كۇكىرت
جامبىل وبلىسى، قاراتاۋ قالاسى،
№2 قاراتاۋ كوللەدجىنىڭ حيميا ءپانى ءمۇعالىمى
جاكەنوۆا مانزۋرا قارتقوجاق قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كۇكىرت
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك ماقساتى: بىلىمگەرلەردى كۇكىرت جانە ونىڭ قوسىلىستارىمەن، تاريحي انىقتاما بەرە وتىرىپ، پەريودتىق جۇيەدەگى ورنى، ونىڭ قاسيەتتەرىمەن تانىستىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: جەكە، جۇپتاسىپ، شاعىن توپتا جۇمىس ىستەۋگە داعدىلاندىرۋ، ءبىر - بىرىنە كومەكتەسۋگە تاربيەلەۋ
دامىتۋشىلىق ماقساتى: بىلىمگەرلەردىڭ لوگيكالىق ويلاۋىن دامىتۋ، وي شاقىرا بىلۋگە، وزدىگىنەن ىزدەنۋگە ۇيرەتۋ، تەوريالىق بىلىمدەرىن پراكتيكامەن بايلانىستىرا بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ۇستانىمى:
"ەستىگەنىمدى ۇمىتامىن، كورگەنىمدى ەستە ساقتايمىن، اقىل - ويمەن ىستەگەنىمدى تۇسىنەمىن»
ساباق كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، تەست، تاجىريبەلەر كورسەتۋ.
ساباق ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق
ساباق ءتيپى: ارالاس ساباق
ساباق ءادىسى: بايانداۋ، توپپەن جۇمىس، تاجىريبەلەر كورسەتۋ، سۇراق – جاۋاپتار.
ساباق جوسپارى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. وتكەن ماتەريالعا شولۋ
2. جاڭا ساباق
3. ساباقتى بەكىتۋ
4 ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
5. باعالاۋ
ساباقتىڭ بارىسى
وتكەن ماتەريالعا شولۋ، وي شاقىرۋ.
1. حيميالىق ەلەمەنتتەر بەلگىلەرى مەن قاسيەتتەرى بويىنشا قالاي بولىنەدى؟
2. بەيمەتالدار سانى قانشا؟
3. بەيمەتالدار...- دان...- قا دەيىن جۇرگىزىلگەن دياگونالدىڭ وڭ، جوعارعى جاعىندا ورنالاسقان.
4. بەيمەتالداردىڭ سىرتقى ەلەكترون قاباتىنداعى ەلەكترون سانى قانشاعا تەڭ بولادى؟
5. بەيمەتالدار جىلۋدى جانە توكتى قالاي وتكىزەدى؟
6. ءىىى پەريود بەيمەتالدارىنىڭ وكسيدتەر مەن قىشقىلدارىنىڭ فورمۋلاسىن قۇرىڭدار.
7. قاي ەلەمەنتتىڭ تاڭباسى ايداھار بەينەسىنە ۇقسايدى؟
8. ەرتە زاماننان باستاپ، ءۇيدى الاستاۋعا، ءتۇرلى جارالاردى ەمدەۋگە قولدانىلاتىن ەلەمەنت؟
9. جۇمىرتقا شىرىگەن كەزدە قانداي گاز بولىنەدى؟
10. سۋتەك پەن كۇكىرت ارەكەتەسە مە؟ قانداي زات تۇزىلەدى؟
11. كۇكىرت جانا ما؟ تۇزىلگەن زاتتىڭ فيزيكالىق قاسيەتى قانداي؟
ءىى. جاڭا ساباق
1. شىعۋ تاريحى. كۇكىرتتى جاعۋ دەزينفەكسيالاۋ ءۇشىن قولدانىلاتىنىن گومەر اتاعان
جاڭا ماتەريالدى ءوز بەتىنشە مەڭگەرتۋ.
جالپى سيپاتتاما
حيميالىق تاڭباسى - S
رەتتىك ءنومىرى - 16
اتوم قۇرىلىسى - 1S ²2S ²2P ⁶3S ²3P ⁴
ول ءىىى پەريودتا 6 توپتا ورنالاسقان ماڭىزى زور بەيماتالل. ول وتتەكپەن ءبىر توپشادا ورنالاسقان. كۇكىرت – حيميالىق ەلەمەنت. اتومدىق سالماعى - 16. س. ا. م - 32
بەيمەتالل
بوس، تابيعي
زەرتحانالىق جۇمىس جاساۋ.
ا) فيزيكالىق قاسيەتى
● كۇكىرت – سارى ءتۇستى، قاتتى كريستالدى زات
● ونىڭ ءۇش اللوتروپيالىق ءتۇر وزگەرىسى بولادى: رومبتىق، مونوكليندى، پلاستيكالىق
● قالىپتى جاعدايدا كۇكىرت مولەكۋلاسى ساقينا تۇرىندە تۇيىقتالعان سەگىز اتومنان تۇرادى
● سۋدا كۇكىرت ەرىمەيدى، سپيرت پەن ەفيردە ناشار ەريدى؛ بەنزولدا، كۇكىرتتى كومىرتەكتە جانە ت. ب. جاقسى ەريدى. سارى ءتۇستى كۇكىرتتى سۋعا سالساق، ونىڭ بەتىنە قالقىپ شىعادى. ول 150C - تان جوعارى تەمپەراتۋرادا وتە قوزعالعىش، ءمولدىر سارى ءتۇستى سۇيىققا اينالادى. ودان ءارى قىزدىرسا كۇكىرت القىزىل تۇستەن ءمولدىر تۇسكە دەيىن وزگەرەتىن بۋ كۇيىنە اۋىسادى. سۋدا ەرىمەيدى
بالقۋ نۇكتەسى - 115 س
قايناۋ - 445
قولدانىلۋى دۇنيەجۇزىلىك كۇكىرت ءوندىرىسىنىڭ 50%- ى ن2 SO4الۋعا جۇمسالادى. قالاعان مولشەرى رەزەڭكە ونەركاسىبىندە جاساندى تالشىق وندىرۋدە، قوپارىلعىش زاتتار الۋدا، ورگانيكالىق سينتەز وندىرىسىندە جانە اۋىل شارۋاشىلىعىندا قولدانىلادى. ءونىم - ەلەكتر وقشاۋلاعىش ماتەريال بولتىن ەبونيت الىنادى. از مولشەردە قوسسا بەرىكتىگىن جانە سەرپىندىلىگىن جوعارىلاتادى. S اۋىلشارۋاشىلىعىندا وسىمدىك زيانكەستەرىنە قارسى گەربيسيد رەتىندە، مەديسينادا تەرى اۋرۋلارىن ەمدەۋ ءۇشىن مايلار دايىندالادى. حيميا ونەركاسىبىندە رەزەڭكە بۇيىمدارىن الۋدا، قارا وق - ءدارى، سىرىڭكە جاساۋدا پايدالانىلادى. ەسكەرتكىشتەردى، سارايلاردى ارلەۋدە التىن تۇستەس قالايى ءديسۋلفيدىن SnS2 وندىرۋگە قولدانىلادى.
№2 قاراتاۋ كوللەدجىنىڭ حيميا ءپانى ءمۇعالىمى
جاكەنوۆا مانزۋرا قارتقوجاق قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كۇكىرت
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك ماقساتى: بىلىمگەرلەردى كۇكىرت جانە ونىڭ قوسىلىستارىمەن، تاريحي انىقتاما بەرە وتىرىپ، پەريودتىق جۇيەدەگى ورنى، ونىڭ قاسيەتتەرىمەن تانىستىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: جەكە، جۇپتاسىپ، شاعىن توپتا جۇمىس ىستەۋگە داعدىلاندىرۋ، ءبىر - بىرىنە كومەكتەسۋگە تاربيەلەۋ
دامىتۋشىلىق ماقساتى: بىلىمگەرلەردىڭ لوگيكالىق ويلاۋىن دامىتۋ، وي شاقىرا بىلۋگە، وزدىگىنەن ىزدەنۋگە ۇيرەتۋ، تەوريالىق بىلىمدەرىن پراكتيكامەن بايلانىستىرا بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ۇستانىمى:
"ەستىگەنىمدى ۇمىتامىن، كورگەنىمدى ەستە ساقتايمىن، اقىل - ويمەن ىستەگەنىمدى تۇسىنەمىن»
ساباق كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، تەست، تاجىريبەلەر كورسەتۋ.
ساباق ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق
ساباق ءتيپى: ارالاس ساباق
ساباق ءادىسى: بايانداۋ، توپپەن جۇمىس، تاجىريبەلەر كورسەتۋ، سۇراق – جاۋاپتار.
ساباق جوسپارى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. وتكەن ماتەريالعا شولۋ
2. جاڭا ساباق
3. ساباقتى بەكىتۋ
4 ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
5. باعالاۋ
ساباقتىڭ بارىسى
وتكەن ماتەريالعا شولۋ، وي شاقىرۋ.
1. حيميالىق ەلەمەنتتەر بەلگىلەرى مەن قاسيەتتەرى بويىنشا قالاي بولىنەدى؟
2. بەيمەتالدار سانى قانشا؟
3. بەيمەتالدار...- دان...- قا دەيىن جۇرگىزىلگەن دياگونالدىڭ وڭ، جوعارعى جاعىندا ورنالاسقان.
4. بەيمەتالداردىڭ سىرتقى ەلەكترون قاباتىنداعى ەلەكترون سانى قانشاعا تەڭ بولادى؟
5. بەيمەتالدار جىلۋدى جانە توكتى قالاي وتكىزەدى؟
6. ءىىى پەريود بەيمەتالدارىنىڭ وكسيدتەر مەن قىشقىلدارىنىڭ فورمۋلاسىن قۇرىڭدار.
7. قاي ەلەمەنتتىڭ تاڭباسى ايداھار بەينەسىنە ۇقسايدى؟
8. ەرتە زاماننان باستاپ، ءۇيدى الاستاۋعا، ءتۇرلى جارالاردى ەمدەۋگە قولدانىلاتىن ەلەمەنت؟
9. جۇمىرتقا شىرىگەن كەزدە قانداي گاز بولىنەدى؟
10. سۋتەك پەن كۇكىرت ارەكەتەسە مە؟ قانداي زات تۇزىلەدى؟
11. كۇكىرت جانا ما؟ تۇزىلگەن زاتتىڭ فيزيكالىق قاسيەتى قانداي؟
ءىى. جاڭا ساباق
1. شىعۋ تاريحى. كۇكىرتتى جاعۋ دەزينفەكسيالاۋ ءۇشىن قولدانىلاتىنىن گومەر اتاعان
جاڭا ماتەريالدى ءوز بەتىنشە مەڭگەرتۋ.
جالپى سيپاتتاما
حيميالىق تاڭباسى - S
رەتتىك ءنومىرى - 16
اتوم قۇرىلىسى - 1S ²2S ²2P ⁶3S ²3P ⁴
ول ءىىى پەريودتا 6 توپتا ورنالاسقان ماڭىزى زور بەيماتالل. ول وتتەكپەن ءبىر توپشادا ورنالاسقان. كۇكىرت – حيميالىق ەلەمەنت. اتومدىق سالماعى - 16. س. ا. م - 32
بەيمەتالل
بوس، تابيعي
زەرتحانالىق جۇمىس جاساۋ.
ا) فيزيكالىق قاسيەتى
● كۇكىرت – سارى ءتۇستى، قاتتى كريستالدى زات
● ونىڭ ءۇش اللوتروپيالىق ءتۇر وزگەرىسى بولادى: رومبتىق، مونوكليندى، پلاستيكالىق
● قالىپتى جاعدايدا كۇكىرت مولەكۋلاسى ساقينا تۇرىندە تۇيىقتالعان سەگىز اتومنان تۇرادى
● سۋدا كۇكىرت ەرىمەيدى، سپيرت پەن ەفيردە ناشار ەريدى؛ بەنزولدا، كۇكىرتتى كومىرتەكتە جانە ت. ب. جاقسى ەريدى. سارى ءتۇستى كۇكىرتتى سۋعا سالساق، ونىڭ بەتىنە قالقىپ شىعادى. ول 150C - تان جوعارى تەمپەراتۋرادا وتە قوزعالعىش، ءمولدىر سارى ءتۇستى سۇيىققا اينالادى. ودان ءارى قىزدىرسا كۇكىرت القىزىل تۇستەن ءمولدىر تۇسكە دەيىن وزگەرەتىن بۋ كۇيىنە اۋىسادى. سۋدا ەرىمەيدى
بالقۋ نۇكتەسى - 115 س
قايناۋ - 445
قولدانىلۋى دۇنيەجۇزىلىك كۇكىرت ءوندىرىسىنىڭ 50%- ى ن2 SO4الۋعا جۇمسالادى. قالاعان مولشەرى رەزەڭكە ونەركاسىبىندە جاساندى تالشىق وندىرۋدە، قوپارىلعىش زاتتار الۋدا، ورگانيكالىق سينتەز وندىرىسىندە جانە اۋىل شارۋاشىلىعىندا قولدانىلادى. ءونىم - ەلەكتر وقشاۋلاعىش ماتەريال بولتىن ەبونيت الىنادى. از مولشەردە قوسسا بەرىكتىگىن جانە سەرپىندىلىگىن جوعارىلاتادى. S اۋىلشارۋاشىلىعىندا وسىمدىك زيانكەستەرىنە قارسى گەربيسيد رەتىندە، مەديسينادا تەرى اۋرۋلارىن ەمدەۋ ءۇشىن مايلار دايىندالادى. حيميا ونەركاسىبىندە رەزەڭكە بۇيىمدارىن الۋدا، قارا وق - ءدارى، سىرىڭكە جاساۋدا پايدالانىلادى. ەسكەرتكىشتەردى، سارايلاردى ارلەۋدە التىن تۇستەس قالايى ءديسۋلفيدىن SnS2 وندىرۋگە قولدانىلادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
№10 ورتا مەكتەبىنىڭ بيولوگيا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى:
