
- 05 ناۋ. 2024 02:12
- 365
ماڭعىستاۋ - مەنىڭ مەكەنىم
ماڭعىستاۋ وبلىسى، ءتۇپقاراعان اۋدانى،
فورت - شيەۆچەنكو قالاسى، مكقك «ايگولەك»
بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى راۋشان سيسەنبايەۆا
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «تانىم، الەۋمەتتىك ورتا، شىعارماشىلىق»
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى:«كوركەم ادەبيەت، ماتەماتيكا، مۇسىندەۋ، قورشاعان ورتا»
تاقىرىبى: «ماڭعىستاۋ - مەنىڭ مەكەنىم»
ماقساتى:ۇلتتىق مادەنيەت پەن ونەردىڭ تالىمدىك مۇمكىندىكتەرىن اشا وتىرىپ،
عاسىردان - عاسىرعا جالعاسقان اسىل مۇرالار ارقىلى رۋحاني - ادامگەرشىلىك قاسيەتى، ەرلىك رۋح،
اسەمدىگى جەتىلگەن تۇلعانى قالىپتاستىرۋ. ماڭعىستاۋ ولكەسىنىڭ كورنەكتى جەرلەرى تۋرالى تۇسىنىكتەر قالىپتاستىرۋ.
تاربيەلىك ءمانى:تۋعان جەرگە قامقورلىق جاساۋعا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق:ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، وي - ءورىسىن دامىتۋ.
ءادىس - تاسىلدەر:سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، ويىن تۇرلەرى.
سوزدىك جۇمىس:تاريحي، ەسكەرتكىش.
كورنەكىلىكتەر:ماڭعىستاۋ ولكەسىنىڭ كورنەكى جەرلەرىنىڭ سۋرەتتەرى، وسىمدىكتەرى، جانۋارلارى، ديداكتيكالىق ماتەريالدار.
بالالاردىڭ قوناقتارمەن سالەمدەسىپ شاتتىق شەڭبەرىنە جينالۋى.
شاتتىق شەڭبەرى:
الاقاندى اشايىق
كۇننىڭ نۇرىن شاشايىق
تازا اۋانى جۇتايىق
جۇرەككە جىلۋ سىيلايىق
جينالعان جىلى شۋاقتى
قوناقتارعا شاشايىق
سالەمەتسىزدەر مە، قوناقتار!
ەسىك قاعىلىپ، توپقا «ساياحاتشى» كىرەدى.
سالەمەتسىزدەر مە، بالالار!
مەن، سىزدەرمەن بىرگە ماڭعىستاۋ ولكەسىنىڭ كورنەكتى جەرلەرىنە ساياحات جاساۋعا كەلدىم. ساياحاتشىمىزعا قالامىزدى تانىستىرايىق.
ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟ /«كوكتەم» مەزگىلى/
كوكتەم مەزگىلىندە نەشە اي بار؟ /كوكتەم مەزگىلىندە ءۇش اي بار/
ءقازىر كوكتەم مەزگىلىنىڭ قاي ايى؟ /مامىر ايى/
كوكتەم مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى قانداي؟ /كۇن جىلىنادى، قۇستار جىلى جاققا ۇشىپ كەلەدى، جەر كوگەرە باستايدى./
بالالار، سىزدەر قاي ولكەدە تۇراسىز؟ /ماڭعىستاۋ ولكەسىندە/
ولاي بولسا، اۋدانىڭىز قالاي اتالادى؟ /ءتۇپقاراعان اۋدانى/
سىزدەر تۇراتىن قالا قالاي اتالادى؟ /فورت - شيەۆچەنكو قالاسى/
فورت - شيەۆچەنكو قالاسىندا قانداي ەسكەرتكىشتەر، كورنەكى جەرلەر بار؟ /يسا - دوسان ەسكەرتكىشى، مۇراجاي، ساياباق./
ماڭعىستاۋ تۋرالى كىم تاقپاق بىلەدى؟
مەيرامبەك:
ماڭعىستاۋ - كونە تاريح كۋاگەرى
بىلمەيمىز قانشا عاسىر، جىل ىلگەرى
بابالار باسىن قۇراپ قونىس قىلعان
شاماسى جىلدار وتكەن تىم ىلگەرى.
باتىر:
ماڭعىستاۋ - تالاي جاقسى وتكەن جەرى
ماڭگىلىك اتا - قونىس ەتكەن جەرى
سىرت دۇشپان كوزىن سالماي كەتكەن جەرى.
ايىم:
ماڭعىستاۋ - وشاق ورنى - جەر كيەلى
قىزىل نار قوڭىراۋلاتىپ جۇگىن ارتىپ
اجەلەر كوش باستاعان اق تۇيەلى.
ساياحاتشى بالالارمەن قوشتاسىپ، ساياحاتىن جالعاستىرادى.
بالالار، ماڭعىستاۋ ولكەسىنىڭ
كورنەكى جەرلەرى وتە كوپ ەكەن. مەن سىزدەرمەن قوشتاسا وتىرىپ، ساياحاتىمدى جالعاستىرايىن.
بالالار، ساياحاتشىمىز فورت - شيەۆچەنكو قالاسىمەن تانىسىپ، ساياحاتىن ماڭعىستاۋدىڭ كورنەكى جەرلەرىن ارالاۋمەن جالعاستىرادى. ءبىز دە، بەلگىلەنگەن ورتالىقتارىمىزعا جايعاسايىق.
«الەۋمەتتىك»ورتالىق
ماڭعىستاۋ وبلىسى قازاقستاننىڭ باتىسىندا كاسپيي تەڭىزىنىڭ شىعىس جاعالاۋىندا ورنالاسقان. ماڭعىستاۋ ولكەسىنىڭ اۋماعى - مال شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىنا كوپ سەپتىگىن تيگىزەتىن جۋسان وسىمدىگى وسەتىن ءشولدى ايماق. ماڭعىستاۋدىڭ تابيعاتى عاجاپ، تەڭىزدىڭ تازا اۋاسىمەن تىنىستايتىن بالىق اۋلاۋ مۇمكىنشىلىكتەرى قۇم جاعالاۋلى كاسپييدىڭ جارتاستى جۇزدەگەن ءايماقتىى بولسا، شولدەردىڭ كورىنىسى بولىپ تابىلاتىن قۇمدى ايماقتار. دۇنيەجۇزىلىك مۇحيت دەڭگەيىنەن - 132 مەتر تومەن ورنالاسقان قاراقيا ويپاتى. ماڭعىستاۋ – ۇلى جىبەك جولىنىڭ ءبىر بولشەگى جانە قايتالانباس سۇلۋلىق ايماعى. ەڭ اتاقتى ەسكەرتكىشتەردىڭ ءبىرى بەكەت - اتا مەشىتى – تاۋدى ويىپ جاسالعان. بەكەت - اتا مۇسىلمان ەلىندە كورىپكەل جانە اۋليە رەتىندە تانىلعان. ادامداردى ەمدەگەن وزىنە كەلگەن السىزدەر مەن جابىرلەنۋشىلەرگە ول دەنساۋلىق پەن كۇش سىيلاعان. داۋلاردا ەكى جاقتى ورتاق كەلىسىمگە اكەلەردەي دانالىق ايتقان.
فورت - شيەۆچەنكو قالاسى، مكقك «ايگولەك»
بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى راۋشان سيسەنبايەۆا
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «تانىم، الەۋمەتتىك ورتا، شىعارماشىلىق»
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى:«كوركەم ادەبيەت، ماتەماتيكا، مۇسىندەۋ، قورشاعان ورتا»
تاقىرىبى: «ماڭعىستاۋ - مەنىڭ مەكەنىم»
ماقساتى:ۇلتتىق مادەنيەت پەن ونەردىڭ تالىمدىك مۇمكىندىكتەرىن اشا وتىرىپ،
عاسىردان - عاسىرعا جالعاسقان اسىل مۇرالار ارقىلى رۋحاني - ادامگەرشىلىك قاسيەتى، ەرلىك رۋح،
اسەمدىگى جەتىلگەن تۇلعانى قالىپتاستىرۋ. ماڭعىستاۋ ولكەسىنىڭ كورنەكتى جەرلەرى تۋرالى تۇسىنىكتەر قالىپتاستىرۋ.
تاربيەلىك ءمانى:تۋعان جەرگە قامقورلىق جاساۋعا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق:ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، وي - ءورىسىن دامىتۋ.
ءادىس - تاسىلدەر:سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، ويىن تۇرلەرى.
سوزدىك جۇمىس:تاريحي، ەسكەرتكىش.
كورنەكىلىكتەر:ماڭعىستاۋ ولكەسىنىڭ كورنەكى جەرلەرىنىڭ سۋرەتتەرى، وسىمدىكتەرى، جانۋارلارى، ديداكتيكالىق ماتەريالدار.
بالالاردىڭ قوناقتارمەن سالەمدەسىپ شاتتىق شەڭبەرىنە جينالۋى.
شاتتىق شەڭبەرى:
الاقاندى اشايىق
كۇننىڭ نۇرىن شاشايىق
تازا اۋانى جۇتايىق
جۇرەككە جىلۋ سىيلايىق
جينالعان جىلى شۋاقتى
قوناقتارعا شاشايىق
سالەمەتسىزدەر مە، قوناقتار!
ەسىك قاعىلىپ، توپقا «ساياحاتشى» كىرەدى.
سالەمەتسىزدەر مە، بالالار!
مەن، سىزدەرمەن بىرگە ماڭعىستاۋ ولكەسىنىڭ كورنەكتى جەرلەرىنە ساياحات جاساۋعا كەلدىم. ساياحاتشىمىزعا قالامىزدى تانىستىرايىق.
ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟ /«كوكتەم» مەزگىلى/
كوكتەم مەزگىلىندە نەشە اي بار؟ /كوكتەم مەزگىلىندە ءۇش اي بار/
ءقازىر كوكتەم مەزگىلىنىڭ قاي ايى؟ /مامىر ايى/
كوكتەم مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى قانداي؟ /كۇن جىلىنادى، قۇستار جىلى جاققا ۇشىپ كەلەدى، جەر كوگەرە باستايدى./
بالالار، سىزدەر قاي ولكەدە تۇراسىز؟ /ماڭعىستاۋ ولكەسىندە/
ولاي بولسا، اۋدانىڭىز قالاي اتالادى؟ /ءتۇپقاراعان اۋدانى/
سىزدەر تۇراتىن قالا قالاي اتالادى؟ /فورت - شيەۆچەنكو قالاسى/
فورت - شيەۆچەنكو قالاسىندا قانداي ەسكەرتكىشتەر، كورنەكى جەرلەر بار؟ /يسا - دوسان ەسكەرتكىشى، مۇراجاي، ساياباق./
ماڭعىستاۋ تۋرالى كىم تاقپاق بىلەدى؟
مەيرامبەك:
ماڭعىستاۋ - كونە تاريح كۋاگەرى
بىلمەيمىز قانشا عاسىر، جىل ىلگەرى
بابالار باسىن قۇراپ قونىس قىلعان
شاماسى جىلدار وتكەن تىم ىلگەرى.
باتىر:
ماڭعىستاۋ - تالاي جاقسى وتكەن جەرى
ماڭگىلىك اتا - قونىس ەتكەن جەرى
سىرت دۇشپان كوزىن سالماي كەتكەن جەرى.
ايىم:
ماڭعىستاۋ - وشاق ورنى - جەر كيەلى
قىزىل نار قوڭىراۋلاتىپ جۇگىن ارتىپ
اجەلەر كوش باستاعان اق تۇيەلى.
ساياحاتشى بالالارمەن قوشتاسىپ، ساياحاتىن جالعاستىرادى.
بالالار، ماڭعىستاۋ ولكەسىنىڭ
كورنەكى جەرلەرى وتە كوپ ەكەن. مەن سىزدەرمەن قوشتاسا وتىرىپ، ساياحاتىمدى جالعاستىرايىن.
بالالار، ساياحاتشىمىز فورت - شيەۆچەنكو قالاسىمەن تانىسىپ، ساياحاتىن ماڭعىستاۋدىڭ كورنەكى جەرلەرىن ارالاۋمەن جالعاستىرادى. ءبىز دە، بەلگىلەنگەن ورتالىقتارىمىزعا جايعاسايىق.
«الەۋمەتتىك»ورتالىق
ماڭعىستاۋ وبلىسى قازاقستاننىڭ باتىسىندا كاسپيي تەڭىزىنىڭ شىعىس جاعالاۋىندا ورنالاسقان. ماڭعىستاۋ ولكەسىنىڭ اۋماعى - مال شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىنا كوپ سەپتىگىن تيگىزەتىن جۋسان وسىمدىگى وسەتىن ءشولدى ايماق. ماڭعىستاۋدىڭ تابيعاتى عاجاپ، تەڭىزدىڭ تازا اۋاسىمەن تىنىستايتىن بالىق اۋلاۋ مۇمكىنشىلىكتەرى قۇم جاعالاۋلى كاسپييدىڭ جارتاستى جۇزدەگەن ءايماقتىى بولسا، شولدەردىڭ كورىنىسى بولىپ تابىلاتىن قۇمدى ايماقتار. دۇنيەجۇزىلىك مۇحيت دەڭگەيىنەن - 132 مەتر تومەن ورنالاسقان قاراقيا ويپاتى. ماڭعىستاۋ – ۇلى جىبەك جولىنىڭ ءبىر بولشەگى جانە قايتالانباس سۇلۋلىق ايماعى. ەڭ اتاقتى ەسكەرتكىشتەردىڭ ءبىرى بەكەت - اتا مەشىتى – تاۋدى ويىپ جاسالعان. بەكەت - اتا مۇسىلمان ەلىندە كورىپكەل جانە اۋليە رەتىندە تانىلعان. ادامداردى ەمدەگەن وزىنە كەلگەن السىزدەر مەن جابىرلەنۋشىلەرگە ول دەنساۋلىق پەن كۇش سىيلاعان. داۋلاردا ەكى جاقتى ورتاق كەلىسىمگە اكەلەردەي دانالىق ايتقان.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.