InfoHub Logo

كىتاپ-ادامزاتتىڭ سان عاسىرلىق اقىل-ويىنىڭ جەمىسى، تاريحى مەن قۇندىلىعىنىڭ التىن ساندىعى. "كىتاپ دەگەنىمىز - الدىڭعى ۇرپاقتىڭ ارتقى ۇرپاققا قالدىرعان رۋحاني وسيەتى. كىتاپ وقۋدان تىيىلساق، وي ويلاۋدان دا تىيىلار ەدىك"، - دەگەن عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ بۇل ءسوزى بۇگىنگى كۇنى ۇلكەن وزەكتىلىككە يە. قازىرگى تاڭدا بايقاپ قارار بولساق، اعا بۋىن وكىلدەرىنەن جاستاردىڭ كىتاپقا دەگەن قىزىعۋشىلىعىنىڭ جوقتىعى، ولاردىڭ كىتاپتى وقىمايتىندىعى تۋرالى ءجيى ەستىپ جاتامىز. ونىڭ باستى سەبەبى نەدە؟

«قازىرگى جاستار كىتاپ وقىمايدى» دەگەن ويدى باستى نازاردا ۇستاعان ورتا جاستاعى ۇرپاقتاردىڭ سوزىنشە، ول كىسىلەردىڭ زامانىندا قول بوساي قالسا كىتاپتى جانىنان تاستاماي، بوس ۋاقىتىن كىتاپ وقۋمەن وتكىزۋگە ارناعانىنا كوز جەتكىزە الامىز. ءور تۇلعالى ءسوز پاتشالارىنىڭ قالدىرعان مۇرالارىمەن سۋسىنداپ وسكەن بۇل جاندار جاس ۇرپاقتىڭ بولاشاعىنا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىرىپ، جاستاردىڭ كىتاپ وقىمايتىندىعىن ۇلكەن ماسەلە رەتىندە قاراستىرعان جانە ءالى دە قاراستىرىپ كەلەدى. بۇل تاقىرىپتىڭ ۇلكەن ماسەلەگە ۇلاسۋىنا مەنىڭ ويىمشا باستى سەبەپ، زاماننىڭ جاڭاشا وزگەرىستەرى، جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ جاڭا الەمدى بيلەۋى. دالىرەك ايتقاندا، بۇگىنگى جاستار عالامتوردىڭ شىرماۋىنا شىرمالىپ، ءتۇرلى الەۋمەتتىك جەلىلەردە جاڭالىق اقتارىپ، بۇگىندە تانىمالدىققا يە بولعانداردىڭ ءومىرىن تالقىلاپ، ودان قالسا كوزبە-كوز تىلدەسۋدىڭ ورنىنا سمارتفوندارىنا تەلمىرىپ وتىرادى. ارينە، بۇل ءاربىرىمىزدىڭ كوڭىلىمىزگە كىربىڭ ۇيالاتارى انىق.

حالىقارالىق ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزىپ، باسەكەگە قابىلەتتى ءارى قازىرگى قوعامدا ءوزارا بايلانىس ورناتا بىلەتىن تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋ ءۇشىن كىتاپ وقۋعا دەگەن قۇشتارلىقتىڭ اسەرى مول. شىنىندا دا،رۋحاني دامىپ، ومىردە بيىك بەلەستەردى باعىندىرۋ ءۇشىن ەڭ اۋەلى كىتاپ وقىپ رۋحاني قورىمىزدى بايىتۋىمىز كەرەك.

بۇل جاعدايدى دالەلدەمە تۇرىندە قارار بولساق، كىتاپ وقۋ ساۋاتتىلىعى دەڭگەيىن انىقتاۋ ماقساتىندا الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرى OECD جانە IEA سىندى حالىقارالىق سالىستىرمالى زەرتتەۋلەر قولدانىلادى. PISA زەرتتەۋلەرىنىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا، قازاقستان وقۋشىلارى وقۋ ساۋاتتىلىعى بويىنشا ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جانە دامۋ ۇيىمىنا مۇشە ەلدەرىندەگى ءوز قاتارلاستارىنان ەداۋىر ارتتا قالىپ وتىر. بۇل جاعدايدىڭ دا تۋىنداۋىنا باستى سەبەپ بولىپ وتىرعان دا وسى كىتاپتى قولىمىزعا الماۋىمىز. ەندىگى بىزدەگى باستى ماقسات وسىنداي جاعدايدىڭ ورنىن تۇزەپ، جاس ۇرپاقتىڭ كىتاپقا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ .

قورىتىندىلاي كەلە، ءابىش كەكىلبايەۆ اتامىز ايتقانداي، «ادامدى ادام ەتكەن – كىتاپ، ادامزات ەتكەن – كىتاپحانا». راسىمەن دە، ادام بولىپ قالىپتاسۋىمىزدىڭ ءوزى ومىردە وقىعاندارىمىزبەن بايلانىستى. سەبەبى، كىتاپ - رۋحاني ازىق، سوزبەن ايتىپ جەتكىزە المايتىن قۇندى دۇنيە. قازاقتىڭ شۇرايلى ءتىلى – قا­زاقتىڭ كوركەم ادەبي كىتاپتارىندا.ەلىمىزدىڭ ابىرويىن اسقاقتاتىپ، سانالى ۇرپاق بولىپ قالىپتاسامىز دەسەك ەڭ الدىمەن جاس ۇرپاقتى كىتاپ وقۋعا باۋلۋىمىز قاجەت. مادەنيەتتىڭ مايەگى - كىتاپ.

سايابەكوۆا بالاۋسا ءال-فارابي ات.قازۇۋ، جۋرناليستيكا فاكۋلتەتى، كينو&مەديا ماماندىعىنىڭ 1 كۋرس ستۋدەنتى.        
جەتەكشىسى: اعا وقىتۋشى، كۋراتور - ن. ب. رۋشانوۆا

---