InfoHub Logo

تاقىرىبى: قابانبايدىڭ ءومىرى

ءتۇرى: تانىم ساباعى
ءتيپى: ءبىلىمدى شولۋ، جۇيەلەۋ
انا ءتىلى 2 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قابانبايدىڭ ءومىرى
ماقساتتارى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا «قازاق جەرىن جاۋدان قورعاۋدا قابانباي باتىر قولباسشىلىعىن، ەرلىك ىستەرىن بايانداۋ، ءومىرىن، ەرلىگى جايلى تۇسىنىكتەرىن دامىتۋ.
2. تاربيەلىك: حالقىمىزدىڭ تاريحىنان تاعزىم بەرە وتىرىپ، بالانىڭ بويىنداعى پاتريوتتىق سەزىمنىڭ ويانۋىنا، وتاندى قورعاۋ، ءسۇيۋ سەزىمدەرىنىڭ قالىپتاسۋىنا مۇمكىندىك تۋعىزۋ.
3. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءتىل بايلىعىن ارتتىرۋ، بايلانىستىرا سويلەۋگە داعدىلاندىرا وتىرىپ ءوز ويلارىن ايتا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
كورنەكىلىك: قابانبايدىڭ سۋرەتى، تىرەك - سىزبالار، شيرمالار، ساندار، ويىنشىق قارۋ - جاراقتار.
ءادىسى: تالداۋ - جيناقتاۋ، سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ، ىزدەنۋ، ءىشىنارا - ىزدەنۋشىلىك.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ، جۇيەلەۋ. تانىم ساباعى.
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىمدى شولۋ، جۇيەلەۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، قازاق ءتىلى، ادەبيەت
تەحنولوگيالار: دامىتا وقىتۋ تەحنولوگياسى، ۇجىمدىق، توپتىق.

ءى. ۇيىمداستىرۋ.
بۇگىنگى ساباقتا بالالار ءبىز ەكى ورتالىققا ءبولىنىپ وتىرامىز. «دارىن ورتالىعى»، «زەرتتەۋ ورتالىعى»

ءىى. ءۇي تاپسىرماسىنا توقتالۋ
1. بالالار، وتكەن ساباقتى ءبىز قانداي ءماتىندى وتتىك؟ بۇل ماتىندە كىم تۋرالى ايتىلدى؟
2. كىمدەر قازاق جەرىنە شاپقىنشىلىق جاسادى؟
3. جوڭعارلار بۇعان دەيىن تاعى قاي ەلدەردى جاۋلاپ الدى؟
4. ەلدىڭ كەگىن قايتارۋ ءۇشىن جۇرتتىڭ باسىن كىم بىرىكتىردى؟
5. سول زامانىڭ اقىلگوي جىراۋى كىم؟
6. بۇقار جىراۋ قابانبايدى قالاي سۋرەتتەيدى؟
7. نەگە قابانبايدى «حالىق قورعانى» دەيدى؟

سەبەبى: 1718 جىلى تاۋكە حان قايتىس بولىپ قازاق اراسى داعدارىسقا ۇشىرايدى. قيىن جاعدايدى پايدالانىپ جوڭعارلار قازاق جەرىنە شابۋىل جاسايدى. قازاقتاردىڭ كوپتەگەن ادامدارى مەن مالدارىن ولجالايدى. وسى كەزدە جاۋدىڭ وتىندە. قابانباي قالماق باتىرى دولانقارامەن جەكپە - جەككە شىعىپ ونى ءولتىرىپ قالعاندارىنىڭ قارۋ جاراعىن الادى.
1723 جىلدىڭ قىسىندا قازاق دالاسىندا جۇت بولادى، حالىق كۇيزەلەدى. جوڭعارلار قازاق جەرىنە جەتى باعىتپەن شابۋىل جاسايدى. قازاق حالقىنىڭ باسىنا قاتەر تونەدى. سول كەزدە قابانباي تاپقىرلىعى مەن باتىلدىعىنىڭ ارقاسىندا قالىڭ جاۋدى از اداممەن - اق تالقانداپ قيراتادى.
قاھارمان باتىر 1724 جىلى العاشقى قازاق جاساعىن قۇرىپ، تۇركىستان قالاسى ءۇشىن بولعان قانكەشتى شايقاستا جانقيارلىعىمەن كوزگە ءتۇستى.
1725 جىلى اتاقتى الاكول ماڭىنداعى شايقاستا جوڭعارلار قاتتى جەڭىلەدى. قابانباي باتىرلىعىمەن كوزگە ءتۇستى.
قابانباي بۇدان كەيىنگى 1728 جىلى «شۇبار تەڭىز» جاعاسىنداعى شايقاستا، 80 كۇنگە سوزىلعان «شورعا سوعىسىنا» ءبىر جارىم جىلعا سوزىلعان «شاعان» شايقاسىندا شەبەرلىگىمەن كوزگە تۇسەدى.
1730 جىلى جوڭعارلاردى «ىلە» وڭىرىنە دەيىن قۋعان سوعىستارعا، ودان 1750 جىلدىڭ اقىرىنداعى جوڭعار قاقپاسىنداعى شايقاسقا دەيىنگى ءىرى - ءىرى ۇتىستاردا قولباسشىلىق ەتىپ، باس ساردارلىق مىندەت اتقارعان.

ءىىى. جاڭا ساباق
بالالار بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىپ قابانباي باتىر جايلى بولادى. سەندەر قابانبايدىڭ ومىرىمەن تانىسقانسىڭدار. ءبارىمىز مىنا سىزباعا قارايىقشى.
قابانباي
↓
ەراسىل
نار بالا
دارابوز
قابان باتىر
بالالار، قابانباي – ۇلتىمىزدىڭ ماقتانىشىنا اينالعان، ءىرى تۇلعاسى، ايبىندى باتىر. ەل ءۇشىن، جەر ءۇشىن بولعان شايقاستاردا بارلىعىنا قاتىستى ەرەن ەرلىگىمەن كوزگە تۇسكەن، قازاق ساربازى. قابانباي باتىر 103 رەت ۇرىسقا قاتىسقان، 54 رەت جەكپە - جەككە شىققان. سوعىس ونەرىن جەتىك مەڭگەرگەن. قابانباي باتىردىڭ 300 جىلدىعىن 1991 جىلى تويلاپ وتتىك. سەمەيدىڭ تاسكەسكەن اۋىلىنا قابانباي ەسىمى بەرىلدى. سەمەي قالاسىندا قابانباي باتىر اتىندا قالا كوشەلەرى بار.

ءىV. كىتاپتىڭ بەتىندەگى سىر ساندىققا ۇڭىلەيىك. بىزگە تانىس ەمەس سوزدەرمەن تانىسايىق.
V. شىعارماشىلىق جۇمىس
1718 جىلى جاۋدىڭ وتىندە جۇرگەندە قالماق باتىرى دولانقارامەن جەكپە-جەگىنەن كورىنىس تاماشالايىق. قابانباي باتىرعا ارنالعان، قانداي داستانداردى بىلەمىز.

Vءى. داپتەرمەن جۇمىس
قاس پەن كوزدىڭ اراسى – وتە جىلدام دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
Vءىى. كىتاپپەن جۇمىس
Vءىىى. «كىم جىلدام ويىنى