InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: جاي سويلەمنىڭ تۇرلەرىن قايتالاۋ

ماقساتى: 1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ جاي سويلەم تۇرلەرىنەن العان بىلىمدەرىن جيناقتاۋ، جۇيەلەۋ، نىعايتۋ، سينتاكسيستىك تالداۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ؛ 2. دامىتۋشىلىق: جاي سويلەم تۇرلەرىنەن العان بىلىمدەرىن شىعارماشىلىق تۇرعىدا قولدانۋعا، وقۋشىلاردى شەشەن سويلەۋگە، ويىن اشىق ايتۋعا باعىتتاۋ؛ 3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن سانالى كوزقاراستارىن قالىپتاستىرۋ، ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارىن جەتىلدىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: قايتالاۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، توپپەن جۇمىس،
ءپانارالاق بايلانىس: ادەبيەت.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ۇلەستىرمە پاراقشالار، كەستە - قاعازدار

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ دايىندىق بارىسىن باقىلاۋ. سىنىپتى 2 توپقا ءبولۋ. ءى. «دارىن» توبى؛ ءىى. «تالاپ» توبى.

ءى. باعدارلاۋ كەزەڭى. ەكى توپقا سۇراقتار بەرىلەدى.
«دارىن» توبىنا:
1. تەك تۇرلاۋلى مۇشەلەردەن تۇراتىن جاي سويلەمنىڭ ءتۇرى. (جالاڭ سويلەم).
2. اتاۋلى سويلەم دەگەنىمىز......... (ءىس - وقيعانى بايانداماي، تەك زاتتىڭ، قۇبىلىستىڭ، مەكەننىڭ، مەزگىلدىڭ اتاۋىن بىلدىرەتىن سويلەم).
3.... سول كۇنى قارلى جاڭبىر جاۋعان ەكەن. ۇلپا ۋادەلى جەرگە كەلسە، اتتىڭ ءىزى بار دا، جىگىت پەن ات جوق.!..
ءۇزىندى قاي اڭگىمەدەن الىنعان؟ اۆتورى كىم؟ ءبىرىنشى سويلەم جاي سويلەمنىڭ قاي ءتۇرى؟ (س. مۇقانوۆ «ەسىل بويىندا»؛ جاقتى، جايىلما، تولىمدى).
4. باستاۋىشى مۇلدەم بولمايتىن سويلەمنىڭ ءتۇرىن اتا. (جاقسىز).
5. ايتىلۋعا ءتيىستى مۇشەلەردىڭ ءبىرى ءتۇسىپ قالاتىن سويلەم. (تولىمسىز).
«تالاپ» توبىنا:
1. تۇرلاۋلى دا، تۇرلاۋسىز دا مۇشەلەردىڭ قاتىسۋىمەن جاسالاتىن سويلەمنىڭ ءتۇرى. (جايىلما سويلەم).
2. تولىمدى سويلەم دەگەنىمىز.....( ايتىلۋعا ءتيىستى مۇشەلەرى تۇگەل قاتىسقان جاي سويلەم).
3.... ۇشاتىن قۇستاي قىمتانىپ، قومدانىپ الدى. وتىرعاندار اۋزىن اشىپ اڭىردى. ءانشى جىبەردى. ءبىر - ءبىر اۋىزدان ءان سالدى.
ءۇزىندى قاي شىعارمادان الىنعان؟ اۆتورى؟ ءبىرىنشى سويلەم جاي سويلەمنىڭ قاي ءتۇرى؟ ( جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ. «ءانشى» اڭگىمەسى. جاقتى، تولىمسىز، جايىلما).
4. باستاۋىشى بار، جوق بولسا، سۇراق قويۋ ارقىلى تاۋىپ العا بولاتىن سويلەمنىڭ ءتۇرى قالاي اتالادى؟ (جاقتى).
5. قىس. قاڭتار ايى. ايسىز بۇلتتى ءتۇن.
جاي سويلەمنىڭ قاي ءتۇرى؟ (اتاۋلى).

ءىى. قارلى كەسەك ويىنى. ويىننىڭ تاپسىرمالارى:
«دارىن» توبىنا: 1. جاقتى، جايىلما، تولىمدى سويلەمدەرگە مىسال كەلتىرىڭدەر.
«تالاپ» توبىنا: 1. جاقسىز، جالاڭ، تولىمسىز سويلەمدەرگە مىسال كەلتىرىڭدەر.

ءىىى. جاتتىعۋ جۇمىستارىن ورىنداتۋ. جاي سويلەمنىڭ تۇرلەرىن اجىراتۋ.
№ 1 – پاراقشا.
مۇڭدى ءبىر داۋىس جاقىنداپ كەلەدى.
ەلباسىمىزدىڭ سىندارلى ساياساتىنىڭ ناتيجەسىندە قازاقستان قارىشتاپ دامىپ كەلەدى.
جاقسىنىڭ جاقسىلىعىن ايت، نۇرى تاسىسىن،
جاماننىڭ جاماندىعىن ايت، قۇتى قاشسىن.
№ 2 – پاراقشا.
ابايدىڭ شۇبارعا جانى اشىعانداي بولدى.
استانا. بايتەرەك. سامالاداي جارقىراعان شامدار.
حالىققا ادىلەت، جاناشىرلىعىمەن جاعاتىن ادام.
№3 – پاراقشا.
قارلىعاشتار تاعى كەلدى. سۇيىكتى قارىنداسىم.
جەلتوقسان ايى. بۇلتتى كۇن. جەر قالىڭ قار.
تىڭداي ءبىلۋ تىڭعىلىقتىلىعى – ويلاي ءبىلۋدىڭ كىلتى ەكەن.
№ 4 – پاراقشا.
كەڭ بايتاق وتانىمىزدىڭ جۇرەگى – استانا قالاسى. قازاقستان – قازاقتىڭ اق بەسىگى.
ءسوز اناسى – قۇلاق. اڭگىمەشىل، ءسوزۋار سوزىمەن كوپتى ۇيىرگىش ادامدار بار.
ەركىندىك كوكتەمى. دەربەس ەل بولۋ كوكتەمى.

ءىۇ. قولدانۋ. «قىس كەلبەتى»، «تاۋەلسىزدىك تۇعىرى» تاقىرىبىندا تولعاۋ جازۋ.

ءۇ. جيناقتاۋ. ۆەنن دياگرامماسى.
ءار توپتان ەكى وقۋشى شىعىپ، «جاقتى جانە جاقسىز سويلەم»، «تولىمدى، تولىمسىز سويلەم» وزىندىك بەلگىلەرىن جانە ورتاق بەلگىلەرىن جازادى. ەكى توپتىڭ قالعان وقۋشىلارى «جالاڭ جانە جايىلما « سويلەمدەردىڭ وزىندىك جانە ورتاق بەلگىلەرىن جازادى.

ءۇى. سايكەستەندىرۋ تەستى.
1. جاقتى سويلەم 1. كىلەڭ ىعاي مەن سىعاي، جايساڭ مەن جامپوز.
2. جاقسىز سويلەم 2. بوران ۇيىتقي سوعىپ تۇر.
3. جالاڭ سويلەم 3. ءالى جاۋاپ قاتپاعان ابايدى سويلەتكىسى كەلدى.
4. جايىلما سويلەم 4. دوس جۇرەگىنە سەنەدى.
5. تولىمدى سويلەم 5. ءوزىم سويلەسەمىن.
6. تولىمسىز سويلەم 6. اقان بۇگىن ءشيتى مىلتىقپەن كيىك اتىپ اكەلدى.
7. اتاۋلى سويلەم 7. اسپان بۇگىن تاپ - تازا.

ءۇىى. باعالاۋ. «ءوزىن - ءوزى باعالاۋ پاراعى» بويىنشا وقۋشىلار ءوز جاۋاپتارىن باعالايدى.
ءۇىىى. ساباقتى قورىتىندىلاۋ
ءىح. ۇيگە تاپسىرما. «اۋىلىم – التىن بەسىگىم» تاقىرىبىندا تولعاۋ جازۋ.