جاتتىعۋمەن جۇمىس
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى
ارىس اۋدانى
م. شاحانوۆ اتىنداعى جالپى ورتا مەكتەبى
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى پولاتوۆا اينۇر مۇسلىمبەك قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جاتتىعۋمەن جۇمىس
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ داۋىستى دىبىستاردان العان بىلىمدەرىن قورىتۋ.
2. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، ىزگىلىككە تاربيەلەۋ.
3. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ كەشەندى تالداۋ جاساۋ داعدىلارىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: قايتالاۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى
ساباقتىڭ ءادىس-تاسىلى: سۇراق-جاۋاپ، تالداۋ،
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دەڭگەيلىك تاپسىرمالار.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ادەبيەتى
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: 1. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ
2. وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىن تەكسەرۋ
3. وقۋشىلاردىڭ زەيىندەرىن ساباققا اۋدارۋ
II. دەڭگەيلىك تاپسىرمالارمەن جۇمىس
17. داۋىستى دىبىستار
1-نۇسقا
ءى دەڭگەي
1. داۋىستى دىبىستار قالاي جاسالادى؟
2. داۋىستى دىبىستاردى جازىپ شىق
3. ماتىندەگى داۋىستى دىبىستاردىڭ استىن سىز.
ۇزاق جولدى قىسقارتۋ ءۇشىن، ايدالادا جورتقان اقان موڭكەگە نەشە ءتۇرلى قىزىقتى ەرتەگى، داستاندار ايتىپ، ارا-تۇرا ءان سالىپ، كىشىپەيىل اقىن بالامەن تەڭ قۇربىسىنداي سىر شەرتكەن. اقتوقتى، ۇرقيا، جامالداردىڭ قايعىسىن ايتىپ، ارا-تۇرا كۇرسىنىپ، جاپاننىڭ سارى دالاسىندا ۇزاق مۇڭدى كۇيگە تۇسكەن.
(س. ءجۇنىسوۆ)
ءىى دەڭگەي
1. ماتىندەگى جۋان داۋىستىلاردىڭ استىن ءبىر، جىڭىشكە داۋىستىلاردىڭ استىن ەكى سىزىقپەن سىزىپ شىق.
اعايدىڭ بيىل وتىز جەتى مۇشەلىنە تولىپ، كەمەلىنە كەلگەن كەزى. التىن زەرلى ايىر قالپاق پەن ەكى وڭىرىنە، جاعا-جەڭىنە زەر تۇتقان جىبەك شاپان تال بويىنا قۇپ جاراسىپ، تاق ۇستىندە ايبىنداپ وتىر.
(ق. ءجۇمادىلوۆ)
2. ماقال-ماتەلدەر جازىپ، ماعىناسىن ءتۇسىندىر جانە اشىق پەن قىساڭ داۋىستىلاردى جازىپ شىق.
3. ماتىندە نە تۋرالى ايتىلعان؟ ماتىنگە ءوز ويىڭدى جالعاستىرىپ جاز.
تۋعان جەردىڭ ءقادىرىن تۋعالى تۇزگە شىقپاعان كىسى قايدان ءبىلسىن؟
تۋعان جەردىڭ ءقادىرىن الىس جەرگە ۇزاتقان، ۇزاتقانىنا الدە تالاي جىل وتكەن قىز بىلمەسە، كىم ءبىلسىن؟
ءىىى دەڭگەي
1. ەكى شۋماق ولەڭ جازىپ، ىشىندەگى ەرىندىك داۋىستىلاردىڭ استىن ءبىر، ەزۋلىك داۋىستىلاردىڭ استىن ەكى سىز.
2. داۋىستى دىبىستارعا جۇمباق شىعار.
ۇلگى: كوكتە بار،
جەردە جوق.
كوزدە بار
قولدا جوق (ءو)
3. «جەتى جارعى» ەرەجەسى تۋرالى نە بىلەسىڭدەر.
2-نۇسقا
ءى دەڭگەي
1. داۋىستى دىبىستار دەگەن نە؟
2. جۋان جانە جىڭىشكە داۋىستىلاردى جاز.
3. ماتىندەگى سوزدەردى جاقتىڭ قاتىسىنا قاراي جانە ەرىننىڭ، ەزۋدىڭ قاتىسىنا قاراي توپتاپ جاز.
ىسىڭىزگە، ەڭبەگىڭىزگە، وقۋىڭىزعا ناعىز ادامگەرشىلىكپەن كىرىسسەڭ، ءسوز جوق جەڭىسكە جەتەسىزدەر. ءسىزدىڭ مىنە - قاسيەتىڭىزدە ادامگەرشىلىك ءبىرىنشى بولىپ ورىن السا، شىنشىل، باتىل، تياناقتى، جىگەرلى جانە كىشىپەيىل ادام بولعان بولار ەدىڭىز.
(ق. ساتبايەۆ)
ءىى دەڭگەي
1. اشىق، قىساڭ، ەزۋلىك، ەرىندىك، داۋىستىلاردى جازىپ شىق.
2. (ۋ) دىبىسىنىڭ ەرەكشەلىگىن ايت جانە مىسال كەلتىر.
3. مىنا ادامدار قاي شىعارمانىڭ كەيىپكەرلەرى؟ وسى شىعارما تۋرالى بىلگەنىڭدى جاز.
ۇلجان...
زەرە...
بارلاس...
بايكوكشە...
ءىىى دەڭگەي
1. داۋىستى دىبىستاردىڭ باستى ەرەكشەلىگىن ءتۇسىندىر جانە مىسالمەن دالەلدە.
2. ءتىل تۋرالى ايتىلعان ۇلاعاتتى ويلاردى جاز جانە وسى سوزدەردەگى دىبىستاردى داۋىستى دىبىستىڭ تۇرلەرىنە قاراي توپتاپ جاز.
ۇلگى: ءتىل جوق جەردە ۇلت جوق (ش. ايتماتوۆ)
جۋان –و،ۇ
جىڭىشكە – ءى، ە
اشىق – و، ە
قىساڭ –ءى، ۇ
ەزۋلىك – ءى، ە
ەرىندىك – ۇ، و.
V. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ:
ولەڭنىڭ اۆتورى كىم؟ « وتىراردىڭ كۇيرەۋى» دەگەن تاقىرىپتا اڭگىمە جاز.
التى اي بويى ەرلىك سالتقا ورىن بەرگەن وتىرار،
التى اي بويى الاپاتتا جەڭىلمەگەن وتىرار
التى-اق كۇندە جەرمەن-جەكسەن قيرادى.
اقىل-ويىن جالىنداتقان،
ونەر، عىلىم شامىن جاققان
ۇلى قالا ازيانىڭ ماڭدايىنا سىيمادى.
V ءى. وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىن باعالاۋ.
ءۇىى. ۇيگە تاپسىرما: فونەتيكادان وتكەندى قايتالاۋ.
ارىس اۋدانى
م. شاحانوۆ اتىنداعى جالپى ورتا مەكتەبى
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى پولاتوۆا اينۇر مۇسلىمبەك قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جاتتىعۋمەن جۇمىس
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ داۋىستى دىبىستاردان العان بىلىمدەرىن قورىتۋ.
2. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، ىزگىلىككە تاربيەلەۋ.
3. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ كەشەندى تالداۋ جاساۋ داعدىلارىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: قايتالاۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى
ساباقتىڭ ءادىس-تاسىلى: سۇراق-جاۋاپ، تالداۋ،
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دەڭگەيلىك تاپسىرمالار.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ادەبيەتى
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: 1. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ
2. وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىن تەكسەرۋ
3. وقۋشىلاردىڭ زەيىندەرىن ساباققا اۋدارۋ
II. دەڭگەيلىك تاپسىرمالارمەن جۇمىس
17. داۋىستى دىبىستار
1-نۇسقا
ءى دەڭگەي
1. داۋىستى دىبىستار قالاي جاسالادى؟
2. داۋىستى دىبىستاردى جازىپ شىق
3. ماتىندەگى داۋىستى دىبىستاردىڭ استىن سىز.
ۇزاق جولدى قىسقارتۋ ءۇشىن، ايدالادا جورتقان اقان موڭكەگە نەشە ءتۇرلى قىزىقتى ەرتەگى، داستاندار ايتىپ، ارا-تۇرا ءان سالىپ، كىشىپەيىل اقىن بالامەن تەڭ قۇربىسىنداي سىر شەرتكەن. اقتوقتى، ۇرقيا، جامالداردىڭ قايعىسىن ايتىپ، ارا-تۇرا كۇرسىنىپ، جاپاننىڭ سارى دالاسىندا ۇزاق مۇڭدى كۇيگە تۇسكەن.
(س. ءجۇنىسوۆ)
ءىى دەڭگەي
1. ماتىندەگى جۋان داۋىستىلاردىڭ استىن ءبىر، جىڭىشكە داۋىستىلاردىڭ استىن ەكى سىزىقپەن سىزىپ شىق.
اعايدىڭ بيىل وتىز جەتى مۇشەلىنە تولىپ، كەمەلىنە كەلگەن كەزى. التىن زەرلى ايىر قالپاق پەن ەكى وڭىرىنە، جاعا-جەڭىنە زەر تۇتقان جىبەك شاپان تال بويىنا قۇپ جاراسىپ، تاق ۇستىندە ايبىنداپ وتىر.
(ق. ءجۇمادىلوۆ)
2. ماقال-ماتەلدەر جازىپ، ماعىناسىن ءتۇسىندىر جانە اشىق پەن قىساڭ داۋىستىلاردى جازىپ شىق.
3. ماتىندە نە تۋرالى ايتىلعان؟ ماتىنگە ءوز ويىڭدى جالعاستىرىپ جاز.
تۋعان جەردىڭ ءقادىرىن تۋعالى تۇزگە شىقپاعان كىسى قايدان ءبىلسىن؟
تۋعان جەردىڭ ءقادىرىن الىس جەرگە ۇزاتقان، ۇزاتقانىنا الدە تالاي جىل وتكەن قىز بىلمەسە، كىم ءبىلسىن؟
ءىىى دەڭگەي
1. ەكى شۋماق ولەڭ جازىپ، ىشىندەگى ەرىندىك داۋىستىلاردىڭ استىن ءبىر، ەزۋلىك داۋىستىلاردىڭ استىن ەكى سىز.
2. داۋىستى دىبىستارعا جۇمباق شىعار.
ۇلگى: كوكتە بار،
جەردە جوق.
كوزدە بار
قولدا جوق (ءو)
3. «جەتى جارعى» ەرەجەسى تۋرالى نە بىلەسىڭدەر.
2-نۇسقا
ءى دەڭگەي
1. داۋىستى دىبىستار دەگەن نە؟
2. جۋان جانە جىڭىشكە داۋىستىلاردى جاز.
3. ماتىندەگى سوزدەردى جاقتىڭ قاتىسىنا قاراي جانە ەرىننىڭ، ەزۋدىڭ قاتىسىنا قاراي توپتاپ جاز.
ىسىڭىزگە، ەڭبەگىڭىزگە، وقۋىڭىزعا ناعىز ادامگەرشىلىكپەن كىرىسسەڭ، ءسوز جوق جەڭىسكە جەتەسىزدەر. ءسىزدىڭ مىنە - قاسيەتىڭىزدە ادامگەرشىلىك ءبىرىنشى بولىپ ورىن السا، شىنشىل، باتىل، تياناقتى، جىگەرلى جانە كىشىپەيىل ادام بولعان بولار ەدىڭىز.
(ق. ساتبايەۆ)
ءىى دەڭگەي
1. اشىق، قىساڭ، ەزۋلىك، ەرىندىك، داۋىستىلاردى جازىپ شىق.
2. (ۋ) دىبىسىنىڭ ەرەكشەلىگىن ايت جانە مىسال كەلتىر.
3. مىنا ادامدار قاي شىعارمانىڭ كەيىپكەرلەرى؟ وسى شىعارما تۋرالى بىلگەنىڭدى جاز.
ۇلجان...
زەرە...
بارلاس...
بايكوكشە...
ءىىى دەڭگەي
1. داۋىستى دىبىستاردىڭ باستى ەرەكشەلىگىن ءتۇسىندىر جانە مىسالمەن دالەلدە.
2. ءتىل تۋرالى ايتىلعان ۇلاعاتتى ويلاردى جاز جانە وسى سوزدەردەگى دىبىستاردى داۋىستى دىبىستىڭ تۇرلەرىنە قاراي توپتاپ جاز.
ۇلگى: ءتىل جوق جەردە ۇلت جوق (ش. ايتماتوۆ)
جۋان –و،ۇ
جىڭىشكە – ءى، ە
اشىق – و، ە
قىساڭ –ءى، ۇ
ەزۋلىك – ءى، ە
ەرىندىك – ۇ، و.
V. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ:
ولەڭنىڭ اۆتورى كىم؟ « وتىراردىڭ كۇيرەۋى» دەگەن تاقىرىپتا اڭگىمە جاز.
التى اي بويى ەرلىك سالتقا ورىن بەرگەن وتىرار،
التى اي بويى الاپاتتا جەڭىلمەگەن وتىرار
التى-اق كۇندە جەرمەن-جەكسەن قيرادى.
اقىل-ويىن جالىنداتقان،
ونەر، عىلىم شامىن جاققان
ۇلى قالا ازيانىڭ ماڭدايىنا سىيمادى.
V ءى. وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىن باعالاۋ.
ءۇىى. ۇيگە تاپسىرما: فونەتيكادان وتكەندى قايتالاۋ.
You Might Also Like
