كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، دۋلات باباتاي ۇلى «و، اقتان جاس، اقتان جاس...»
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، قازاق ادەبيەتى 6 سىنىپ
تاقىرىپتار:
11 - ساباق. دۋلات باباتاي ۇلى «و، اقتان جاس، اقتان جاس...»
12 - ساباق. ءسۇيىنباي ارون ۇلى «جاقسى مەن جامان ادامنىڭ قاسيەتتەرى»
13 - ساباق. اباي قۇنانباي ۇلى «شوقپارداي كەكىلى قامىس قۇلاق»
14 - ساباق. اباي قۇنانباي ۇلى «قۇلاقتان كىرىپ بويدى الار». «اسەمپاز بولما ارنەگە» ولەڭدەرى.
15 - ساباق. شاكارىم قۇدايبەردى ۇلى «جولاما قۋلار ماڭايعا»
11. ساباقتىڭ وتىلەتىن مەرزىمى:
ساباقتىڭ تاقىرىبى: دۋلات باباتاي ۇلى «و، اقتان جاس، اقتان جاس...»
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا دۋلات باباتاي ۇلىنىڭ ءومىرى، «و، اقتان جاس، اقتان جاس» ولەڭى جايلى تولىق تۇردە مالىمەت بەرە وتىرىپ ولاردىڭ وي - پىكىرىن قالىپتاستىرۋ.
ە) دامىتۋشىلىق: وي - ءورىسىن، ويلاۋ بەلسەندىلىگىن، سويلەۋ شەبەرلىگىن، ءتىل مادەنيەتىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ، شىعارماشىلىق ىزدەنىسكە باۋلۋ.
ب) تاربيەلىك؛ ەلىن، جەرىن، وتانىن قادىرلەۋگە، ادامگەرشىلىككە، ادالدىققا، ەڭبەكسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قالىپتى ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۋرەتتەۋ، سالىستىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، سوزدىكپەن جۇمىس، باعالاۋ، بەكىتۋ، قورىتىندىلاۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كوركەم ادەبي ەتتەر، بەينەلى سۋرەتتەر، رەفەراتتار، بۇكتەمەلەر.
ساباقتىڭ فورمالارى: جەكە بالامەن، توپپەن، سىنىپ ۇجىمىمەن جۇمىس جۇرگىزۋ.
ساباقتىڭ تيپتەرى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى، ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ، جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ، بەكىتۋ، باعالاۋ، قورىتىندىلاۋ،
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. سالەمدەسۋ.
2. كەزەكشى مالىمدەمەسى.
3. جۋرنال بويىنشا تۇگەلدەۋ.
4. جاڭا ساباققا دايىندىق.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1. «كۇلتەگىن» جىرىنىڭ مازمۇنى جايلى سۇرايمىن.
2. قوسىمشا سۇراقتار قويىپ، وتكەن تاقىرىپتى قورىتىندىلايمىن
3. وقۋشىلاردىڭ بەرگەن جاۋاپتارىنا قاراي بىلىمدەرىن باعالايمىن.
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
بۇگىنگى جاڭا ساباقتا وقۋشىلارعا دۋلات باباتاي ۇلىنىڭ ءومىرى، شىعارماشىلىعى «و، اقتان جاس، اقتان جاس...» ولەڭى جايلى تۇسىندىرەمىن.
قازاق ادەبيەتى تاريحىنداعى كورنەكتى تۇلعالاردىڭ ءبىرى دۋلات باباتاي ۇلى 1802 جىلى قازىرگى شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اياگوز اۋدانىندا تۋادى. اۋىل مولداسىنان وقىپ، مۇسىلمانشا ساۋات اشادى. الايدا، اقىندىق ونەردى ەرەكشە قاستەرلەگەن ايماقتا ءومىر سۇرگەن، كونە اقىن، جىراۋلار مۇراسىنان، ەسكى تاريحي اڭىزدار مەن ەپيكالىق جىرلاردان ءنار الىپ وسكەن دۋلات وز زامانىنداعى اسا زەردەلى ادامداردىڭ ءبىرى بولدى. ونەر جولىنا ەرتە تۇسكەن دۋلات XIX عاسىردىڭ ورتا شەنىندە سارىارقاداعى ەڭ اتاقتى اقىنداردىڭ ساناتىنا قوسىلدى. ءومىرىنىڭ سوڭعى كۇندەرىنە دەيىن ۇلكەن قۇرمەتكە، داڭققا بولەنىپ وتكەن اقىن 1874 جىلى ءوز ەلىندە قايتىس بولادى.
بۇقار مەن اقتامبەردى جىراۋلاردى ۇستاز تۇتقان، كونە تۇركى پوەزياسىنان تاعىلىم العان، ولەڭدى سۋىرىپ سالىپ تا، جازىپ تا شىعارعان دۋلات قازاق پوەزياسىن مازمۇن، تاقىرىپ جاعىنان بارىنشا بايىتا ءتۇستى، ءتۇر، كوركەمدىك تاسىلدەر تۇرعىسىنان جاڭا ساتىعا كوتەردى. اقىننىڭ تەرەڭ ماعىنالى ولەڭدەرى ۇلى ابايعا دا اسەر ەتتى.
و، اقتان جاس، اقتان جاس... و، اقتان جاس، اقتان جاس، سەن دە جەتەر مە ەكەنسىڭ؟ جەتىمدىكتىڭ بەلىنەن اسىپ وتەر مە ەكەنسىڭ؟ جارىق ساۋلە كورە الماي، ەل شاڭىنا ەرە الماي، سول بويى كەتەر مە ەكەنسىڭ؟ جاپانعا بىتكەن جاپىراق جامىلساڭ توڭار ما ەكەنسىڭ؟ جازعى شىققان بۇلدىرگەن سۇعىنساڭ تويار ما ەكەنسىڭ؟ كۇرەك ءتىسىن قاسقايتىپ سۇلۋ سۇيەر مە ەكەنسىڭ؟ بادانا كوز، توعىز تور ساۋىت كيەر مە ەكەنسىڭ؟
ساباقتىڭ قورىتىندىسى: 1. ساباق سوڭىندا سۇراق قويۋ ارقىلى جاڭا تاقىرىپتى قورىتىندىلايمىن.
2. وقۋشىلاردىڭ بەرگەن جاۋاپتارىنا قاراي بىلىمدەرىن باعالايمىن.
3. ۇيگە تاپسىرما: دۋلات باباتاي ۇلىنىڭ «و، اقتان جاس، اقتان جاس» ولەڭىن مانەرلەپ وقىپ كەلۋ.
تەكسەردىم:
11، 12، 13، 14، 15 ساباقتاردى قاراۋ
تاقىرىپتار:
11 - ساباق. دۋلات باباتاي ۇلى «و، اقتان جاس، اقتان جاس...»
12 - ساباق. ءسۇيىنباي ارون ۇلى «جاقسى مەن جامان ادامنىڭ قاسيەتتەرى»
13 - ساباق. اباي قۇنانباي ۇلى «شوقپارداي كەكىلى قامىس قۇلاق»
14 - ساباق. اباي قۇنانباي ۇلى «قۇلاقتان كىرىپ بويدى الار». «اسەمپاز بولما ارنەگە» ولەڭدەرى.
15 - ساباق. شاكارىم قۇدايبەردى ۇلى «جولاما قۋلار ماڭايعا»
11. ساباقتىڭ وتىلەتىن مەرزىمى:
ساباقتىڭ تاقىرىبى: دۋلات باباتاي ۇلى «و، اقتان جاس، اقتان جاس...»
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا دۋلات باباتاي ۇلىنىڭ ءومىرى، «و، اقتان جاس، اقتان جاس» ولەڭى جايلى تولىق تۇردە مالىمەت بەرە وتىرىپ ولاردىڭ وي - پىكىرىن قالىپتاستىرۋ.
ە) دامىتۋشىلىق: وي - ءورىسىن، ويلاۋ بەلسەندىلىگىن، سويلەۋ شەبەرلىگىن، ءتىل مادەنيەتىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ، شىعارماشىلىق ىزدەنىسكە باۋلۋ.
ب) تاربيەلىك؛ ەلىن، جەرىن، وتانىن قادىرلەۋگە، ادامگەرشىلىككە، ادالدىققا، ەڭبەكسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قالىپتى ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۋرەتتەۋ، سالىستىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، سوزدىكپەن جۇمىس، باعالاۋ، بەكىتۋ، قورىتىندىلاۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كوركەم ادەبي ەتتەر، بەينەلى سۋرەتتەر، رەفەراتتار، بۇكتەمەلەر.
ساباقتىڭ فورمالارى: جەكە بالامەن، توپپەن، سىنىپ ۇجىمىمەن جۇمىس جۇرگىزۋ.
ساباقتىڭ تيپتەرى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى، ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ، جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ، بەكىتۋ، باعالاۋ، قورىتىندىلاۋ،
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. سالەمدەسۋ.
2. كەزەكشى مالىمدەمەسى.
3. جۋرنال بويىنشا تۇگەلدەۋ.
4. جاڭا ساباققا دايىندىق.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1. «كۇلتەگىن» جىرىنىڭ مازمۇنى جايلى سۇرايمىن.
2. قوسىمشا سۇراقتار قويىپ، وتكەن تاقىرىپتى قورىتىندىلايمىن
3. وقۋشىلاردىڭ بەرگەن جاۋاپتارىنا قاراي بىلىمدەرىن باعالايمىن.
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
بۇگىنگى جاڭا ساباقتا وقۋشىلارعا دۋلات باباتاي ۇلىنىڭ ءومىرى، شىعارماشىلىعى «و، اقتان جاس، اقتان جاس...» ولەڭى جايلى تۇسىندىرەمىن.
قازاق ادەبيەتى تاريحىنداعى كورنەكتى تۇلعالاردىڭ ءبىرى دۋلات باباتاي ۇلى 1802 جىلى قازىرگى شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اياگوز اۋدانىندا تۋادى. اۋىل مولداسىنان وقىپ، مۇسىلمانشا ساۋات اشادى. الايدا، اقىندىق ونەردى ەرەكشە قاستەرلەگەن ايماقتا ءومىر سۇرگەن، كونە اقىن، جىراۋلار مۇراسىنان، ەسكى تاريحي اڭىزدار مەن ەپيكالىق جىرلاردان ءنار الىپ وسكەن دۋلات وز زامانىنداعى اسا زەردەلى ادامداردىڭ ءبىرى بولدى. ونەر جولىنا ەرتە تۇسكەن دۋلات XIX عاسىردىڭ ورتا شەنىندە سارىارقاداعى ەڭ اتاقتى اقىنداردىڭ ساناتىنا قوسىلدى. ءومىرىنىڭ سوڭعى كۇندەرىنە دەيىن ۇلكەن قۇرمەتكە، داڭققا بولەنىپ وتكەن اقىن 1874 جىلى ءوز ەلىندە قايتىس بولادى.
بۇقار مەن اقتامبەردى جىراۋلاردى ۇستاز تۇتقان، كونە تۇركى پوەزياسىنان تاعىلىم العان، ولەڭدى سۋىرىپ سالىپ تا، جازىپ تا شىعارعان دۋلات قازاق پوەزياسىن مازمۇن، تاقىرىپ جاعىنان بارىنشا بايىتا ءتۇستى، ءتۇر، كوركەمدىك تاسىلدەر تۇرعىسىنان جاڭا ساتىعا كوتەردى. اقىننىڭ تەرەڭ ماعىنالى ولەڭدەرى ۇلى ابايعا دا اسەر ەتتى.
و، اقتان جاس، اقتان جاس... و، اقتان جاس، اقتان جاس، سەن دە جەتەر مە ەكەنسىڭ؟ جەتىمدىكتىڭ بەلىنەن اسىپ وتەر مە ەكەنسىڭ؟ جارىق ساۋلە كورە الماي، ەل شاڭىنا ەرە الماي، سول بويى كەتەر مە ەكەنسىڭ؟ جاپانعا بىتكەن جاپىراق جامىلساڭ توڭار ما ەكەنسىڭ؟ جازعى شىققان بۇلدىرگەن سۇعىنساڭ تويار ما ەكەنسىڭ؟ كۇرەك ءتىسىن قاسقايتىپ سۇلۋ سۇيەر مە ەكەنسىڭ؟ بادانا كوز، توعىز تور ساۋىت كيەر مە ەكەنسىڭ؟
ساباقتىڭ قورىتىندىسى: 1. ساباق سوڭىندا سۇراق قويۋ ارقىلى جاڭا تاقىرىپتى قورىتىندىلايمىن.
2. وقۋشىلاردىڭ بەرگەن جاۋاپتارىنا قاراي بىلىمدەرىن باعالايمىن.
3. ۇيگە تاپسىرما: دۋلات باباتاي ۇلىنىڭ «و، اقتان جاس، اقتان جاس» ولەڭىن مانەرلەپ وقىپ كەلۋ.
تەكسەردىم:
11، 12، 13، 14، 15 ساباقتاردى قاراۋ
You Might Also Like
-
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، قازاق ادەبيەتى 6 سىنىپ
-
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، گەوگرافيا 7 سىنىپ
