IT تەحنولوگ: IT-دەگى نەگىزگى ماسەلە — مۇقتاجدىقتى ءدوپ باسىپ تابۋ جانە سوعان سايكەسىنشە جاۋابىن بەرۋ
نۇرسۇلتان ءاجىمۇراتوۆ — IT تەحنولوگ. AR جانە VR تەحنولوگياسىن قولدانىپ، وتاندىق ونىمدەر جاسايتىن Sana Academy ورتالىعىنىڭ باسشىسى. كەنتاۋ قالاسىنداعى №3 ايماقتىق دارىندى بالالارعا ارنالعان ارنايى مەكتەپ-ينتەرناتىن التىن بەلگىمەن بىتىرگەن. سۋلەيمەن دەميرەل ۋنيۆەرسيتەتىن ءتامامداعان.
بيزنەستى قالاي باستاعاندىعى جايلى
مەن ءبىرشاما ۋاقىت قازاقستان كاسىپكەرلەر قاۋىمداستىعىندا قىزمەت ەتتىم. بىلىكتى كاسىپكەرلەردىڭ قاسىندا ءجۇردىم. ولارمەن بىرگە جۇمىس جاساپ جۇرگەندە، ءوز كاسىبىمدى اشسام دەگەن وي كەلدى. ءبىراق بيزنەستى قاي باعىتتا اشاتىنىمدى كوپ ويلاندىم. ازامات دەگەن دوسىم بار ەدى. ول كەزدە ول باعدارلامالاۋدان ساباق بەرەتىن. ونىمەن كەزدەسكەندە سوزدەن-سوز شىعىپ ولدا كاسىپ باستاعىسى كەلەتىندىگىن ايتتى. مەن وزىمە ءبىلىم سالاسى قىزىقتىراتىنىن جەتكىزدىم. سولاي ويىمىز ءبىر جەردەن شىعىپ از ۋاقىتتىڭ ىشىندە جوسپارىن قۇرىپ باستاپ كەتتىك. سولاي Sana Academy قۇرىلدى. بۇل 2017 جىلدىڭ باسى بولاتىن.
Sana Academy
Sana Academy ەكى ءتۇرلى باعىتتا جۇمىس جاسايدى. ءبىرىنشىسى، ءبىلىم بەرۋ. 8-14 جاس ارالىعىنداعى بالالارعا تولىققاندى كومپيۋتەر كۋرسى وقىتىلادى. ونىڭ ىشىندە روبوتاتەحنيكا، كود جازۋ، الگوريتم، لوگيكا ت.ب. بار. ەكىنشىسى ءونىم جاساۋ. ءبىز ءونىم جاساۋدا AR، VR تەحنولوگياسىنىڭ شەڭبەرىندە جۇمىس جاساپ جاتىرمىز. العاشقى ءونىمىمىز ZHANUAR 4D دەپ اتالادى. بالالارعا 3D مودەلدەۋ انيماسيا كۋرسىن اشقانبىز. سونداعى جىگىتتەرمەن ءوز ارامىزدا نە جاساۋعا، قانداي ءونىم جاساۋعا بولادى دەپ اقىلداسا كەلە وسى ءىستى قولعا الدىق. بۇل ءبىزدىڭ ءبىرىنشى ءونىمىمىز. ەكىنشى ءونىمىمىز BAQSHA 4D. ونى اشىلۋ الدىندا ورتاشا كىشىگىرىم ەتىپ جاساماقشىمىز. ول كوكەنىستەرگە قاتىستى دۇنيە. ودان كەيىن الىپپە جاساساق دەپ وتىرمىز.
SANA Cards
بۇدان باسقا SANA Cards دەگەن ءونىمىمىز بار. بۇل كوماندا ونىمدەرىنىڭ بىرەۋى عانا. ءبىز كارتالار ءونىمى بولعاندىقتان، SANA Cards دەگەن ات قويدىق. بۇل بالالارعا قىزىقتى ءارى تانىمدىلىعىن ارتتىراتىن نارسە. بۇل ارقىلى بالالار جانۋارلارمەن، وبەكتتەرمەن 3D تۇرىندە تانىسا الادى. بۇل ءبىزدىڭ قازاق ءتىلدى اۋديتورياعا وتە قاتتى ۇناپ جاتىر. تەك جارناما جاعىنان اقساپ جاتىرمىز. جارنامانى جۇيەگە قويىپ الساق، الار الۋشى دا، قىزىعۋشىلىق تانىتاتىندار دا كوپ. حالىقتىڭ كوڭىلىنەن شىعىپ جاتقان ءونىم. ءبىز 10 مىڭ كارتامەن باستادىق. العاشقى ايدا 5000-6000 كارتا ساتتىق. ەشقانداي جارناماسىز. قازىرگى ويىمىز وسى دەڭگەيدى ساقتاپ قالۋ. بۇلار جالپى الىپ قاراعاندا كىشىگىرىم ونىمدەر عوي. نەگىزى ماقساتىمىز AR، VR سالاسىندا كەرەمەت تىڭعىلىقتى دۇنيە الىپ كەلۋ.
ماقساتتارى جايلى
قازىردە قازاقستان مۇقتاجدىعىن وتەرلىكتەي باعدارلامالاۋشىلار ەلىمىزدە جەتەدى. ءبىزدىڭ نەگىزگى ماقساتىمىز — حالىقتىڭ پايداسىنا جارايتىن، قازاقي قۇندىلىقتاردى دارىپتەيتىن وتاندىق ءونىم شىعارۋ. قازىرگى ۋاقىتتا جاستاردىڭ كوبىسى باي تاريحتان حابارسىز. دارىپتەلمەيدى. وسى ۋاقىتتا بالالاردىڭ كورەتىندەرىنىڭ بارلىعى شەتەلدىكى. ەشقانداي قۇندىلىعى جوق، شەتەلدىڭ ءمۋلتفيلمىن كورەدى، شەتەلدىڭ اندەرىن تىڭدايدى. كەزىندەگى بالالار ەر توستىك تىڭداپ وسكەن، باتىرلار جىرىن جاتتاپ، قيالداپ وسكەن. ال ءقازىر ەر توستىكتى ەشكىم وقىمايدى. ويتكەنى زاماناۋي ەمەس. دەمەك وسىنداي نارسەلەردى قالاي زاماناۋي ەتىپ كورسەتۋ كەرەك؟ كەزىندەگى قازاقتىڭ تۇلعالارىن قازىرگى ۋاقىتتا بالالارعا ۇناتاتىنداي ەتىپ، بيلەردى، اقىنداردى، باتىرلاردى جەتكىزۋ كەرەك. بۇگىنگى كۇندە كەز كەلگەن بالانىڭ اۋىزىندا شەتەلدىك "ورمەكشى ادام"، "سۋپەرمەن" جۇرەدى. باتىرلار. ءبىراق ادامنىڭ بويىندا بولمايتىن قاسيەتتەرگە يە، باتىرلار. مىسالى، ۇشاتىن ادام. ونداي ادام كورىپ پە ەدىڭىز؟ جوق قوي. سوندىقتان ءبىز رۋحاني، ادامگەرشىلىكتى دارىپتەيتىن نارسە جاساعىمىز كەلەدى.
مىناۋ كارتا ءبىزدىڭ ۆيزيت كارتامىز. ءوزىمىزدى حالىققا تانىتۋ ءۇشىن باستاعان دۇنيەمىز. نەگىزگى جۇمىسىمىز ول ەمەس، ودان باسقا دا جوبالار بار. سونىڭ ءبىرى ەتنومۋزەي. 3D مودەلىن جاساۋ ءۇشىن الماتىدان كيىز ءۇي ىزدەگەنبىز. ءبىراق قازىرگى كيىز ۇيلەر سىرتقى ءپىشىنى عانا ۇقساعانىمەن ءىشى، ىشىندەگى كەيبىر ابزەلدەرى جەتىسپەيدى. بۇرىن اتا-بابالارىمىز وتىرعان كيىز ءۇي ەمەس. تەك ورتالىق مۇراجايدا عانا بۇرىنعى اتا-بابالارىمىز وتىرعان ناعىز كيىز ءۇي بار ەكەن. سىرتتان كەلەتىن تۋريستەرگە تۇسىندىرەتىن ادام دا، تۇسىندىرەتىن دۇنيە دە جەتىسپەيدى. ال ناعىز كيىز ءۇيدىڭ 3D مودەلىن جاساساق، كوزىلدىرىك كيىپ ساپالى كيىز ءۇي ىشىنەن شىعادى. ءۇش-تورت تىلدە ءتۇسىندىرىپ بەرەتىن ونىڭ قالاي جاسالىناتىن ءىت بولعاننان كەيىن بارلىعىن ىستەۋگە بولادى.
دومبىرا قالاي جاسالىنادى، قالاي تارتىلادى، نە ءۇشىن ىستەلىنەدى ونى گالوگراممامەن دە فونوۆوي رەجيمدە دە تۇسىندىرۋگە بولادى. ودان باسقا دا كەلىن ءتۇسىرۋ، قىز ۇزاتۋ، سۇندەتكە وتىرعىزۋ، بەسىككە جاتقىزۋ بارلىعىن VR تۇرىندە دە كورسەتۋگە بولادى. تۋريستەر ءۇشىن عانا ەمەس، ءوزىمىزدىڭ بالا-شاعا ءۇشىن دە تانىستىرۋ. وسىنداي جوبالاردى ىسكە اسىرۋدى قالايمىز. دەگەنمەن، بۇنىڭ بارلىعى قارجىعا كەلىپ تىرەلەدى.
ينۆەستيسيا جايلى
وسىدان ءبىر جىل بۇرىن وقىتۋدى باستاعان كەزدە مەملەكەتتىك گرانتقا قاتىسىپ، 3 ملن تەڭگە ۇتىپ الدىق. ءبىراق ول جەردە كونكۋرسقا قاتىسىپ، جوبانى قورعاپ شىقتىق. ودان كەيىن ەشقانداي سايىسقا قاتىسقان جوقپىز. ۋاقىت تا بولعان جوق. ءقازىر وڭ-سولىمىزدى ءبىلىپ الايىق دەپ جاتىرمىز. تەك سودان كەيىن عانا ينۆەستيسيا جاعىن قاراستىرماقپىز. ءبىز ءقازىر ءوزىمىز نارىقتى زەرتتەپ، ءوز كۇشىمىزگە سۇيەنىپ ارەكەت ەتىپ جاتىرمىز. وقىتۋ جاعىنان دا، ءونىم جاعىنان كىرىس بار.
AR جانە VR
AR، VR نەگىزى reality ارگۋمەنت دەگەن سوزدەن تۋىندايدى عوي. VR دەگەنىمىز ۆيرتۋالدى الەم. بۇل جەردە شىنايى الەم قاتىسى جوق. كوزگە كوزىلدىرىك كيىپ كومپيۋتەردىڭ ىشىنەن ۆيرتۋالدى الەمگە بويلايسىز. ونىڭ ەلەمەنتتەرىندە شىنايى الەم جوق. كوزگە كوزىلدىرىك كيسەڭىز قاي جەردى مودەلدەگەن سول جەرگە توپ ەتىپ تۇسەسىز. ال ەكىنشى AR – قوسالقى الەم. شىنايى الەمگە تاعى ءبىر الەم قوسىلادى. ءسىز بەن ءبىز كورىپ وتىرعان وسى الەمدە ورتاعا ءبىر انيماسيا شىعارادى. سونى AR دەپ اتايدى.
IT-دەگى نەگىزگى ماسەلە
IT سالاسىنداعى نەگىزگى نارسە — ءونىم شىنىمەن پروبلەمانى شەشەتىن بولسا، وندا وعان حالىقتىڭ سۇرانىسى بولادى، ارينە. مىسالى، 2gis دەگەن بار. بۇل وتاندىق ءونىم ەمەس. ءبىراق شىنىمەن كوپتەگەن پروبلەمالاردى شەشەدى. قاراپايىم حالىق ءۇشىن كەرەك نارسە. ونىڭ تۇتىنۋشىلارى دا كوپ. سول سياقتى olx.kz، krysha.kz دەگەندەر بار. ولار راسىمەن حالىق ءۇشىن پايدالى. مۇقتاجدىقتى شەشەتىن دۇنيە بولسا، ول ءوز اراسىندا تانىلىپ كەتەدى. IT-دەگى نەگىزگى ماسەلە سول. مۇقتاجدىقتى ءدوپ باسىپ تابۋ جانە سوعان سايكەسىنشە جاۋابىن بەرۋ. ەگەر سونداي ءونىم بولاتىن بولسا، قازاق ءتىلدى، ورىس ءتىلدى دەگەننىڭ ەش قاتىسى جوق.
سىزدەردىڭ ونىمدەرىڭىزگە حالىقتىڭ سۇرانىسى قانداي؟
حالىق بۇل تەحنولوگيانى ءالى بىلمەيدى. كەز كەلگەن سۇرانىس قانا ۇسىنىس تۋعىزبايدى، ۇسىنىس تا سۇرانىس تۋعىزادى. ءبىز دە ۇسىنىس بولدى، ءبىزدىڭ ماسەلە تانىتۋ. تانىتا الساق بولدى. باعاسى دا جاقسى، پايداسى دا مول دۇنيە. ويىنشىق دەپ قاراستىرساق، بەرەرى مول ويىنشىق دەسەك بولادى.
IT دامۋى جايلى
بىزدە ءىت سالاسىنىڭ دامۋى شاعىن ورتا كاسىپكەرلىككە بايلانىستى. سەبەبى كىشىگىرىم تاپسىرىستار عوي. ال تاپسىرىس بەرەتىن كىمدەر؟! كاسىپكەرلەر. شاعىن جانە ورتا بيزنەس دامىماسا، ولاردىڭ دا تابىسى ازايادى. بىلىكتى ماماندار شەتەلگە كەتەدى. ءقازىر كوپتەگەن ءىت ماماندارى شەتەلگە كەتىپ جاتىر عوي. سونىڭ ءبىر سەبەبى وسى. ءىت–ءدىڭ ءتىلى اعىلشىنشا بولعاندىقتان ولاردا ءتىل جاعىنان پروبلەما بولمايدى. شەتەلدە ىستەي الادى. شەتەلدە تۇرۋ ءتيىمدى. قارجىسى كوپ. سوندىقتان كەتەدى. ءقازىر سيفرلى قازاقستان توڭىرەگىندە ءبىراز دۇنيەلەر ورتاعا شىعىپ جاتىر. شاعىن جانە ورتا بيزنەس دامىسا، ءىت داميدى. ودان كەيىن ەكىنشى ماسەلە بار. ءىت سالاسىن جاقسى ۇيرەتەتىن ورىندار دا از. سولاردىڭ دا ۇلەسى بار دەپ ويلايمىن. سەبەبى كوپتەگەن جوو اراسىنان ءىت سالاسىن مىقتى بىلەتىن باعدارلامالاۋشىلار از.
IT سالاسىنان بيزنەس باستايمىن دەگەندەرگە كەڭەس
وقۋ كەرەك. ەڭ ماڭىزدىسى وسى. ءقازىر كەيبىر كۋرستار ءبىر جىلدىڭ ىشىندە ۋنيۆەرسيتەتتە ءتورت جىل بەرەتىن ءبىلىمدى بەرە الادى. ءىت الەمى كەڭ دۇنيە. بىرەۋگە ءبۇيتىپ ءجۇر دەپ ايتا المايسىڭ. وزىنە قاي جاق ۇنايدى سوعان قاراي ارەكەت جاسايدى. ودان كەيىن شىدامدىلىق. كەز كەلگەن كاسىپ ءۇشىن تالاپ ەتەتىن دۇنيە سابىر عوي. بارلىق نارسە اپ-ساتتە بولمايدى. ءالىپتىڭ ارتىن باعۋ كەرەك. قيىنشىلىقتارعا مويىماۋ كەرەك.
قانيا تابىس
You Might Also Like
