جۇرگىزۋشى
ايگىلى مۇنايشى راحمەت وتەسىنوۆتىڭ شوفەرى ورىسباي ءساتجانوۆ تۋرالى اڭگىمە.
...سول ءتۇنى ءتۇپقاراعان تۇبەگىندە ءجۇرىپ اداسقانى اينا-قاتەسىز تۇسىنە ەندى.
بۇل وڭىردە ءتۇپقاراعان دوڭىنەن باستالىپ بارىپ، تەڭىزگە تىرەلەتىن ادىرلى القاپتار ءجيى ۇشىراسادى. ولاردىڭ ەل قۇلاعىنا سىڭىسكەن اتاۋلارى دا كوپ-اق "ساۋرا"، "تۇلكىلى ساي"، "ساقاقۇدىق"، "قارلى باس" سياقتىلارىنىڭ استارىن اقتارا بەرسە، تالاي اڭىز، اڭگىمەلەردى دە ارشىپ، الا بەرۋگە بولارداي.
مىنە، قۇلاعىنا مۇز قاتقان، قارلى بوران كۇندەردىڭ بىرىندە، ورىسبايدىڭ فورت-شيەۆچەنكو قالاسىنا قاراي ساپارعا شىعۋىنا تۋرا كەلگەن. جانىندا سەرىگى جوق، جانارمايى دا بارىپ-قايتۋعا شاققا جەتەرلىك، ايتكەنمەن، ۇزىن جولدا جانى ءالى قينالىپ كورمەگەن، تالاي رەت، كوزدى جۇمىپ دەرلىكتەي جولعا شىعىپ، كۇندە قاتىناپ جۇرگەن جەر بولعان سوڭ، كەش تۇسسە دە، تاۋەكەل، دەپ، ءجۇرىپ كەتكەن.
اقتاۋدان شىعا بەرە، قالاعا ءتيىپ تۇرعان، شاعىن ەلدى مەكەندە تۇراتىن، قالاباي اتتى جولداس جىگىتتىڭ ۇيىنە دە كىرە شىعۋعا ءتيىس بولعان. سول اۋىلعا جەتەر-جەتپەستەن-اق الاعاي دا بۇلاعاي، قالىڭ قار جاۋدى دا كەتتى.
اقتاۋدان شىققانىندا كۇن رايى بۇزىلا قوياتىنداي شىراي بىلىنە قويماعان. جاڭاعى ءۇيدىڭ ۇلكەن كىسىسى.
— قاراعىم، جولدى قار باسىپ قالدى، ءالى تولاستايتىن ءتۇرى كورىنبەيدى. بۇل ءوزى، ءبىر جاۋسا، قويماي جاۋا بەرۋى دە مۇمكىن، ءارى قاراي بارماي-اق قويساڭ قايتەدى، — دەپ، ءبىراز ۇگىتتەدى. جاستىق قوي، ورىسباي وعان بوگەلە قويمادى. بار ساقتىعى، سول اۋىلدان ءبىر شەلەك جانارماي قۇيىپ الىپ، ءارى قاراي ءجۇرىپ كەتكەن...
جولعا شىققانىنا تالاي ساعاتتار وتسە دە، بارار جەرى جەتكىزبەدى. تەك ءتۇن ورتاسى اۋا (تۇنگى بىرلەر شاماسىندا) ءبىر اۋىلعا ارەڭ جەتكەن. شەتكى قوراعا ماشيناسىن توقتاتىپ، اينالاسىنا كوز سالىپ ەدى، ءار جەردە شوگىپ جاتقان تۇيەلەر كورىندى. باسقاداي، تىرس ەتكەن دىبىس بەلگىسى سەزىلمەيدى. ءار تەرەزەنى ءبىر قاقتى، سىبىس جوق. اقىرى، ەشبىر قورادان ءجون سۇرايتىن ادام تابا الماي، ىلگەرى قاراي، وزىنشە جوبالاپ، ءجۇرىپ كەتتى.
ءبىرازدان سوڭ، ماشيناسى الدەبىر قاتتى قابىرعاعا تىرەلگەندەي بولدى دا، قوزعالىسسىز تۇرىپ قالدى. سويتسە، بۇل "ساقا قۇدىق" سايىنا ءتۇسىپ كەتكەن ەكەن. كۇمپ بەرىپ، سايداعى قالىڭ قارعا سۇڭگىپ كەتكەن ماشينا نە ىلگەرى، نە كەيىن قوزعالا الماي، قارعا بوگىپ، تۇردى دا قالدى.
ماشينانى ارشىپ العالى، ازاپپەن، ءبىر جاعىن قاردان تازالاپ بولىپ، ەندى، ەكىنشى جاعىنا بارسا، الدىڭعىسى قايتا باتىپ جاتادى...
قار ۇستى-ۇستىنە جاۋا تۇسۋدە. سىقىرلاپ تۇرعان ايازدا، ەنتىگىپ جۇرگەندە، اۋزىنان بۇرقىراعان بۋ، ەكى جاعاسىن سىرەسكەن مۇزعا اينالدىرىپتى.
ەندى نە ىستەيدى... "ارام ءولدى دەگەن وسى بولار!" — دەگەن، قورقىنىشتى وي كوڭىلىنە ۇيالاي باستادى...
سول مەزەت، جانى ىشقىنعانى ما، دومكراتپەن كوتەرىپ، ماشينا دوڭعالاقتارىن بوساتتى دا، بارلىق جىلدامدىعىنا سالىپ، گازدى باسىپ كەلىپ قالدى...
سول-اق ەكەن، "ۋازياگى"، الگى تىعىرىقتان اتىپ شىققانى...
"ءاي، ابىرويىم بار ەكەن، جاڭا ماشينامەن ءجۇرىپ، دالادا قالعاننان ساقتادىڭ، اللا" — دەپ، اتا-بابا ارۋاعىنا سىيىنىپ، كەلگەن ىزىمەن ءجۇرىپ، مالدى اۋىلعا كەلگەن. "نەدە بولسا، جول وسى ارادان باستالادى عوي" دەپ، وت جاعىپ، جۇرەلەي وتىرىپ، ءىز كەسىپ، جولدىڭ سۇلباسىن دا، تاۋىپ الدى...
وسى وقيعادان سوڭ، ورىسباي، بۇرىن اندا-ساندا ۇرتتاپ جۇرە بەرەتىن اراقتان مۇلدە باس تارتتى. ءوزىنىڭ مىندەتىنە، ءجۇرىس-تۇرىسىنا دەگەن جاۋاپكەرشىلىگىن دە ارتتىرعان.
الايدا، بۇگىنگى كورگەن تۇسىندە وڭىندەگىدەي ساتتىلىكتىڭ نىشانى دا بايقالمادى. بۇل جولى ول ماشيناسىن ساقا قۇدىق سايىڭداعىداي، ساتتىلىكپەن الىپ شىعا الماي قالىپ ەدى. قانشا كۇش سالسا دا، دومكرات كوتەرتەر ەمەس. ماشينانىڭ اينالاسىن الاي-تۇلەي اق بوران قاپتاپ، مۇنىڭ دارمەنسىزدىگىن دالەلدەگىسى كەلگەندەي، وڭمەنىنەن ورشەلەنە يتەرەدى. بۇل دا كونگىسى كەلمەيتىندەي. كەنەت، اسپاننىڭ ءبىر قاپتالىنان ءبىر شوعىر قاپ-قارا بۇلت كورىندى. ول، بەينە، بۇعان تاپ بەرگەلى كەلە جاتقان، الىپ جىرتقىشتاي، تونە بەرگەن. بۇلت اراسىنان ارسىلداعان ارىستانداي، ەكى ءيتتىڭ باسى كورىنەدى...
"بيسميللالاپ"، ۇيقىسىنان شوشىپ وياندى. اۋەلى، الگىنىڭ ءوزى ءتۇسى مە، ءوڭى مە — اجىراتا الماي، ءبىراز ۋاقىت، مەڭ-زەڭ، وتىرىپ قالدى. ءتۇسى ەكەنىنە كوزى جەتكەن سوڭ عانا، الگى ءبىر سۇراپىل كورىنىستى ەگجەي-تەگجەيلى ەسكە ءتۇسىرىپ، قايتادان كوز الدىنان وتكىزە باستاعان...
سودان سوڭ بارىپ، بۇگىن وزدەرىنىڭ شۇعىل جول جۇرۋگە ءتيىستى ەكەندىكتەرى ەسكە ءتۇسىپ، الدەنەدەن سەكەم العانداي، كوڭىلى ءسال قوبالجىدى. باستىعىنىڭ كەشەگى ايتقان سوزدەرى ەسىنە ءتۇستى. "تاڭەرتەڭ، ەرتەلەتىپ اقتاۋعا جۇرەمىز. مۇنداعى جۇمىستارىم دا باسىمنان اسىپ جاتىر ەدى، ءبىراق كونفەرەنسياعا قالايدا قاتىسۋىڭ كەرەك دەپ، بولمادى" — دەگەن، ءبىر ءتۇرلى قينالا.
"ويعا نە ورالمايدى، ءتۇس دەگەنىڭ تۇلكىنىڭ بوعى دەمەي مە قازاقتار.." ورىسباي ەندى كوڭىلىندەگى كوپ قيقىمدى لاقتىرىپ تاستاعان. ءسويتىپ، كۇندەلىكتى ۇيرەنشىكتى، جول قامىنا قاجەتتى شارۋالارىن ويلاپ كەتكەن...
قازان ايىنىڭ سوڭعى كۇندەرى بولاتىن. 1969 جىلدىڭ قازانى.
كەي جىلدارى مۇنداي كەزدە ماڭعىستاۋ جەرىنە جاۋىن-شاشىن تۇسە قويماي، قاقاعان قارا سۋىق بەت قارىپ، جەل ىزعارى وڭمەننەن وتە قىسپاققا الۋى مۇمكىن. ال وندا قالىڭ بولماعانمەن دە، قار تۇسكەن. كۇندىز جىپسىگەن ول، تۇسكەن جەرىن كوكتايعاققا اينالدىرىپتى. جۇرگىنشىلەردى وسىدان قاۋىپسىزدىرعانى بولۋ كەرەك، جول ۇستىنە قيىرشىق تاس توسەلىپتى.
بۇلار تاڭەرتەڭگى ساعات وندا باستالاتىن ماڭىزدى كونفەرەنسياعا ۇلگەرىپ بارۋ ءۇشىن، ەرتەلەتىپ كەلە جاتقان.
باستىعى راحمەت وتەسىنوۆ وزەن مۇناي-گاز ءوندىرۋ باسقارماسىنىڭ تۇڭعىش جەتەكشىسى. جاڭاوزەن قالاسىنىڭ العاش قازىعىن قاققان دا سول كىسى. جيىرما جەتى جاسىندا — مۇناي كاسىپشىلىگىنىڭ باستىعى، وتىز ەكى جاسىندا اۋداندىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى بۇل العىر قازاقتى، سول كەزدىڭ وزىندە، رەسپۋبليكانىڭ باتىس ايماعىندا، بىلمەيتىن ادام جوق. جەرگىلىكتى حالىق قاتتى قۇرمەت تۇتادى، مۇنايشىلار قاۋىمى ماقتانىش ەتەتىن. ادامدى قاباق قاققانىنان تانيتىن سول راقاڭ، ءوزىنىڭ ىسىنە جاۋاپتى قاراي بىلەتىن، ويداعىڭدى ايتقىزباي ۇعىپ تۇراتىن وسى ورىسبايدى، ترەستىڭ سول كەزدەگى باستىعى ورىنباي بەردىعوجيننىڭ ماشيناسىن ايداپ جۇرگەن كەزىندە قولقا سالىپ، قويماي، سۇراپ العان.
سودان كەيىن دە، الدەنەشە جىلدىڭ ءجۇزى وتكەن. باستىعىنان ءبىر دە ءبىر ەسكەرتۋ الىپ كورگەن جوق. قاي ۋاقىتتا، قايدا ءجۇرىپ كەتسە دە، ساقاداي ساي تۇراتىن. ەش ۋاقىتتا جولدا قالىپ كورمەگەن، ماشيناسى بۇزىلۋ دەگەندى بىلمەيتىن جۇرگىزۋشىگە، كىم، قانداي ەسكەرتۋ جاساسىن...
ولار قىس قيىنشىلىقتارىن قاتار كورىپ، جاز اپتاپتارىن باستارىنان بىرگە كەشىپ، بىرىمەن ءبىرى تۋىستاي، قالتقىسىز تۇسىنىسكەن ءبىر كۇيدە كەلە جاتىر. ول دا ءبىر، اسەم كەزەڭ.
مۇناي كاسىپشىلىكتەرى اراسىنداعى، قيىر-شيىر ۇزاق جۇرىستەردەن كەيىن، تالاي رەت تاڭدايىنا تاتىدى-اۋ... ماڭعىستاۋدىڭ تۇكپىر تۇپكىرلەرىنەن سۋدىڭ تاپشىلىعى سەزىلسە دە، قازاقتىڭ قاسيەتتى ءدامى — شۇباتتىڭ، زارىقتىرماي، تابىلىپ تۇراتىن كەزى. نەگە ەكەنىن ءوزى دە بىلمەيدى، قانشا شولدەسە دە، شۇباتقا سۋ قوسىپ، شالاپ قىلىپ، ءىشىپ كورگەن ەمەس. ودان گورى، قويۋ شۇباتتىڭ ءوزىن ۇناتىپ تۇرادى، سوعان بۇرىنىراق قول سوزاتىن. ونداي كەزدەرى راقاڭ بۇعان سۇيسىنە كۇلىپ: "ءبىزدىڭ ورەكەڭ، نە بولسا دا تازاسىن ىشكەندى ۇناتادى،" — دەپ جاتادى...
مىنە، ولار بۇگىن دە سونداي قىزىقتى كوپ كۇندەردىڭ ءبىرى دەپ ويلاعان. جۇمىس قامىمەن سوڭعى رەت قاتار كەلە جاتىرمىز-اۋ دەگەن وي بىرەۋىنىڭ دە قاپەرىندە جوق. ءبىراق... كولىكتەرىمەن جەتىباي كەشىنە كەلە بەرگەن. ماناعى قيىرشىق تاستىڭ تالاي شاقىرىمدار بويىنا قۇنتتاپ ورىسباي ءبىر جاعىنان ريزا سەكىلدى. "شاماسى، كونفەرەنسياعا كەلگەن ماسكەۋلىك قوناقتاردىڭ تابانى تايعاناپ كەتپەسىن دەگەن-اۋ"، — دەپ، ويلاعان دا، قويعان.
جولدىڭ تايعاناقتىعى ءوز الدىنا، بوراي جاۋعان قار مەن الاي دۇلەيدەن جول سۇلباسىن ايىرۋ بارعان سايىن قيىنداي تۇسكەن. ماشينا اينەگىن تىنىمسىز تىرمالاعان سىپىرعىشتار دا، ءوز مىندەتتەرىن ارەڭ اتقارىپ ۇلگەرىپ كەلەدى. بوران ۇيتقىعان جول ۇستىنەن تىپتەن كوز جازۋعا بولمايدى. ساۋساقتارى رۋلگە جابىسىپ، قاتىپ قالعان سەكىلدى...
كەنەت، جەتىبايدان شىعا بەرىستەگى جول ايىرىعىنا جاقىنداي بەرە، تەڭىز جاق بەتتەن ءتونىپ كەلە جاتقان قاپ-قارا بۇلت شوعىرىنا كوزى ءتۇستى. سول-اق ەكەن، كوز الدىنا، بۇگىن تۇندە عانا تۇسىنە ەنىپ، كوڭىلىن قوبالجىتقان، قاپ-قارا بۇلت شوعىرى كەلە قالدى دا، جانى ىشقىنىپ كەتتى. ءبىر دەگبىرسىز كۇيگە ءتۇسىپ بارا جاتقانىن سەزدى. الايدا، بويىن تەز جيناپ، قايتادان جول بويىنا كوز تىككەن. ءبىراق كوز الدى تۇتاسقان اپپاق شىمىلدىققا اينالىپ، كوزىنە ەشتەڭە كورىنبەي بارا جاتتى...
سول-اق ەكەن:
— راقا، كوزىم تۇك كورمەي كەتتى... — دەپ، جاندارمەن، باستىعىنا شاعىنىپ ۇلگەردى.
— وندا، جايلا... جايلاپ ءجۇر... دەدى ول كىسى دە. ءبىراق ۇنىنەن ەشتەڭە اڭعارتقان جوق. الدە، شىنىمەن جايباراقات كەلە جاتتى ما، الدە سابىر ساقتاعاندى ءجون كوردى مە ونىسىن اڭعارا المادى. ال، ماشينانى باپپەن ايداۋ ورىسبايدىڭ ەجەلگى ادەتى.
وسىنداي، ۇزاق جول ۇستىندە، سەرىكتەرىنىڭ قالجىڭداي سويلەپ. "وۋ، ورەكە، تىم بولماسا، مىنا راقاڭا ءبىر ون، بىزگە ءبىر ون قوسىپ، جىلدامدىقتى كىشكەنە كوتەرە قويساڭ قايتەدى..." — دەيتىندەرى بولۋشى ەدى. شاماسى، مۇنىڭ شەكتەن تىس دىنىنە بەرىكتىگى، قىزبالىققا سالىنىپ، جۇيتكي جونەلۋدى بىلمەيتىن سابىرلىلىعى، كەيدە، ولاردىڭ دا دىڭكەسىن قۇرتاتىن بولۋ كەرەك. ءبىراق وعان بولا وزگەرەتىن ورەكەڭ بە، قاشان دا سول ءبىر الپىس جەتىستەن اسپايتىن...
ءقازىر دە سول ءبىر ساباسىنان اسپاعان كۇيى كەلە جاتقان. ءبىراق مىناداي تۇتەگەن بوراندا، كوزىنە جول سۇلباسى كورىنبەي قالعان شاقتا، بۇرىنعىسىنان دا جۇرەگى جايلاي تۇسپەسكە امالى بار ما... ءوزى تومەن جىلدامدىقتى، ودان دا گورى تەجەي ءتۇستى. بۇدان سوڭ ارادا نەشە مينۋت، نەشە سەكۋند وتكەنىن بىلمەيدى. تەك قانا، جول ايىرىعىنا جەتە بەرگەندە، تارس ەتىپ ءبىر دىبىس ەستىلدى دە، ماشينا ءبىر جاعىنا قاراي، قيسايىپ، قۇلاپ، بارا جاتتى...
ورىسبايعا استىنداعى تۇلپارى، بەينەبىر، الگىندە عانا كوزىنە تۇسكەن قاپ-قارا بۇلت شوعىرىمەن ايقاسا تۇسكەندەي اسەر ەتكەن. قارىسقان ساۋساقتارى ودان سايىن قارىسا ءتۇسىپ، رۋلدە قاتتى دا قالدى. جانىنداعى باستىعى مەن سوڭعى ەكى ورىنعا جايعاسقان ەكەۋدىڭ قانداي كۇيگە تۇسكەندەرىن بىلمەيدى، ايتەۋىر، جەتىسىپ وتىرماعاندارى بەلگىلى. تەك قانا، اۋزىنان شىققان "بەكەت...ۋا، بەكەت..." — دەگەن سوزدەرى ەسىندە. سونىمەن قاتار، باستىعىنىڭ "وۋ، نە بوپ كەتتى..." دەگەن، ۇرەيلى ءۇنى قۇلاعىنا كەلگەن...
بۇدان ءارى ماشينا ءبىر اۋدارىلىپ ءتۇستى، سونان سوڭ تاعى دا، تاعى دا اۋدارىلىپ بارىپ، جولدان سوناداي جەردە، قالپىنا كەلىپ، تۇرا قالعان...
ەڭ الدىمەن جاساعان ارەكەتى، قارىسىپ قالعان ساۋساقتارىن جازۋ بولدى. سونان سوڭ، باسىنان باستاپ، دەنەسىن ءبىر سيپاپ شىقتى. ەشتەڭە بولماعان سەكىلدى، تەك ازداپ باسى زەڭگىگەندەي بولدى دا، ونىسى دا لەزدە ۇمىتىلدى. ويتكەنى، ءدال جانىندا "اللا"، "اللا" — دەپ، ەكى قولىمەن بەلىن سيپالاي، قينالىپ وتىرعان باستىعىنا كوزى ءتۇسىپ كەتىپ، سەكىرىپ، جانىنا بارعان...
ال، سوڭعى ورىندىقتاعى ەكەۋدىڭ ەشتەڭەسى كەتپەگەن سىڭايلى. تۇتەپ تۇرعان قارلى بوراننىڭ اراسىنان ولاردىڭ قاعىنىپ، سىلكىنىپ، ماشينادان ءتۇسىپ جاتقاندارى بايقالدى. بۇل دەرەۋ باستىعىنا كومەككە ۇمتىلعان...
ماشيناداعى ساپارلاس سەرىكتەرىنە تونگەن بار قاتەردى جالعىز ءوزى قاعىپ الىپ، بارلىق اۋىرتپالىقتى ءوز موينىنا قابىلداپ، جولداستارىن قۇتقارىپ جىبەرگەندەي، راقاڭ عانا، ورنىندا قوزعالىسسىز قالىپ قويعان ەكەن. ونىڭ بوزارىپ كەتكەن وڭىنەن قانشالىقتى جانى قينالىپ، اۋىر زارداپ شەگىپ وتىرعانىن، ورىسباي عانا اڭعاردى سول ساتتە. مۇمكىن بۇل الدەنەشە جىل بويى ءتۇن قاتىپ، تاڭ اسىپ، بىرگە جورتقان باستىعىنىڭ ابدەن سىرالعى بولعاندىعىنان دا شىعار. ەسىندە قالعانى، "اللا... اللا..." ءبىر اۋىز سوزدەن ارتىق ەشتەڭە ايتۋعا شاماسى كەلمەي، دارمەنسىز كۇيدە قالعان باستىعىنىڭ و جاعىنا ءبىر، بۇ جاعىنا ءبىر شىعىپ، جۇگىرە بەرىپتى...
امال قانشا، ايىقپايتىن ازاپقا ۇشىراپتى راقاڭ.
اپاتتىڭ سەبەبى دە كوپ ۇزاماي انىقتالعان... جولعا توسەلگەن قيىرشىق تاس تەسىپ، سونىڭ قىرسىعىنان، دوڭعالاق اتىلعان ەكەن...
سودان بەرى دە، وتىز جىلداي ۋاقىت ءوتىپتى. سول كۇننەن باستاپ، وندىرىستەن قول ۇزۋگە ءماجبۇر بولعان راقاڭ، ءقازىر بۇكىل رەسپۋبليكاعا ايگىلى، مۇناي ونەركاسىبىن وركەندەتۋشىلەردىڭ ساناتىندا. بەلگىلى جازۋشى. جاسى جەتپىستەن اسقالى دا بىرنەشە جىل وتكەنىمەن، ءالى تىڭ. ساقىپ اپايمەن ەكەۋى بالالارىمەن، نەمەرەلەرىمەن بىرگە، الماتى قالاسىندا تۇرادى.
ورەكەڭ شاڭىراعىمەن قارىم-قاتىناستارى ءالى ۇزىلگەن جوق ءجيى حابارلاسادى.
ءقازىر زەينەتكە شىققان ورىسباي ءساتجانوۆ، ماڭعىستاۋ جەرىندە ءوز تابانى تيمەگەن جەر كەم دە كەم-اۋ دەپ، ويلاي وتىرىپ، كەي كەزدەرى باسىنان وتكەن وقيعالاردى ەسكە تۇسىرەتىنى بار. ماڭعىستاۋداعى مۇناي ونەركاسىبىن وركەندەتۋ تاريحىنا وشپەس تاڭبا بولىپ قالعان سول ءبىر وقيعانى دا ءجيى ويىنا الادى. ونداي شاقتاردا، ول كۇندەردى باستان كەشىرۋگە ءوزىنىڭ سەبەپكەر بولماعاندىعىنا دا قۋانىپ، شۇكىرشىلىك ەتىپ قويادى.
شىنىندا دا، بۇل تاعدىردىڭ ءىسى دەسە بولعانداي جاعداي. ويتكەنى، ۇزاق جىلدار جۇرگىزۋشى بولعان، وندا دا ىلعي جاۋاپتى قىزمەتكەرلەردى، ءوندىرىس باسشىلارىن عانا الىپ جۇرەتىن، ورىسبايدىڭ قىزمەتىنەن بىردە ءبىر ءمىن تاۋىپ، جاۋاپسىزدىعى ءۇشىن ەسكەرتۋ جاسالىپ كورمەگەن.
ءيا، ەڭبەكتىڭ دارەجەلىسى نەمەسە دارەجەسىزى بولمايدى. دۇنيەگە كەلگەن ءاربىر ادام ءوز قولىنان قانداي يگىلىكتى ءىس كەلسە، سونى ءحال-قادىرىنشا جۇزەگە اسىرادى. كەيدە بۇل ءۇشىن ونىڭ ءتۇرلى سيپاتتى مۇمكىنشىلىكتەرىنىڭ جەتىسپەي جاتۋى دا مۇمكىن، ءبىراق بۇل تۋرالى اڭگىمە باسقا.
راس، ورىسبايدىڭ دا اۋەلگى ارمانى جۇرگىزۋشى بولۋ ەدى دەسەك، قاتەلەسەر ەدىك. كەيدە ادام تاعدىرىنا (ءتىپتى كوپ جاعدايدا سولاي بولاتىن دا شىعار) سول كەزدەگى حال-احۋال، اينالاسىنداعى ءتۇرلى جاعدايلار اسەر ەتۋى مۇمكىن.
مۇنىڭ ەڭبەك جولى ماڭعىستاۋدىڭ جەر قويناۋىنان مۇناي مەن گاز بايلىعىن ىزدەستىرۋ جۇمىستارى قىزۋ ەتەك العان كەزدە باستالدى. ول كەزدەرى جۇمىس كۇشىنىڭ جەتىسپەۋى سەبەپتى، بۇرعىلاۋ الاڭدارىنا مەكتەپ ءبىتىرىپ كەلگەن جاستار ءجيى جۇرەتىن. مىنە، ورىسباي ءساتجانوۆتىڭ دا ەڭبەك جولى قامىسباي مىرزاعالييەۆ باسقارعان، تۇبەكتەگى العاشقى ەكسپەديسيا قۇرامىندا، بۇرعىشى جۇمىسشى بولۋدان باستالعان.
ءبىر جىلدان سوڭ ول بەس ايلىق موتوريستەر كۋرسىن ءبىتىرىپ، تورت-بەس جىل يماعامبەت جەرىندە (قىزان توڭىرەگى) موتوريست بولدى.
ودان فورت-شيەۆچەنكوعا ورالىپ، ەكسپەديسيانىڭ مەحانيكالىق شەبەرحاناسى جانىندا، قالانى كەشكىلىك ەلەكتر قۋاتىمەن قامتاماسىز ەتىپ، كۇندىز جۇرگىزۋشىلىك كۋرستا وقىپ، ارنايى كۋالىك الدى.
ول كەزدەرى بۇل توڭىرەكتە ماشينا كوپ ەمەس. جەرگىلىكتى حالىق ماشينا ايداعاندى تاڭسىق كورەتىن. وسىنداي كوڭىل كۇيمەن ءجۇرىپ، اۋەلى ىزدەستىرۋ پارتياسىنىڭ باستىعى ع. كاريموۆقا شوفەر بولدى. سوندا ءجۇرىپ، وزەنگە اۋىستى.
ءسويتىپ ءجۇرىپ، ءوزىن قاراقيادا پارتكوم حاتشىسى بولىپ جۇرگەن كەزىنەن باستاپ بىلەتىن راحمەت وتەسىنوۆقا تاپ بولعان-دى.
وسى جىلدار ىشىندە ۇلدى ۇيادان ۇشىرىپ، قىزدى قياعا قوندىرعان اكەگە اينالدى. زايىبى تىنىشتىق (تاراس شيەۆچەنكو باۋىنىڭ العاشقى ديرەكتورى ساتانقۇل تاجييەۆتىڭ ورتانشى قىزدارىنىڭ ءبىرى) ەكەۋىنىڭ تۇڭعىشى سەمبىعالي — بۇرعىشى، امانگەلدى مەن امانعالي — جۇرگىزۋشى. بۇل ءۇش ۇل دا اكە ىزىمەن كەلە جاتىر دەۋگە بولادى. ال اقمارال فينانس-كرەديت تەحنيكۋمىن بىتىرگەن. مارجانگۇل ەكەۋى دە تۇرمىستا. بالالارىنىڭ وزدەرى اتا-انا بولدى. وتاۋلاردىڭ بارىندە دە نەمەرە، جيەندەر ءوسىپ كەلەدى.
ورىسباي اعا مەن تىنىشتىق اتانىڭ قازىرگى نەگىزگى شارۋالارى سول بالالاردىڭ قىزىعىن كورۋ. تولىپ جاتقان قۇدا قۇداعيلار مەن اعايىن، دوستار وتباسىلارىنداعى شەكسىز تويلار مەن مەرەكەلەرگە قاتىسۋ، قوناققا بارۋ. دەندەرى ساۋ، تاماقتارى توق.
وسىدان ارتىق ادامعا نە كەرەك...
وسىناۋ مامىراجاي شاقتارىڭىز تاۋسىلماسىن دەيمىز ولارعا...
2000 جىل.
You Might Also Like
-
جالپى قازاقتار تۋعان كۇندى تويلاۋدى كەيىننەن شىعاردى عوي. ال امانگەرەي بۇل كۇنگە جالپى ءمان بەرە قويمايتىن. جاس شاعىندا ول تەكتەس بالالار قازىرگىدەي تۋعان كۇن تويلاپ وسپەگەنى بەلگىلى. ايتسە دە ءقازىر...
-
ورىن اكەمىزدىڭ الپىس جىلدىق تويىندا بەلگىلى جەرلەسىمىز، "كازاحويل" ۇلتتىق مۇناي كومپانياسىنىڭ ۆيسە-پرەزيدەنتى جاقسىلىق سماعۇل ۇلى جانعازييەۆ:
