InfoHub Logo

ماتەماتيكا 4 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كوپ تاڭبالى سانداردى ءبىر تاڭبالى سانعا اۋىزشا كوبەيتۋ جانە ءبولۋ تاسىلدەرى
سىلتەمە: ماتەماتيكا وقۋلىعىنىڭ ادىستەمەسى، عالامتور
ساباقتىڭ جابدىعى: قوسىمشا تاپسىرمالار جازىلعان ۇلەستىرمەلەر، كەستەلەر
ماقساتى: كوپ تاڭبالى سانداردىڭ وتىلگەن ەسەپتەۋ تاسىلدەرىن بەكىتۋ؛ وقىپ - ۇيرەنگەن تاسىلدەردى مەڭگەرۋ دەڭگەيىن انىقتاۋ جانە تۇزەتۋلەر جۇرگىزۋ.
توپقا ءبولۋ
وقۋشىلارعا كەسىلگەن سۋرەتتەر ۇلەستىرىلەدى.
ىنتىماقتاستىق اتموسفەراسى
وقۋشىلار شەڭبەر جاساپ تۇرادى. ءمۇعالىم كەلەسى وقۋشىعا ۇلكەن جۇرەكتى ۇسىنىپ تۇرىپ، بۇگىنگى كۇنىنە ساتتىلىك تىلەيدى.
ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ
كوبەيتۋ كەستەسىن سۇراۋ

ءى. وتكەندى پىسىقتاۋ:
«توپپەن جۇمىس» «التىن كۇز اعاشىن قۇراستىرايىق» ويىنى:

460*10 ꞊□
460ت꞊□س
49*1000 ꞊□
49م꞊□مم
9080: 10 ꞊□
□م ꞊ 90 دم
□ت꞊49000كگ
□كم ꞊49000م
460م ꞊□دم
460سم꞊□دم
49000: 1000꞊□
49000مم꞊□م
9080س꞊□ت
9080سم꞊□دم
□كگ꞊49ت
49000م꞊□كم

ءىۇ. جاڭا ساباق: «ويلاۋدىڭ التى قالپاعى»
1. «اق قالپاق» ءتۇسىندىرۋ، ەسكە ءتۇسىرۋ، قايتالاۋ.
قوسىندىنى سانعا قالاي كوبەيتۋگە بولادى؟
(ا + b) ∙ س = ا ∙ س + b ∙ س
س ∙ (ا + b) = س ∙ ا + س ∙ b
قوسىندىنى سانعا كوبەيتۋ ءۇشىن، ءار قوسىلعىشتى سول سانعا كوبەيتىپ، شىققان ماندەرىن قوسادى.

قوسىندىنى سانعا قالاي بولۋگە بولادى؟
(ا + b): س = ا: س + b: س
قوسىندىنى سانعا ءبولۋ ءۇشىن قوسىلعىشتاردى سانعا جەكە - جەكە ءبولىپ شىققان ماندەرىن قوسادى.

وقۋلىقتا بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ.
«سارى قالپاق»
23*2 ------- 230*2 ------- 2300*2 ------- 23000*2 ------- 230000*2
23*4 ------- 230*4 ------- 2300*4 ------- 23000*4 ------- 230000*4
23*2 كوبەيتۋ ءۇششىن 23 - ءتى 20 جانە 3 دەپ الىپ، 20 - نى 2 كوبەيتەم 40، 3 ءتى 2 - گە كوبەيتەم 6، 40 قوسام 6، شىققان ساندى وقيمىن 46

«جاسىل قالپاق»
46: 2 ------- 460: 2 ------- 4600: 2 ------- 46000: 2 ------- 460000: 2
92: 2 ------- 920: 2 ------- 9200: 2 ------- 92000: 2 ------- 920000: 2
46 - نى 2 ءبولۋ ءۇشىن 46 - نى 40 جانە 6 دەپ الىپ، 40 - تى 2 - گە بولەم، 20، 6 - نى 2 - گە بولەم 3، 20 - عا 3 - ءتى قوسامىن. شىققان ساندى وقيمىن 23
92 - ءنى 2 - گە ءبولۋ ءۇشىن 92 - ءنى 2 - گە بولىنەتىندەي قولايلى قوسىلعىشتارعا جىكتەيمىن، 80 جانە12. 80 - ءدى 2 - گە بولەم 40، 12 - ءنى 6 - عا بولەم 6. شىققان ساندى وقيمىن. 46.

«قىزىل قالپاق»
3*8 ------- 30*8 ------- 300*8 ------- 3000*8 ------- 30000*8
24: 8 ----- 240: 8 ------ 2400: 8 ------ 24000: 8 ------ 240000: 8
كوبەيتۋ جانە ءبولۋ ءوزارا كەرى امال، كوبەيتۋدى بولۋمەن تەكسەرەمىز.

ياعني 3*8 ꞊24 ولاي بولسا، 24 - ءتى 8 بولسەك3 شىعادى.
«قارا قالپاق»
وزدەرىنىڭ قارسى پىكىرلەرىمەن جاۋاپ بەرەدى.
1 مىسال:
1. ءار باعانداعى 1 - ءشى كوبەيتكىش ءوزىنىڭ الدىنداعى 1 - ءشى كوبەيتكىشتەن 10 ەسە ارتىق.
1 - ءشى قاتارداعى 2 - ءشى كوبەيتكىش 2 - ءشى قاتارداعى 2 - ءشى كوبەيتكىشتەن 2 ەسە كەم.
2 - مىسال
ءار باعانداعى بولىنگىش الدىڭعى باعانداعى بولىنگىشتەن 10 ەسە ارتىق
1 - ءشى قاتارداعى بولىنگىش 2 - ءشى قاتارداعى بولىنگىشتەن 2 ەسە كەم.
3 مىسال
ءار باعانداعى 1 - ءشى كوبەيتكىش ءوزىنىڭ الدىنداعى 1 - ءشى كوبەيتكىشتەن 10ەسە ارتىق
ءار باعانداعى بولىنگىش ءوزىنىڭ الدىنداعى بولىنگىشتەن 10 ەسە ارتىق.
«كوك قالپاق»