جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ جاعدايىنداعى اۋتيست بالالاردى تۇزەتە - دامىتا وقىتۋدى ۇيىمداستىرۋ
جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ جاعدايىنداعى اۋتيست بالالاردى تۇزەتە - دامىتا وقىتۋدى ۇيىمداستىرۋ
قازىرگى زاماندا بۇكىل الەمدە اۋتيستىك ءبۇزىلىستارى بار بالالاردىڭ سانى وسۋدە. بۇدان 10 - 20 جىل بۇرىن بالا اۋتيزمنىڭ 10000 بالانىڭ 3 پايىزىندا بايقالسا، ءقازىر ونىڭ سانى 20 پايىزعا دەيىن كوبەيدى.
قازاقستاندا دا اۋتيزممەن اۋىراتىن بالالار ءجيى كەزدەسەدى. 2002 جىلعى مالىمەتتەر بويىنشا ولاردىڭ سانى 93 بولسا، 2009 جىلى ول 326 - عا جەتتى.
پسيحولوگيالىق - مەديسينالىق - پەداگوگيكالىق كونسۋلتاسيالاردىڭ ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرى بويىنشا كاننەر سيندرومى بار بالالاردى جىنىسىنا قاراي بولگەندە، ۇل بالالار قىز بالالارعا قاراعاندا 3 - 4 ەسە كوپ.
ءاۋتيزمى بار بالالار سانىنىڭ ءوسۋى ولارعا تۇزەتۋ كومەگىنىڭ دۇرىس جانە دەر كەزىندە كورسەتىلۋىنىڭ قاجەتتىلىگىن بىلدىرەدى. ياعني ولاردىڭ ءجانۇياسىنىڭ قاجەتتىلىگىنە، تالابىنا دەگەن قوعام مەن ءار ءتۇرلى قوعامدىق ورىندار جاعىنان تۇسىنۋشىلىكتى قاجەت ەتەدى. قوعام جاعىنان وسىنداي تۇسىنۋشىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن اۋتيست بالالاردى وقىتۋ مەن الەۋمەتتىك دامىتۋ سالاسىندا اعارتۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋ جانە ونىڭ قۇزىرەتتىلىگىن ارتتىرۋ وتە ماڭىزدى. ءبىراق قازاقستان ايماقتارىنداعى الەۋمەتتىك - قوعامدىق ينستيتۋتتار اۋتيست بالالارعا ساپالى كومەك كورسەتە المايدى.
پەداگوگتاردىڭ اۋتيست بالالارمەن جۇمىس جۇرگىزۋلەرىنىڭ ماماداندىرىلعان بىلىكتىلىكتەرى بولماعاندىقتان، ولار اۋتيست بالالاردا ارنايى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا وقىتۋدان باس تارتادى.
كوپتەگەن اۋتيست بالالار ۇيدە وقىتىلىلادى، ال بۇل ولاردى قۇرداستارىنان جانە ادەتتەگى قالىپتى ومىردەن وقشاۋلايدى.
زاڭناما بويىنشا
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 11. 07. 2002 جىلعى «كەمتار بالالاردى الەۋمەتتىك جانە مەديسينالىق – پەداگوگيكالىق تۇزەۋ ارقىلى قولداۋ تۋرالى» № 343 زاڭىن ىسكە اسىرۋدا دامۋىندا اۋىتقۋشىلىعى بار بالالاردىڭ دياگنوزىن انىقتاۋ، ەمدەۋ، وڭالتۋ، وقۋ - تاربيە ءۇردىسىن جان - جاقتى قاراستىرۋدىڭ قاجەتتىگى ماڭىزدى. وسىعان وراي مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردى تەرەڭ تەكسەرىپ، ناقتى دياگنوز قويۋعا، بالانىڭ جەكە دامۋى جاعدايىنا بايلانىستى تاربيەلەۋ مەن وقىتۋ ماقساتىندا وبلىستىق پمپك جانىنان:
ا) كۇردەلى اۋىتقۋشىلىعى بار بالالارعا؛
ب) ەموسيونالدى ەرىك - جىگەرىندە اۋىتقۋشىلىعى بار بالالارعا، ونىڭ ىشىندە بالانىڭ ەرتە جاستاعى بالا ءاۋتيزىمى مەن مىنەز - قۇلىعىندا اۋىتقۋشىلىعى بار بالالارعا ارنالعان ەكى تدت قۇرىلدى.
ءاۋتيزمنىڭ انىقتاماسى.
1943 جىلى دوكتور ل. كاننەر العاش رەت بالا ءاۋتيزمىن پسيحيكالىق دامۋدىڭ جەكە بۇزىلىسى رەتىندە ەرەكشەلەنەدى. ول بالا دامۋىنداعى اۋىتقۋشىلىقتىڭ ەرەكشە ءتۇرىن سيپاتتاپ، ونى ەرتە جاستاعى بالا ءاۋتيزمى دەپ اتالدى. ءقازىر ونى كاننەر سيندرومى دەپ تە اتايمىز.
بالا ءاۋتيزمىن اينالاسىنداعى ادامدارمەن ەموسيالىق قارىم - قاتىناستى ورناتۋداعى ۇلكەن قيىندىقتاردان، ءتارتىپتىڭ قايتالاناتىن، بىرتەكتى تۇرلەرىن ۇنەمى قايتالاي بەرۋگە تالپىنۋىنان، بەلگىلى ءبىر وبەكتىلەرمەن ءىس - ارەكەتتەرگە قاتتى بەرىلۋىنەن، سويلەۋ ءتىلىن مەڭگەرۋ مۇمكىندىگىنىڭ ساقتالعانىمەن، سويلەۋ ءتىلىنىڭ بولماۋى ( مۋتيزم ) نەمەسە سويلەۋ ءتىلىنىڭ ادامدارمەن قاتىناستا پايدالانباۋىنان، باسقا سالالاردا تانىمدىق قابىلەتتەرىنىڭ جاقسى بولۋىنان بايقايمىز.
ل. كاننەر بۇل بۇزىلىستار ەرتە جاستان ەكى جارىم جاسقا دەيىن بايقالادى دەپ ەسەپتەدى، بۇل كەيىننەن ءاۋتيزمنىڭ بالالاردىڭ پسيحيكالىق دامۋىنىڭ تۋا بىتكەن جانە ەرەكشە بۇزىلىستارى دەپ ايتۋعا مۇمكىندىك تۋعىزدى.
بالا ءاۋتيزمى – بۇل سان قىرلى بۇزىلىستارعا جاتاتىن، پسيحولوگيالىق دامۋدىڭ وزىندىك بۇزىلىسى. اۋتيزمدەگى ءار ءتۇرلى اۋىتقۋشىلىقتاردىڭ اراسىنان بالا ءاۋتيزمى سيندرومىنىڭ نەگىزگى جانە مىندەتتى ءۇش بەلگىسىن ەرەكشەلەيدى:
1. قارىم - قاتىناستىڭ ساپالى بۇزىلىستارى؛
2. الەۋمەتتىك ءوزارا ارەكەتتەستىكتىڭ ساپالى بۇزىلۋى؛
3. ءتارتىپتىڭ ستەرەوتيپتىك تۇرلەرى.
ءسابي جاستاعى نەمەسە ەرتە جاستاعى بۇزىلىستاردا بيولوگيالىق شىعۋ تەگىنە جانە پسيحيكالىق بۇزىلىستارعا ءتان رەميسسياسىز جانە اسقىنۋسىز تۇراقتى اعىمى كورسەتىلەدى.
بالا ءاۋتيزمى پسيحيكانىڭ بارلىق جاقتارىنداعى: تانىمدىق جانە ەموسيالىق ايماقتاعى، سەنسورلىق جانە موتورلىق دامۋداعى، سونداي - اق جوعارى پسيحيكالىق قىزمەتتەردىڭ، ەركىن ءتارتىپتىڭ، سانانىڭ جانە تۇلعالىق قالىپتاسۋىنداعى بۇزىلىستاردا بايقالادى ديزونتوگەنەزدى بىلدىرەدى.
بالالارداعى اۋتيزم بۇرمالانعان (اسينحروندىق) دامۋ رەتىندە سيپاتتالادى، بۇندا پسيحيكالىق دامۋدىڭ جەكە جاقتارىنىڭ ءبىرى ۋاقىتىندا، ەكىنشىسى العا كەتىپ، ال ءۇشىنشىسى دورەكى تەجەلىسپەن دامۋ مۋمكىن، سونىمەن بىرگە ولاردىڭ دامۋى قالىپتىلارعا دا، تەجەلگەن ونتوگەنەزگە دە ءدال كەلمەيدى.
پسيحولوگ و. س. نيكولسكايانىڭ پىكىرى بويىنشا اۋتيستىك دامۋدىڭ بۇرمالاۋشىلىعى قابىلداۋدىڭ كۇردەلى فورمالارى، قيمىلداعى يكەمدىلىك، سويلەي ءبىلۋ مەن كوپ نارسەنى ءتۇسىنۋ قابىلەتى كەزدەيسوق بايقالعان كەزدە دە، بالا ءوزىنىڭ مۇمكىندىگىن شىنايى ومىردە، قورشاعاندارمەن ءوزارا ءىس - ارەكەتتە پايدالانۋعا تىرىسپايتىندىعىنان دا بايقالادى. بالا اۋتيزمىندە دامۋدىڭ قالىپتى دامۋ جولى ءجاي عانا بۇزىلمايدى، ول قاتتى بۇرمالانىپ باسقا جاققا كەتەدى. اۋتيست بالالاردىڭ ءار ءتۇرلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەن الىنعان اقپارات پەن داعدىلارىن ۇيلەسىمدى تۇردە پايدالانا بىلمەۋلەرى ولاردىڭ ەڭ نەگىزگى پروبلەمالارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. سونىمەن بىرگە مۇندا ەگەر اۋتيستىك وزىندىك بۇزىلىستار بالانىڭ جاسى كەلە تەگىستەلە باستاسا، ال الەۋمەتتىك ءىس - ارەكەت، ونىڭ يكەمسىزدىگى، جاعدايدى تۇسىنبەۋى، ەركىن تارتىپپەن قىزمەتتىڭ جوعارى ءتۇرىنىڭ بۇزىلىستارى ايقىن بايقالا باستايدى.
ءاۋتيزمنىڭ ەتيولوگياسى(تۋىنداۋدىڭ سەبەپتەرى) مەن پاتوگەنەزى.
بالا ءاۋتيزمىن قازىرگى كەزدە زەرتتەۋ بالا ءاۋتيزمىنىڭ تۋىنداۋىنىڭ كوپتەگەن سەبەپتەرى مەن ونىڭ ءار ءتۇرلى پاتولوگيالىر ايااسىندا پايدا بولۋ دالەلدەيدى. اۋتيستىك بۇزىلىستار ءار ءتۇرلى تۋىنداۋدىڭ سەبەپتەرىنەن بولۋى مۇمكىن
1. ەندوگەندىك - تۇقىم قۋالاۋشىلىق.
2. حروموسومدىق اببەرراسيا جانە زات الماسۋدىڭ تۋا بىتكەن اۋرۋلارى.
3. ەكزوگەندى - ورگانيكالىق ەتيولوگياسى ورتالىق جۇيكە جۇيەسىنىڭ ورگانيكالىق زاقىمدالۋى.
اۋتيزم كلاسسيفيكاسياسى
اۋرۋلاردى حالىقارالىق جىكتەۋدە بالا ءاۋتيزمىن جانە وعان ۇقساس بۇزىلىستاردى جالپى پسيحيكالىق بۇزىلىستارعا جاتقىزادى جانە ولار تومەندە بەرىلگەن ۇلگى بويىنشا جىكتەلەدى:
ع84. 0. بالا ءاۋتيزمى(اۋتيستىك بۇزىلىستار، بالا ءاۋتيزمى، بالا پسيحوزى، كاننەر سيندرومى)
ع84. 1. اتيپتىك اۋتيزم(اتيپتىك بالا پسيحوزى، اۋتيزم بەلگىلەرى بار اقىل - وي دامۋىنىڭ كەشەۋىلدەنۋى ەنەدى).
ع84. 2. رەتتا سيندرومى.
ع84. 3. بالا جاستاعى باسقا دا دەزينتەگراتيۆتىك بۇزىلىستار (بالا دەمەنسياسى، دەزينتەگراسيالىق پسيحوز، گەللەر سيندرومى، سيمبيوتكالىق پسيحوز).
ع84. 4. اقىل - وي دامۋىنىڭ كەشەۋىلدەنۋىمەن جانە ستەرەوتيپتىك قيمىلدارمەن ۇيلەسكەن گيپەربەلسەندى بۇزىلىس.
ع84. 5. اسپەرگەر سيندرومى (اۋتيستىك پسيحواپاتيا، بالا جاستاعى شيزويدتىك بۇزىلىستارى).
ع84. 8. دامۋدىڭ باسقا دا بۇزىلىستارى.
و. س. نيكولسكايانىڭ بالا ءاۋتيزمىن نەگىزگى توپتارعا جىكتەيتىن پسيحولوگيالىق كلاسسيفيكاسياسى.
عىلىمي جەتەكشى: م. ع. د.، پروفەسسور تەبەنوۆا ك. س.، يسابەكوۆا ا. ر.
جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ جاعدايىنداعى اۋتيست بالالاردى تۇزەتە - دامىتا وقىتۋدى ۇيىمداستىرۋ. جۇكتەۋ
قازىرگى زاماندا بۇكىل الەمدە اۋتيستىك ءبۇزىلىستارى بار بالالاردىڭ سانى وسۋدە. بۇدان 10 - 20 جىل بۇرىن بالا اۋتيزمنىڭ 10000 بالانىڭ 3 پايىزىندا بايقالسا، ءقازىر ونىڭ سانى 20 پايىزعا دەيىن كوبەيدى.
قازاقستاندا دا اۋتيزممەن اۋىراتىن بالالار ءجيى كەزدەسەدى. 2002 جىلعى مالىمەتتەر بويىنشا ولاردىڭ سانى 93 بولسا، 2009 جىلى ول 326 - عا جەتتى.
پسيحولوگيالىق - مەديسينالىق - پەداگوگيكالىق كونسۋلتاسيالاردىڭ ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرى بويىنشا كاننەر سيندرومى بار بالالاردى جىنىسىنا قاراي بولگەندە، ۇل بالالار قىز بالالارعا قاراعاندا 3 - 4 ەسە كوپ.
ءاۋتيزمى بار بالالار سانىنىڭ ءوسۋى ولارعا تۇزەتۋ كومەگىنىڭ دۇرىس جانە دەر كەزىندە كورسەتىلۋىنىڭ قاجەتتىلىگىن بىلدىرەدى. ياعني ولاردىڭ ءجانۇياسىنىڭ قاجەتتىلىگىنە، تالابىنا دەگەن قوعام مەن ءار ءتۇرلى قوعامدىق ورىندار جاعىنان تۇسىنۋشىلىكتى قاجەت ەتەدى. قوعام جاعىنان وسىنداي تۇسىنۋشىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن اۋتيست بالالاردى وقىتۋ مەن الەۋمەتتىك دامىتۋ سالاسىندا اعارتۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋ جانە ونىڭ قۇزىرەتتىلىگىن ارتتىرۋ وتە ماڭىزدى. ءبىراق قازاقستان ايماقتارىنداعى الەۋمەتتىك - قوعامدىق ينستيتۋتتار اۋتيست بالالارعا ساپالى كومەك كورسەتە المايدى.
پەداگوگتاردىڭ اۋتيست بالالارمەن جۇمىس جۇرگىزۋلەرىنىڭ ماماداندىرىلعان بىلىكتىلىكتەرى بولماعاندىقتان، ولار اۋتيست بالالاردا ارنايى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا وقىتۋدان باس تارتادى.
كوپتەگەن اۋتيست بالالار ۇيدە وقىتىلىلادى، ال بۇل ولاردى قۇرداستارىنان جانە ادەتتەگى قالىپتى ومىردەن وقشاۋلايدى.
زاڭناما بويىنشا
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 11. 07. 2002 جىلعى «كەمتار بالالاردى الەۋمەتتىك جانە مەديسينالىق – پەداگوگيكالىق تۇزەۋ ارقىلى قولداۋ تۋرالى» № 343 زاڭىن ىسكە اسىرۋدا دامۋىندا اۋىتقۋشىلىعى بار بالالاردىڭ دياگنوزىن انىقتاۋ، ەمدەۋ، وڭالتۋ، وقۋ - تاربيە ءۇردىسىن جان - جاقتى قاراستىرۋدىڭ قاجەتتىگى ماڭىزدى. وسىعان وراي مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردى تەرەڭ تەكسەرىپ، ناقتى دياگنوز قويۋعا، بالانىڭ جەكە دامۋى جاعدايىنا بايلانىستى تاربيەلەۋ مەن وقىتۋ ماقساتىندا وبلىستىق پمپك جانىنان:
ا) كۇردەلى اۋىتقۋشىلىعى بار بالالارعا؛
ب) ەموسيونالدى ەرىك - جىگەرىندە اۋىتقۋشىلىعى بار بالالارعا، ونىڭ ىشىندە بالانىڭ ەرتە جاستاعى بالا ءاۋتيزىمى مەن مىنەز - قۇلىعىندا اۋىتقۋشىلىعى بار بالالارعا ارنالعان ەكى تدت قۇرىلدى.
ءاۋتيزمنىڭ انىقتاماسى.
1943 جىلى دوكتور ل. كاننەر العاش رەت بالا ءاۋتيزمىن پسيحيكالىق دامۋدىڭ جەكە بۇزىلىسى رەتىندە ەرەكشەلەنەدى. ول بالا دامۋىنداعى اۋىتقۋشىلىقتىڭ ەرەكشە ءتۇرىن سيپاتتاپ، ونى ەرتە جاستاعى بالا ءاۋتيزمى دەپ اتالدى. ءقازىر ونى كاننەر سيندرومى دەپ تە اتايمىز.
بالا ءاۋتيزمىن اينالاسىنداعى ادامدارمەن ەموسيالىق قارىم - قاتىناستى ورناتۋداعى ۇلكەن قيىندىقتاردان، ءتارتىپتىڭ قايتالاناتىن، بىرتەكتى تۇرلەرىن ۇنەمى قايتالاي بەرۋگە تالپىنۋىنان، بەلگىلى ءبىر وبەكتىلەرمەن ءىس - ارەكەتتەرگە قاتتى بەرىلۋىنەن، سويلەۋ ءتىلىن مەڭگەرۋ مۇمكىندىگىنىڭ ساقتالعانىمەن، سويلەۋ ءتىلىنىڭ بولماۋى ( مۋتيزم ) نەمەسە سويلەۋ ءتىلىنىڭ ادامدارمەن قاتىناستا پايدالانباۋىنان، باسقا سالالاردا تانىمدىق قابىلەتتەرىنىڭ جاقسى بولۋىنان بايقايمىز.
ل. كاننەر بۇل بۇزىلىستار ەرتە جاستان ەكى جارىم جاسقا دەيىن بايقالادى دەپ ەسەپتەدى، بۇل كەيىننەن ءاۋتيزمنىڭ بالالاردىڭ پسيحيكالىق دامۋىنىڭ تۋا بىتكەن جانە ەرەكشە بۇزىلىستارى دەپ ايتۋعا مۇمكىندىك تۋعىزدى.
بالا ءاۋتيزمى – بۇل سان قىرلى بۇزىلىستارعا جاتاتىن، پسيحولوگيالىق دامۋدىڭ وزىندىك بۇزىلىسى. اۋتيزمدەگى ءار ءتۇرلى اۋىتقۋشىلىقتاردىڭ اراسىنان بالا ءاۋتيزمى سيندرومىنىڭ نەگىزگى جانە مىندەتتى ءۇش بەلگىسىن ەرەكشەلەيدى:
1. قارىم - قاتىناستىڭ ساپالى بۇزىلىستارى؛
2. الەۋمەتتىك ءوزارا ارەكەتتەستىكتىڭ ساپالى بۇزىلۋى؛
3. ءتارتىپتىڭ ستەرەوتيپتىك تۇرلەرى.
ءسابي جاستاعى نەمەسە ەرتە جاستاعى بۇزىلىستاردا بيولوگيالىق شىعۋ تەگىنە جانە پسيحيكالىق بۇزىلىستارعا ءتان رەميسسياسىز جانە اسقىنۋسىز تۇراقتى اعىمى كورسەتىلەدى.
بالا ءاۋتيزمى پسيحيكانىڭ بارلىق جاقتارىنداعى: تانىمدىق جانە ەموسيالىق ايماقتاعى، سەنسورلىق جانە موتورلىق دامۋداعى، سونداي - اق جوعارى پسيحيكالىق قىزمەتتەردىڭ، ەركىن ءتارتىپتىڭ، سانانىڭ جانە تۇلعالىق قالىپتاسۋىنداعى بۇزىلىستاردا بايقالادى ديزونتوگەنەزدى بىلدىرەدى.
بالالارداعى اۋتيزم بۇرمالانعان (اسينحروندىق) دامۋ رەتىندە سيپاتتالادى، بۇندا پسيحيكالىق دامۋدىڭ جەكە جاقتارىنىڭ ءبىرى ۋاقىتىندا، ەكىنشىسى العا كەتىپ، ال ءۇشىنشىسى دورەكى تەجەلىسپەن دامۋ مۋمكىن، سونىمەن بىرگە ولاردىڭ دامۋى قالىپتىلارعا دا، تەجەلگەن ونتوگەنەزگە دە ءدال كەلمەيدى.
پسيحولوگ و. س. نيكولسكايانىڭ پىكىرى بويىنشا اۋتيستىك دامۋدىڭ بۇرمالاۋشىلىعى قابىلداۋدىڭ كۇردەلى فورمالارى، قيمىلداعى يكەمدىلىك، سويلەي ءبىلۋ مەن كوپ نارسەنى ءتۇسىنۋ قابىلەتى كەزدەيسوق بايقالعان كەزدە دە، بالا ءوزىنىڭ مۇمكىندىگىن شىنايى ومىردە، قورشاعاندارمەن ءوزارا ءىس - ارەكەتتە پايدالانۋعا تىرىسپايتىندىعىنان دا بايقالادى. بالا اۋتيزمىندە دامۋدىڭ قالىپتى دامۋ جولى ءجاي عانا بۇزىلمايدى، ول قاتتى بۇرمالانىپ باسقا جاققا كەتەدى. اۋتيست بالالاردىڭ ءار ءتۇرلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەن الىنعان اقپارات پەن داعدىلارىن ۇيلەسىمدى تۇردە پايدالانا بىلمەۋلەرى ولاردىڭ ەڭ نەگىزگى پروبلەمالارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. سونىمەن بىرگە مۇندا ەگەر اۋتيستىك وزىندىك بۇزىلىستار بالانىڭ جاسى كەلە تەگىستەلە باستاسا، ال الەۋمەتتىك ءىس - ارەكەت، ونىڭ يكەمسىزدىگى، جاعدايدى تۇسىنبەۋى، ەركىن تارتىپپەن قىزمەتتىڭ جوعارى ءتۇرىنىڭ بۇزىلىستارى ايقىن بايقالا باستايدى.
ءاۋتيزمنىڭ ەتيولوگياسى(تۋىنداۋدىڭ سەبەپتەرى) مەن پاتوگەنەزى.
بالا ءاۋتيزمىن قازىرگى كەزدە زەرتتەۋ بالا ءاۋتيزمىنىڭ تۋىنداۋىنىڭ كوپتەگەن سەبەپتەرى مەن ونىڭ ءار ءتۇرلى پاتولوگيالىر ايااسىندا پايدا بولۋ دالەلدەيدى. اۋتيستىك بۇزىلىستار ءار ءتۇرلى تۋىنداۋدىڭ سەبەپتەرىنەن بولۋى مۇمكىن
1. ەندوگەندىك - تۇقىم قۋالاۋشىلىق.
2. حروموسومدىق اببەرراسيا جانە زات الماسۋدىڭ تۋا بىتكەن اۋرۋلارى.
3. ەكزوگەندى - ورگانيكالىق ەتيولوگياسى ورتالىق جۇيكە جۇيەسىنىڭ ورگانيكالىق زاقىمدالۋى.
اۋتيزم كلاسسيفيكاسياسى
اۋرۋلاردى حالىقارالىق جىكتەۋدە بالا ءاۋتيزمىن جانە وعان ۇقساس بۇزىلىستاردى جالپى پسيحيكالىق بۇزىلىستارعا جاتقىزادى جانە ولار تومەندە بەرىلگەن ۇلگى بويىنشا جىكتەلەدى:
ع84. 0. بالا ءاۋتيزمى(اۋتيستىك بۇزىلىستار، بالا ءاۋتيزمى، بالا پسيحوزى، كاننەر سيندرومى)
ع84. 1. اتيپتىك اۋتيزم(اتيپتىك بالا پسيحوزى، اۋتيزم بەلگىلەرى بار اقىل - وي دامۋىنىڭ كەشەۋىلدەنۋى ەنەدى).
ع84. 2. رەتتا سيندرومى.
ع84. 3. بالا جاستاعى باسقا دا دەزينتەگراتيۆتىك بۇزىلىستار (بالا دەمەنسياسى، دەزينتەگراسيالىق پسيحوز، گەللەر سيندرومى، سيمبيوتكالىق پسيحوز).
ع84. 4. اقىل - وي دامۋىنىڭ كەشەۋىلدەنۋىمەن جانە ستەرەوتيپتىك قيمىلدارمەن ۇيلەسكەن گيپەربەلسەندى بۇزىلىس.
ع84. 5. اسپەرگەر سيندرومى (اۋتيستىك پسيحواپاتيا، بالا جاستاعى شيزويدتىك بۇزىلىستارى).
ع84. 8. دامۋدىڭ باسقا دا بۇزىلىستارى.
و. س. نيكولسكايانىڭ بالا ءاۋتيزمىن نەگىزگى توپتارعا جىكتەيتىن پسيحولوگيالىق كلاسسيفيكاسياسى.
عىلىمي جەتەكشى: م. ع. د.، پروفەسسور تەبەنوۆا ك. س.، يسابەكوۆا ا. ر.
جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ جاعدايىنداعى اۋتيست بالالاردى تۇزەتە - دامىتا وقىتۋدى ۇيىمداستىرۋ. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ەستاي اتىنداعى ورتا مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ ادىستەمە بىرلەستىگىنىڭ 2017 – 2018 وقۋ جىلىنا ارنالعان جۇمىس جوسپارى
-
دامىتا وقىتۋ تەحنولوگياسىن قولدانۋ تيىمدىلىگى (سلايد)
