InfoHub Logo

پايعامبار زامانىندا ءاعا-ىنى — ءبىر تۋىسقان ەكى جىگىت بولدى. بىرەۋىنىڭ اتى — ھامزا، بىرەۋىنىڭ اتى — لۋمزا. وزدەرى جالاڭاش، كەدەي: ىشەر اس، كيەر كيىم از. ءبىراق مىنەزدەرى وڭدى، قىزدان قىلىقتى، ەكى اياقتى ادامزاتتىڭ جورعاسى، نامازدان قالمايدى. نامازعا جۇرتتان بۇرىن كەلەدى، جۇرتتان سوڭ شىعادى. ەگىز قوزىداي جاراسىپ، جۇرتتىڭ كوزىنە تۇسىگى، اۋزىنا ءىلىندى. ءسويتىپ جۇرگەندە، ان حازىرەتىمىز ءبىر سوعىستان تۇسكەن ولجا ۇلەستىرگەندە، ەكەۋىنە ەكى قارا قوي بەردى. مۇباراك الاقانىمەن قويدىڭ ارقالارىنان ءبىر-بىر سيپاپ، ەكى قارا قويدى ۇيلەرىنە الىپ باردى. قويلار — بۇتى تولعان بۇلاق بولدى. بۇگىن قىرىقسا، ەرتەڭ ءجۇنى ءوسىپ شىعا كەلەدى. قۇدايدىڭ قۇتتى كۇنى قىرقاتۇعىن بولدى. كيىم، تاماققا مول جارىدى. بۇرىن جوعىندا ەكەن، ءىشىپ، جەپ، كيىپ، داندەگەن سوڭ: «بارلىق جاقسى ەكەن عوي، بايلىق جاقسى ەكەن عوي!» - دەپ بايۋعا قۇمار بولدى. ان حازىرەتىمىزدىڭ قىڭقىلداپ، قۇلاعىنىڭ تىنىشىن كەتىردى.

— اعايىندى ەكەۋمىزدىڭ بايۋىمىزعا باتا بەرسەڭىز ەكەن! - دەپ.

— قوي، بالام، وسى ەكى قويدىڭ ءجۇنى، ءسۇتى سەندەردى اش قىلمايدى، جالاڭاش قىلمايدى، وسىعان قاناعات قىلىڭدار! باي بولعان قارابايدىڭ نە بولعانىن قۇلاقتارىڭ ەستىمەدى مە؟ -دەپ ەدى.ونداي-مۇنداي سوزگە توقتامادى:

— حازىرەت وسپان دا باي، ءسادۋاقاس تا باي، عابباس تا باي. بايلار پالەن قۇل ازات قىلادى، اشقا - تاماق، جاياۋعا - ات، جالاڭاشقا تون بەرەدى.

ونىڭ ساۋابىن ءوزىڭىز ايتىپ تاۋىسا المايسىز. قۇدايدىڭ قانشا مول جاقسىلىعىن بىزدەن قىزعاناسىز با؟ - دەگەن سوڭ، قۇلاعىنا مازا بەرمەگەن سوڭ، شىن ىقىلاسپەن ەمەس، «جىعىلعان جاعىڭنان تۇرما!»- دەگەندەي:

— مالدىڭ استىندا قال!- دەپ، باتا بەرىپتى. سونان سوڭ بۇلار دۇرىلدەپ بايىپ، شاھارعا تۇگىل، دالاعا سىيۋ قايدا، جونعا شىعىپ كەتتى، قيىر جايلاپ، شەت قونىپ، ۇزاق مويىنعا كەتىپتى. قايىر، بۇلاردىڭ بايلىعى سونداي، مالىنىڭ سانىنا جەتە الماپتى. ارتقىسىن سانايمىن دەسە، الدىڭعى ساناعانىن ۇمىتىپ قالا بەرسە كەرەك. «سان جەتپەگەن!»- دەپ، سونداي مالدى ايتسا كەرەك.

ءبىر كۇندەردە ان حازىرەتىمىز زەكەتشى جىبەرىپتى. بارعان زەكەتشىگە زەكەت بەرۋ قايدا، ءابۋ جاھيل لاعىن مۋحاممەد حاقىندا نە ايتقان بولسا، قۇران سوزىندەي جاتتاپ العان ەكەن. ىلعي پايعامبار حاقىندا قيانات، عايبات ءسوزدى اعاسى باستاپ، ءىنىسى قوستاپ:

— «باياعىدا بىر-ەكى قارا قوي بەرىپ ەدىم»- دەپ، ءبىزدىڭ قىر سوڭىمىزدان قالماي-اق ءجۇر ەكەن عوي! - دەپ، بارعان زەكەتشىنى جانىمەن قايعى قىلىپ جىبەرىپتى.

زەكەتشى كەلىپ، كورگەن-بىلگەنىن ايتقان ەكەن، نانباپتى. نانباعان سەبەبى - مۇنىڭ الدىندا ءبىر جۇرتقا زەكەتشى جىبەرىپ، ول زەكەتشى بارعان جەرىن جامانداپ،قياناتتاپ كەلىپ، پايعامبار سوعىس اشۋعا موبليزاسيا قىلىپ، ءحالدىبىن ءلۋليتتى اسكەرباسى قىلىپ، اتتاندىرىپ، بۇلار بارسا، الدىڭعى ءسوز شىپ-شيكى وتىرىك شىعىپ، سونىڭ حاقىندا:«جالعانشىنىڭ سوزىنە نانىپ، ارانداپ قالماڭدار!» - دەگەن ايات كەلىپ وتىر ەكەن. ول ايات مىناۋ: «يا يرھالدين ءامۇنا ان حاكىم پاسىقپىن با ءفىتبينۋان تىسيبۋا ماف عاتيم يادمەن» - دەگەن ايات كەلگەن.

زەكەتشىلەردىڭ سوزىنە نانباي، ان حازىرەتىمىز ءوزى بارىپتى. بارسا، مالدىڭ استىندا قالعان ەكەن. قويدىڭ ءجۇنى تاۋ-تاۋ، توبە-توبە بولىپ جانە سول پايعامبار بارعان كۇنى قوي قىرىقتىرىپ ناۋقان بولىپ جاتىر ەكەن. پايعامبار بارعان سوڭ، «اپىسى كىرىپ، كۇپىسى شىعىپ» اسىپ-ساسىپ:

— ۋاي، تاقسىر-اي، قۇداي [ءسىزدى] دە كورسەتەدى ەكەن-اۋ! جاقسى كەلدىڭىز! - دەپ، «جايىلىپ جاستىق، ءيىلىپ توسەك» بولىپ، اعايىندى ەكەۋى جورعالاعاندا، ءۋالي حاننىڭ اسىندا جورعا بايگەسىنىڭ الدىندا كەلگەن جاناننىڭ كوك الا جورعاسى مەن حاننىڭ سىرعاناق بوز جورعاسى ايدالادا قالىپتى. اعاسى ىنىسىنە:

— تۇر، مال اپ كەل، سوي! - دەگەندە، ءىنىسى شىعا بەرىپ، اعاسىنا كوزىن قىسىپتى. ونىسى: «ءوزىڭ بەرى شىعىپ كەتشى!» - دەگەنى ەكەن. اعاسى:

— الگى سەمىزىن اپ كەلمەي، ارىعىن اپ كەلەر، ءوزىم شىعايىنشى! - دەپ، جۇگىرىپ شىعىپ، ەكەۋى سىبىرلاسىپ:

— اۋزىن ۇرىپ، اياعىن سىپىرعان جارىقتىقتاردى قالاي قيىپ، باس سالىپ سويامىز؟ جەتىم كۇنىندە نە جەمەدى دەيسىڭ؟ ءبىر مىسىق سويىپ، پالاۋ باسايىق! - دەپ، جانعا كورسەتپەي، مىسىق سويىپ، پالاۋ باستى دەيدى.

تاباقتى كوتەرىپ پايعامبار الدىنا اپ كەلىپ، قويعان زامان ءبىر بۇرتىك ەت تاباقتا قالماي، مىسىق ءتىرىلىپ، شەك-قارنىن شۇباتىپ، مياۋلاپ، جۇرە بەرگەندە، ەكەۋى جۇگىرىپ شىعىپ، ۇيالعاننان ءجۇننىڭ اراسىنا كىرىپ كەتىپ، قايتا جارىق جالعاننىڭ جۇزىنە شىعا الماي،قارا كۇيە بولىپ كەتىپتى. قارا كۇيە ءوزى ەكى ءتۇرلى بولادى: سەبەبى سول دەيدى، سولاي بولعانى ءۇشىن. بۇل اڭگىمەنىڭ قيامەت قايىمعاشا ايتىلىپ جۇرۋىنە مۇنىڭ حاقىندا ۋاەيل سۇرەسى كەلگەن دەسەدى. [ماعىناسى مىناداي ايتىلادى...]

«اينالايىن، ھامزا، لۋمزا، مالدى ۇستى-ۇستىنە توپىرلاتىپ جيدى. ساناپ سانىنا جەتە المادى ... ويلادى: «سول جيىلعان مال سول بويىمەن تۇرادى. وزىمىزگە ءولۋ جوق، ول مالعا ەشقايدا كەتۋ جوق» - دەيدى. ول مال ول دۇنيە جيۋشىنىڭ وزىنە حۇتىما دەگەن توزاقتان كەيىن بولمايدى. حۇتىما دەگەن توزاق ىشىنە تۇسىسىمەن، كۇيدىرىپ جىبەرەدى ەكەن. «سونداي ول ھامزا، لۋمزا دا ءجۇننىڭ ىشىنە كىرىسىمەن، كۇيىپ كۇيە بولدى!» - دەيدى. جالعاندا وسى ھامزا، لۋمزانى ەلىكتەۋشىلەر اقىرەتتە حۇتىما اتلى توزاققا كىرگەندە، تۇسىسىمەن، كۇيە بولىپ كەتسە كەرەك.

---