
- 05 ناۋ. 2024 00:29
- 330
گەومەتريالىق پىشىندەردىڭ عاجايىپ الەمى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: تانىم
ءبولىمى: قاراپايىم ماتەماتيكالىق تۇسىنىكتەر
توبى: «بالاپان» ورتاڭعى توبى
تاقىرىبى: «گەومەتريالىق پىشىندەردىڭ عاجايىپ الەمى».
ماقساتى: تانىم سالاسى بويىنشا العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ.
بىلىمدىلىك: بالانىڭ قاراپايىم ماتەماتيكالىق تۇسىنىكتەر ءبولىمى بويىنشا گەومەتريالىق پىشىندەر، سان مەن ساناۋ، اپتا كۇندەرىن، العان بىلىمدەرىن انىقتاۋ
تاربيەلىك: ويىننىڭ شارتىن ساقتاپ ويناۋعا، ۇيىمشىل، كوپشىل، شىدامدى، سابىرلى، شاپشاڭ بولۋعا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: سانداردى تۋرا، كەرى ساناۋعا ۇيرەتۋ، لوگيكالىق ويىن ارقىلى بالانىڭ قيالىن، وي - ءورىسىن، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
كورنەكىلىكتەر
*گەومەتريالىق پىشىندەر
تۋرا، كەرى ساناۋعا ارنالعان ساندار جيىنتىعى
ساناۋعا ارنالعان قونجىق ماسكالارى،
الما اعاشىنىڭ ماكەتى، شىعارماشىلىق ويىنعا ارنالعان پىشىندەر سالىنعان كىلەمشەلەر،
كيۋگە ارنالعان كۇلدىرگى ساندار ءپىشىنى، ساندار سالىنعان قالتاشالار.
بالالارمەن شاتتىق شەڭبەرىن قۇرامىز
كۇننىڭ كوزى اشىلىپ،
كوكتە شۋاق شاشىلىپ،
قۇتتى قوناق كەلىپتى
تورىمىزگە ەنىپتى.
امانداسۋ ۇلكەنگە
تاربيەنىڭ باسى عوي
ال، قانەكەي ءبارىمىز،
سالەم دەيىك ۇلكەنگە
سالەمەتسىزدەر مە، اپايلار؟!
تاربيەشى: بالالار، بۇگىنگى ۇيىمداسقان وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدە عاجايىپ پىشىندەرمەن تانىسپاقپىز. ەرتە، ەرتە، ەرتەدە ماتەماتيك اتتى پاتشالىقتا ەسەپبيكە دەگەن حانشا ءومىر ءسۇرىپتى، ونىڭ ادەمى سارايى بولىپتى. سول سارايدا جالعىز تۇرىپتى. جالعىز تۇرىپ ءىشى پىسقان حانشا بىلاي دەپ ارماندايدى:
- و، شىركىن؟ مەنىڭ مىناداي سارايىمدا كوپ دوستارىم بولسا عوي! مەن ولارمەن بىرگە ەسەپ شىعارىپ، ويناپ، كوڭىل كوتەرەر ەدىم.
ءۇشبۇرىش
1 - تاپسىرما. ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟
جاۋابى: ءبىر اپتادا جەتى كۇن بار
دۇيسەنبىدە دوپ وينادىم دالادا
سەيسەنبىدە سەرۋەن قۇردىم قالادا
سارسەنبىدە سۋرەت سالدىم ساندەتىپ
بەيسەنبىدە بي بيلەدىم اندەتىپ
جۇما كۇنى جيدەك تەردىم اعاشتان
سەنبى كۇنى كينو كوردىم كلۋبتان
جەكسەنبىدە ۇيدە بولدىم دەم الدىم
وسىلايشا وتە شىقتى ءبىر اپتا.
كىم بار مىنا اسەم سارايدا؟ رۇقسات بولسا كىرەيىن. حانشا: مەن ەسەپبيكەمىن. سەن كىمسىڭ؟
ءۇشبۇرىش: مەن ءۇشبۇرىشپىن. مەنىڭ ءۇش بۇرىشىم، ءۇش قابىرعام، ءۇش توبەم بار. مەن ءۇيدىڭ توبەسىنە ۇقسايمىن.
حانشا: كىرۋ ءۇشىن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىندا.
ءتورتبۇرىش
بۇل سارايدا كىم تۇرادى؟
حانشا: مەن ەسەپبيكەمىن، سەن كىمسىڭ؟
مەن ءتورتبۇرىشپىن.
مەنىڭ ءتورت بۇرىشىم، ءتورت قابىرعام بار.
مەن تەلەديدارعا ۇقسايمىن.
حانشا: ۇيگە كىرۋ ءۇشىن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىندا.
1 - دەن 5 - كە دەيىن تۋرا، كەرى سانا
0 1 2 3 4 5 5 4 3 2 1 0
دوڭگەلەك
بۇل اسەم سارايدا كىم تۇرادى؟
حانشا: مەن ەسەپبيكەمىن، سەن كىمسىڭ؟
مەن دوڭگەلەكپىن، مەنىڭ بۇرىشىم جوق.
مەن دوپقا، كۇنگە ۇقسايمىن.
حانشا: ۇيگە كىرۋ ءۇشىن مىنا تاپسىرمانى ورىندايسىڭ
3 - تاپسىرما
الما اعاشتا بەس الما قانداي ءتاتتى جەسە الما.
بەسەۋىندە جەپ قويساڭ،
قالادى وندا نەشە الما؟
ساناماق
ءتورت قونجىق ورماندا
كەلە جاتتى قوربانداپ
بىرەۋى شارشادى
ارمەن قاراي بارمادى.
شارشى
شارشى: مىنا اسەم سارايدا كىم تۇرادى؟
حانشا: مەن ەسەپبيكەمىن، سەن كىمسىڭ؟
شارشى: مەن شارشىمىن. مەنىڭ ءتورت بۇرىشىم، ءتورت قابىرعام تەڭ.
حانشا: وندا سەن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىندا.
4 - تاپسىرما. 1 - دەن 5 - كە دەيىن ساناماق ايتىپ بەر.
ءبىر دەگەنىڭ - بەسىگىڭدى تۇزەدىڭ،
ەكى دەگەنىڭ - ەگەمەندى ەل ەدىڭ
ءۇش دەگەنىڭ - انا ءتىلىڭ اسىلىڭ
باسقا تىلدەن مارتەبەسىن اسىردىڭ
ءتورتىنشىڭىز - تورەلىكتەن تايماعان
نۇرسۇلتاندى حان تاعىنا سايلاعان
بەس دەگەنىڭ - بەرەكەلى بولعانى.
“كورشىسىن تاپ” ويىنى
شىعارماشىلىق جۇمىس
«كىلەمشەنى تولتىر»
بالالار كىلەمشەدەگى پىشىندەرگە قيىق پىشىندەردى ءوز ورنىمەن ورنالاستىرادى
پىشىندەردەن نە قۇراستىرامىز؟
ءۇي، كۇن، شىرشا، ءۇيدىڭ تەرەزەسى، ەسىگى.
سەرگىتۋ ءساتى
بەس كامپيتىم كوپ ەدى،
ساراڭدىعىم جوق ەدى.
ءبىر كامپيتىم اتاعا،
ءبىر كامپيتىم اجەگە،
ءبىر كامپيتىم ماماعا،
ءبىر كامپيتىم پاپاعا.
وزىمە دە جەتە مە؟
رەفلەكسيۆتى تۇزەتۋ
بالالاردى ماداقتاۋ
ءبولىمى: قاراپايىم ماتەماتيكالىق تۇسىنىكتەر
توبى: «بالاپان» ورتاڭعى توبى
تاقىرىبى: «گەومەتريالىق پىشىندەردىڭ عاجايىپ الەمى».
ماقساتى: تانىم سالاسى بويىنشا العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ.
بىلىمدىلىك: بالانىڭ قاراپايىم ماتەماتيكالىق تۇسىنىكتەر ءبولىمى بويىنشا گەومەتريالىق پىشىندەر، سان مەن ساناۋ، اپتا كۇندەرىن، العان بىلىمدەرىن انىقتاۋ
تاربيەلىك: ويىننىڭ شارتىن ساقتاپ ويناۋعا، ۇيىمشىل، كوپشىل، شىدامدى، سابىرلى، شاپشاڭ بولۋعا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: سانداردى تۋرا، كەرى ساناۋعا ۇيرەتۋ، لوگيكالىق ويىن ارقىلى بالانىڭ قيالىن، وي - ءورىسىن، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
كورنەكىلىكتەر
*گەومەتريالىق پىشىندەر
تۋرا، كەرى ساناۋعا ارنالعان ساندار جيىنتىعى
ساناۋعا ارنالعان قونجىق ماسكالارى،
الما اعاشىنىڭ ماكەتى، شىعارماشىلىق ويىنعا ارنالعان پىشىندەر سالىنعان كىلەمشەلەر،
كيۋگە ارنالعان كۇلدىرگى ساندار ءپىشىنى، ساندار سالىنعان قالتاشالار.
بالالارمەن شاتتىق شەڭبەرىن قۇرامىز
كۇننىڭ كوزى اشىلىپ،
كوكتە شۋاق شاشىلىپ،
قۇتتى قوناق كەلىپتى
تورىمىزگە ەنىپتى.
امانداسۋ ۇلكەنگە
تاربيەنىڭ باسى عوي
ال، قانەكەي ءبارىمىز،
سالەم دەيىك ۇلكەنگە
سالەمەتسىزدەر مە، اپايلار؟!
تاربيەشى: بالالار، بۇگىنگى ۇيىمداسقان وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدە عاجايىپ پىشىندەرمەن تانىسپاقپىز. ەرتە، ەرتە، ەرتەدە ماتەماتيك اتتى پاتشالىقتا ەسەپبيكە دەگەن حانشا ءومىر ءسۇرىپتى، ونىڭ ادەمى سارايى بولىپتى. سول سارايدا جالعىز تۇرىپتى. جالعىز تۇرىپ ءىشى پىسقان حانشا بىلاي دەپ ارماندايدى:
- و، شىركىن؟ مەنىڭ مىناداي سارايىمدا كوپ دوستارىم بولسا عوي! مەن ولارمەن بىرگە ەسەپ شىعارىپ، ويناپ، كوڭىل كوتەرەر ەدىم.
ءۇشبۇرىش
1 - تاپسىرما. ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟
جاۋابى: ءبىر اپتادا جەتى كۇن بار
دۇيسەنبىدە دوپ وينادىم دالادا
سەيسەنبىدە سەرۋەن قۇردىم قالادا
سارسەنبىدە سۋرەت سالدىم ساندەتىپ
بەيسەنبىدە بي بيلەدىم اندەتىپ
جۇما كۇنى جيدەك تەردىم اعاشتان
سەنبى كۇنى كينو كوردىم كلۋبتان
جەكسەنبىدە ۇيدە بولدىم دەم الدىم
وسىلايشا وتە شىقتى ءبىر اپتا.
كىم بار مىنا اسەم سارايدا؟ رۇقسات بولسا كىرەيىن. حانشا: مەن ەسەپبيكەمىن. سەن كىمسىڭ؟
ءۇشبۇرىش: مەن ءۇشبۇرىشپىن. مەنىڭ ءۇش بۇرىشىم، ءۇش قابىرعام، ءۇش توبەم بار. مەن ءۇيدىڭ توبەسىنە ۇقسايمىن.
حانشا: كىرۋ ءۇشىن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىندا.
ءتورتبۇرىش
بۇل سارايدا كىم تۇرادى؟
حانشا: مەن ەسەپبيكەمىن، سەن كىمسىڭ؟
مەن ءتورتبۇرىشپىن.
مەنىڭ ءتورت بۇرىشىم، ءتورت قابىرعام بار.
مەن تەلەديدارعا ۇقسايمىن.
حانشا: ۇيگە كىرۋ ءۇشىن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىندا.
1 - دەن 5 - كە دەيىن تۋرا، كەرى سانا
0 1 2 3 4 5 5 4 3 2 1 0
دوڭگەلەك
بۇل اسەم سارايدا كىم تۇرادى؟
حانشا: مەن ەسەپبيكەمىن، سەن كىمسىڭ؟
مەن دوڭگەلەكپىن، مەنىڭ بۇرىشىم جوق.
مەن دوپقا، كۇنگە ۇقسايمىن.
حانشا: ۇيگە كىرۋ ءۇشىن مىنا تاپسىرمانى ورىندايسىڭ
3 - تاپسىرما
الما اعاشتا بەس الما قانداي ءتاتتى جەسە الما.
بەسەۋىندە جەپ قويساڭ،
قالادى وندا نەشە الما؟
ساناماق
ءتورت قونجىق ورماندا
كەلە جاتتى قوربانداپ
بىرەۋى شارشادى
ارمەن قاراي بارمادى.
شارشى
شارشى: مىنا اسەم سارايدا كىم تۇرادى؟
حانشا: مەن ەسەپبيكەمىن، سەن كىمسىڭ؟
شارشى: مەن شارشىمىن. مەنىڭ ءتورت بۇرىشىم، ءتورت قابىرعام تەڭ.
حانشا: وندا سەن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىندا.
4 - تاپسىرما. 1 - دەن 5 - كە دەيىن ساناماق ايتىپ بەر.
ءبىر دەگەنىڭ - بەسىگىڭدى تۇزەدىڭ،
ەكى دەگەنىڭ - ەگەمەندى ەل ەدىڭ
ءۇش دەگەنىڭ - انا ءتىلىڭ اسىلىڭ
باسقا تىلدەن مارتەبەسىن اسىردىڭ
ءتورتىنشىڭىز - تورەلىكتەن تايماعان
نۇرسۇلتاندى حان تاعىنا سايلاعان
بەس دەگەنىڭ - بەرەكەلى بولعانى.
“كورشىسىن تاپ” ويىنى
شىعارماشىلىق جۇمىس
«كىلەمشەنى تولتىر»
بالالار كىلەمشەدەگى پىشىندەرگە قيىق پىشىندەردى ءوز ورنىمەن ورنالاستىرادى
پىشىندەردەن نە قۇراستىرامىز؟
ءۇي، كۇن، شىرشا، ءۇيدىڭ تەرەزەسى، ەسىگى.
سەرگىتۋ ءساتى
بەس كامپيتىم كوپ ەدى،
ساراڭدىعىم جوق ەدى.
ءبىر كامپيتىم اتاعا،
ءبىر كامپيتىم اجەگە،
ءبىر كامپيتىم ماماعا،
ءبىر كامپيتىم پاپاعا.
وزىمە دە جەتە مە؟
رەفلەكسيۆتى تۇزەتۋ
بالالاردى ماداقتاۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.