كۇزگى ءبىر كەشتە
كۇن جاۋاتىن سياقتى بولىپ تۇر. اسپان سۇستانىپ العان. بىلتىر سىنعان قولىم قاقساي باستادى. جاعىمسىز كۇي. جاعىمسىزدىعى سونشاما قۇسقىڭ كەلەدى. تازا اۋا جۇتقىم كەلگەن. ۇستىمە جەمپىرىمدى جامىلىپ اۋلاعا شىقتىم. كىشكەنتاي الديلەرىن بەسىككە سالىپ، ءنازيرا مەن ءمارياش وتىر ەكەن. قاستارىنا جاقىندادىم.
— تەمەكى تارتسام رەنجىمەيسىڭدەر مە؟
—تارتا بەر، — دەدى ءمارياش، — ءبارىبىر ماشينانىڭ ءتۇتىنىن جۇتىپ جاتىرمىز عوي!
مەن قالتامنان تەمەكى الىپ تۇتاتىپ، ءتۇتىنىن ءارى قاراي ۇرلەدىم. ءبىزدىڭ اۋلادا بالا كوپ. ۋ-شۋ. ازان-قازان. ەگەر ۇزاق وتىرىپ، سىرتتارىنان باقساڭ، ەزۋ تارتقىزار، ءتىپتى ىشەك-سىلەڭدى قاتىرار جايتتارعا كۋا بولاسىڭ. ال كەيدە كوزىڭمەن كورىپ، ساناڭا جەتكەن نارسەلەردەن توبە شاشىڭ تىك تۇرادى.
— بۇگىن جاننا كەلدى مە؟
— جوق، كورىنبەدى، — دەدى ءمارياش، — كەيىنگى كەزدەرى سول قىزدان كادىمگىدەي قورقاتىن بولدىم. كەلە جاتسا، دىرىلدەپ، قول-اياعىم سۋيي باستايدى.
— قويشى، بەس جاسار بالا ەمەس پە.
— جارايدى، ءبىز ۇيگە كىرەيىك، — دەپ ءنازيرا ورنىنا تۇردى.
— ءيا، جاقسى، — دەدىم وعان جاۋىرىنىنان تەسىلىپ. ول مەنەن كۇيەۋىن قىزعاناتىن. الپامىساداي جىگىتتىڭ سۇلتانى بۇل سەكىلدى كوتەرەمنىڭ تۇزاعىنا قالاي ىلىككەن؟ قۇپيا.
— ءتيتىمتايى ءتيتىمداي عوي. كەشە اسقات ەكەۋى بۇتالاردىڭ اراسىنا كىرىپ كەتكەن. ءتىپتى جوق بولىپ كەتكەننەن كەيىن اكىرىن ارتتارىنان بارسام، قۇشاقتاسىپ جاتىر. نە ىستەرىمدى بىلمەي قالدىم.
— جاتقانى قالاي؟
— كادىمگىدەي جەردە جاتىر. قۇشاقتاسىپ. ءبىزدىڭ بالا — ءسابي عوي. جاننا تۋرا جەرگە باسىپ الىپتى. يىسكەپ قويادى.
— سودان كەيىن نە ىستەدىڭ؟
— استارىڭنان سۋىق وتەدى دەپ تۇرعىزىپ الدىم.
ءمارياشتىڭ ءجۇزى بوپ-بوز. مەنىڭ دە ەسىم شىعىپ كەتتى.
— ەندى نە ىستەمەكسىڭ؟
— جاننانىڭ اتا-اجەسىمەن سويلەسۋ كەرەك بولدى.
— اكە-شەشەسى جوق پا ول قىزدىڭ؟
— شەشەسى بار. ءبىراق ءوزىن اتا-اجەسى باعىپ وتىر عوي.
— قىزىق، — دەدىم مەن، — قىزىق. ارى-بەرى ءجۇرىپ قايتپايمىز با؟
— جوق، اسقاتتى قاراپ وتىرمىن.
ول اۋدەم جەردەگى قۇمنىڭ ورتاسىنا جايعاسىپ، ءۇي تۇرعىزىپ وتىرعان ۇلىن مەڭزەدى. توپ-تومپاق، ەرىندەرىن ءشۇيىرىپ، وز-وزىمەن سويلەسىپ قويادى. الاڭسىز. ورنىمنان تۇردىم. جاڭبىر جاۋاتىن سياقتى. ءۇيدىڭ الدىنداعى ساياباقتى اينالىپ كوشەگە شىقتىم. اتتاپ باسقان سايىن جازعى كافە. تولعان ادام. مەن ءبىر بولمەلى ۇيدە جالعىز تۇرامىن. ۇلكەن قالادا، ميلليوننان استام حالىق تۇراتىن قالادا جالعىز بولعان قانداي ۇرەيلى، ادامعا ادام پانا بولا المايتىن بولىپ تۇر عوي سوندا.
اۋلاعا قايتا ورالعانىمدا ەشكىم كالماپتى. جاڭبىر سەبەلەي باستاعان. تەزىرەك ۇيگە جەتۋگە اسىقتىم. مىسىقتىڭ جۇرەك اينىتار ءناجىسى قولقا قاباتىن پودەزگە كىرگەنىمدە، كولەڭكە بوپ كارايعان سۇلبانى بايقاپ، سەلك ەتە ءتۇستىم.
— جاننا، سەن بە؟
ءوزىم دە بىلمەيمىن قالاي ايتقانىمدى. «قايداعى جاننا، ميسىز» دەپ ويلاپ تا ۇلگەرمەدىم:
— مەن، — دەگەن جىڭىشكە نازىك داۋىس شىقتى. قاسىنان ءوتىپ بارا جاتىپ:
— جايشا تۇرسىڭ با؟ اجەڭ ىزدەپ جاتقان شىعار، — دەدىم تۇك بولماعانداي. ءوزىم الدەنەدەن جانۇشىرا ۇرەيلەنىپ بارامىن.
ونى بىر-ەكى رەت سىرتىنان كورگەنىم بولماسا، تىلدەسكەن ەمەسپىز. بەس جاسار بالامەن نە جايىندا سويلەسەسىڭ؟ بەس جاسار بالاعا قالايشا ءمان بەرەسىڭ؟ ءمارياشتىڭ جاڭاعى اڭگىمەسى بولماسا…
— ىزدەمەيدى. ولار قوناققا كەتكەن.
— ەندى ۇيىڭە بارا بەرمەيسىڭ بە؟
— كىلتىمدى جوعالتىپ الدىم. سىزدىكىنە وتىرا تۇرسام بولا ما؟
— مەيلىڭ. ءجۇر.
تاعى دا قالاي اۋىزىمنان شىعىپ كەتكەنىن بىلمەيمىن. ەرىك-جىگەرسىز، جىپكە تارتىلعان قۋىرشاق سەكىلدىمىن.
ول ەلەس سياقتى جەڭىل، دىبىسسىز ارتىمنان ەردى.
— سۋ بولعان جوقسىڭ با؟ دالادا جاڭبىر جاۋىپ جاتىر عوي.
— جوق.
— ال مەن مالماندايمىن. ءقازىر شاي ىشەمىز.
شاي قويىپ، سۇلگىمەن شاشىمدى سۇرتە باستادىم. بۇرىشتاعى كرەسلوعا جايعاسقان جاننا ءۇنسىز.
الدىنا بارىپ تىزەرلەپ وتىردىم دا، قولدارىن قولىما الدىم. جاۋدىرەپ سۇراۋلى كەيىپپەن قادالا قالعان جانارىن تەز تايدىرىپ اكەتتى. ءبىر ءورىم قىلىپ جيناپ قويعان شاشىنان سيپاپ، بۇرىمىنان ۇستادىم. جۋان بۇرىم. ال ءوزى تىم ارىق. ارىقتىعى سونشا جانىنىڭ قالاي ءۇزىلىپ كەتپەي تۇرعانىنا تاڭ قالاسىڭ. دەنەسىنىڭ جانىندا بۇرىمى شىمىر، مىعىم كورىنەدى.
— شىنىڭدى ايتشى، نە ىستەپ ءجۇرسىڭ؟
باسى ءتىپتى تومەن ءتۇسىپ كەتتى. قۇپ-قۋ جۇزىنە قان جۇگىرگەن. ازدان كەيىن جىلاي باستايتىنىن ءتۇسىندىم. مەيلى، جىلاسىن.
— مەن اسقاتتى سۇيەمىن، —دەدى ول كەنەت. سودان كەيىن كوزىنەن جاس اعا باستادى.
— بالاپان-اۋ، ول بەس جاسار ءالدي ەمەس پە. ال سەنىڭ جاسىڭ نەشەدە؟
— التىدا.
داۋىسى ارەڭ شىقتى.
— كىشكەنتايسىڭدار عوي.
— مەن ونى وزىممەن الىپ كەتكىم كەلەدى…
— قايدا؟ ونىڭ ماماسى، پاپاسى بار ەمەس پە. سەن الىپ كەتسەڭ، ول جىلايدى عوي…
— ءيا، ءبىراق…
شايدىڭ قايناعانىن ەستىپ ورنىمنان تۇردىم.
— ءجۇر، شاي ىشەمىز. ءقازىر مەن كيىمىمدى اۋىستىرىپ الايىن.
شكافتان قۇرعاق كيىمدەرىمدى الىپ، تەز كيىنە باستادىم. ءاربىر قيمىلىمدى باعىپ وتىرعان ونىڭ كوزقاراسىن سەزسەم دە، ءمان بەرمەگەنسىدىم.
— سەنى اتا-اجەڭ ىزدەيدى عوي.
— ىزدەمەيدى. ولار قوناقتا.
ەكەۋىمىز اس ۇيدە شام جاقپاي وتىرعانبىز. بەتى عانا اعاراڭدايدى. شاراپ ىشەسىڭ بە دەگىم كەلىپ، ءوز-وزىمدى ارەڭ تەجەدىم.
— كونفەت نەگە جەمەيسىڭ؟
— ماعان بولمايدى.
— وندا نان مەن ماي جە.
ول باسىن شايقادى.
— مەن اسحاتقا حات جازدىم.
— ءيا، بىلەمىن. ماماسى ايتقان…
— ءسىز ونىڭ ماماسىمەن دوسسىز با؟
— دوس ەمەسپىن، ءبىراق سويلەسىپ تۇرامىز.
— ول كىسى مەن تۋرالى نە ايتادى؟
— بىلمەيمىن. ەكەۋى ءالى كىشكەنتاي عوي، وسكەننەن كەيىن جۇرگەندەرى جاقسى بولار ەدى دەيدى.
ول كۇرسىندى.
— ۇيلەرىڭدە تەلەفون بار ما؟ ساعات ون بولىپ قالدى. اتا-اجەڭ ىزدەيدى.
— ءيا، — دەدى ول. — مەن قايتايىن.
— ءجۇر، سەنى شىعارىپ سالايىن.
ول باسىن شايقادى.
— ءوزىم…
مەن بوي بەرگەن جوقپىن. ەكەۋىمىز سىرتقا شىقتىق. ونىڭ ءۇيى كوشەنىڭ ارعى بەتىندە ەكەن. اپ-ارىق، سۇيرىكتەي ساۋساقتارى مەنىڭ قولىمدى ءسال قىسىڭقىراپ ۇستايدى. ءتيتىمتاي تىرشىلىك يەسى. قولىن قىستىم. ءبىراق ول جاۋاپ بەرگەن جوق. سۇلىق كەلە جاتىر.
— قاي پودەزد؟
ول ورتاڭعىسىن نۇسقادى.
— ءوزىم بارامىن.
— ءجۇر، كىرگىزىپ جىبەرەيىن.
— كەرەك ەمەس، تاتە.
داۋىسىنىڭ جالىنىشتى شىققانى سونشا قولىن شالت بوساتىپ جىبەردىم. ول قاراڭعى ۇيگە سىپ بەرىپ كىرىپ كەتكەن. ونى قايتىپ كەزدەستىرگەن ەمەسپىن.
بۇل ۇيدە ەشقانداي جاننا ەسىمدى قىزدىڭ تۇرمايتىنىن كەيىن ءبىلدىم. جاننا ەسىمدى كىشكەنتاي قىزدىڭ ومىردە مۇلدە جوق ەكەنىن ءبىلدىم سودان كەيىن.
ۇلكەن قالانىڭ قاي جەرىن مەكەن ەتۋدە ول ءقازىر؟ ءالى اسقاتتى جاقسى كورە مە؟ نەگە كەلدى، قايدا كەتتى؟ جالعىزدىقتى سەرىك ەتكەن كىپ-كىشكەنتاي ەلەس قىز.
You Might Also Like
-
ول ادەمى بولاتىن. ول ايناعا قاراپ تۇرىپ، ءوزىنىڭ بۇل ومىرگە كەلۋ سەبەبى تۋرالى ويلايتىن. ەگەر جاراتۋشى بۇعان وسىنشاما سۇلۋلىق بەرگەن بولسا، ونىڭ ءجون-جوسىقسىز، ماقساتسىز بولۋى مۇمكىن بە؟ مۇمكىن ەمەس ...
