كۇردەلى تىلىكتەر. وتكەندى قايتالاۋ (سىزۋدان كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى)
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، سىزۋ 9 سىنىپ
تاقىرىپتار:
21. كۇردەلى تىلىكتەر. وتكەندى قايتالاۋ.
ساباق: №54
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كۇردەلى تىلىكتەر. وتكەندى قايتالاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: نارسەنىڭ تىلىكتەرىن ورىنداپ، سىزباعا ورنالاستىرۋعا ۇيرەتۋ، ءوز بەتتەرىمەن ىزدەنىپ جۇمىس جاساۋعا داعدىلاندىرۋ، وزدەرىنشە وي قورىتا بىلۋگە، تانىم مۇمكىندىگىن انىقتاپ، ساۋاتتى، سىزبالاردى كوركەم تۇسىرە بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق: شىعارماشىلىق جۇمىستى ىزدەنۋ بارىسىندا بىلىمدەرىن تەرەڭدەتىپ، وي - قيالدارىن، ءوز بەتىمەن شەشىم قابىلداۋ، بەلسەندىلىگىن، تانىمدىق قابىلەتىن دامىتۋ.
ب) تاربيەلىلىك: وزىندىك جانە لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ، وقۋشىلاردى ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋگە، جەتەكشىلىك قاسيەتىن دارىتۋعا، ەستەتيكالىق اسەمدىكتى تاني بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ا4 پىشىمىندەگى قاعاز، قارىنداشتار، سىزعىش، وشىرگىش، شەڭبەرسىزار جانە ت. ب.
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ.
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
4. تاپسىرمالاردى ورىنداۋ.
5. ساباقتى بەكىتۋ.
6. ۇيگە تاپسىرما.
ساباقتىڭ بارىسى:
149 - سۋرەتتە ساتىلى گوريزونتال تىلىكتىڭ، 150 - سۋرەتتە ساتىلى پروفيل تىلىكتىڭ مىسالدارى كەلتىرىلگەن. وسى سۋرەتتەرگە زەر سالىپ قاراپ، تىلىكتەردىڭ ورىندالۋ ەرەكشەلىكتەرىن ءتۇسىنىپ ال. ساتىلى فرونتال تىلىك الدىڭعى كورىنىستىڭ ورنىنا، ساتىلى گوريزونتال تىلىك ۇستىڭگى كورىنىستىڭ ورنىنا جانە ساتىلى پروفيل تىلىك سول جاق كورىنىستىڭ ورنىنا سالىنعانىن ەسكەر. سىنىق تىلىكتە قيۋشى جازىقتىقتار ءوزارا دوعال بۇرىش جاساپ قيىلىسادى. وسىنداي قيۋشى جازىقتىقتاردىڭ بىرەۋىن ولاردىڭ قيىلىسۋ سىزىعىنان اينالدىرىپ، ەكىنشىسىمەن بەتتەستىرەدى. ەگەر بەتتەسكەن قيۋشى جازىقتىقتار نەگىزگى پروەكسيالار جازىقتىقتارىنىڭ بىرەۋىنە پاراللەل بولسا، وندا سىنىق تىلىك وعان سايكەس كورىنىستىڭ ورنىنا سالىنادى. 151 - سۋرەتتە سىنىق تىلىكتىڭ مىسالى كورسەتىلگەن. قيۋشى جازىقتىقتاردىڭ بىرەۋى گوريزونتال ورنالاسقان، ال ەكىنشىسى فرونتال پروەكسيالار جازىقتىعىنا پەرپەنديكۋليار بولعانمەن، گوريزونتال پروەكسيالار جازىقتىعىنا كولبەي ورنالاسقان. ەكى ءيىندى يىنتىرەكتى وسى ەكى گوريزونتال جانە فرونتال پروەكسيالاۋشى جازىقتىقتارمەن قيىپ، ونىڭ جوعارعى بولىگىن ويشا الىپ تاستايمىز. يىنتىرەكتىڭ وڭ جاق بولىگىن قيۋشى جازىقتىقتاردىڭ قيىلىسۋ سىزىعىنان اينالدىرا ونىڭ سول جاق بولىگىنىڭ دەڭگەيىنە دەيىن بۇرامىز. سوندا قيما گوريزونتال پروەكسيالار جازىقتىعىنا پاراللەل ءبىر جازىقتىقتا ورنالاسادى. ەندى يىنتىرەكتىڭ قاراستىرىپ وتىرعان جارتىسىن گوريزونتال پروەكسيالار جازىقتىعىنا تىكبۇرىشتاپ پروەكسيالايمىز. تەتىكبولشەكتىڭ قيۋشى جازىقتىقتاردا ورنالاسقان بولىكتەرىن سىزىقتايمىز. تۇسىنىكتى بولۋ ءۇشىن 151 - سۋرەتتە يىنتىرەكتىڭ بۇرىلعان بولىگى الدىنان قاراعانداعى كورىنىستە نۇكتەلى ۇزىلمە سىزىقپەن كورسەتىلگەن جانە پروەكسيالىق بايلانىس سىزىعى جۇرگىزىلگەن. سىزبادا بۇل سىزىقتاردى سالۋدىڭ قاجەتى جوق. نارسەنىڭ جۇقا پلاستينكا ءتارىزدى بولىكتەرى جانە بەرىكتىك ءۇشىن قالدىرىلعان جۇقا قاناتتارى، قيۋشى جازىقتىق ولاردىڭ ۇلكەن جاعىن قۋالاي ورنالاسسا، تىلىكتە سىزىقتالماي كورسەتىلەتىندىگىن ءبىز بۇرىننان بىلەمىز. سوندىقتان 151 - سۋرەتتەگى تىلىككە قاراپ، تەتىكبولشەكتىڭ بەرىكتىك ءۇن ءشىن قالدىرىلعان قاناتى (قىرى) بار ەكەنىن كورەمىز.
152 - سۋرەتتە سىنىق تىلىك باس كورىنىستىڭ ورنىنا سالىنعان. تىلىك فرونتال جانە گوريزونتال پروەكسيالاۋشى جازىقتىقتاردىڭ كومەگىمەن الىنعان. گوريزونتال پروەكسيالاۋشى جازىقتىقتى قيىلىسۋ سىزىعىنان اينالدىرىپ، فرونتال جازىقتىقپەن بەتتەستىرەمىز. اينالدىرۋ كەزىندە قيۋشى جازىقتىقتىڭ ارعى جاعىندا ورنالاسقان نارسە بولىگىن قوزعاماۋ كەرەك. 152 - سۋرەتتەگى فيكساتور ب دەپ اتالاتىن تەتىكبولشەكتىڭ سيليندر ءتارىزدى شىعىڭقى بولىگى بار. فيكساتوردىڭ بۇل بولىگى قيۋشى جازىقتىقتىڭ ارعى جاعىندا جاتىر، سوندىقتان ول اينالۋعا قاتىناسپايدى. فيكساتوردىڭ شىعىڭقى بولىگى پروەكسيالىق بايلانىستا، باستاپقى قالپىندا سىزىلعان.
153 - سۋرەتتى كوشىرىپ الدىڭعى كورىنىستىڭ ورنىنا كورسەتىلگەن ساتىلى تىلىكتى سالىپ سىز.
تولىق نۇسقاسىن قاراۋ
تاقىرىپتار:
21. كۇردەلى تىلىكتەر. وتكەندى قايتالاۋ.
ساباق: №54
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كۇردەلى تىلىكتەر. وتكەندى قايتالاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: نارسەنىڭ تىلىكتەرىن ورىنداپ، سىزباعا ورنالاستىرۋعا ۇيرەتۋ، ءوز بەتتەرىمەن ىزدەنىپ جۇمىس جاساۋعا داعدىلاندىرۋ، وزدەرىنشە وي قورىتا بىلۋگە، تانىم مۇمكىندىگىن انىقتاپ، ساۋاتتى، سىزبالاردى كوركەم تۇسىرە بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق: شىعارماشىلىق جۇمىستى ىزدەنۋ بارىسىندا بىلىمدەرىن تەرەڭدەتىپ، وي - قيالدارىن، ءوز بەتىمەن شەشىم قابىلداۋ، بەلسەندىلىگىن، تانىمدىق قابىلەتىن دامىتۋ.
ب) تاربيەلىلىك: وزىندىك جانە لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ، وقۋشىلاردى ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋگە، جەتەكشىلىك قاسيەتىن دارىتۋعا، ەستەتيكالىق اسەمدىكتى تاني بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ا4 پىشىمىندەگى قاعاز، قارىنداشتار، سىزعىش، وشىرگىش، شەڭبەرسىزار جانە ت. ب.
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ.
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
4. تاپسىرمالاردى ورىنداۋ.
5. ساباقتى بەكىتۋ.
6. ۇيگە تاپسىرما.
ساباقتىڭ بارىسى:
149 - سۋرەتتە ساتىلى گوريزونتال تىلىكتىڭ، 150 - سۋرەتتە ساتىلى پروفيل تىلىكتىڭ مىسالدارى كەلتىرىلگەن. وسى سۋرەتتەرگە زەر سالىپ قاراپ، تىلىكتەردىڭ ورىندالۋ ەرەكشەلىكتەرىن ءتۇسىنىپ ال. ساتىلى فرونتال تىلىك الدىڭعى كورىنىستىڭ ورنىنا، ساتىلى گوريزونتال تىلىك ۇستىڭگى كورىنىستىڭ ورنىنا جانە ساتىلى پروفيل تىلىك سول جاق كورىنىستىڭ ورنىنا سالىنعانىن ەسكەر. سىنىق تىلىكتە قيۋشى جازىقتىقتار ءوزارا دوعال بۇرىش جاساپ قيىلىسادى. وسىنداي قيۋشى جازىقتىقتاردىڭ بىرەۋىن ولاردىڭ قيىلىسۋ سىزىعىنان اينالدىرىپ، ەكىنشىسىمەن بەتتەستىرەدى. ەگەر بەتتەسكەن قيۋشى جازىقتىقتار نەگىزگى پروەكسيالار جازىقتىقتارىنىڭ بىرەۋىنە پاراللەل بولسا، وندا سىنىق تىلىك وعان سايكەس كورىنىستىڭ ورنىنا سالىنادى. 151 - سۋرەتتە سىنىق تىلىكتىڭ مىسالى كورسەتىلگەن. قيۋشى جازىقتىقتاردىڭ بىرەۋى گوريزونتال ورنالاسقان، ال ەكىنشىسى فرونتال پروەكسيالار جازىقتىعىنا پەرپەنديكۋليار بولعانمەن، گوريزونتال پروەكسيالار جازىقتىعىنا كولبەي ورنالاسقان. ەكى ءيىندى يىنتىرەكتى وسى ەكى گوريزونتال جانە فرونتال پروەكسيالاۋشى جازىقتىقتارمەن قيىپ، ونىڭ جوعارعى بولىگىن ويشا الىپ تاستايمىز. يىنتىرەكتىڭ وڭ جاق بولىگىن قيۋشى جازىقتىقتاردىڭ قيىلىسۋ سىزىعىنان اينالدىرا ونىڭ سول جاق بولىگىنىڭ دەڭگەيىنە دەيىن بۇرامىز. سوندا قيما گوريزونتال پروەكسيالار جازىقتىعىنا پاراللەل ءبىر جازىقتىقتا ورنالاسادى. ەندى يىنتىرەكتىڭ قاراستىرىپ وتىرعان جارتىسىن گوريزونتال پروەكسيالار جازىقتىعىنا تىكبۇرىشتاپ پروەكسيالايمىز. تەتىكبولشەكتىڭ قيۋشى جازىقتىقتاردا ورنالاسقان بولىكتەرىن سىزىقتايمىز. تۇسىنىكتى بولۋ ءۇشىن 151 - سۋرەتتە يىنتىرەكتىڭ بۇرىلعان بولىگى الدىنان قاراعانداعى كورىنىستە نۇكتەلى ۇزىلمە سىزىقپەن كورسەتىلگەن جانە پروەكسيالىق بايلانىس سىزىعى جۇرگىزىلگەن. سىزبادا بۇل سىزىقتاردى سالۋدىڭ قاجەتى جوق. نارسەنىڭ جۇقا پلاستينكا ءتارىزدى بولىكتەرى جانە بەرىكتىك ءۇشىن قالدىرىلعان جۇقا قاناتتارى، قيۋشى جازىقتىق ولاردىڭ ۇلكەن جاعىن قۋالاي ورنالاسسا، تىلىكتە سىزىقتالماي كورسەتىلەتىندىگىن ءبىز بۇرىننان بىلەمىز. سوندىقتان 151 - سۋرەتتەگى تىلىككە قاراپ، تەتىكبولشەكتىڭ بەرىكتىك ءۇن ءشىن قالدىرىلعان قاناتى (قىرى) بار ەكەنىن كورەمىز.
152 - سۋرەتتە سىنىق تىلىك باس كورىنىستىڭ ورنىنا سالىنعان. تىلىك فرونتال جانە گوريزونتال پروەكسيالاۋشى جازىقتىقتاردىڭ كومەگىمەن الىنعان. گوريزونتال پروەكسيالاۋشى جازىقتىقتى قيىلىسۋ سىزىعىنان اينالدىرىپ، فرونتال جازىقتىقپەن بەتتەستىرەمىز. اينالدىرۋ كەزىندە قيۋشى جازىقتىقتىڭ ارعى جاعىندا ورنالاسقان نارسە بولىگىن قوزعاماۋ كەرەك. 152 - سۋرەتتەگى فيكساتور ب دەپ اتالاتىن تەتىكبولشەكتىڭ سيليندر ءتارىزدى شىعىڭقى بولىگى بار. فيكساتوردىڭ بۇل بولىگى قيۋشى جازىقتىقتىڭ ارعى جاعىندا جاتىر، سوندىقتان ول اينالۋعا قاتىناسپايدى. فيكساتوردىڭ شىعىڭقى بولىگى پروەكسيالىق بايلانىستا، باستاپقى قالپىندا سىزىلعان.
153 - سۋرەتتى كوشىرىپ الدىڭعى كورىنىستىڭ ورنىنا كورسەتىلگەن ساتىلى تىلىكتى سالىپ سىز.
تولىق نۇسقاسىن قاراۋ
You Might Also Like
-
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، سىزۋ 9 سىنىپتاقىرىپتار:11. بەتتەردىڭ قيىلىسۋ سىزىقتارىن كورىنىستە كەسكىندەۋ.12. نارسەنىڭ ولشەمدەرىن سىزباعا ءتۇسىرۋ تۋرالى.13. قيمالار.14. قيمالار. جاتتىعۋ.15. قاباتتاستىرى...
-
سىزۋدان قوسىمشا پراكتيكالىق ساباق جوسپارلارى، سىزۋ 9 سىنىپتاقىرىپتار:6. قاراپايىم تىلىكتەر.7. كۇردەلى تىلىكتەر.8. تىلىكتەردى اكسونومەتريالىق پروەكسيالاردا قولدانۋ9. تىلىكتەر مەن قيمالاردى سالۋعا ار...
