كاسپييدىڭ ءتىرى التىنى
دۇنيە تانۋ. 2 كلاسس
تاقىرىبى: «كاسپييدىڭ ءتىرى التىنى»
ماقساتى: 1. كاسپيي تەڭىزىنىڭ شارۋاشىلىق ماڭىزى مەن ونداعى تىرشىلىك ەتەتىن بالىقتار
تۋرالى كەڭ ماعلۇمات بەرىپ، وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسى مەن بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىن ارتتىرا وتىرىپ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، ءوز بىلىمدەرىن، قيالى مەن ويلاۋ دەڭگەيىن، سويلەۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
3. تۋعان جەرىن، ەلىن سۇيۋگە، بايلىقتارىن قورعاۋعا، ءوز ەلى مەن جەرىنىڭ ناعىز ازاماتى بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى
ءادىس - تاسىلدەرى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ستراتەگيالارى، توپپەن جۇمىس، سۇراق - جاۋاپ
كورنەكىلىگى: قازاقستان كارتاسى، بالىقتاردىڭ سۋرەتتەرى، اكۆاريۋمداعى بالىقتار،
كونسەرۆى تۇرلەرى.
ءپانارالىق بايلانىس: بەينەلەۋ ونەرى
ساباقتىڭ بارىسى
ءى ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، ساباققا دايارلاۋ.
ءىى جاڭا ساباق
ءمۇعالىم وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ماقساتىندا:
- بالالار، سەندەر قانداي وزەن - كولدەر مەن تەڭىز، مۇحيتتاردى بىلەسىڭدەر؟
- قازاقستانداعى وزەن - كولدەردى بىلەسىڭدەر مە؟
- كاسپيي تەڭىزى قاي جەردە ورنالاسقان؟
- كىم كارتادان كورسەتە الادى؟
(كارتامەن جۇمىس)
- ولاي بولسا، بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىز قازاقستانداعى كاسپيي تەڭىزى جانە وندا مەكەندەيتىن بالىقتار تۋرالى وتەمىز.
- كىم ۇيىندە اكۆاريۋمداعى بالىقتاردى اسىرايدى؟
- ونى قالاي باپتايسىڭ؟
- بالىقتارعا قانداي كۇتىم كەرەك؟
• اكۆاريۋمداعى بالىقتاردى كورسەتۋ.
• «ببب» ستراتەگياسى. «نە بىلەمىن؟ نە ءبىلدىم؟ نە بىلگىم كەلەدى؟»
• ءمۇعالىم تۇسىندىرمەسى.
- بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «كاسپييدىڭ «ءتىرى التىنى».
قازاقستان باي ولكە. ونىڭ جەرى دە، سۋى دا قازبا بايلىقتارعا تولى. كاسپيي تەڭىزى قازاقستاننىڭ باتىسىندا ورنالاسقان. (كارتادان كورسەتۋ.)
- ونىڭ استى دا، ءۇستى دە تۇنعان بايلىق. كاسپيي تۇيىقتالعان كول. ءبىراق كولەمىنىڭ ۇلكەندىگىنە قاراي «تەڭىز»دەپ اتالادى. كاسپيي تەڭىزى بەس مەملەكەتكە ورتاق. ولار: قازاقستان، رەسەي، ءازىربايجان، يران، تۇركىمەنستان.(كارتامەن جۇمىس)
• ينتەراكتيۆتى تاقتادان كاسپيي تەڭىزى مەن بالىق تۇرلەرىن كورسەتۋ.
- كاسپيي تەڭىزىندە ءتۇرلى بالىق تۇرلەرى كەزدەسەدى. بەكىرە، قىزىلبالىق، قورتپا سياقتى وتە باعالى بالىقتار بار. ولار ءۇش - اق تەڭىزدە كەزدەسەدى. سونىڭ ءبىرى - قازاقستانداعى كاسپيي تەڭىزى. بەكىرە مەن قورتپا قىزىل كىتاپقا ەنگىزىلگەن. سونىمەن قاتار سازان، تابان، اقبالىق، مايشاباقتار. تەڭىزدىڭ جاعاسىندا كوپتەگەن شارۋاشىلىقتار ورنالاسقان. ولار بالىق اۋلاۋمەن اينالىسادى. بالىق اۋلاپ، ونى وڭدەپ، ءتۇرلى تاعام دايىنداۋ – حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ اسا ماڭىزدى ءبىر سالاسى. جاز ايلارىندا اۋلانعان بالىقتاردى ارناۋلى توڭازىتقىشتاردا ساقتايدى. جاستاي توڭازىتىلعان بالىق جوعارى باعالانادى. بالىقتاردىڭ ءبىرازىن سۇرلەپ كەپتىرەدى، ىستايدى، كونسەرۆىلەيدى. ءسويتىپ، ەلىمىزدىڭ تۇكپىر - تۇكپىرىنە جونەلتەدى.
• ينتەراكتيۆتى تاقتادان سلايد كورسەتۋ.
- اقتاۋ قالاسىندا پورتتا كونسەرۆى زاۋىتى بار. كونسەرۆىلەۋ دەگەنىمىز - ولاردى تومات نە مايمەن بانكىلەرگە سالىپ ۇزاق ساقتاۋ. ال بالىق مايىنىڭ - ەمدىك قاسيەتى بار.
(وقۋشىلار 3 توپقا ءبولىنىپ، وتىرادى. ءار توپتىڭ توپ باسشىسى سايلانادى. باعالاۋ پاراقشالارى بەرىلەدى. ءار توپقا تاپسىرمالار جازىلعان «بالىقتار» تاراتىلادى.)
• توپپەن جۇمىس
ءى توپ «ءبىلىم» توبى
تاپسىرماسى: وقۋلىقتاعى ءماتىندى وقىپ، كاسپيي تەڭىزىنىڭ شارۋاشىلىق ماڭىزىن ايتۋ.
ءىى توپ «عىلىم» توبى
تاپسىرماسى: ەنسيكلوپەديالاردان، ىزدەنىپ كەلگەن ماتەريالداردان كاسپيي تەڭىزى جانە ونداعى بالىقتار تۋرالى قوسىمشا مالىمەتتەر ايتۋ.
ءىىى توپ «ونەر» توبى
تاپسىرماسى: كاسپيي تەڭىزىندەگى تىرشىلىك ەتەتىن بالىقتار تۋرالى ايتۋ. ومىرمەن بايلانىستىرۋ. ءار ءتۇرلى بالىقتاردىڭ سۋرەتىن سالۋ.
ءار توپ وزدەرىنە بەرىلگەن تاپسىرمالارى بويىنشا جۇمىس جاسايدى.
توپتار ءبىرىن - ءبىرى تىڭداۋ كەرەك. توپ باسشىلارى وقۋشىلاردى باعالاپ، وتىرادى.
ءى توپ جاۋاپ بەرگەندە قالعان وقۋشىلار تىڭداپ وتىرادى، باسقا توپتار قوسىمشا مالىمەت قوسۋعا بولادى.
ءى توپقا سۇراق: - قازاقستاننان شىعاتىن بالىقتان جاسالاتىن كونسەرۆىلەردى بىلەسىڭدەر مە؟
توپ جانە توپ مۇشەلەرىنە ۇپاي بەرىلەدى. جاۋاپتارى دۇرىس بولسا، 3 رەت شاپالاقتايمىز.
ءىى توپ جاۋاپ بەرگەندە قالعان توپتار تىڭداپ وتىرادى. توپ كاسپيي تەڭىزى تۋرالى قوسىمشا مالىمەت بەرىپ، بالىقتار تۋرالى قىزىقتى «بۇل قىزىق!» مالىمەتتەر ايتادى.
ءىى توپقا سۇراق: - بالىقتىڭ قانداي ونىمدەرىنىڭ ەمدىك قاسيەتى بار؟
توپ جانە توپ مۇشەلەرىنە ۇپاي بەرىلەدى. جاۋاپتارى دۇرىس بولسا، 3 رەت شاپالاقتايمىز.
ءىىى توپ جاۋاپ بەرگەندە قالعان توپتار تىڭداپ وتىرادى. كاسپيي تەڭىزىندەگى بالىقتاردىڭ تۇرلەرى جانە ولاردىڭ قالاي تىرشىلىك ەتەتىندىگى تۋرالى قىزعىلىقتى مالىمەتتەر ايتۋ. سالعان سۋرەتتەرىن كورسەتۋ.
ءىىى توپقا سۇراق: - بالىقتان قانداي تاعامدار جاسالادى؟ سەن قانداي بالىق تاعامدارىن جەپ كوردىڭ؟
توپ جانە توپ مۇشەلەرىنە ۇپاي بەرىلەدى. جاۋاپتارى دۇرىس بولسا، 3 رەت شاپالاقتايمىز.
ءىىى ساباقتى بەكىتۋ.
• «ببب» ستراتەگياسى. «نە بىلەمىن؟ نە ءبىلدىم؟ نە بىلگىم كەلەدى؟»
- بالالار، سونىمەن بۇگىن سەندەر نە بىلدىڭدەر؟
- كاسپييدىڭ «ءتىرى التىنى» دەگەن نە؟
- كاسپييدىڭ بايلىعى نەگە دۇنيە جۇزىنە ايگىلى دەپ ويلايسىڭدار؟
- بەكىرە، قىزىلبالىق، قورتپالار نەگە «قىزىل كىتاپقا ەنگىزىلگەن؟
- ۋىلدىرىقتىڭ قانداي پايداسى بار ەكەن؟
- بالىقتاردى نەگە كونسەرۆىلەيدى؟
• توپتاستىرۋ ستراتەگياسى
بالىقتىڭ پايداسى
•
• ساباقتى ولەڭ جولدارىمەن قورىتىندىلاۋ.
تابيعات انا قۇشاعىن سايالايىق،
قورعاۋ ءۇشىن كۇش - جىگەر ايامايىق.
ول بولماسا، سەن جوقسىڭ وسىنى ۇق،
ادامزات! تابيعاتتى ايالايىق.
ءىۇ ۇيگە تاپسىرما
ۇيگە 125 - 126 - بەتتەردى وقۋ. قوسىمشا مالىمەتتەر ىزدەنۋ.
بالىقتاردىڭ ءبىز ەستىمەگەن تۇرلەرى تۋرالى مالىمەت ىزدەستىرۋ.
ءۇ باعالاۋ
توپتاردى باعالاۋ، ماداقتاۋ.
توپ باسشىلارىنىڭ باعاسىن تىڭداۋ.
ءمۇعالىم باعاسى.
تاقىرىبى: «كاسپييدىڭ ءتىرى التىنى»
ماقساتى: 1. كاسپيي تەڭىزىنىڭ شارۋاشىلىق ماڭىزى مەن ونداعى تىرشىلىك ەتەتىن بالىقتار
تۋرالى كەڭ ماعلۇمات بەرىپ، وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسى مەن بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىن ارتتىرا وتىرىپ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، ءوز بىلىمدەرىن، قيالى مەن ويلاۋ دەڭگەيىن، سويلەۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
3. تۋعان جەرىن، ەلىن سۇيۋگە، بايلىقتارىن قورعاۋعا، ءوز ەلى مەن جەرىنىڭ ناعىز ازاماتى بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى
ءادىس - تاسىلدەرى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ستراتەگيالارى، توپپەن جۇمىس، سۇراق - جاۋاپ
كورنەكىلىگى: قازاقستان كارتاسى، بالىقتاردىڭ سۋرەتتەرى، اكۆاريۋمداعى بالىقتار،
كونسەرۆى تۇرلەرى.
ءپانارالىق بايلانىس: بەينەلەۋ ونەرى
ساباقتىڭ بارىسى
ءى ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، ساباققا دايارلاۋ.
ءىى جاڭا ساباق
ءمۇعالىم وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ماقساتىندا:
- بالالار، سەندەر قانداي وزەن - كولدەر مەن تەڭىز، مۇحيتتاردى بىلەسىڭدەر؟
- قازاقستانداعى وزەن - كولدەردى بىلەسىڭدەر مە؟
- كاسپيي تەڭىزى قاي جەردە ورنالاسقان؟
- كىم كارتادان كورسەتە الادى؟
(كارتامەن جۇمىس)
- ولاي بولسا، بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىز قازاقستانداعى كاسپيي تەڭىزى جانە وندا مەكەندەيتىن بالىقتار تۋرالى وتەمىز.
- كىم ۇيىندە اكۆاريۋمداعى بالىقتاردى اسىرايدى؟
- ونى قالاي باپتايسىڭ؟
- بالىقتارعا قانداي كۇتىم كەرەك؟
• اكۆاريۋمداعى بالىقتاردى كورسەتۋ.
• «ببب» ستراتەگياسى. «نە بىلەمىن؟ نە ءبىلدىم؟ نە بىلگىم كەلەدى؟»
• ءمۇعالىم تۇسىندىرمەسى.
- بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «كاسپييدىڭ «ءتىرى التىنى».
قازاقستان باي ولكە. ونىڭ جەرى دە، سۋى دا قازبا بايلىقتارعا تولى. كاسپيي تەڭىزى قازاقستاننىڭ باتىسىندا ورنالاسقان. (كارتادان كورسەتۋ.)
- ونىڭ استى دا، ءۇستى دە تۇنعان بايلىق. كاسپيي تۇيىقتالعان كول. ءبىراق كولەمىنىڭ ۇلكەندىگىنە قاراي «تەڭىز»دەپ اتالادى. كاسپيي تەڭىزى بەس مەملەكەتكە ورتاق. ولار: قازاقستان، رەسەي، ءازىربايجان، يران، تۇركىمەنستان.(كارتامەن جۇمىس)
• ينتەراكتيۆتى تاقتادان كاسپيي تەڭىزى مەن بالىق تۇرلەرىن كورسەتۋ.
- كاسپيي تەڭىزىندە ءتۇرلى بالىق تۇرلەرى كەزدەسەدى. بەكىرە، قىزىلبالىق، قورتپا سياقتى وتە باعالى بالىقتار بار. ولار ءۇش - اق تەڭىزدە كەزدەسەدى. سونىڭ ءبىرى - قازاقستانداعى كاسپيي تەڭىزى. بەكىرە مەن قورتپا قىزىل كىتاپقا ەنگىزىلگەن. سونىمەن قاتار سازان، تابان، اقبالىق، مايشاباقتار. تەڭىزدىڭ جاعاسىندا كوپتەگەن شارۋاشىلىقتار ورنالاسقان. ولار بالىق اۋلاۋمەن اينالىسادى. بالىق اۋلاپ، ونى وڭدەپ، ءتۇرلى تاعام دايىنداۋ – حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ اسا ماڭىزدى ءبىر سالاسى. جاز ايلارىندا اۋلانعان بالىقتاردى ارناۋلى توڭازىتقىشتاردا ساقتايدى. جاستاي توڭازىتىلعان بالىق جوعارى باعالانادى. بالىقتاردىڭ ءبىرازىن سۇرلەپ كەپتىرەدى، ىستايدى، كونسەرۆىلەيدى. ءسويتىپ، ەلىمىزدىڭ تۇكپىر - تۇكپىرىنە جونەلتەدى.
• ينتەراكتيۆتى تاقتادان سلايد كورسەتۋ.
- اقتاۋ قالاسىندا پورتتا كونسەرۆى زاۋىتى بار. كونسەرۆىلەۋ دەگەنىمىز - ولاردى تومات نە مايمەن بانكىلەرگە سالىپ ۇزاق ساقتاۋ. ال بالىق مايىنىڭ - ەمدىك قاسيەتى بار.
(وقۋشىلار 3 توپقا ءبولىنىپ، وتىرادى. ءار توپتىڭ توپ باسشىسى سايلانادى. باعالاۋ پاراقشالارى بەرىلەدى. ءار توپقا تاپسىرمالار جازىلعان «بالىقتار» تاراتىلادى.)
• توپپەن جۇمىس
ءى توپ «ءبىلىم» توبى
تاپسىرماسى: وقۋلىقتاعى ءماتىندى وقىپ، كاسپيي تەڭىزىنىڭ شارۋاشىلىق ماڭىزىن ايتۋ.
ءىى توپ «عىلىم» توبى
تاپسىرماسى: ەنسيكلوپەديالاردان، ىزدەنىپ كەلگەن ماتەريالداردان كاسپيي تەڭىزى جانە ونداعى بالىقتار تۋرالى قوسىمشا مالىمەتتەر ايتۋ.
ءىىى توپ «ونەر» توبى
تاپسىرماسى: كاسپيي تەڭىزىندەگى تىرشىلىك ەتەتىن بالىقتار تۋرالى ايتۋ. ومىرمەن بايلانىستىرۋ. ءار ءتۇرلى بالىقتاردىڭ سۋرەتىن سالۋ.
ءار توپ وزدەرىنە بەرىلگەن تاپسىرمالارى بويىنشا جۇمىس جاسايدى.
توپتار ءبىرىن - ءبىرى تىڭداۋ كەرەك. توپ باسشىلارى وقۋشىلاردى باعالاپ، وتىرادى.
ءى توپ جاۋاپ بەرگەندە قالعان وقۋشىلار تىڭداپ وتىرادى، باسقا توپتار قوسىمشا مالىمەت قوسۋعا بولادى.
ءى توپقا سۇراق: - قازاقستاننان شىعاتىن بالىقتان جاسالاتىن كونسەرۆىلەردى بىلەسىڭدەر مە؟
توپ جانە توپ مۇشەلەرىنە ۇپاي بەرىلەدى. جاۋاپتارى دۇرىس بولسا، 3 رەت شاپالاقتايمىز.
ءىى توپ جاۋاپ بەرگەندە قالعان توپتار تىڭداپ وتىرادى. توپ كاسپيي تەڭىزى تۋرالى قوسىمشا مالىمەت بەرىپ، بالىقتار تۋرالى قىزىقتى «بۇل قىزىق!» مالىمەتتەر ايتادى.
ءىى توپقا سۇراق: - بالىقتىڭ قانداي ونىمدەرىنىڭ ەمدىك قاسيەتى بار؟
توپ جانە توپ مۇشەلەرىنە ۇپاي بەرىلەدى. جاۋاپتارى دۇرىس بولسا، 3 رەت شاپالاقتايمىز.
ءىىى توپ جاۋاپ بەرگەندە قالعان توپتار تىڭداپ وتىرادى. كاسپيي تەڭىزىندەگى بالىقتاردىڭ تۇرلەرى جانە ولاردىڭ قالاي تىرشىلىك ەتەتىندىگى تۋرالى قىزعىلىقتى مالىمەتتەر ايتۋ. سالعان سۋرەتتەرىن كورسەتۋ.
ءىىى توپقا سۇراق: - بالىقتان قانداي تاعامدار جاسالادى؟ سەن قانداي بالىق تاعامدارىن جەپ كوردىڭ؟
توپ جانە توپ مۇشەلەرىنە ۇپاي بەرىلەدى. جاۋاپتارى دۇرىس بولسا، 3 رەت شاپالاقتايمىز.
ءىىى ساباقتى بەكىتۋ.
• «ببب» ستراتەگياسى. «نە بىلەمىن؟ نە ءبىلدىم؟ نە بىلگىم كەلەدى؟»
- بالالار، سونىمەن بۇگىن سەندەر نە بىلدىڭدەر؟
- كاسپييدىڭ «ءتىرى التىنى» دەگەن نە؟
- كاسپييدىڭ بايلىعى نەگە دۇنيە جۇزىنە ايگىلى دەپ ويلايسىڭدار؟
- بەكىرە، قىزىلبالىق، قورتپالار نەگە «قىزىل كىتاپقا ەنگىزىلگەن؟
- ۋىلدىرىقتىڭ قانداي پايداسى بار ەكەن؟
- بالىقتاردى نەگە كونسەرۆىلەيدى؟
• توپتاستىرۋ ستراتەگياسى
بالىقتىڭ پايداسى
•
• ساباقتى ولەڭ جولدارىمەن قورىتىندىلاۋ.
تابيعات انا قۇشاعىن سايالايىق،
قورعاۋ ءۇشىن كۇش - جىگەر ايامايىق.
ول بولماسا، سەن جوقسىڭ وسىنى ۇق،
ادامزات! تابيعاتتى ايالايىق.
ءىۇ ۇيگە تاپسىرما
ۇيگە 125 - 126 - بەتتەردى وقۋ. قوسىمشا مالىمەتتەر ىزدەنۋ.
بالىقتاردىڭ ءبىز ەستىمەگەن تۇرلەرى تۋرالى مالىمەت ىزدەستىرۋ.
ءۇ باعالاۋ
توپتاردى باعالاۋ، ماداقتاۋ.
توپ باسشىلارىنىڭ باعاسىن تىڭداۋ.
ءمۇعالىم باعاسى.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ىلعال سۇيگىش جانە سۋ وسىمدىكتەرى.
