كۇز
ماقساتى: كۇز مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى مەن ايىرماشىلىقتارىن ءتۇسىندىرۋ. كۇزگى اۋا رايى قۇبىلىسىن باقىلاۋ.
دامىتۋشىلىق: ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. سوزدىك قورلارىن مولايتۋ.
تاربيەلىك: تابيعاتتى ايالاپ، كۇتۋگە تاربيەلەۋ.
قوستىلدىلىك كومپونەنت: تابيعات - پريرودا، كۇن - دەن، ءتۇن - نوچ
جۇمىس كەزەڭدەرى تاربيەشىنىڭ ءىس - ارەكەتتەرى بالالاردىڭ ءىس - ارەكەتتەرى
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشىلىق.
قۋانىش شەڭبەرىن ۇيىمداستىرۋ.
- ارمىسىز، التىن كۇن!
ارمىسىز، مەيىرىمدى جەر - انا!
كۇلىپ شىقتى كۇن بۇگىن!
قۋانايىق، شاتتانايىق ءبارىمىز. بالالار جاقسى كوڭىل كۇيمەن سالەمدەسەدى.
ۇيىمداستىرۋ - ىزدەستىرۋ.
ساياباققا، الاڭقايعا تابيعي ماتەريالدار جيناۋ ماقساتىمەن سەرۋەن ۇيىمداستىرۋ.
ب. جاقىپتىڭ "كۇزدە" ولەڭىنىڭ مازمۇنىن اشۋ:
- جەمىستەر؛
- كوكونىستەر؛
- جيدەكتەردىڭ پايداسىن، ولاردى جيناۋ تۋرالى اڭگىمەلەۋ؛
بالالارعا "تابيعات سىيى" دەگەن ۇعىمنىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىرۋ، تابيعاتتىڭ شەكسىز بايلىعى بولىپ سانالاتىن كۇز مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىگىن، الۋان ءتۇستى جاپىراقتار، تابيعي ماتەريالدار تۋرالى ءتۇسىندىرۋ. بالالار تابيعي ماتەريالداردى جيناپ، كۇزگى جاپىراقتاردىڭ تۇستەرىنە، پىشىنىنە، اۋانىڭ تەمپەراتۋراسىنا، كۇن مەن ءتۇننىڭ ۇزاقتىعىنا نازار اۋدارادى.
سەرگىتۋ ءساتىن وتكىزۋ:
ورنىمىزدان تۇرايىق،
قۇستاي قانات قاعايىق.
ءبىر وتىرىپ، ءبىر تۇرىپ،
ءسال تىنىعىپ الايىق.
جەمىس - جەمىس بەرەتىن اعاشتار مەن ساباقتى وسىمدىكتەر باسىنا شىعاتىن شىرىندى ماۋە.
جيدەك - تاڭقۋراي، بۇلدىرگەن، قۇلپىناي وسىمدىكتەرى جەمىستىڭ جالپى اتاۋى.
سەرۋەندە تابيعاتتى تاماشالايدى.
ولەڭ جولدارىن تىڭدايدى، تۇسىنەدى.
سەرۋەندە بالالار تابيعي ماتەريالداردى جيناپ، ولاردان وزدەرىنىڭ قيالدارىنان "كۇزگى ورمان" كومپوزيسياسىن قۇراستىرادى.
ولەڭ مازمۇنىنا قاراي قيمىلدار جاسايدى.
رەفلەكسيۆتى – تۇزەتۋشىلىك.
تاقىرىپتى بەكىتۋ ءۇشىن "Cەن جاسىر، ءبىز تابامىز" دەگەن ديداكتيكالىق ويىن ۇيىمداستىرىلادى. شارتى: بالالار كوزدەرىن جۇمىپ وتىرادى. پەداگوگتىڭ بەلگىسىمەن ءبىر بالا جەمىس، كوكونىستەردىڭ مۋلياجدارى سالىنعان تاباقتان بىرەۋىن الىپ، ارتىنا تىعىپ تۇرادى. بالا ءوزى جاسىرعان جەمىس نە كوكونىستىڭ اتىن ايتپاي سيپاتتايدى. بالالار جاسىرعان جەمىس نە كوكونىستىڭ اتىن ايتۋلارى ءتيىس. ديداكتيكالىق ويىنعا بالالار بەلسەنە قاتىسادى.
كۇتىلەتىن ناتيجە: تابيعاتتاعى كۇزگى وزگەرىستەردى باقىلاپ، ول تۋرالى ءوز ويلارىن جەتكىزە ءبىلۋى.
نەنى بىلەدى: كۇز مەزگىلىنىڭ ەرەكشە سىيىن ءتۇسىنىپ، باعالاي ءبىلۋى.
قانداي تۇسىنىكتەردى يگەردى: اۋانىڭ تەمپەراتۋراسىنىڭ وزگەرۋىن ءتۇسىنۋ.
مەڭگەرگەن داعدىلارى مەن ىسكەرلىكتەرى: تابيعي ماتەريالداردان كومپوزيسيا جاساي ءبىلۋ.
دامىتۋشىلىق: ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. سوزدىك قورلارىن مولايتۋ.
تاربيەلىك: تابيعاتتى ايالاپ، كۇتۋگە تاربيەلەۋ.
قوستىلدىلىك كومپونەنت: تابيعات - پريرودا، كۇن - دەن، ءتۇن - نوچ
جۇمىس كەزەڭدەرى تاربيەشىنىڭ ءىس - ارەكەتتەرى بالالاردىڭ ءىس - ارەكەتتەرى
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشىلىق.
قۋانىش شەڭبەرىن ۇيىمداستىرۋ.
- ارمىسىز، التىن كۇن!
ارمىسىز، مەيىرىمدى جەر - انا!
كۇلىپ شىقتى كۇن بۇگىن!
قۋانايىق، شاتتانايىق ءبارىمىز. بالالار جاقسى كوڭىل كۇيمەن سالەمدەسەدى.
ۇيىمداستىرۋ - ىزدەستىرۋ.
ساياباققا، الاڭقايعا تابيعي ماتەريالدار جيناۋ ماقساتىمەن سەرۋەن ۇيىمداستىرۋ.
ب. جاقىپتىڭ "كۇزدە" ولەڭىنىڭ مازمۇنىن اشۋ:
- جەمىستەر؛
- كوكونىستەر؛
- جيدەكتەردىڭ پايداسىن، ولاردى جيناۋ تۋرالى اڭگىمەلەۋ؛
بالالارعا "تابيعات سىيى" دەگەن ۇعىمنىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىرۋ، تابيعاتتىڭ شەكسىز بايلىعى بولىپ سانالاتىن كۇز مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىگىن، الۋان ءتۇستى جاپىراقتار، تابيعي ماتەريالدار تۋرالى ءتۇسىندىرۋ. بالالار تابيعي ماتەريالداردى جيناپ، كۇزگى جاپىراقتاردىڭ تۇستەرىنە، پىشىنىنە، اۋانىڭ تەمپەراتۋراسىنا، كۇن مەن ءتۇننىڭ ۇزاقتىعىنا نازار اۋدارادى.
سەرگىتۋ ءساتىن وتكىزۋ:
ورنىمىزدان تۇرايىق،
قۇستاي قانات قاعايىق.
ءبىر وتىرىپ، ءبىر تۇرىپ،
ءسال تىنىعىپ الايىق.
جەمىس - جەمىس بەرەتىن اعاشتار مەن ساباقتى وسىمدىكتەر باسىنا شىعاتىن شىرىندى ماۋە.
جيدەك - تاڭقۋراي، بۇلدىرگەن، قۇلپىناي وسىمدىكتەرى جەمىستىڭ جالپى اتاۋى.
سەرۋەندە تابيعاتتى تاماشالايدى.
ولەڭ جولدارىن تىڭدايدى، تۇسىنەدى.
سەرۋەندە بالالار تابيعي ماتەريالداردى جيناپ، ولاردان وزدەرىنىڭ قيالدارىنان "كۇزگى ورمان" كومپوزيسياسىن قۇراستىرادى.
ولەڭ مازمۇنىنا قاراي قيمىلدار جاسايدى.
رەفلەكسيۆتى – تۇزەتۋشىلىك.
تاقىرىپتى بەكىتۋ ءۇشىن "Cەن جاسىر، ءبىز تابامىز" دەگەن ديداكتيكالىق ويىن ۇيىمداستىرىلادى. شارتى: بالالار كوزدەرىن جۇمىپ وتىرادى. پەداگوگتىڭ بەلگىسىمەن ءبىر بالا جەمىس، كوكونىستەردىڭ مۋلياجدارى سالىنعان تاباقتان بىرەۋىن الىپ، ارتىنا تىعىپ تۇرادى. بالا ءوزى جاسىرعان جەمىس نە كوكونىستىڭ اتىن ايتپاي سيپاتتايدى. بالالار جاسىرعان جەمىس نە كوكونىستىڭ اتىن ايتۋلارى ءتيىس. ديداكتيكالىق ويىنعا بالالار بەلسەنە قاتىسادى.
كۇتىلەتىن ناتيجە: تابيعاتتاعى كۇزگى وزگەرىستەردى باقىلاپ، ول تۋرالى ءوز ويلارىن جەتكىزە ءبىلۋى.
نەنى بىلەدى: كۇز مەزگىلىنىڭ ەرەكشە سىيىن ءتۇسىنىپ، باعالاي ءبىلۋى.
قانداي تۇسىنىكتەردى يگەردى: اۋانىڭ تەمپەراتۋراسىنىڭ وزگەرۋىن ءتۇسىنۋ.
مەڭگەرگەن داعدىلارى مەن ىسكەرلىكتەرى: تابيعي ماتەريالداردان كومپوزيسيا جاساي ءبىلۋ.
You Might Also Like
-
«بالانى وقىتۋدىڭ ماقساتى - ونى ءارى قاراي ءمۇعالىمنىڭ كومەگىنسىز - اق دامۋعا قابىلەتتى ەتۋ»
-
«بالاعا ءوز بەتىمەن زەتتتەۋگە مۇمكىندىكتۋعىزعان سايىن ول ودان ءارى جاقسى وقي تۇسەدى»
