InfoHub Logo

№16 كوللەدج مكقك
ساپا مەنەدجمەنتى جۇيەسى
ورىنداعان: ق-55 توپ ستۋدەنتى تازابەك اسىلبەك

 

1. تاس قالاۋدى جوندەۋ؛

2. تاس كونسترۋكسيانى قايتا قالاۋ؛

3. تاس جۇمىستارى ءوندىرىسى كەزىندەگى تەحنيكادان قاۋىپسىزدەنۋ.

تاس جۇمىستارىن ءار ءتۇرلى تاس كونسترۋكسياسى عيماراتتاردى: ىرگەتاس، قابىرعا، باعانا، اراقابىرعا جانە ت.ب. تۇرعىزعاندا جاسايدى.

تاس قالاۋ – ەڭ كوپ تاراعان. ونى 75...300 ماركالى تۇتاس جانە قۋىستى گلينالى كىرپىشتەن جانە جەر ءۇستى كونسترۋكسيالارى ءۇشىن 75...300 ماركالى  تۇتاس، قۋىستى جانە كەۋەكتى كىرپىشتەن قالايدى.

قولداناتىن تاس تۇرىنە بايلانىستى قالاۋدان كەلەسى تۇرلەرى بولادى: سىرتقى ءپىشىنى دۇرىس ەمەس تابيعي تاستاردان – شوي تاستان قالاۋ؛ فۋندامەتتەر، ءۇي استى قابىرعالارىن، بيىك ەمەس ۇيمەرەتتەردى، تىرەك قابىرعالاردى جانە وعان تاستار باتىرىلعان – شوي بەتوندى قالاۋ؛ قابىرعالارى، دىڭگەكتەر، اركالار، كۇمبەزدەر جانە ت.ب. تۇرعىزۋ ءۇشىن كادىمگى تولىق دەنەلى، كەۋەكتى، قۋىس، كەۋەكتى – قۋىس نەمەسە سيليكات كىرپىشتەن جاسالعان – ءبىرىڭعاي كىرپىشتەن قالاۋ؛ سىرتقى قابىرعالاردى تۇرعىزۋ ءۇشىن كىرپىشتەن تۇرعىزۋ ءۇشىن كىرپىشتەن جانە جىلۋ وتكىزبەيتىن ماتەريالداردان جاسالعان – جەڭىلدەتىلگەن قالاۋ؛ قابىرعالار جانە دىڭگەكتەر قۇرۋ ءۇشىن كەراميكا، جەڭىل بەتون جانە ءپىشىنى دۇرىس تابيعي تاستاردان جاسالعان – ۇساق بلوكتى قالاۋ؛ جوعارى تەمپەراتۋرا جاعدايلارىندا جۇمىس ىستەيتىن تۇزىلىستەردى قاپتاۋ جانە قالاۋ ءۇشىن شاموتتى، ماگنەزيالى، كومىرتەكتى جانە كىرپىشتىڭ باسقا تۇرلەرىنەن جاسالعان – وتقا ءتوزىمدى قالاۋ.

تاسشىنىڭ جۇمىس ورنى: قالاۋ ۋچاسكەسى، ونىڭ قولىنا كىرپىشتەن زاتتاباقتار، ەرىتىندى مەن ساتى توسەنىشى ءۇشىن جاشىكتەر بولادى.

تۇتاس قابىرعا ۋچاسكەسىن قالاعاندا تاسشىنىڭ جۇمىس ورنىنىڭ ەنى 2،5-2،6م جانە كەلەسى زونالارعا بولىنەدى:

1. تاسشى جۇمىس پروسەسى كەزىندە قوزعالاتىن، ەنى 60 – 70 سم بولاتىن   -جۇمىستىق؛

2. كىرپىشتى رەتتەپ قوياتىن زونا، ەنى 1،6 م-گە دەيىن، ەرىتىندىلى جاشىكتەر كىرپىشى زاتتاباعىمەن كەزەكتەسىپ وتىرادى؛

3. ءوتۋ ءۇشىن ەنى 30-40 سم، ەركىن زونا؛

قابىرعا بۇرىشىن قالاعاندا جۇمىس زوناسىنىڭ ەنى 60-70 سم بولىپ، قالاۋ ۋچاسكەسى بويلاي ورنالاسادى. كىرپىش زاتتاباعىن بۇرىشقا جاقىن قويادى.

باعانالاردى قالاعاندا كىرپىشتى سول جاقتان، ال ەرىتىندىنى – تاسشىنىڭ وڭ جاعىنا ورنالاستىرادى.

تاسشىنىڭ قۇرال – جابدىقتارىنا: كب ءتيپتى كەلما – قاتتى جىنىستى اعاشتان ءيىلىپ جاسالعان ۇستاعىشتان، كۇرەگى قالىڭتاباقتى تەمىر توسەمىنەن جاسالادى، ەرىتىندىنى تەگىستەۋگە  تىك جەكتەردى تولتىرۋ جانە ارتىق ەرىتىندىنى الىپ اتستاۋ ءۇشىن قاجەت. سالماعى 0،55كگ، ۇستاعىشىنىڭ ۇزىندىعى 300مم، كىرپىشتى ۇرىپ كەسۇ ءۇشىن پايدالانادى. جۇمىستى ورىنداعاندا بالعا پىشاعى كىرپىش قىرىنا تىك بۇرىشتاپ ۇستالىنۋى كەرەك؛ ەرىتىندى كۇرەگى  ەك ءتيپتى قالىڭدىعى 1،6مم جانە دومالاق تەمىر ىستەرجىنىنىڭ ۇزىندىعى 320مم بولاتىن تاباقتى تەمىردەن جاسالادى. بۇل ەرىتىندىنى الىپ تەگىستەۋ، سونداي – اق ونى جاشىكتە ورنالاستىرۋ قاجەت.

قالاۋدىڭ ءوندىرىسىن تەزدەتۋ ءۇشىن جانە ونىڭ ساپاسىن جاقسارتۋ ءۇشىن ازولشەمدى قالدىق جابدىقتار قولدانىلادى. كىرپىش ساپاسىن تەكسەرۋ ءۇشىن باقىلاۋ ولشەۋشى قۇرالداردى؛ جينالمالى مەتر جانە ۇزىندىعى 2-20م رۋلەتكانى پايدالانادى، ولار سىزباسى ودشەمدەر ءۇشىن، ۇزىندىعى 750مم مەتالل كورپۋستى دەڭگەيلىكتەر، قالاۋدىڭ تىكتىگى مەن كولدەنەڭدىگىن تەكسەرۋ ءۇشىن قاجەت.

قالاۋ تاسىلدەرى قابىرعانىڭ قالىڭدىعىنا بايلانىستى بولادى. قالىڭدىعى 2-20،58 كىرپىشتى قابىرعادا، سىرتقى تىك بەتتى بىر-بىرىنە پەرەپەنديكۋليار، 2 دانالى نەمەسە قابىرعا وسىنە 45⁰ بۇرىشتان قالايدى. 1،5 كىرپىشتى  قابىرعانى سىرتقى تىك جانە ۇزىن قابىرعا بەتىن، قابىرعا وسىنە پاراللەل ەتىپ 2 كىرپىشتەن قالايدى. 1،5 كىرپىشتى قالىڭدىقتى قابىرعانى (سىرتقى تىك بەت) ستوپكا رااسىنا 1-1،5سم، ۇزىن جاعىندا ءبىر كىرپىش بولادى. ءبىر كىرپىشتى قابىرعانى قالاعاندا (ۇزىن قاتاردا) كىرپىش ستوپكاسىن قابىرعا ءوسىنا اراسىندا ءبىر كىرپىشتى ساڭىلاۋ قالدىرىپ قالايدى، ال تىك قاتاردى – قابىرعا  وسىنە اراسىندا ءبىر كىرپىشتىك ارالىق الدىرىپ، پەرپەنديكۋليار قالايدى.

كوتەرگىش تاس كونسترۋكسيالارىنىڭ زاقىمدانعان قالاۋىن ايىرباستاعاندا، جۇمىس ءوندىرىسىنىڭ جاۋاپتىلىعىنا بايلانىستى، الدىن-الا ولاردى ورىنداۋ كەزىندەگى تەحنولوگيا مەن تەحنيكا قاۋىپسىزدىگىنىڭ ءتارتىبىن ەسكەرەتىن جۇمىس ءوندىرىسىنىڭ جوباسىن جاساۋ كەرەك.

تاس جۇمىستارىن ورىنداۋ جوباسىندا جۇمىستاردى ءقاۋىپسىز جۇرگىزۋ ماسەلەلەرىن ەرەكشە مۇقياتتى شەشۋ كەرەك. جوبادا زەرتتەپ جاسالعان شارالار قمە 3-4-80 تالاپتارىنا سايكەس كەلۋ ءتيىس.

تاس قالاۋدى ورىنداعاندا اعاشتار جانە مىنبەلەر، قورعانىش كۇنقاعارلار جانە قورشاۋلار ورناتقاندا، بيىكتە سىرتقى جانە ىشكى قابىرعالار قالاعاندا ەرەكشە ساقتانۋ شارالارىن قولدانۋ كەرەك.

ەنى 1،5 م تىرەۋىشتى جابىن تۇرىندە جاسالعان ينۆەنتارلى قورعانىش كۇنقاعارلار كوكجيەككە 20⁰ بۇرىشپەن سىرتقى قابىرعالاردىڭ بارلىق

پەريمەترى بويىنشا جاسالۋ كەرەك. كۇنقاعارلاردىڭ ءبىرىنشى قاتارلى جەردەن 6 م-دەن كوپ ەمەس بيىكتىكتە ورناتىلادى جانە وسى دەڭگەيدە ۇيمەرەتتى بارلىق بيىكتىگىنە دەيىن قالاعانشا قالادى. كۇنقاعارلاردىڭ ەكىنشى قاتارى ءبىرىنشى قاتاردىڭ ۇستىنە 6-7 م بيىكتىكتە ورناتىلادى، سودان سوڭ قالاۋ ءجۇرىسى بويىنشا ءار 6-7 مسايىن قاتا ورنالاستىرىلىپ وتىرادى (2-قاباتتان كەيىن).

تاس قابىرعالاردى قورعانىش كۇنقاعارلارسىز ورناتۋدى 7 م-دەن ارتىق ەمەس بيىكتىكتە رۇقسات ەتىلەدى، بۇل جاعدايدا جەردە ۇيمەرەتتىڭ پەريمەترى بويىنشا قابىرعادان 1،5 م-دەن كەم ەمەس ارالىقتا قورشاۋلار ورناتىلادى. ۇيمەرەتكە كىرەتىن ەسىكتەر ۇستىنە 2ح2 م قالقالار جاسالادى.

تومەنگى قاباتتىڭ مىنبەلەر بيىكتىگى جابىن دەڭگەيىنەن بيىك 2-3 قاتار قابىرعا قالاۋعا مۇمكىنشىلىك بەرۋ كەرەك، بۇل جوعارعى قاباتتىڭ ءبىرىنشى يارۋسىن قالاۋىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەدى.

تاس قالاعاندا جۇمىس جابىننىڭ ەنى 2،5 م-گە تەڭ الىنادى. سونىمەن كىرپىش تاباندىقتارى جانە ەرىتىندى جاشىكتەرى ءسويتىپ قويىلادى، تەك جۇمىس اۋماعىندا ەنى 60 سم-دەن كەم ەمەس ءوتىس قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن مىنبەلەردىڭ جابىن دەڭگەيى قالاۋ دەڭگەيىنەن 15 سم-دەن كەم ەمەس بولۋ كەرەك.

قابىلداۋ الاڭشالاردا، باسقىشتاردا، وتۋلەردە، قاباتتارداعى اشىق ويىقتاردا قورشاۋلار جاساۋدى ەسكەرۋ كەرەك.

جوبادا تاس قالاۋىن قىسقى جاعدايدا ورىنداعاندا كورسەتۋ كەرەك: ەرىتىندى ەريتىن مەزگىلدە رۇقسات ەتىلەتىن قابىرعالار جانە تىرەكتەردىڭ شەكتى بيىكتىگىن؛ كوتەرگىش تۇزىلىستەر جانە ارالىق دۋالدار ءۇشىن ەريتىن مەزگىلدەگى ۋاقىتشا بەكىيكىشتەردى؛ قىسقى قالاۋ ءۇشىن قولداناتىن ەرىتىندىلەر ماركاسى جانە قاتىرۋ تەمپەراتۋراسىن تومەندەتەتىن حيميالىق قوسىمشالاردى

عيمارات  جوندەۋى كەزىندەگى تاس قالاۋدى كۇشەيتۋ تەحنولوگياسى

عيمارات رەكونسترۋكسياسى بويىنشا جۇمىس ءوندىرىسىنىڭ تاجىريبەسىندە تاس قالاۋلارىنىڭ زاقىمدانۋلارىن كۇشەيتۋدە كەلەسى ءتيىمدى تاسىلدەر قولدانىلادى:

1. قالاۋدى قۇرساۋمەن كۇشەيتۋ (تەمىر، تەمىربەتون، ارميرلەنگەن)؛

2. قالاۋ جارىقشالارىن سەمەنتپەن نەمەسە پوليمەرسەمەنتپەن ينەكسيالاۋ؛

3. زاقىمدالعان ارالىق قابىرعالار مەن باعانالاردى جاڭا قالاۋمەن ايىرباستاۋ.

ال كىرپىش قابىرعالار مەن اراقابىرعالاردى ۋاقىتشا بەكىتۋ ءۇشىن تاجدەر مەن قيعاشتار، ۇستاعىش تىرەكتەر مەن رامالار قولدانىلادى.

عيماراتتىڭ كەڭىستىكتەگى تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قابىرعالاردى كەرنەۋلەنگەن بەلدىكتەرمەن، ءار ءتۇرلى بايلانىستىرمالار مەن بايلامالارمەن بەكىتەدى.

1. قالاۋدى قۇرساۋمەن كۇشەيتۋ. ونى كۇشەيتۋدە ەڭ ءتيىمدى ءادىس بولىپ تابىلادى. قۇرساۋ قالاۋدى بارلىق جاعىنان سىعىلۋ جاعدايىندا جانە كولدەنەڭنەن ۇلعايۋى شەكتەۋلىگىندە جۇمىس ىستەيدى دە، قالاۋدىڭ تىك كۇش كەدەرگىسىنىڭ جوعارلاۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى

كۇشەيتۋدىڭ تەمىر قۇرساۋى، ەلەمەنتتىڭ بۇرىشتارىنا تىك ورناتىلعان جانە بۇرىشتىقتار بىر-بىرىمەن جولاق نەمەسە دومالاق تەمىرمەن بايلانىسادى. قامىتتار اراسى قيمانىڭ ەڭ كىشى ولشەمىنەن اسپايتىن، ءبىراق 500 مم اسپاۋ كەرەك.

قۇرساۋدىڭ قالاۋ جۇمىسىنا قاتىسۋى ءۇشىن، قالاۋ مەن بۇرىشتىقتار اراسىن سەمەنت ەرىتىندىسىمەن جاقسىلاپ بىتەۋ كەرەك. تەمىر قۇرساۋ داتتانۋدان ساقتالۋ ءۇشىن مەتالل تور ۇستىنەن، قالىندىعى 25-30 مم سەمەنت ەرىتىندىسىمەن جابىلادى.

تەمىربەتون قۇرساۋمەن قالاۋدى كۇشەيتۋ ءۇشىن ۆ15 تومەن ەمەس بەتوننان، تىك ىستەرجەندەر مەن دانەكەر قامىتتارى ارقىلى جاسالادى. كولدەنەڭ قامىتتار اراسى 150 مم-دەن اسپاۋ كەرەك. ال تەمىربەتون قۇرساۋىنىڭ قالىندىعى ەسەپتەۋلەرمەن انىقتالىپ، 40-120 مم اراسىندا بولۋ كەرەك.

ارميرلەنگەن ەرىتىندىلى قۇرساۋ تەمىربەتون قۇرساۋىنداي جاسالادى، ءبىراق مۇندا بەتون ورنىنا م75-100 سەمەنت ەرىتىندىسى قولدانىلادى.

تەمىربەتون جانە سەمەنت قۇرساۋلارىنىڭ تيىمدىلىگى كولدەنەڭ ارميرلەۋ پروسەنتىنە، بەتون كلاسى مەن ەرىتىندى ماركاسىنا، قالاۋدىڭ ناقتىلى جاعدايى مەن كۇشتەردىڭ كونسترۋكسياعا بەرۋ سحەماسىمەن انىقتالادى.

ەگەر كۇشەيتىلەتىن قابىرعا ۇزىندىعى قالىندىعىنان 2 ەسە نەمەسە ودان دا كوپ بولعان جاعدايدا، قالاۋ دەنەسىنەن قوسىمشا كولدەنەڭ بايلانىستىرعىشتار جىبەرەدى، ولاردىڭ اراسى پلاندا قابىرعانىڭ ەكى قالىندىعىنان اسپاۋ كەرەك (<1م)، ال بيىكتىگى 0،75 م از بولماۋ قاجەت. بۇل بايلانىستىرعىشتار جاقسى بەكىتىلۋى ءتيىس. كونسترۋكسيانىڭ جوعارى كوتەرگىش قاسيەتىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن، زاقىمدالعان قابىرعا، ارالىقتار مەن باعانالارداعى جارىقشالاردى سەمەنت ەرىتىندىسىمەن ينەكسيالاۋ كەرەك.

2. تاس كونسترۋكسيالاردى ينەكسيالاۋمەن كۇشەيتۋ. قالاۋدىڭ زاقىمدالعان ۋچاسكەسىنە قىسىم ارقىلى سۇيىق سەمەنت نەمەسە پوليمەرسەمەنت ەرىتىندىسىن جىبەرۋ ارقىلى بىتەۋ بولىپ تابىلادى. مۇنداي پروسەسس قالاۋ جارىقشاسىن، كەۋەكتەر مەن اشىق جەرلەردى جاقسى بىتەيدى. ال ينەكسيالاۋ كەزىندەگى قىسىم ەرىتىندى قوسپاسىنىڭ قوزعالمالىلىعىن جانە كىرۋ جاعدايىن جوعارلاتادى.

مۇنداي ءادىستى قولدانۋ، قالاۋدىڭ زاقىمدالعان ۋچاسكەسىمەن بىرگە جالپى بىتەلۋىن قامتاماسىز ەتىپ، قالاۋدىڭ كوتەرگىش جاعدايىن قالپىنا كەلتىرۋىن جانە كۇشەيتۋدى ءوندىرىستى توقتاتپاي، از ماتەريالداردى قولدانۋ جانە ءالسىز قيمانىڭ كولدەنەڭ ولشەمدەرىن ۇلعايتپاۋىن قامتاماسىز ەتەدى.

قالاۋدى ينەكسيالاۋ كەزىندەگى دايىندىق جۇمىستارى:

- بۇرعىلاۋ ورنىن انىقتاۋ؛

- سكۆاجيناعا مەتالل پاترۋبكانى قويىپ، بەكىتۋ؛

- قالاۋ بەتتەرى مەن جارىقشالاردى بۇرعىلانۋ قوقىستارى مەن شاڭنان تازارتۋ؛

- قالاۋ بەتىندەگى جارىقشالار مەن بوس جىكتەردى سەمەنت ەرىتىندىسىنىڭ جۇقا قاباتىمەن بىتەۋ.

ينەكسيالاۋ ەرىتىندىلەرى ءۇشىن نەگىزگى سكۆاجينالاردى ءىرى جارىقشالار مەن قۋىس جىكتەردى، مۇمكىندىگىنشە شاحمات تارتىبىمەن، اراسى 50 سم جانە بۇدان دا كوپ بولۋى مۇمكىن ( جارىقشالار سيپاتتاماسى مەن ولشەمدەرىنە بايلانىستى). ال، ۇساق جارىقشالار ورنىندا، رەزەرۆتى سكۆاجينالار بۇرعىلانىپ، اراسى 15-30 سم بولادى.

سكۆاجينالاردى  10˚ كولدەنەڭدىكپەن، 10-20 سم تەرەڭدىككە دەيىن تەسەدى. ول ءۇشىن ديامەترى 1،8-2 سم بۇرعىسى بار ي-28ا ەلەكتربۇرعىلاۋىن پايدالانىلادى. قالاۋدا ۇلكەن جارىقشالار بولعان كەزدە، ينەكتورلاردى سول جارىقشالارعا كىرگىزە سالادى.

سكۆاجينالارداعى قوقىمدار مەن شاڭداردى 200كپا دەيىنگى از قىسىممەن ۇرلەيدى، ال قۇرعاق قالاۋدا تازا سۋى اعىنىمەن جۋادى. تازالانعان نەگىزگى جانە رەزەرۆتى سكۆاجينالارىن ەرىتىندى جىبەرمەستەن 2-3 كۇن بۇرىن 50-80 مم تەرەڭدىكتە پاترۋبكالار ورناتىلادى. ولار م100-دەن تومەن بولمايتىن سەمەنت ەرىتىندىسىندە ورنىقتىلادى. بۇل جەردە پاترۋبكالار اياق جاعى سەمەنت ەرىتىندىسىمەن بىتەلىپ قالماۋىن قاداعالاۋ كەرەك. پاترۋبكا بۇراندالى باس جاعى قالاۋ بەتىنەن، شلانگقا قوسۋ ءۇشىن، 30-40 مم شىعىپ تۇرۋ كەرەك.

جۇمىسقا 2-3  قالعاندا قالاۋ بەتىن 1:2، 1:3 قۇرامدى سەمەنت ەرىتىندىسىمەن سىلايدى. قاجەت جاعدايدا گيپس نەمەسە باسقا دا تەز قاتاتىن ەرىتىندىلەر قولدانىلادى. ال ەرىتىندى جىبەرگەن ۋاقىتتا اعىپ كەتەتىن ۋچاكەلەردى قوسىمشا قۇرعاق سەمەنت نەمەسە باسقا بايلانىستىرعىشتارمەن سىلانادى.

سەمەنت جانە پوليمەرسەمەنت ەرىتىندىلەرى ءۇشىن:

- پورتلاندسەمەنت م400 تومەن ەمەس، 2400 سم²/گ از ەمەس ۇگىتىندىلى، 20-25% سەمەنت قامىر قويۋلىلىعى؛

- شلاكوپورتلاندسەمەنت م400 قولدانىلادى

ينەكسيالاۋ ءۇشىن وتە ۇساق نەمەسە جۇقا ۇگىتىندىلى قۇم  جانە كەلەسى قوسپالار قولدانىلادى:

- ناتريي ءنيتريتى، سەمەنتىڭ 5%- داي؛

- پۆا ەمۋلسياسى؛

- نافتالين فورمالدەگيد قوسپاسى 0،1% سەمەنت ماسساسىنداي.

ينەكسيالاۋ ەرىتىندىسى كەلەسى قاسيەتتەرگە يە بلوۋى كەرەك:

- از سۋ شىعارۋ (سەمەنت ەرىتىندىلەرىندە)؛

- قاجەتتى بايلامدىلىق؛

- سىعىلۋ جانە ۇستامدىلىق بەرىكتىگى؛

- از شوگىلۋى؛

- قاجەتتى سۋىققا توزىمدىلىك.

قالاۋدىڭ 1،5 مم-گە دەيىنگى جارىقشاسىن بىتەۋ ءۇشىن كەلەسى ەرىتىندى تۇرلەرى مەن قۇرامدارى قاجەت:

- ەپوكسيد سمولاسى نەگىزىندە پوليمەر ەرىتىندىلەرى 1:0،3:0،15:0،5 ( ەد20 – ەپوكسيد سمولاسى، موديفيكاتور متف-9، قاتىرعىش، قۇم.)؛

- سەمەنت-پوليمەر ەرىتىندىلەرى 1:0،15:0،25 (سەمەنت، پوليمەر، قۇم)؛

- سەمەنت-قۇمدى ەرىتىندىلەر 1:0،1:0،25 (سەمەنت، پلاستيفيكاتور، قۇم).

قالاۋدىڭ 1،5 مم-دەن جوعارى جارىقشالارىن بىتەۋ ءۇشىن كەلەسى ەرىتىندى تۇرلەرى مەن قۇرالدارى قاجەت:

- سەمەنت-پوليمەر ەرىتىندىلەرى 1:0،15:0،3؛

- سەمەنت ەرىتىندىلەرى 1:0،1؛

- سەمەنت-قۇمدى 1:0،05:0،3 (سەمەنت، پلاستيفيكاتور، قۇم، ناتريي ءنيتريتى).

ينەكسيالاۋ ەرىتىندىسىن دايىنداۋ جۇمىستارى كەلەسى كەزەڭدەردەن تۇرادى:

-   ەرىتىندىنى مەتالل ارالاستىرعىشتا دايىنداۋ؛

-   ەرىتىندى قوسپاسىن فيلتر ارقىلى ءسۇزۋ؛

-   دايىن ەرىتىندىنى ۋاقىتشا ساقتاۋ؛

-   دايىن ەرىتىندىنى قىسىم ارقىلى ەرىتىندىناسوسىمەن جىبەرۋ.

قالاۋعا ەرىتىندىنى دايىنداۋ، تاسىمالداۋ جانە بەرۋ ۇزدىكسىز قوزعالاتىن مەحانيكالىق ينەكسيالىق اگرەگات كومەگىمەن جۇزەگە اسادى. ونىڭ 0،05م³ كولەمدى رەزەرۆۋارى (ەرىتىندى دايىنداۋ ءۇشىن) جانە 0،05م³ كولەمدى ەرىتىندىنى ساقتاۋ ءۇشىن رەزەرۆۋارى، 2م³/ساع ونىمدىلىكتى مەحانيكالىق ەرىتىندىناسوس بولادى.

ەرىتىندىنى ەرىتىندىارالاستىرعىشتا دايىنداۋ ءتارتىبى:

قاجەتتى مولشەردە پورتلاندسەمەنت جانە ۇساق ۇگىندىلى قۇمدى قۇرعاقتاي ارالاستىرىپ، ە/ارالاستىرعىشقا توگەدى. سودان كەيىن قولدانىلاتىن پلاستيفيكاتورلار، سۋدىڭ ءبىر بولىگىمەن ەرىتىلەدى. وسىدان كەيىن قالعان سۋ مولشەرى بەرىلىپ، قوسپا 10-15 مين ارالىعىندا ارالاسادى. دايىن ەرىتىندى دىرىلدەگىش فيلتر ارقىلى، ۋاقىتشا ساقتالىناتىن رەزەرۆۋارعا سۇزىلەدى.

ەرىتىندىنى جىبەرەتىن ماتەريالدى شلانگتىڭ مەتاللدى رەتتەيتىن، ديامەترى 0،5 «شتۋسەرى»، ونى پاترۋبكاعا قوساتىن گايكادان تۇرادى. ينەكسيا پاترۋبكالارى ديامەترى ½ جانە ۇزىندىعى 100-150 مم گاز قۇبىر كەسىەدىلەرىنەن دايىندالادى. پاترۋبكانىڭ ءبىر جاعىندا 5-6 اينالمالى بۇرانداسىنان تۇرادى.

ەرىتىندىنى قالاۋعا جىبەرۋ. جوعارىدان تومەنگە قاراي 400-600 كپا كىسىممەن جۇرگىزىلەدى.

شلانگىنى ەڭ ءبىرىنشى تومەنگى نەگىزگى سكۆاجينالارداعى پاترۋبكالارعا قوسىلادى. ەرىتىندىنى، جوعارى سكۆاجيناداعى پاترۋبكالاردان اققانعا دەيىن جىبەرەدى. بۇل ۋاقىتتا قىسىمدى مۇقيات باقىلاپ تۇرۋ قاجەت، ەگەر قىسىم جىبەرۋ پروسەسىندە ءار ۋاقىت ۇلعايىپ تۇرسا، ەرىتىندى كونسيستەنسياسىن وزگەرتۋسىز قالدىرادى. ال ەگەر قىسىم كوپ ۋاقىت جوعارلامايتىن بولسا، ەرىتىندى كونسيستەنسياسىن سۋ-سەمەنت قاتىناسىن تومەندەتۋ ارقىلى وزگەرتەدى.

ەگەر جىبەرۋ كەزىندە ەرىتىندى تەك جوعارى يارۋستىڭ نەگىزگى پاترۋبكالارى ارقىلى عانا اعاتىن بولسا، وندا شلانگتاردى رەزەرۆ سكۆاجينالارىنىڭ پاترۋبكالارىنا قوسادى.(جەرگىلىكتى ين-لاۋ ءۇشىن)

تومەنگى يارۋستىڭ جارىقشالارى  مەن قۋىستارى تولعاننان كەيىن شلانگتار جوعارى پاترۋبكالارعا قوسىلىپ، بارلىق زاقىمدالعان قالاۋ ۋچاسكەلەرىن تولىق ينەكسيالاعانعا دەيىن قامتالانادى.

ينەكسيالاۋ جۇمىسى اياقتالعاننان كەيىن اگرەگاتتى، رەزەرۆۋارلار مەن شلانگ جەلىلەرىن جاقسىلاپ تازارتادى.

ينەكسيالاۋ ادىسىمەن كۇشەيتۋدەگى ساپانى باقىلاۋ جۇيەلى تۇردە، بارلىق جۇمىس ءوندىرىسى كەزەڭىندە جۇرگىزىلۋى ءتيىس. ەرىتىندى دايىنداۋ كەزەڭىندە ونىڭ ۇستامدىلىعى، سۋ ءبولىپ شىعارۋى، سىعىلۋداعى بەرىكتىگى مەن ۇستامدىلىق بەرىكتىگى باقىلانىپ تۇرادى.

ال ەرىتىندىنى جىبەرگەن كەزدە قالاۋدىڭ تولتىرىلۋ بەرىكتىگىن باقىلاۋ، ەرىتىندىنىڭ تارالۋ راديۋسى ارقىلى انىقتالادى (پاترۋبكالاردان، تەسىكتەردەن اعىلۋى، سىلاقتىڭ سىلانۋى). قالاۋدىڭ تىعىزدالۋ بەرىكتىگىن 25 ءتاۋ. كەيىن، ۋلترادىبىستى پريبور ۋكب-1م-مەن قيراتپاۋ ءتاسىلى ارقىلى انىقتالادى.

كۇشەيتىلەتىن ۋچاسكەلەردى ينەكسيالاۋ الدىندا جانە سوڭىندا، ۋلترادىبىس يمپۋلستارىنىڭ جىلدامدىعى شاماسى مەن ونىڭ ءسونۋ دارەجەسى ارقىلى انىقتالادى. جوبامەن  ينەكسيالاۋ ەرىتىندىلەرىنىڭ سىعىلۋداعى بەرىكتىگى 15-25 مپا بولۋ كەرەك.

3. تاس كونسترۋكسيالارىن جاڭاعا الماستىرۋ ءادىسى. عيمارات جاڭعىرتۋى مەن رەكونسترۋكسياسى كەزىندە كوتەرگىش جاعدايىن جاقسارتۋ ءۇشىن، نەمەسە قابىرعانىڭ اپاتتى جاعدايىندا تەحنيكالىق جانە ەكونوميكالىق جاعىنان ءتيىمدى.

كۇشەيتۋ جۇمىسىنىڭ ءوندىرىسى الدىندا، الدىن-الا ۋاقىتشا بەكىتپەلەر ورنىقتىرۋ قاجەت. قابىرعا، اراكابىرعا جاقتاۋلاردى، باعانالاردى، جابىندى «ءىلۋ» ايىرباستاۋ كەزەڭىنىڭ اياعىنا دەيىن ساقتالىنادى.

ۋاقىتشا بەكىتپەلەردى اعاشتان، تەمىر قۇبىردان نەمەسە پروكاتتان جاساپ، ولار جوعارى ورنالاسقان قابىرعا، جابىن جانە ت.ب. جۇكتەمەلەر سالماعىن كوتەرە الاتىنداي بولۋ كەرەك.

تار اراقابىرعالاردى الماستىرعاندا، تەرەزە الدىنا جاقتاۋلاردى ۇستاپ تۇراتىن ۋاقىتشا باعاندار ورناتادى. ال ەنى 1 م-دەن اساتىن اراقابىرعالاردى 2 نەمەسە ودان دا كوپ باعاندار قويادى.

باعانداردىڭ تىعىز بەرىكتىگى مەن جۇمىسقا قاتىسۋى ءۇشىن ولاردى كەزەكتەسىپ ۇرادى. ۋاقىتشا بەكىتپەلەردى ورنىقتىرعاننان كەيىن زاقىمدالعان قالاۋدى جايلاپ بۇزادى.

جاڭا اراقابىرعالارى ءۇشىن بەرىكتىگى جوعارى (كىرپىش، بەت. تاستارى)، م100-دەن تومەن ەمەس ماتەريالدار جانە م100 ماركالى سەمەنت ەرىتىندىسى قولدانىلادى. بۇل كەزدە كىرپىشتى، جىڭىشكە جىك پايدا بولاتىنداي ەتىپ، تىعىز وتىرعىزادى. قاجەت جاعدايدا، كولدەنەڭ جىكتەردى تەيىر تورلارمەن ارميرلەيدى. جاڭا قالاۋدىڭ ۇستىنگى بەتىن ەسكىگە دەيىن 3...4 سم جەتكىزبەيدى دە، ول جەردى م100 تىعىز ەرىتىندىمەن بىتەيدى.

ۋاقىتشا بەكىتپەلەردى، جاڭا قالاۋ 50% جوبالىق بەرىكتىكتى العاننان كەيىن عانا بولشەكتەپ، بوساتادى.

قابىرعا جالپى تۇراقتىلىعىنان ايىرىلعاندا (قابىرعا مەن ونىڭ جەكە ەلەمەنتتەرىنىڭ بىركەلكى جۇمىس ىستەۋى بۇزىلعاندا، ىرگەتاستىڭ شوگۋىنەن ۇزىن جارىقتاردىڭ بولۋى، سىرتقى جانە ىشكى قابىرعالاردىڭ ءار ءتۇرلى جۇكتەلىنۋىندە، جىك قالاۋىنىڭ دۇرىس ەمەس بالكالارىندا) ەڭ ءتيىمدى ءادىس قابىرعانى كەرنەۋلى بەلدەۋلەرمەن، ياعني جابىن دەڭگەيىندەگى كولدەنەڭ جانە تىك تاجدەرمەن بەكىتۋ (d=25…30مم)، بولىپ سانالادى. 

قابىرعانىڭ بەكىتپە كونسترۋكسياسى ديامەترى 20-38 مم بولاتىن، تەمىر تاجدەردەن تۇرىپ، ول عيماراتتى نەمەسە ونىڭ ءبىر بولىگىن قامتيدى. تاجدەر قابىرعا بەتىنە نەمەسە 70*80 مم قيمالى بورىزداعا قويىلىپ، ولاردى تارتكاننان كەيىن سەمەنت ەرىتىندىسىمەن بىتەلەدى. عيمارات بۇرىشتارىنا تىك بۇرىشتىقتار قويىلادى، ولار بەلدەۋلەر تارتىلعاننان كەيىن بۇرىشتاردى ۇستاپ تۇرادى. بەلدەۋلەردى بارلىق كونتۋر بويىنشا تارتقىش مۋفتالارمەن تارتادى.

تاجدەردى تارتۋ الدىندا ولاردى قىزدىرعىش لامپالارمەن نەمەسە اۆتوگەنمەن الدىن-الا قىزدىرادى.

تارتۋلار قولمەن ۇزىندىعى 1،5م رىچاگپەن 300-400ن كۇشپەن جۇرگىزىلەدى. جالپى كۇش جوبامەن 50كن بولۋ كەرەك. ەگەر ءتاج سالبىراپ تۇرماسا جانە ۇرعاندۆ تازا داۋىس بەرگەن جاعدايدا تارتۋ جەتكىلىكتى ەكەنىن بىلدىرەدى. ال، ونى باقىلاۋ ءۇشىن ولارعا ارنايى ينديكاتورلار (تارتۋ شاماسىن كورسەتەدى) ورناتادى.

قابىرعانىڭ نەمەسە اراقابىرعانىڭ جەرگىلىكتى كۇشەيتىلۋى ءۇشىن قامىتتار ارماتۋرا مەن پروكات تەمىر، انكەرلەر تۇرىندە تارتىلمايتىن بايلانىستار ورناتىلادى.

ەگەر قابىرعانىڭ اۋىتقۋى مەن ۇگىتىلۋى، كولدەنەڭ جىك بويىنشا اشىلۋى، جابىننىڭ ورنىنان كەتۋى، قيسايۋلارمەن قوساقتالعان جاعدايدا كۇشەيتۋ كەلەسى سحەماماەن جۇرگىزىلەدى:

- قابىرعانى 1/3 قالىندىققا دەيىن وڭدەۋ؛

- جاڭا قالاۋ ورناتۋ؛

- جاڭا قالاۋدى تاجدەر مەن تەمىر قامىتتار ارقىلى باعانالارعا نەمەسە تىك قابىرعالارعا بەكىتۋ.

عيماراتتىڭ زاقىمدالعان نەمەسە تىكتىكتەن اۋىتقان بۇرىشتارىن №16، 20 شۆەللەردەن، مەتالل بالكالارمەن كۇشەيتىلەدى. ولار جابىن دەڭگەيىندە، قابىرعانىن ەكى جاعىنان قويىلىپ، بولتتارمەن تارتىلادى.

---