InfoHub Logo

قىزىلوردا قالاسى، ي. ابدىكارىموۆ اتىنداعى
قىزىلوردا اگرارلىق تەحنيكالىق كوللەدجىنىڭ
ماتەماتيكا ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى
اسقاروۆا مايرا كارىبەك قىزى

سايىستىڭ تاقىرىبى: «ماتەماتيكالىق مارافون»
سايىستىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ماتەماتيكاعا قىزىعۋشىلىعىن، ىنتاسىن، زەيىنىن ارتتىرۋ، العان بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى جولداستىققا، العىرلىققا، بەلسەندىلىككە جانە جەكە تۇلعا ەتىپ قالىپتاستىرۋ.
بارىسى:
1. سايىسقا قاتىسۋشىلاردى تانىستىرۋ.
2. سايىستىڭ بولىمدەرىمەن تانىستىرۋ.
3. سايىستىڭ ۋاقىتىلى باستالۋىن قاداعالاۋ

1 - جۇرگىزۋشى: ارمىسىڭدار، اعايىن،
اعايىن ءتىلىن تابايىن
بارمىسىڭدار باۋىرلار
وكپە جوق، بىزدە باۋىر بار

2 - جۇرگىزۋشى: ەسەنبىسىز ۇستازدار،
شارشامايتىن قىس - جازدا
ىزەتكە يە ىنىلەر،
ىنىلەر ەتى تىرىلەر

1 - جۇرگىزۋشى: كەشكە كەلگەن سايلانىپ،
وتىرام دەپ جايلانىپ
كورەرمەندەر امان با؟
وتىرعان اناۋ ويلانىپ
ەكەۋى بىرىگىپ: بارىڭىزگە ءبىر سالەم.
سىزدەردى ءادىلقازى مۇشەلەرىمەن تانىستىرىپ وتەيىك:
1. ________
2. _________
2 - جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى ۇستازدار، قوناقتار جانە وقۋشىلار، سىزدەردى «ماتەماتيكالىق مارافون» اتتى سايىسىمىزدى تاماشالاۋعا شاقىرامىز.
1 - جۇرگىزۋشى: _______ بۇگىنگى سايىسىمىز نەگە مارافون دەپ اتالادى؟

2 - جۇرگىزۋشى: ويتكەنى، مارافونعا قاتىسۋشى ءاربىر ادام، بىرنەشە سايىسكەرلەرمەن جارىسا وتىرىپ، مارەگە ەڭ ءبىرىنشى بولىپ جەتۋدى كوزدەيدى. بۇگىنگى ءبىزدىڭ سايىسىمىزعا قاتىسۋشىلار دا «مەن جەڭىمپاز بولامىن» دەگەن ماقساتپەن ماتەماتيكالىق مارافونىمىزعا قاتىسۋعا ىنتاسىن ءبىلدىردى. ولاي بولسا، ناعىز ءبىلىمدى جاس مارەگە جەتەدى دەپ ويلايمىن!
1 - جۇرگىزۋشى: دەمەك، ءبىز بۇگىن ماتەماتيكانىڭ جۇمباقتى دا تارتىمدى الەمىمەن تانىسادى ەكەنبىز عوي؟
2 - جۇرگىزۋشى: يا، ءبىز بۇل الەمنىڭ قانشالىقتى قىزىقتى، ءارى سان ءتۇرلى ەكەندىگىنە كوز جەتكىزەمىز.
1 - جۇرگىزۋشى: ال ەندى، بۇگىنگى سايىسىمىزدىڭ ءوتىلۋ بارىسىمەن تانىستىرايىق. سايىس 6 كەزەڭنەن تۇرادى. تانىستىرۋ، بايگە، جەتى جۇمباق، ءتىل - ونەر، كوكپار، جورعا جانە جەكپە - جەك. «بايگە» كەزەڭىنەن كەيىن ەڭ از ۇپاي جيناعان 2 وقۋشى، «جەتى جۇمباق» كەزەڭىنەن كەيىن دە ەڭ از ۇپاي جيناعان 2 وقۋشى، «ءتىل – ونەر» كەزەڭىنەن كەيىن دە 2 وقۋشى، «كوكپار» كەزەڭىنەن كەيىن دە، «جورعا» كەزەڭىنەن كەيىن دە 2 وقۋشى ويىننان شىعىپ وتىرادى. سوندا «جەكپە - جەك» كەزەڭىنە 2 وقۋشى قالادى.
2 - جۇرگىزۋشى: ولاي بولسا، الدىمەنەن بۇگىنگى سايىسىمىزعا قاتىساتىن وقۋشىلاردى ورتاعا شاقىرايىق

تانىستىرۋ
1 - جۇرگىزۋشى: وقۋشىلاردى تانىستىرىپ وتەدى
2 - جۇرگىزۋشى: قاراپ تۇرماي بايگەگە ەرىڭىز
شاكىرتتەرگە ءادىل شەشىم بەرىڭىز
جۇزدەن جۇيرىك مىڭنان تۇلپار شىعارار
بايگە، بايگە، بايگەنى ءبىر كورىڭىز، - دەي وتىرىپ، ويىنىمىزدىڭ «بايگە» دەپ اتالاتىن 1 - ءبولىمىن باستايمىز. ءار جاۋاپقا 10 ۇپايدان بەرىلەدى.

بايگە
1 - جۇرگىزۋشى: 1 - سۇراق: گەومەتريا ءسوزى گرەك تىلىنەن اۋدارعاندا قانداي ۇعىمدى بىلدىرەدى؟(جەر ولشەۋ)
2 - جۇرگىزۋشى: 2 - سۇراق: الگەبرا ءسوزى قانداي سوزدەن شىققان؟(«ءال - جەبر»دەگەن اراب سوزىنەن شىققان)
1 - جۇرگىزۋشى: 3 - سۇراق: ماتەماتيك، دارىگەر، اقىن مۋزىكانت، ەكىنشى اريستوتەل اتانعان شىعىستىڭ عۇلاماسى كىم؟ (ءال - فارابي)
2 - جۇرگىزۋشى: 4 - سۇراق: پاراللەلەپيپەدتىڭ نەشە قىرى، نەشە جاعى بار؟ (12 قىرى، 6 جاعى بار)
1 - جۇرگىزۋشى: 5 - سۇراق: پ - ءدىڭ ءمانى نەشەگە تەڭ؟(3، 14 - كە تەڭ)
2 - جۇرگىزۋشى: 6 - سۇراق: «ميلليون» دەگەن ءسوزدى قازاق اراسىنا جەتكىزگەن اعارتۋشى؟ (ى. التىنسارين)
1 - جۇرگىزۋشى: 7 - سۇراق: پيفاگور تەورەماسىن ايتىڭىز؟ (تىك بۇرىشتى ءۇشبۇرىشتىڭ گيپوتەنۋزاسىنىڭ كۆادراتى ونىڭ كاتەتتەرىنىڭ كۆادراتتارىنىڭ قوسىندىسىنا تەڭ)
2 - جۇرگىزۋشى: 8 - سۇراق: پلانيمەتريا نەنى زەرتتەيدى؟ (جازىقتىقتا گەومەتريالىق فيگۋرالاردىڭ قاسيەتتەرىن زەرتەيدى)
1 - جۇرگىزۋشى: 9 - سۇراق: دالەلدەۋدى قاجەت ەتەتىن ماتەماتيكالىق سويلەم؟ (تەورەما)
2 - جۇرگىزۋشى: 10 - سۇراق: قايسىسى ارتىق sin 30˚الدە sin 60˚ (sin 60˚)
1 - جۇرگىزۋشى: 11 - سۇراق: 35 نەشەگە تەڭ؟ (243)
2 - جۇرگىزۋشى: 12 - سۇراق: 3، 5 تاياقتىڭ نەشە ۇشى بار؟ (8)
1 - جۇرگىزۋشى: 13 - سۇراق: π سانى راسيونال، الدە يرراسيونال سان؟ (يرراسيونال)
2 - جۇرگىزۋشى: 14 - سۇراق: 50 - ءدى 0، 5 - كە بولىڭدەر (100)
1 - جۇرگىزۋشى: 15 - سۇراق: 25 نەشەگە تەڭ؟ (32)
2 - جۇرگىزۋشى: 16 - سۇراق: ۋ=ح3 فۋنكسياسىنىڭ گرافيگى قالاي اتالادى؟ (گيپەربولا)
1 - جۇرگىزۋشى: 17 - سۇراق: ۋ=ح2 فۋنكسياسىنىڭ گرافيگى قالاي اتالادى؟ (پارابولا)
2 - جۇرگىزۋشى: 18 - سۇراق: │ح│=4 تەڭدەۋىنىڭ تۇبىرلەرى؟ (- 4، 4)
1 - جۇرگىزۋشى: 19 - سۇراق: ءبىر جازىقتىقتا جاتاتىن جانە قيىلىسپايتىن تۇزۋلەر؟ (پاراللەل تۇزۋلەر)
2 - جۇرگىزۋشى: 20 - سۇراق: sin2α+cos2α - نەشەگە تەڭ؟ (1 - گە تەڭ)

1 - جۇرگىزۋشى: سايىسىمىزدىڭ شارتى بويىنشا ۇپايلارى از 2 وقۋشى ويىننان شىعادى. سىزدەرگە راحمەت!
جەتى جۇمباق
2 - جۇرگىزۋشى: شىعىس ەلدەرىندە 7 سانىن اسىرەسە قۇرمەتتەگەن، جەر دۇنيەنى 7 مەن بەلگىلەنگەن.
1 - جۇرگىزۋشى: ۆاۆيلوندىقتاردىڭ سەنۋى بويىنشا جەر استىنداعى جۇماققا جەتۋ ءۇشىن نەگىزگى جەتى قاقپادان ءوتۋ كەرەك.
2 - جۇرگىزۋشى: اي تۋىپ جەتى كۇننەن كەيىن جارتىلاي تولىپ، ودان كەيىنگى جەتى كۇننەن كەيىن جارتى بولىپ، ال كەلەسى 7 كۇننەن كەيىن اسپاندا تەك قانا جۇلدىزدار قالادى. سودان 4 اپتادان، ءار اپتا 7 كۇننەن «اي» دەگەن ۇعىم پايدا بولدى.
1 - جۇرگىزۋشى: «بۇل جەرگە كەلمەيدى ەشكىم ەرمەك ءۇشىن،
ەسەپ - قيساپ، سان سيفر تەرمەك ءۇشىن،
كورسەتىپ ەسەپتەۋدىڭ جولىن قالاي،
كەلدىم ولاردى ايتىپ بەرمەك ءۇشىن» - دەپ ويىنىمىزدىڭ «جەتى جۇمباق» دەپ اتالاتىن ءبولىمىن باستايمىز.
2 - جۇرگىزۋشى:
1 - جۇمباق: بىردەي ساندى بىرنەشە رەت
كوبەيتۋدەن تۇرادى
ەگەر ونى ىقشامداساڭ
قانداي اتاۋ بولادى؟ (دارەجە)
1 - جۇرگىزۋشى:
2 - جۇمباق: نارسەلەردى ساناعاندا
كەرەك ول بىزگە اۋاداي
ايتىڭدارشى بۇل قانداي سان
جان - جاعىڭا قاراماي. (ناتۋرال سان)
2 - جۇرگىزۋشى:
3 - جۇمباق: الپىس ءتورت بولمەدە
وتىز ەكى تۇرعىن بار
اق، قارا قىپ بولگەندە
ءبىرىن - ءبىرى قۋعاندار
حانى ءۇشىن دە جانى ءۇشىن دە
بەرمەيدى ولار نامىسىن. (شاحمات)
1 - جۇرگىزۋشى:
4 - جۇمباق: كۇشىنە سەنگەن ءبىر مىقتى
جىعىپ سالدى سەگىزدى. (شەكسىزدىك)
2 - جۇرگىزۋشى:
5 - جۇمباق: ەگىز تۋعان قوس جۇيرىك،
جارىسا شاۋىپ تەرلەيدى
ءبىرىن - ءبىرى كورمەيدى
دامىلسىز قانشا شاپسا دا،
ءبىر مارەگە كەلمەيدى. (پاراللەل تۇزۋلەر)
1 - جۇرگىزۋشى:
6 - جۇمباق: اينالعان شەشۋ قۇرالىنا،
ءتورا سانى ارالاسقان قۇرامىنا.
«تەڭدەۋدىڭ تۇبىرلەرى نەشەۋ؟» - دەگەن
قانداي سان جاۋاپ بەرەدى سۇراعىما (ديسكريمينانت)