- 04 ناۋ. 2020 00:00
- 208
جانىبەكتىڭ ۋاق بارماقتى سىناۋى
توسىن دەگەن قۇمايت جەر بار. وسى جەردى ءبىر كەزدەرى قالماق جۇرتى مەكەندەگەن ەكەن. قالماقتىڭ سادىربالا دەگەن باتىرى كۇندە قارساقباسىنىڭ باسىنا شىعىپ الىپ، قازاقتاردى جەكپە-جەككە شاقىرىپ مازالاي بەرىپتى.
سوندا ءوزى باتىر، ماملەگەر، قالماقتى ەل شەتىنەن كوشىرۋدى ويلاپ جۇرگەن شاقشاق جانىبەك تارحان جەكپە-جەككە شىعاتىن ۋاق بارماقتى الدىرتۋعا شاقىرۋشى ادام جىبەرەدى. بۇل كەزدە بارماق نارىن قۇمى جاقتا تۇراتىن بولسا كەرەك. قوس اتپەن كەتكەن شاقىرۋشىمەن ۋاق بارماق ءۇش تاۋلىكتە قاراكول — قارساقباسىعا جەتكەن ەكەن.
كەلگەننەن كەيىن ۋاق بارماققا شاقشاق جانىبەك بارلىق ءمان-جايدى تۇسىندىرەدى دە:
— جەكپە-جەككە دەمالىپ، ەرتەڭ تۇسەسىڭ بە، الدە بۇگىن شايقاسىپ كورەسىڭ بە؟ — دەيدى. بارماق:
— ءقازىر شىعامىن، — دەپتى. جانىبەك كەلىسىمىن بەرىپ:
— سەنىڭ ساندالكوگىڭ شارشاپ كەلدى عوي، مەنىڭ قازمويىن قارا تۇلپارىمدى ءمىن»، — دەپ ۇسىنىس ايتادى.
ءسىرا، قىرعىن، قانتوگىسكە جول بەرگىسى كەلمەسە كەرەك، ەل اراسىندا شاقشاق قوشقار ۇلى جانىبەك قالماققا ايتقان ەكەن دەگەن مىنانداي ءسوزى بار:
— ەكى باتىر جەكپە-جەككە شىقسىن. قاي جاقتىڭ باتىرى جەڭسە، سو جاقتىڭ دەگەنى جۇرەدى!
قارساقباسىنىڭ (شىڭ-تاۋ) ءدال توبەسىندە قازاقتىڭ باتىرى ۋاق بارماق پەن قالماقتىڭ باتىرى سادىربالا جەكپە-جەككە كەزدەسكەن بەتتە، قالماق باتىرى اتىن بۇرىپ الىپ، كەيىن قاراي قاشا جونەلىپتى. ال بارماق باتىر قاشقان قالماقتىڭ جولىن كەسىپ، الدىنان كەلىپ شانشىپ ءتۇسىرۋ ءۇشىن ۇمتىلعاندا، جاڭاعى استىنداعى اتى قازمويىن قارا تۇلپار جەتە الماي قالادى. ول كەزدە قاشقان جاۋدى جەلكەدەن سوعۋ باتىرعا ءمىن بولعان كورىنەدى.
سودان بارماق باتىر قايتىپ كەلىپ، ءوزىنىڭ ساندالكوك ارعىماعىن ەرتتەتىپ، قالماقتى جەكپە-جەككە قايتا شاقىرادى. قالماقتىڭ باتىرى سادىربالا ءبىرىنشى رەت قاشىپ بارعاندا قالىڭ قول «نە بولدى؟» دەپ سۇراپتى. سادىربالا:
— حالقىم، سەندەرمەن قوشتاسايىن دەپ كەلدىم. وسى جولى مەنىڭ اجالىم جەتكەن شىعار. وسى كەلگەن ۋاق بارماق باتىر بولسا كەرەك، — دەيدى.
ەكىنشى جەكپە-جەكتە تاعى قاشا جونەلگەن سادىربالانىڭ الدىن وراپ كەلىپ، قاق ماڭدايىنان ۋاق بارماق باتىر شانشىپ ءتۇسىرىپتى. قالماقتىڭ باتىرى ولگەن قارساقباسىدا «سادىربالا سايى» دەگەن ساي بار. بالا كەزىمدە ول سايدى كورگەنمىن. ءقازىر دە بىلەمىن:
«اق شاباعى ماي تاتىعان،
قارا سۋى بال تاتىعان
قايران توسىن قالدىڭ با؟» —
دەپ قالىڭ قالماق جەر اۋعان ەكەن دەيتىن.