كورشiنiڭ كەسiرi
تۇرار بۇگiن ەرتە وياندى. بiردەن جولداستارى ەسiنە ءتۇستi. «ەرتەڭ تاۋعا شىعايىق، شاڭعى تەبەيiك، مەكتەپكە ەرتەرەك كەل»، — دەگەن ولار. سول جايدى ول كەشiنە شەشەسiنە ايتىپ ەدi. الپەش ۇلكەن الا كوزiن بالاسىنا وتكiر قاداپ تۇرىپ قالعان. بۇل ونىڭ «بارمايسىڭ، ءتۇنiمەن جوتەلiپ شىقتىڭ، اۋىرىپ كالاسىڭ»، — دەگەنi. شەشە مiنەزiنە سىرالعى بالا ونى جاقسى ءتۇسiنەدi. بiر مەزەت ول: «راس، جوتەلسەم، جوتەلەتiن شىعارمىن. ۇيىقتاپ جاتقاندا، قورىلدايسىڭ، دەسەم، مامامنىڭ ءوزi دە «كەت ءارi» دەپ، نانبايدى عوي، كiم بiلiپتi»، — دەپ كۇدiك-تەنەتiن دە.
سوندا دا ول «قايتسەم مامامنىڭ كوڭiلiن تابامىن» دەپ ءتۇنiمەن الا كوڭiل بولىپ جاتتى. بايقاۋسىزدا جوتەلiپ قالماۋعا تىرىستى. .
مiنە، ەندi زاۆود گۋدوگi دە ايقايلادى. تاڭعى سەگiز بولىپ قالسا دا، قىستىڭ ۇزاق ءتۇنi ەنجار سەيiلiپ، ءۇي iشiنە ەندi-ەندi عانا الا ساۋلە ەنiپ كەلەدi. قارسى قابىرعادا iلۋلi تۇرعان اكە-شەشەسiنiڭ جاس كەزدەرiندە باستارىن ءتۇيiستiرiپ تۇسكەن سۋرەتiنiڭ جالپى نوبايى عانا كورi-نەدi.
تۇرار تۇرەگەلدi. اناسىنىن قاسىنا الدەنەشە باردى. وياتا المادى. باتىلى جەتپەدi. اينا الدىنا كەلدi. شەشەسiنە تارتقان ۇلكەن الا كوزiن ۋقالادى: ماندايىنا ءۇيiلە ءتۇسiپ تۇرعان كەكiلiن جوعارى قايىردى. كوزiنiڭ الدىنداعى تومپاقتى iسكەن بە دەپ باسىپ ەدi — ۇنەمi كوتەرiلiپ تۇراتىن بەت سۇيەگi ەكەن. ول دا بۇعان ماماسىنان اۋىسقان. بiراق مۇرنىن ايت، يiلiپ كەلگەن قوڭقاق مۇرىنى ناعىز پاپاسىنىڭ مۇرىنىنداي. تۇرار ءسال ويلانىپ تۇردى دا سەكiرە باستادى. فيززاريادكا جاساعان بولىپ ەدەندi ءدۇرسiلدەتتi. الاقانىن شارتىلداتتى.
بiرازعا دەيiن ءتۇسiم ەكەن دەپ، ۇيقىلى-وياۋ ءتۇسiنبەي جاتقان الپەش الا كوزiن كەڭ اشىپ، بەرi قارادى. اۋزىن بولار-بولماس بiر سىلپ ەتكiزدi دە:
— مۇ نە، سايتان؟ Iشiنە ارىستان ويناپ بارا ما، ويناق سالىپ؟ جات! — دەپ جەكiدi.
تۇرار يiلiپ كەلدi دە، الپەشتiڭ موينىنان قۇشاقتاپ الدى.
— ماما، مامۋنيا، مەكتەپكە بارامىن مەن. قاتتى ۇيقىدان كەنەت ويانعان الپەش ەشتەڭەگە ءتۇسiنە المادى.
— مەكتەپتە نە بار تاڭ اتپاي؟ بۇگiن دەمالىس ەمەس پە؟ — سودان كەيiن ەسiنە بiردەمە ءتۇستi بiلەم، باسىن كوتەرiپ الدى. ۇيقى باسقان كوزiن سىعىرايتتى:
— مەكتەپتە ەشتەڭە دە جوق. ءتۇنiمەن جوتەلiپ شىققانىڭدى بiلمەيسiڭ-اۋ، جازعان نەمە.
تۇرار تاعى كۇدiكتەنiپ قالدى. مۇمكiن بiر اۋىق قاتتى ۇيىقتاپ كەتكەن بولار، جوتەلگەنiن سەزبەگەن عوي، سiءرا.
— ودان دا ۇيدە بول. تiگiنشiنi شاقىرعام، كويلەك تiكتiرەم ساعان، — دەدi الپەش كوزiن قايتا جۇما ءتۇسiپ.
تۇرار كونiپ قالدى. اس ۇيگە شىقتى. ديۆانعا كەلiپ جاتىپ ەدi، ۇيقىسى كەلمەدi. قايتا تۇرەگەلدi. اۋزىن اڭقايتا ەسiنەپ بiراز وتىردى. ءتور ءۇيدiڭ ەسiگiنەن بارىپ سىعالاپ ەدi، ماماسى قالىڭ ۇيقىعا قايتا كەتكەن ەكەن. باسقا بiر توسەكتە تەرiس قاراپ پاپاسى دا جاتىر. تۇرار ەسiكتi جاۋىپ قويدى دا، ەندi تەرەزە الدىنا كەلدi.
ۇلكەن تەرەزەدەن كۇڭگiرت اسپاننىڭ بiر كiشكەنە بولەگi عانا كورiنەدi. قالىڭ قار جاۋىپ تۇر. كولبەمەي، ۇيتقىماي تiك، باياۋ جاۋىپ تۇر. ۇلكەن قار ۇلپالارى جەرگە تۇسەردە قىزىق. باياۋ قالقىپ كەلەدi دە، ءسال ورالا بەرiپ قۇسشا قونادى. جەل جوق، دىبىس جوق. كۇڭگiرت اسپانعا بويلاپ تۇرعان قىراۋلى بيiك اعاشتاردىڭ باسى قىبىر ەتپەيدi. ەسiك الدىنداعى الما اعاشتارىنىڭ قىراۋىتقان قالىڭ بۇتاقتارى بiر-بiرiنە ايقاسا يiرiلiپ، قيان-قيلى ورنەك جاساعان. اعاشتار دا اسپانمەن رەڭدەس. جۇلدىز سياقتى ۇزىن كiرپiكتi قار جاپالاقتارى ءالسiءن-الi تەرەزە كوزدەرiنە جابىسادى دا، كەنەت ەرiپ، تومەن قاراي سىرعاناي جونەلەدi. جەر دۇنيەنiڭ ءبارi اپپاق. تەك تەرەزە تۇسىنداعى بiر ءتۇپ قاراقات شiلiگiنiڭ استىڭعى جاعى عانا قاراۋىتىپ كورiنەدi. شارتاق قادالارى قاردان باسىنا قوقىرايتا قالپاق كيە باستاعان. وسىنىڭ ءبارi تۇرارعا الدەبiر كينوداعىداي بولىپ ەلەستەدi. كەنەت جۇرەگiن الدەنە شىمشىپ ەتكەندەي بولدى. جولداستارى وسى بiر قيال دۇنيەسiمەن سىرعاناپ بارا جاتقانداي.
تەرەزە جاقتاۋىنا شىعىپ الدى. جەلدەتكiشتi اشىپ قويدى. جىلى قىس تاڭىنىڭ سىزدى جۇمساق لەبi سوقتى. ەسiك الدىنان وتەتiن تار جولدىڭ ارعى بەتiن بويلاپ اعاتىن تاۋ وزەنiنiڭ شۋىلى كەلدi. تۇرار جەلدەتكiشتەن باسىن قىلتيتتى. قار جاپالاقتارى كەلiپ قونا باستادى. دىبىسى جوق، سالماعى جوق بولسا دا دەنەنi ءتۇرشiكتiرەر ءزارi بار. تۇرار تۇشكiرiپ سالدى. سودان كەيiن شەشەسiنiڭ «سۋىق تيiپ قالادى» دەپ مۇنى تەرەزە جاقتاۋىنا دا شىعارمايتىنى ەسiنە كەلدi. جەرگە ءتۇستi، ساعاتقا قارادى. ءالi توعىز بولعان جوق. تۇرا سالا كiتاپ وقىعىسى كەلمەدi. ەندi نە iستەۋ كەرەك؟ ول كۇندەگiشە جىلى كيiندi دە، دالاعا شىقتى. قولعابىن شەشiپ، قادا باسىنداعى قاردى جەنتەكتەيiن دەپ ەدi، اناسى الدەبiر تاسادان iزiن باعىپ تۇرعان سياقتى كورiندi. اۋلادان شىقتى دا، وزەن قاباعىنا باردى. باسقا جەردەن ايقىن اعاراڭ تارتىپ، سۋ ارناسىنا قاراي قيىس جاتقان جiڭiشكە سوقپاق ۇلكەن بiر قويتاسقا بارىپ تiرەلەدi. سول جەردەن مۇز قۇرساۋىن تەسiپ شىقكان اعىن سۋ جاڭاعى تاسقا كەلiپ سوعادى دا، كۇمiس كوبiگiن اسپانعا شاشىراتىپ كەيiن لىقسيدى. ءسال كiدiرiس جاسايدى. سودان كەيiن بۇرىنعىدان دا بiر جويقىن شاپشاڭدىقپەن تومەن قاراي جوسي جونەلەدi.
تۇراردى بۇل كورiنiس تە جالىقتىرىپ جiبەردi. بiر ساتتە كونكيiن الىپ، مۇزدى اسفالتقا شىقسام با دەپ ويلاپ قالىپ ەدi، شەشەسiنiڭ ەسكەرتپەسi كەنەت ەسiنە ءتۇستi: «كوشەدە كونكي تەپپە! ماشينا باسىپ كەتەدi». نە iستەرiن بiلمەي، بۇكiل كەشەگە سىيماي زەرiككەن بالا ۇيگە بەتتەي بەردi. سول كەزدە تومەنگi بەتتەن كەنەت ماشينا داۋسى ەستiلدi.
ءۇي بۇيىمدارىن ارتقان جۇك ماشيناسى مۇنىڭ قاسىنان ءوتiپ، جۋىردا عانا بiتكەن كورشi ءۇيدiڭ الدىنا كەلiپ توقتادى. كابينادان ءوزi قاتارلى بiر بالا شىقتى. ءۇستiندەگi پالتوسىن شەشiپ، قار ءۇستiنە بۇكتەپ قويدى. سودان سوڭ ماشينا ءۇستiندە تۇرعان وراق ءمۇرتتىعا قاراپ:
— پاپا، مامام ەكەۋiڭ ءتۇسiرە بەرiڭدەر، مەن تاسي بەرەيiن، — دەپ داۋىستادى.
تۇراردىڭ كۇلكiسi كەلiپ كەتتi: «گاردەروبتى قالاي اپارادى؟» بiراق بالا ءسوزiنە وراق ءمۇرتتى دا، ونىڭ ار جاعىندا تۇرعان ءشالi جامىلعان ايەل دە كۇلگەن، قارسىلىق جاساعان جوق. اۋەلi جەڭiل نارسەلەردi جەرگە الىپ قويا بەردi. كابينادان تۇسكەن بالا ۇلكەندەرشە اياعىن نىق الىپ، ۇيگە تاسي باستادى. ەندi بiردە ۇلكەن راديوقابىلداعىشتى كوتەرە جونەلدi. تۇراردىڭ جۇرەگi سۋ ەتە قالدى: «قاپ، ءتۇسiرiپ الادى-اۋ». جوق ءتۇسiرمەدi. ەركiن ادىمداي باسىپ ۇيگە كiردi دە، قايتا شىقتى.
وسى كەزدە تۇرار دا ماشينا جانىنا كەلدi. وڭ ءبۇيiردەن كورiنگەن ورتا بويلى، شاپشاڭ ءجۇرiستi ايەل بۇعان مەيiرلەنە قارادى.
— كورشiنiڭ بالاسىمىسىڭ؟ تiپتەن جاقسى، بiزدiڭ قامبارجانعا كومەكتەسiپ جiبەر، قاراپ تۇرما.
تۇرار ەركiن باسىپ، قامباردىڭ جانىنا قاتارلاسا كەلiپ توقتادى دا، الدىندا جاتقان شاعىنداۋ ءجاشiكتi كوتەرۋگە ەڭكەيدi.
— ونى سەن كوتەرە المايسىڭ، بىلاي تۇر، — دەدi قامبار جاقىنداي بەرiپ، ۇلكەندەرشە سويلەپ.
تۇرار بويىن جازدى. بايقاپ قاراسا قامبار بۇدان كوپ الاسا ەكەن.
You Might Also Like
-
ۋاقىتشا ۇيىمداسقان قۇرىلىس ترەسىندە ىستەپ جۇرگەن كەزىم ەدى. الماتىدان ءبىر وكىل كەلە قالدى.
