حالىقتار دوستىعى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: "حالىقتار دوستىعى"
ماقساتى: ا) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى حالىقتار دوستاستىعى مەن پرينسيپتەرىن ءبىلۋ. كوپۇلتتى ەل ەكەندىگىن جەتە ءبىلۋ جانە ۇعىنۋ.
ءا) قازاق حالقىنىڭ سالت - ءداستۇرى مەن ۇلتتىق تاعامدارى تۋرالى مالىمەتتەردى ىزدەنۋ جۇمىستارى ارقىلى وزگەلەرمەن وي ءبولىسۋ. تانىمدىق تاپسىرمالارى ارقىلى بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەت -
تەرىن دامىتۋ.
ب) بارلىق ۇلت وكىلدەرىمەن دوستىق قارىم - قاتىناس پەن كەلىسىمدە، ءومىر سۇرە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، تاپسىرمالار، ماقال - ماتەلدەر، جۇمباقتار، وقۋلىق،
ينتەراكتيۆتى تاقتا، تەست تاپسىرمالارى، سكرەپكي، اق قاعاز،
ساباق ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، سۇراق - جاۋاپ، كلاستەر، ىزدەنۋ، بەس جول ولەڭ، توپپەن جۇمىس، مورفولوگيا اناليز، ەمپوتيا ءادىسى
ساباق بارىسى. ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ا)- ءقازىر كىمنىڭ كوڭىل - كۇيى وتە تاماشا، قول كوتەرسىن!
كىمنىڭ دوسى وسى سىنىپتا وتىر، قولىن شاپالاقتاسىن!
- كىم ءوز - وزىنە سەنىمدى، قول كوتەرسىن!
- بۇگىن بىزدەر ساباقتا نە ىستەيتىنىمىزدى بىلەتىن بالا قولىن شاپالاقتاسىن!
- ءقازىر نە ىستەيتىنىمىزدى بىلمەيتىن بالا قول كوتەرسىن!
ب) ءقازىر قانداي مەزگىل؟ (كوكتەم مەزگىلى) ونىڭ ەرەكشەلىگى نەدە؟ (كۇن جىلىنا باستاپ، قۇستار ۇشىپ كەلەدى)
بىزدەر دە قۇستار تەزىرەك ۇشىپ كەلۋىنە كومەكتەسەيىك
سەرگىتۋ ءساتى. مەيىرىمدى تورعاي، قاراتورعاي،
تەزىرەك بىزگە كەلە عوي ۇشىپ،
سەندەر ءۇشىن جاتىرمىز ۇيشىك سالىپ،
كىشكەنتاي ەمەس ول ءۇپ - ۇلكەن ساراي.
وسى كوكتەم مەزگىلىنىڭ جانە ءبىر ەرەكشەلىگىن اتاڭدارشى.
(مەرەكەلەر كوپ، ناۋرىز مەرەكەسىن قارسى الامىز، كوكتەمگى دەمالىسقا شىعامىز)
ۆ) ءۇي جۇمىسىنا شولۋ.
قازاق حالقىنىڭ ءداستۇرى مەن ۇلتتىق تاعامى تۋرالى انالارىمىزدان سۇحبات الۋ.
(بىرنەشە وقۋشىنى تىڭداۋ)
باۋىرساق
باۋىرساق حالقىمىزدىڭ ەرتەدەن كەلە جاتقان ۇلتتىق تاماعى. ونى بيداي ۇنىنان اشىتىپ بارىپ ۇزىنشا نەمەسە دومالاق ەتىپ ۇلگىدە دايىنداپ الىپ مايعا پىسىرەدى.
قۇيماق
قۇيماققا ۇنعا جۇمىرتقا، قانت، ماي، ءسۇت قوسىپ، سۋ ارالاستىرىپ سۇيىق كۇيىندە قازان سياقتى ىدىسقا مايعا پىسىرەدى.
ناۋرىز كوجە
ناۋرىز كوجەگە جەتى ءتۇرلى ءدام سالىنىپ پىسىرىلەدى.
تۇز، ماي، ەت، بيداي، تارى، ءسۇت، قامىر سياقتى جەتى دامنەن قۇرالۋى ءتيىس. ناۋرىز كوجەگە ارناپ، سوعىمنىڭ جامباسى مەن جايا، قازى - قارتا ساقتالادى. وعان قۇرت ەزىلىپ، ۋىز دا قۇيادى.
قازاق حالقىنىڭ سالت - داستۇرلەرى
1. وتاۋ كوتەرۋ ءداستۇرى
2. تاربيە داستۇرلەرى:
اتقويۋ (عۇرىپ) بەسىككە سالۋ (سالت) تۇساۋكەسۋ (سالت)
3. وتباسى، تۇرمىس داستۇرلەرى:
باتا (ءداستۇر) كورىمدىك (سالت) شاشۋ (عۇرىپ)
4. ەڭبەك داستۇرلەرى:
اسار (سالت) كوگەن توي (ءداستۇر) سابان توي (ءداستۇر)
5. ناۋرىز داستۇرلەرى:
ناۋرىز كوجە ناۋرىز باتا ناۋرىز تىلەك
ۆ) ناۋرىزعا تىلەكتەرى:
1. ءتورت تۇلىك اقتى بولسىن!
ءورىسىڭ مالعا، ءۇيىڭ جانعا تولسىن!
كوك ءتاڭىرى نۇرىڭدى اياما،
جەر ءتاڭىرى ىرىسىڭدى اياما،
ءادىلجاندى تاعىنان تايدىرما،
ءاز حالىقتى باعىنان ايىرما!
باسىما باس قوس،
جاسىما جاس قوس،
اسىما اس قوس!
ماقساتى: ا) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى حالىقتار دوستاستىعى مەن پرينسيپتەرىن ءبىلۋ. كوپۇلتتى ەل ەكەندىگىن جەتە ءبىلۋ جانە ۇعىنۋ.
ءا) قازاق حالقىنىڭ سالت - ءداستۇرى مەن ۇلتتىق تاعامدارى تۋرالى مالىمەتتەردى ىزدەنۋ جۇمىستارى ارقىلى وزگەلەرمەن وي ءبولىسۋ. تانىمدىق تاپسىرمالارى ارقىلى بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەت -
تەرىن دامىتۋ.
ب) بارلىق ۇلت وكىلدەرىمەن دوستىق قارىم - قاتىناس پەن كەلىسىمدە، ءومىر سۇرە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، تاپسىرمالار، ماقال - ماتەلدەر، جۇمباقتار، وقۋلىق،
ينتەراكتيۆتى تاقتا، تەست تاپسىرمالارى، سكرەپكي، اق قاعاز،
ساباق ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، سۇراق - جاۋاپ، كلاستەر، ىزدەنۋ، بەس جول ولەڭ، توپپەن جۇمىس، مورفولوگيا اناليز، ەمپوتيا ءادىسى
ساباق بارىسى. ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ا)- ءقازىر كىمنىڭ كوڭىل - كۇيى وتە تاماشا، قول كوتەرسىن!
كىمنىڭ دوسى وسى سىنىپتا وتىر، قولىن شاپالاقتاسىن!
- كىم ءوز - وزىنە سەنىمدى، قول كوتەرسىن!
- بۇگىن بىزدەر ساباقتا نە ىستەيتىنىمىزدى بىلەتىن بالا قولىن شاپالاقتاسىن!
- ءقازىر نە ىستەيتىنىمىزدى بىلمەيتىن بالا قول كوتەرسىن!
ب) ءقازىر قانداي مەزگىل؟ (كوكتەم مەزگىلى) ونىڭ ەرەكشەلىگى نەدە؟ (كۇن جىلىنا باستاپ، قۇستار ۇشىپ كەلەدى)
بىزدەر دە قۇستار تەزىرەك ۇشىپ كەلۋىنە كومەكتەسەيىك
سەرگىتۋ ءساتى. مەيىرىمدى تورعاي، قاراتورعاي،
تەزىرەك بىزگە كەلە عوي ۇشىپ،
سەندەر ءۇشىن جاتىرمىز ۇيشىك سالىپ،
كىشكەنتاي ەمەس ول ءۇپ - ۇلكەن ساراي.
وسى كوكتەم مەزگىلىنىڭ جانە ءبىر ەرەكشەلىگىن اتاڭدارشى.
(مەرەكەلەر كوپ، ناۋرىز مەرەكەسىن قارسى الامىز، كوكتەمگى دەمالىسقا شىعامىز)
ۆ) ءۇي جۇمىسىنا شولۋ.
قازاق حالقىنىڭ ءداستۇرى مەن ۇلتتىق تاعامى تۋرالى انالارىمىزدان سۇحبات الۋ.
(بىرنەشە وقۋشىنى تىڭداۋ)
باۋىرساق
باۋىرساق حالقىمىزدىڭ ەرتەدەن كەلە جاتقان ۇلتتىق تاماعى. ونى بيداي ۇنىنان اشىتىپ بارىپ ۇزىنشا نەمەسە دومالاق ەتىپ ۇلگىدە دايىنداپ الىپ مايعا پىسىرەدى.
قۇيماق
قۇيماققا ۇنعا جۇمىرتقا، قانت، ماي، ءسۇت قوسىپ، سۋ ارالاستىرىپ سۇيىق كۇيىندە قازان سياقتى ىدىسقا مايعا پىسىرەدى.
ناۋرىز كوجە
ناۋرىز كوجەگە جەتى ءتۇرلى ءدام سالىنىپ پىسىرىلەدى.
تۇز، ماي، ەت، بيداي، تارى، ءسۇت، قامىر سياقتى جەتى دامنەن قۇرالۋى ءتيىس. ناۋرىز كوجەگە ارناپ، سوعىمنىڭ جامباسى مەن جايا، قازى - قارتا ساقتالادى. وعان قۇرت ەزىلىپ، ۋىز دا قۇيادى.
قازاق حالقىنىڭ سالت - داستۇرلەرى
1. وتاۋ كوتەرۋ ءداستۇرى
2. تاربيە داستۇرلەرى:
اتقويۋ (عۇرىپ) بەسىككە سالۋ (سالت) تۇساۋكەسۋ (سالت)
3. وتباسى، تۇرمىس داستۇرلەرى:
باتا (ءداستۇر) كورىمدىك (سالت) شاشۋ (عۇرىپ)
4. ەڭبەك داستۇرلەرى:
اسار (سالت) كوگەن توي (ءداستۇر) سابان توي (ءداستۇر)
5. ناۋرىز داستۇرلەرى:
ناۋرىز كوجە ناۋرىز باتا ناۋرىز تىلەك
ۆ) ناۋرىزعا تىلەكتەرى:
1. ءتورت تۇلىك اقتى بولسىن!
ءورىسىڭ مالعا، ءۇيىڭ جانعا تولسىن!
كوك ءتاڭىرى نۇرىڭدى اياما،
جەر ءتاڭىرى ىرىسىڭدى اياما،
ءادىلجاندى تاعىنان تايدىرما،
ءاز حالىقتى باعىنان ايىرما!
باسىما باس قوس،
جاسىما جاس قوس،
اسىما اس قوس!
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اقكول جاعاسىندا. ءامىرحان ابدۋللين
