- 01 قاز. 2021 00:00
- 556
جىرتقىشتار
جىرتقىشتار — سۇتقورەكتىلەردىڭ ءبىر وتريادى. اۆستراليا (تەك جەرسىندىرىلگەن تۇرلەرى عانا بار) مەن انتاركتيدادان باسقا قۇرلىقتاردىڭ بارلىعىندا كەڭ تارالعان. قازاقستاندا 5 تۇقىمداسى (يت، ايۋ، جانات، سۋسار، مىسىق)، 14 ءتۇرى بار. سالماعى 250 گ-نان (اققۇلاق) 250 كگ-عا (ايۋ) دەيىن بارادى. ءار اياعىندا 4-5 باشايى بولادى. قۇيرىعىنىڭ ۇزىندىعى دەنە تۇرقىنىڭ جارتىسىنداي، كەيدە ودان قىسسقاراق. ءجۇنى ۇزىن، ءارى قالىڭ، ءتۇرلى ءتۇستى كەلەدى. جىرتقىشتاردىڭ ازۋ تىستەرى جاقسى جەتىلگەن. اتالىعى مەن انالىعىنىڭ جىنىستىق ديمورفيزم ايىرماشىلىعى از، نەمەسە مۇلدەم بايقالمايدى. ءيىس جانە ەستۋ مۇشەلەرى جاقسى دامىعان. قورەگىن تاڭەرتەڭ، كوبىنەسە، ىڭىردە نەمەسە تۇندە اۋلايدى. جىلىنا 1، كەيبىر تۇرلەرى 2-3 رەت، كەيدە 2 جىلدا 1 رەت ۇرپاق اكەلەدى. ۇرپاعى نازىك، قىزىل بولىپ تۋىلادى. جىرتقىشتاردىڭ اراسىندا تۇرعىدان ماڭىزدى، تەرىسى قۇندى (بۇلعىن، كامشات، اق كىس، قارا كۇزەن، ت.ب.) نەمەسە زياندى كەمىرۋشىلەردى جەپ پايداسىن تيگىزەتىن، سونداي-اق اۋىل شارۋاشىلىعىنا، اڭشىلىققا زالال كەلتىرەتىن، اۋرۋ تاراتاتىن تۇرلەرى دە بار.
جانۋارلاردىڭ كەيبىر تۇرلەرى (قىزىل قاسقىر، تيان-شان قوڭىر ايۋى، بارىس، قابىلان، ت.ب.) قورعاۋعا الىنىپ، قازاقستاننىڭ "قىزىل كىتابىنا" ەنگىزىلگەن.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
جانۋارلار نەگە ۇزاق قىسقى ۇيقىعا كەتەدى؟
بۇگىنگە دەيىن بەلگىسىز بولىپ كەلگەن 15 جانۋار
الەمدەگى ەڭ قاتتى تىستەيتىن (شاعاتىن) تىرشىلىك يەلەرى
جانۋارلاردا ينتەللەكت بار ما؟