م. شاحانوۆتىڭ «نارىنقۇم زاۋالى» پوەماسى
اتىراۋ قالاسى، ەركىنقالا ورتا مەكتەبىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
مۋتيگۋللينا گۇلسارا مەرگەن قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: م. شاحانوۆتىڭ «نارىنقۇم زاۋالى» پوەماسى
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) بىلىمدىك: م. شاحانوۆتىڭ ءومىرى مەن ەڭبەكتەرىنە سيپاتتاما بەرە وتىرىپ، پوەمانىڭ نەگىزگى ءمانىن ۇعىندىرۋ، باتىر بابامىز ماحامبەتتىڭ بەينەسىن اشۋ؛
ءا) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا تۇڭعيىق تاريحىمىزدى تانىتا وتىرىپ، دۇنيەتانىمدارىن كەڭەيتۋ، زەرتتەۋشىلىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
ب) تاربيەلىك: وقۋشىلاردى وتانسۇيگىشتىككە، باتىرلار ەسىمىن قاستەرلەۋگە، اقىن شىعارماشىلىعىنا قۇرمەتپەن قاراۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: تانىمدىق ساباق.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، گەوگرافيا، مۋزىكا، ماتەماتيكا.
ساباقتىڭ ادىستەرى: سۇراق - جاۋاپ، توپتىق جۇمىس، ستو ستراتەگيالارى، شىعارماشىلىققا باۋلۋ، ساتىلاي - كەشەندى تالداۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: اقىندار سۋرەتى، كىتاپتار كورمەسى، سلايدتار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ.
ساباققا قاتىسىن تەكسەرۋ.
جاڭا ساباققا ازىرلەۋ.
ءىى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
ساباقتىڭ دايەكسوزى: ماحامبەت ەسىمى – ومىردەگى قاسىرەتتىڭ ءسينونيمى، ومىردەگى قاسيەتتىڭ سيمۆولى. (ز. قابدولوۆ).
(سلايدتان م. شاحانوۆتىڭ سۋرەتىن كورسەتۋ).
• مىنا سۋرەتتە كىم بەينەلەنگەن؟
• ول قاي جەردە، قاشان دۇنيەگە كەلدى؟
• اقىننىڭ قانداي ولەڭدەرى بار؟
• ءبىز ونىڭ قانداي شىعارماسىن وتتىك؟
• بۇل پوەمانىڭ نەگىزگى تاقىرىبى قانداي؟
• پوەمادا قانداي وقيعا باياندالادى؟
• اكەسى نەلىكتەن ءوز بالاسىن ولىمگە قيدى، بۇل دۇرىس شەشىم بە؟
• نارىن قۇمىن كارتادان كىم كورسەتەدى؟
• «زاۋال» ءسوزىنىڭ ماعىناسى قانداي؟
وقۋشىلار جاۋاپ بەرگەن سوڭ، پوەما ءماتىنى بويىنشا جۇمىس:
ءى ءبولىم: «ماحامبەتتىڭ سوڭعى ءسوزى»
(ءبىر - ەكى وقۋشى مازمۇنىن بايانداپ، جاتقا ءۇزىندى وقيدى).
پوەمانىڭ وسى بولىگىن سلايدتا بەرىلگەن تاريحي مالىمەتتەرمەن تولىقتىرامىن:
1846 جىلى بايماعامبەت سۇلتاننىڭ تىڭشىلارى ى. تولەيەۆ، م. نۇرالين، ج. بوزداقوۆ،
جانە ج. وتەۋلين – ءبارى بىرىگىپ، قاراويعا بارىپ، باتىردىڭ باسىن الادى.
ءىى ءبولىم: «اكە ۇكىمى»
(ءۇش وقۋشى شىعىپ، كەيىپكەرلەردىڭ ءرولىن سومداپ، شاعىن كورىنىس كورسەتەدى.)
قاتىسۋشىلار: جىگىت پەن اكەسى، اۆتور.
كورىنىستى مۇحاممەد پايعامباردىڭ «اكەنىڭ ريزالىعى – اللانىڭ ريزالىعى. اكەنىڭ رەنىشى – اللانىڭ رەنىشى» دەگەن سوزىمەن قورىتامىن.
ءىىى. ماعىنانى تانۋ:
بەينەتاسپادان ماحامبەتتىڭ «جۇمىر – قىلىش» كۇيىن تىڭداتىپ، بۇل كۇيدىڭ كىمنىڭ تۋىندىسى ەكەنىن سۇرايمىن. سودان كەيىن وسى كۇيدىڭ اقىننىڭ قۋعىنعا ۇشىراپ، ەل كوزىنەن جىراق جۇرگەن كەزىندە تۋعانىن، بىردە اقىن كەلىپ وتىرعان اۋىلعا بايماعامبەت سۇلتاننىڭ تىڭشىلارى كەلىپ قالىپ، سونداي تىعىز - تاياڭ قيىن شاقتا اعايىندى جۇمىر، قىلىش دەگەن جىگىتتەر ماحامبەتتى ۇيىنە جاسىرىپ، امان الىپ قالعانىن، جىگىتتەردىڭ وسى قامقورلىعىنا ريزا بولعان اقىننىڭ ولارعا ارناپ، وسى كۇيىن شىعارعانىن اڭگىمەلەپ بەرەمىن.
توپتىق جۇمىس:
ءى توپقا تاپسىرما: «توپتاستىرۋ» - «ماحامبەت كىم؟» (ورىنداپ بولعان سوڭ، 1 وقۋشى شىعىپ، جۇمىسىن قورعايدى )
ماحامبەت
↓
1803 - 1846 جج.
باتىس قازاقستان وبلىسى، وردا اۋدانى
ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىسىن ۇيىمداستىرعان باتىر
داۋىلپاز اقىن، ارۋاقتى، كورەگەن، كۇيشى
ءىى توپ. «ۇقساستىق پەن دارالىق» - جىگىت پەن اكەسىن سالىستىرۋ.
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
مۋتيگۋللينا گۇلسارا مەرگەن قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: م. شاحانوۆتىڭ «نارىنقۇم زاۋالى» پوەماسى
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) بىلىمدىك: م. شاحانوۆتىڭ ءومىرى مەن ەڭبەكتەرىنە سيپاتتاما بەرە وتىرىپ، پوەمانىڭ نەگىزگى ءمانىن ۇعىندىرۋ، باتىر بابامىز ماحامبەتتىڭ بەينەسىن اشۋ؛
ءا) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا تۇڭعيىق تاريحىمىزدى تانىتا وتىرىپ، دۇنيەتانىمدارىن كەڭەيتۋ، زەرتتەۋشىلىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
ب) تاربيەلىك: وقۋشىلاردى وتانسۇيگىشتىككە، باتىرلار ەسىمىن قاستەرلەۋگە، اقىن شىعارماشىلىعىنا قۇرمەتپەن قاراۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: تانىمدىق ساباق.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، گەوگرافيا، مۋزىكا، ماتەماتيكا.
ساباقتىڭ ادىستەرى: سۇراق - جاۋاپ، توپتىق جۇمىس، ستو ستراتەگيالارى، شىعارماشىلىققا باۋلۋ، ساتىلاي - كەشەندى تالداۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: اقىندار سۋرەتى، كىتاپتار كورمەسى، سلايدتار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ.
ساباققا قاتىسىن تەكسەرۋ.
جاڭا ساباققا ازىرلەۋ.
ءىى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
ساباقتىڭ دايەكسوزى: ماحامبەت ەسىمى – ومىردەگى قاسىرەتتىڭ ءسينونيمى، ومىردەگى قاسيەتتىڭ سيمۆولى. (ز. قابدولوۆ).
(سلايدتان م. شاحانوۆتىڭ سۋرەتىن كورسەتۋ).
• مىنا سۋرەتتە كىم بەينەلەنگەن؟
• ول قاي جەردە، قاشان دۇنيەگە كەلدى؟
• اقىننىڭ قانداي ولەڭدەرى بار؟
• ءبىز ونىڭ قانداي شىعارماسىن وتتىك؟
• بۇل پوەمانىڭ نەگىزگى تاقىرىبى قانداي؟
• پوەمادا قانداي وقيعا باياندالادى؟
• اكەسى نەلىكتەن ءوز بالاسىن ولىمگە قيدى، بۇل دۇرىس شەشىم بە؟
• نارىن قۇمىن كارتادان كىم كورسەتەدى؟
• «زاۋال» ءسوزىنىڭ ماعىناسى قانداي؟
وقۋشىلار جاۋاپ بەرگەن سوڭ، پوەما ءماتىنى بويىنشا جۇمىس:
ءى ءبولىم: «ماحامبەتتىڭ سوڭعى ءسوزى»
(ءبىر - ەكى وقۋشى مازمۇنىن بايانداپ، جاتقا ءۇزىندى وقيدى).
پوەمانىڭ وسى بولىگىن سلايدتا بەرىلگەن تاريحي مالىمەتتەرمەن تولىقتىرامىن:
1846 جىلى بايماعامبەت سۇلتاننىڭ تىڭشىلارى ى. تولەيەۆ، م. نۇرالين، ج. بوزداقوۆ،
جانە ج. وتەۋلين – ءبارى بىرىگىپ، قاراويعا بارىپ، باتىردىڭ باسىن الادى.
ءىى ءبولىم: «اكە ۇكىمى»
(ءۇش وقۋشى شىعىپ، كەيىپكەرلەردىڭ ءرولىن سومداپ، شاعىن كورىنىس كورسەتەدى.)
قاتىسۋشىلار: جىگىت پەن اكەسى، اۆتور.
كورىنىستى مۇحاممەد پايعامباردىڭ «اكەنىڭ ريزالىعى – اللانىڭ ريزالىعى. اكەنىڭ رەنىشى – اللانىڭ رەنىشى» دەگەن سوزىمەن قورىتامىن.
ءىىى. ماعىنانى تانۋ:
بەينەتاسپادان ماحامبەتتىڭ «جۇمىر – قىلىش» كۇيىن تىڭداتىپ، بۇل كۇيدىڭ كىمنىڭ تۋىندىسى ەكەنىن سۇرايمىن. سودان كەيىن وسى كۇيدىڭ اقىننىڭ قۋعىنعا ۇشىراپ، ەل كوزىنەن جىراق جۇرگەن كەزىندە تۋعانىن، بىردە اقىن كەلىپ وتىرعان اۋىلعا بايماعامبەت سۇلتاننىڭ تىڭشىلارى كەلىپ قالىپ، سونداي تىعىز - تاياڭ قيىن شاقتا اعايىندى جۇمىر، قىلىش دەگەن جىگىتتەر ماحامبەتتى ۇيىنە جاسىرىپ، امان الىپ قالعانىن، جىگىتتەردىڭ وسى قامقورلىعىنا ريزا بولعان اقىننىڭ ولارعا ارناپ، وسى كۇيىن شىعارعانىن اڭگىمەلەپ بەرەمىن.
توپتىق جۇمىس:
ءى توپقا تاپسىرما: «توپتاستىرۋ» - «ماحامبەت كىم؟» (ورىنداپ بولعان سوڭ، 1 وقۋشى شىعىپ، جۇمىسىن قورعايدى )
ماحامبەت
↓
1803 - 1846 جج.
باتىس قازاقستان وبلىسى، وردا اۋدانى
ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىسىن ۇيىمداستىرعان باتىر
داۋىلپاز اقىن، ارۋاقتى، كورەگەن، كۇيشى
ءىى توپ. «ۇقساستىق پەن دارالىق» - جىگىت پەن اكەسىن سالىستىرۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
