كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستاردان قورعاۋ
ي. ابدىكارىموۆ اتىنداعى اگرارلىق
تەحنيكالىق كوللەدجىنىڭ وقىتۋشىسى مولدابايەۆا ن.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستاردان قورعاۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: تەوريالىق ساباق
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى - كورنەكىلىكتى، پىكىرتالاس
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستار تۇرلەرىمەن جانە ولاردان قورعانۋ ادىستەرىمەن تانىستىرۋ. اسا بەلگىلى ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالاردى قاراستىرۋ
دامىتۋشىلىق: تەز ويلاپ، ۇتىمدى جاۋاپ قايىرا بىلۋگە، جۇيەلى، ەركىن سويلەۋ داعدىلارىن دامىتۋ، پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى كومپيۋتەرمەن جۇمىس جاساتا وتىرىپ، قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاۋعا، ۇقىپتىلىققا، ەڭبەكسۇيگىشتىككە، ىزدەنىمپازدىققا تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
- مازمۇنعا بايلانىستى مىندەت: كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستار تۇرلەرىن اجىراتادى، دك كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستاردان قورعانۋ ادىستەرىن، ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالاردىڭ جىكتەلۋىن، پروگراممالاردىڭ جۇكتەلۋىن ۇيرەنەدى.
- سىن تۇرعىسىنان ويلاۋعا بايلانىستى: وقۋشىنىڭ وي - ءورىسى، دۇنيەتانىمى كەڭەيەدى، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەيدى.
- توپتىق مىندەت: توپتا بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەنەدى، تاقىرىپتىڭ تۇسىنىكسىز جەرلەرىن ايقىندايدى، ءبىر – ءبىرىن تولىقتىرادى.
كورنەكى قۇرالدار: ينتەراكتيۆتى تاقتا، Activote قۇرالى، انتيۆيرۋس
پروگراممالىق ديسكىلەرى، ەلەكتروندىق وقۋلىق
پايدالانىلاتىن ادىستەر: وي قوزعاۋ، توپتاستىرۋ، ءتۇرتىپ الۋ، ينسەرت جۇيەسى. ءبۇۇ ستارتەگياسى، بەس جول ولەڭ
ساباقتىڭ بارىسى: 1. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ (تاقىرىپقا دەيىن وي قوزعاۋ)
2. ماعىنانى تانۋ (تاقىرىپ)
3. وي تولعانىس (قورىتىندى)
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى: وقۋشىلارمەن امانداسىپ، ءۇي تاپسىرماسىنا شولۋ جاساۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىنا شولۋ (Activote قۇرالىنىڭ كومەگىمەن تەست تاپسىرمالارى ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ)
تەست تاپسىرمالارى:
1. كومپيۋتەردە كەز كەلگەن فايلدى تەز تاۋىپ بەرە الاتىن كوماندا
ا) جويۋ (ۋداليت)
ۆ) ىزدەۋ (پويسك)
س) راسىمدەۋ (وفورملەنيە)
2. فايلدى ىزدەۋ ءۇشىن نەنى ءبىلۋ قاجەت؟
ا) فايلدار مەن بۋمانىڭ تۇرعان جەرىن
ۆ) وبەكتىنى، ونىڭ اتىن، قۇرىلۋ داتاسىن، ولشەمىن
س) فايلداردى
3. فايلدار مەن بۋمالار اتىن ىزدەۋ ورىسىنە نە ەنگىزۋ كەرەك؟
ا) قۇجاتتى
ۆ) فايل اتىن نەمەسە فايل فراگمەنتىن
س) تابۋ ءسوزىن
4. ءماتىندى ىزدەۋ ورىسىنە نە ەنگىزۋگە بولادى؟
ا) فايل اتىن
ۆ) پاپكا اتىن
س) ءماتىن فراگمەنتىن
5. ىزدەۋدىڭ قوسىمشا پارامەترلەرىن ەنگىزۋ ءۇشىن قانداي جازۋعا شەرتۋ كەرەك؟
ا) تابۋ پاپامەترى
ۆ) فايل فراگمەنتى
س) ىزدەۋ پارامەترلەرى
ءىىى. جاڭا تاقىرىپ. (قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ)
تاقىرىپقا دەيىن وي قوزعاۋ:
1. وقۋشىلار كۇندەلىكتى ومىردە جالپى كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستار دەگەن ۇعىممەن كەزدەسىپ جۇرسىزدەر، كىمنىڭ قانداي ويى بار؟ كومپيۋتەرلىك ۆيرۋس دەگەنىمىزدى قالاي تۇسىنەمىز ەكەن؟ كانە، ورتاعا سالايىق!
2. كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستارمەن كۇرەسۋ ءۇشىن قانداي ارەكەتتەر ورىنداۋ قاجەت دەپ بىلەمىز؟
ماعىنانى تانۋ. (جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ)
قازىرگى ۋاقىتتا كومپيۋتەرگە كەز كەلگەن وپەراسيالىق جۇيەدەن جۇعاتىن جانە جەلىلەر ارقىلى تارالاتىن كوپتەگەن ۆيرۋستار بەلگىلى. كومپيۋتەرىك پروگراممالارعا قاتىستى «ۆيرۋس» اتاۋى وزدىگىنەن كوبەيۋ قابىلەتىنە يە بەلگىلەرى بويىنشا بيولوگيا پانىنەن بەلگىلى.
كومپيۋتەرلىك ۆيرۋس - وزدىگىنەن كوبەيۋگە قابىلەتتى ارنايى پروگراممالار، ول كومپيۋتەر جادىسىندا ساقتالاتىن پروگراممالار مەن فايلداردى قۇرتۋى، جويۋى جانە كومپيۋتەردى ىستەن شىعارۋى مۇمكىن.
مەكەندەۋ ورتاسىنا قاراي ۆيرۋستاردى بىلاي بولۋگە بولادى:
▪ فايلدىق
بۇل قولدانبالى پروگراممالاردىڭ ىشىنە ەنگىزىلگەن پروگراممالىق كودالىق بلوكتار
▪ جۇكتەيتىن
نەگىزگى جۇكتەيتىن جازباعا نەمەسە جۇكتەيتىن سەكتورعا ۆيرۋس جۇقتىرادى.
▪ ماكروۆي - رۋستار
Word قۇجاتتارى جانە Excel ەلەكتروندىق كەستەسى قۇجاتتارىنا ۆيرۋس جۇقتىرادى.
ۆيرۋستاردان قورعانۋ ءۇشىن كومپيۋتەرگە ورناتىپ جانە ونى وقتىن - وقتىن جاڭالاۋدى قاجەت ەتەتىن ۆيرۋسقا قارسى ارنايى پروگراممالار پايدالانىلادى. ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالاردىڭ جۇمىسى فايلدار مەن پروگراممالارداعى ۆيرۋستاردى جويۋ جانە دياگنوستيكادان تۇرادى.
قازىرگى كەزدە ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالاردى تومەندەگىدەي بىرنەشە تۇرگە بولۋگە بولادى.
دەتەكتورلار
مىندەتى: ۆيرۋستاردى تابۋ. مۇنداي پروگراممالار قازىرگى ۋاقىتتا سيرەك قولدانىلادى
پوليفاگتار
قىزمەتى: ۆيرۋستاردى تابۋ عانا ەمەس، ونىڭ كوداسىن جۇقپالى پروگراممادان جويۋ
ريەۆيزورلار
مىندەتى: پروگراممالاردىڭ، كاتالوگتاردىڭ كومپيۋتەر ۆيرۋس جۇقتىرماي تۇرعانداعى العاشقى كۇيىن ەستە ساقتاۋ
كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستارمەن كۇرەسۋ ءۇشىن ۆيرۋسقا قارسى (انتيۆيرۋستىق) پروگراممالاردى تۇراقتى جاڭالاپ تۇرۋ قاجەت.
ەسىڭىزدە بولسىن! كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستاردىڭ پروگرامماسىن جازاتىن «پروگرامماشىلار» نەمەسە حاكەرلەر قورعاۋ قۇرالدارىن جەڭۋ جانە بوتەن كومپيۋتەرلەرگە كىرۋ ءۇشىن تۇراقتى تۇردە جاڭا ۆيرۋستاردىڭ پروگرامماسىن جازادى. ءبىراق مۇنداي ارەكەت بارلىق مەملەكەتتەردى زاڭ جۇزىندە قۋدالانادى.
تەحنيكالىق كوللەدجىنىڭ وقىتۋشىسى مولدابايەۆا ن.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستاردان قورعاۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: تەوريالىق ساباق
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى - كورنەكىلىكتى، پىكىرتالاس
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستار تۇرلەرىمەن جانە ولاردان قورعانۋ ادىستەرىمەن تانىستىرۋ. اسا بەلگىلى ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالاردى قاراستىرۋ
دامىتۋشىلىق: تەز ويلاپ، ۇتىمدى جاۋاپ قايىرا بىلۋگە، جۇيەلى، ەركىن سويلەۋ داعدىلارىن دامىتۋ، پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى كومپيۋتەرمەن جۇمىس جاساتا وتىرىپ، قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاۋعا، ۇقىپتىلىققا، ەڭبەكسۇيگىشتىككە، ىزدەنىمپازدىققا تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
- مازمۇنعا بايلانىستى مىندەت: كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستار تۇرلەرىن اجىراتادى، دك كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستاردان قورعانۋ ادىستەرىن، ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالاردىڭ جىكتەلۋىن، پروگراممالاردىڭ جۇكتەلۋىن ۇيرەنەدى.
- سىن تۇرعىسىنان ويلاۋعا بايلانىستى: وقۋشىنىڭ وي - ءورىسى، دۇنيەتانىمى كەڭەيەدى، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەيدى.
- توپتىق مىندەت: توپتا بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەنەدى، تاقىرىپتىڭ تۇسىنىكسىز جەرلەرىن ايقىندايدى، ءبىر – ءبىرىن تولىقتىرادى.
كورنەكى قۇرالدار: ينتەراكتيۆتى تاقتا، Activote قۇرالى، انتيۆيرۋس
پروگراممالىق ديسكىلەرى، ەلەكتروندىق وقۋلىق
پايدالانىلاتىن ادىستەر: وي قوزعاۋ، توپتاستىرۋ، ءتۇرتىپ الۋ، ينسەرت جۇيەسى. ءبۇۇ ستارتەگياسى، بەس جول ولەڭ
ساباقتىڭ بارىسى: 1. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ (تاقىرىپقا دەيىن وي قوزعاۋ)
2. ماعىنانى تانۋ (تاقىرىپ)
3. وي تولعانىس (قورىتىندى)
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى: وقۋشىلارمەن امانداسىپ، ءۇي تاپسىرماسىنا شولۋ جاساۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىنا شولۋ (Activote قۇرالىنىڭ كومەگىمەن تەست تاپسىرمالارى ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ)
تەست تاپسىرمالارى:
1. كومپيۋتەردە كەز كەلگەن فايلدى تەز تاۋىپ بەرە الاتىن كوماندا
ا) جويۋ (ۋداليت)
ۆ) ىزدەۋ (پويسك)
س) راسىمدەۋ (وفورملەنيە)
2. فايلدى ىزدەۋ ءۇشىن نەنى ءبىلۋ قاجەت؟
ا) فايلدار مەن بۋمانىڭ تۇرعان جەرىن
ۆ) وبەكتىنى، ونىڭ اتىن، قۇرىلۋ داتاسىن، ولشەمىن
س) فايلداردى
3. فايلدار مەن بۋمالار اتىن ىزدەۋ ورىسىنە نە ەنگىزۋ كەرەك؟
ا) قۇجاتتى
ۆ) فايل اتىن نەمەسە فايل فراگمەنتىن
س) تابۋ ءسوزىن
4. ءماتىندى ىزدەۋ ورىسىنە نە ەنگىزۋگە بولادى؟
ا) فايل اتىن
ۆ) پاپكا اتىن
س) ءماتىن فراگمەنتىن
5. ىزدەۋدىڭ قوسىمشا پارامەترلەرىن ەنگىزۋ ءۇشىن قانداي جازۋعا شەرتۋ كەرەك؟
ا) تابۋ پاپامەترى
ۆ) فايل فراگمەنتى
س) ىزدەۋ پارامەترلەرى
ءىىى. جاڭا تاقىرىپ. (قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ)
تاقىرىپقا دەيىن وي قوزعاۋ:
1. وقۋشىلار كۇندەلىكتى ومىردە جالپى كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستار دەگەن ۇعىممەن كەزدەسىپ جۇرسىزدەر، كىمنىڭ قانداي ويى بار؟ كومپيۋتەرلىك ۆيرۋس دەگەنىمىزدى قالاي تۇسىنەمىز ەكەن؟ كانە، ورتاعا سالايىق!
2. كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستارمەن كۇرەسۋ ءۇشىن قانداي ارەكەتتەر ورىنداۋ قاجەت دەپ بىلەمىز؟
ماعىنانى تانۋ. (جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ)
قازىرگى ۋاقىتتا كومپيۋتەرگە كەز كەلگەن وپەراسيالىق جۇيەدەن جۇعاتىن جانە جەلىلەر ارقىلى تارالاتىن كوپتەگەن ۆيرۋستار بەلگىلى. كومپيۋتەرىك پروگراممالارعا قاتىستى «ۆيرۋس» اتاۋى وزدىگىنەن كوبەيۋ قابىلەتىنە يە بەلگىلەرى بويىنشا بيولوگيا پانىنەن بەلگىلى.
كومپيۋتەرلىك ۆيرۋس - وزدىگىنەن كوبەيۋگە قابىلەتتى ارنايى پروگراممالار، ول كومپيۋتەر جادىسىندا ساقتالاتىن پروگراممالار مەن فايلداردى قۇرتۋى، جويۋى جانە كومپيۋتەردى ىستەن شىعارۋى مۇمكىن.
مەكەندەۋ ورتاسىنا قاراي ۆيرۋستاردى بىلاي بولۋگە بولادى:
▪ فايلدىق
بۇل قولدانبالى پروگراممالاردىڭ ىشىنە ەنگىزىلگەن پروگراممالىق كودالىق بلوكتار
▪ جۇكتەيتىن
نەگىزگى جۇكتەيتىن جازباعا نەمەسە جۇكتەيتىن سەكتورعا ۆيرۋس جۇقتىرادى.
▪ ماكروۆي - رۋستار
Word قۇجاتتارى جانە Excel ەلەكتروندىق كەستەسى قۇجاتتارىنا ۆيرۋس جۇقتىرادى.
ۆيرۋستاردان قورعانۋ ءۇشىن كومپيۋتەرگە ورناتىپ جانە ونى وقتىن - وقتىن جاڭالاۋدى قاجەت ەتەتىن ۆيرۋسقا قارسى ارنايى پروگراممالار پايدالانىلادى. ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالاردىڭ جۇمىسى فايلدار مەن پروگراممالارداعى ۆيرۋستاردى جويۋ جانە دياگنوستيكادان تۇرادى.
قازىرگى كەزدە ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالاردى تومەندەگىدەي بىرنەشە تۇرگە بولۋگە بولادى.
دەتەكتورلار
مىندەتى: ۆيرۋستاردى تابۋ. مۇنداي پروگراممالار قازىرگى ۋاقىتتا سيرەك قولدانىلادى
پوليفاگتار
قىزمەتى: ۆيرۋستاردى تابۋ عانا ەمەس، ونىڭ كوداسىن جۇقپالى پروگراممادان جويۋ
ريەۆيزورلار
مىندەتى: پروگراممالاردىڭ، كاتالوگتاردىڭ كومپيۋتەر ۆيرۋس جۇقتىرماي تۇرعانداعى العاشقى كۇيىن ەستە ساقتاۋ
كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستارمەن كۇرەسۋ ءۇشىن ۆيرۋسقا قارسى (انتيۆيرۋستىق) پروگراممالاردى تۇراقتى جاڭالاپ تۇرۋ قاجەت.
ەسىڭىزدە بولسىن! كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستاردىڭ پروگرامماسىن جازاتىن «پروگرامماشىلار» نەمەسە حاكەرلەر قورعاۋ قۇرالدارىن جەڭۋ جانە بوتەن كومپيۋتەرلەرگە كىرۋ ءۇشىن تۇراقتى تۇردە جاڭا ۆيرۋستاردىڭ پروگرامماسىن جازادى. ءبىراق مۇنداي ارەكەت بارلىق مەملەكەتتەردى زاڭ جۇزىندە قۋدالانادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
