبىس اكۋستيكاسى جاقسى ەستىلەدى. بىلگىرلەردى اتاۋىنشا، «C - point» اتتى ارناي نۇكتەگە قادالىپ، ماريا كاللاس ءوز داۋسىنىڭ زور مۇمكىندىكتەرىن سول جاققا قاراي باعىتتايدى.
تەاتر اكىمشىلىگىنىڭ تالابى بويىنشا پرەمەرالىق قويىلىمدارعا ەر ازاماتتار قارا ءتۇستى كوستيۋم مەن گالستۋك تاعىپ كەلۋگە مىندەتتى. ال حانىمدار كەشكى كويلەك پەن ىشىكتەردە كىرە الادى. ۇيالى تەلەفون، فوتواپپارات، باس كيىم، قولشاتىر گاردەروبقا وتكىزىلەدى.
لا سكالا ساحناسىندا الەمگە تانىمال يتاليان جانە شەتەل وپەرا جۇلدىزدارى ونەر كورسەتكەن. ولار XX عاسىر ارتىستەرى ە. كارۋزو، تيتتا رۋففو، دە لۋكا، ت. سكيپا، ب. دجيلي، گ. بەنزانسوني، م. كانيليا، م. دەل موناكو، م. كاللاس، ر. تەبالدي، ب. حريستوۆ، ف. كورەللي، ف. شالياپين، ل. سوبينوۆ.
ءان ايتۋ: «باتىر بابام»
- تولىق ءمۇعالىم ورىنداۋ
- ءسوزىن جاتتاتۋ
- انىمەن تولىق ۇيرەتۋ.
ءىV. جاڭا ءبىلىمدى بەكىتۋ: ءسوز جۇمباق
V. ۇيگە تاپسىرما: باتىر بابام ءانىن جاتتاۋ
Vءى. ساباقتى قورتىندىلاۋ
You Might Also Like
-
ەل ءۇمىتىن ەر اقتار، ەر اتاعىن ەل ساقتار
