يسا بايزاقوۆتىڭ «جازعى كەش» ولەڭى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: يسا بايزاقوۆتىڭ «جازعى كەش» ولەڭى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى يسا بايزاقوۆتىڭ جىر الەمىمەن تانىستىرۋ، ولەڭ اۆتورى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ، اقىننىڭ جازعى كەش كورىنىسىن تانىتۋداعى ءسوز قولدانۋ ەرەكشەلىگىن، سۋرەتتەۋ شەبەرلىگىن ۇعىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: ولەڭنىڭ، ءسوزدىڭ استارىنا، قىر - سىرىنا ءمان بەرۋگە، يدەياسىن ءتۇسىنىپ باعالاي بىلۋگە باۋلۋ، ءوز ويلارىن ادەبي تىلمەن جەتكىزە بىلۋگە باۋلۋ.
تاربيەلىك: تابيعاتتى ءسۇيۋ، سۇلۋلىق تالعامىن بايىتۋعا، ادەمىلىكتى سەزىنە بىلۋگە، مەيىرىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سۇراق - جاۋاپ، وي تولعاۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: مانەرلەپ وقۋ، تالداۋ، ءتۇسىندىرۋ.
كورنەكىلىگى: وقۋلىق، تاقتا، اقىننىڭ ولەڭ جيناعى، پەيزاجدىق سۋرەتتەر.
ءپانارالىق بايلانىس: بەينەلەۋ ونەرى.
ساباقتىڭ بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلاردى تۇگەلدەپ، ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
«بالا شوقان» اڭگىمەسىنىڭ جەلىسى بويىنشا رولدەرگە ءبولىپ، كىشىگىرىم قويىلىم (كورىنىس ) دايىنداۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق.
- بالالار، بۇگىن ءبىز يسا بايزاقوۆتىڭ «جازعى كەش» ولەڭىمەن تانىسامىز!
اقىننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا توقتالىپ وتەمىن.
«بالاپان ۇيادا نە كورسە، ۇشقاندا سونى ىلەدى» دەيدى حالىق. يسانىڭ اكەسى بايزاق تا، اناسى عازيزا دا ءانشى، ساۋىقشىل، ونەرگە جاقىن ادامدار بولعان. يسا اقىن جاس شاعىندا ءان جىردىڭ، سۇلۋلىقتىڭ وشپەس نۇرىنا قانىق بوپ وسەدى. 1900 جىلى پاۆلودار وبلىسى ەرتىس وڭىرىندە يسا دۇنيەگە كەلەدى. توعىز جاسىندا شەشەسى ءولىپ، ناعاشى اتاسىنىڭ تاربيەسىندە وسەدى. تۋعان ناعاشىسى راحمەت جاقسى ءانشى بولعان ەكەن.
يسا تاباندا قيىپ سالىپ وتكىر ءارى وتتى ولەڭ شىعاراتىن اقىن ەدى. ول تۋرالى ەلۋباي ءومىرزاقوۆ دەگەن قازاقتىڭ ەڭ داڭقتى ءارتىسى: «ءوز جاسىمدا يساداي اقىندى كورگەم جوق» دەپ جازعان. يسا 1922 – 1929 جىلدارى ءار ءتۇرلى درامالىق ۇيىرمەلەردە جانە قازاقتىڭ تۇڭعىش دراما تەاترىندا ءارتىس بوپ ويناعان جانە وتە دارىندى ءارتىس ەكەنىن كورسەتكەن. دومبىراسىن قۇيىنداتا تارتىپ، نەبىر جەلدىرمەلەردى سۋىرىپ سالىپ توگىلىپ، ەلدى ريزا ەتىپ جۇرگەن. يسا ايگىلى «قۇرالاي سۇلۋ» داستانىن شىعارعان.
IV. وقۋلىقپەن جۇمىس.
اقىننىڭ «جازعى كەش» ولەڭىنە وقۋشىلاردىڭ نازارىن اۋدارتامىن. ولەڭدى، ەڭ الدىمەن، بايىپپەن ءار جولىن زەر سالا مانەرلەپ وقىپ شىعامىن. تاقىرىپتى اشۋ ماقساتىندا 1 - 2 وقۋشىعا تىزبەكتەي، ناقىشىنا كەلتىرىپ وقىتتىرامىن. سودان سوڭ ولەڭنىڭ جالپى مازمۇنى سۇرالادى:
1) ولەڭدە نە ايتىلعان؟ استارىندا قانداي وي جاتىر؟
2) اقىن ولەڭدى قالاي، قانداي سوزدەر ارقىلى جەتكىزگەن؟
3) ولەڭنىڭ قاي تۇسى ۇنادى؟ نەلىكتەن؟
V. اسسوسياسيالىق ويىن.
وقۋشىلار تاقتاعا قىزدار جانە بالالار بولىپ 2 توپقا ءبولىنىپ جارىسادى. «جازعى كەش» دەگەندە ويلارىنا قانداي سوزدەر نە ءسوز تىركەستەرى تۇسەدى ەكەن؟
ويلارىن نەعۇرلىم كوپ ءارى ادەمى جەتكىزە بىلگەندەر جەڭەدى.
Vءى. شىعارماشىلىق جۇمىس (داپتەرگە).
«مەنىڭ كورىنىسىمدەگى جازعى كەش» اتتى تاقىرىپتا وي - تولعاۋ جازۋ.
اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» اتتى ولەڭىنىڭ اۋەنى باياۋ قوسىلىپ تۇرادى.
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما.
1) ي. بايزاقوۆتىڭ «جازعى كەش» ولەڭىن جاتاۋ؛
2) وسى سياقتى تاقىرىپتا تاعى دا كىمدەردىڭ ولەڭدەرى بار؟(ىزدەنۋ)
Vءىىى. باعالاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى يسا بايزاقوۆتىڭ جىر الەمىمەن تانىستىرۋ، ولەڭ اۆتورى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ، اقىننىڭ جازعى كەش كورىنىسىن تانىتۋداعى ءسوز قولدانۋ ەرەكشەلىگىن، سۋرەتتەۋ شەبەرلىگىن ۇعىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: ولەڭنىڭ، ءسوزدىڭ استارىنا، قىر - سىرىنا ءمان بەرۋگە، يدەياسىن ءتۇسىنىپ باعالاي بىلۋگە باۋلۋ، ءوز ويلارىن ادەبي تىلمەن جەتكىزە بىلۋگە باۋلۋ.
تاربيەلىك: تابيعاتتى ءسۇيۋ، سۇلۋلىق تالعامىن بايىتۋعا، ادەمىلىكتى سەزىنە بىلۋگە، مەيىرىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سۇراق - جاۋاپ، وي تولعاۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: مانەرلەپ وقۋ، تالداۋ، ءتۇسىندىرۋ.
كورنەكىلىگى: وقۋلىق، تاقتا، اقىننىڭ ولەڭ جيناعى، پەيزاجدىق سۋرەتتەر.
ءپانارالىق بايلانىس: بەينەلەۋ ونەرى.
ساباقتىڭ بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلاردى تۇگەلدەپ، ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
«بالا شوقان» اڭگىمەسىنىڭ جەلىسى بويىنشا رولدەرگە ءبولىپ، كىشىگىرىم قويىلىم (كورىنىس ) دايىنداۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق.
- بالالار، بۇگىن ءبىز يسا بايزاقوۆتىڭ «جازعى كەش» ولەڭىمەن تانىسامىز!
اقىننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا توقتالىپ وتەمىن.
«بالاپان ۇيادا نە كورسە، ۇشقاندا سونى ىلەدى» دەيدى حالىق. يسانىڭ اكەسى بايزاق تا، اناسى عازيزا دا ءانشى، ساۋىقشىل، ونەرگە جاقىن ادامدار بولعان. يسا اقىن جاس شاعىندا ءان جىردىڭ، سۇلۋلىقتىڭ وشپەس نۇرىنا قانىق بوپ وسەدى. 1900 جىلى پاۆلودار وبلىسى ەرتىس وڭىرىندە يسا دۇنيەگە كەلەدى. توعىز جاسىندا شەشەسى ءولىپ، ناعاشى اتاسىنىڭ تاربيەسىندە وسەدى. تۋعان ناعاشىسى راحمەت جاقسى ءانشى بولعان ەكەن.
يسا تاباندا قيىپ سالىپ وتكىر ءارى وتتى ولەڭ شىعاراتىن اقىن ەدى. ول تۋرالى ەلۋباي ءومىرزاقوۆ دەگەن قازاقتىڭ ەڭ داڭقتى ءارتىسى: «ءوز جاسىمدا يساداي اقىندى كورگەم جوق» دەپ جازعان. يسا 1922 – 1929 جىلدارى ءار ءتۇرلى درامالىق ۇيىرمەلەردە جانە قازاقتىڭ تۇڭعىش دراما تەاترىندا ءارتىس بوپ ويناعان جانە وتە دارىندى ءارتىس ەكەنىن كورسەتكەن. دومبىراسىن قۇيىنداتا تارتىپ، نەبىر جەلدىرمەلەردى سۋىرىپ سالىپ توگىلىپ، ەلدى ريزا ەتىپ جۇرگەن. يسا ايگىلى «قۇرالاي سۇلۋ» داستانىن شىعارعان.
IV. وقۋلىقپەن جۇمىس.
اقىننىڭ «جازعى كەش» ولەڭىنە وقۋشىلاردىڭ نازارىن اۋدارتامىن. ولەڭدى، ەڭ الدىمەن، بايىپپەن ءار جولىن زەر سالا مانەرلەپ وقىپ شىعامىن. تاقىرىپتى اشۋ ماقساتىندا 1 - 2 وقۋشىعا تىزبەكتەي، ناقىشىنا كەلتىرىپ وقىتتىرامىن. سودان سوڭ ولەڭنىڭ جالپى مازمۇنى سۇرالادى:
1) ولەڭدە نە ايتىلعان؟ استارىندا قانداي وي جاتىر؟
2) اقىن ولەڭدى قالاي، قانداي سوزدەر ارقىلى جەتكىزگەن؟
3) ولەڭنىڭ قاي تۇسى ۇنادى؟ نەلىكتەن؟
V. اسسوسياسيالىق ويىن.
وقۋشىلار تاقتاعا قىزدار جانە بالالار بولىپ 2 توپقا ءبولىنىپ جارىسادى. «جازعى كەش» دەگەندە ويلارىنا قانداي سوزدەر نە ءسوز تىركەستەرى تۇسەدى ەكەن؟
ويلارىن نەعۇرلىم كوپ ءارى ادەمى جەتكىزە بىلگەندەر جەڭەدى.
Vءى. شىعارماشىلىق جۇمىس (داپتەرگە).
«مەنىڭ كورىنىسىمدەگى جازعى كەش» اتتى تاقىرىپتا وي - تولعاۋ جازۋ.
اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» اتتى ولەڭىنىڭ اۋەنى باياۋ قوسىلىپ تۇرادى.
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما.
1) ي. بايزاقوۆتىڭ «جازعى كەش» ولەڭىن جاتاۋ؛
2) وسى سياقتى تاقىرىپتا تاعى دا كىمدەردىڭ ولەڭدەرى بار؟(ىزدەنۋ)
Vءىىى. باعالاۋ.
You Might Also Like
