InfoHub Logo

ساباق ماقساتى:
بىلىمدىلىك: «قىزعىش قۇس» ولەڭىنىڭ ايتايىن دەگەن ويىن، ولەڭنىڭ تۋۋ سەبەبىن ءتۇسىندىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ ەلىن، جەرىن، وتانىن سۇيەتىن، پاتريوت ەتىپ تاربيەلەۋ، ەرلىك پەن ەلدىكتى، باتىرلىقتى دارىپتەۋ، ولاردىڭ بويىندا قىزىعۋشىلىق، ىزدەنۋشىلىك قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ادەبي دۇنيەتانىمدارىن كەڭەيتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، مانەرلەپ وقۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ، تالداۋ، ءتۇسىندىرۋ، توپتىق جۇمىس، توپتاستىرۋ ستراتەگياسى، جالعاستىرا وقۋ، مانەرلەپ وقۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، اقىن پورترەتى، بي - شەشەندەر سۋرەتى، سىزبا كەستەلەر
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، قازاق ءتىلى، بيولوگيا، گەوگرافيا.

ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: (وقۋشىلاردى ءتورت توپقا ءبولۋ).
1. جالعاستىرا وقۋ ءادىسى بويىنشا «سوعىس» ولەڭىن جاتقا سۇراۋ.(8 وقۋشى).
2. توپتارعا تاپسىرمالار بەرۋ:
1 - توپ.
ولەڭنەن يساتايدىڭ بەينەسىن، مىنگەن اتىن سۋرەتتەگەن جولدارىن تابۋ.
يساتاي – باسشى، مەن - قوسشى،
يساتايدىڭ سول كۇندە
اقتابان اتى استىندا،
دۋلىعاسى باسىندا،
زىعىردانى قاينايدى.
استىنا مىنگەن اقتابان
اقبوكەندەي وينايدى...
ولەڭنەن بەينەلى سوزدەردى تابۋ.
2 - توپ.
ولەڭدەگى «زىعىردانى قايناۋ، تۇنىمەنەن ءتۇيىنۋ، تاڭ اتقانشا تارانۋ، ون ەكى تۇتام جاي تارتقان، قابىرعاسىن قاقىراتقان، تەبىنگىسىن تەسە اتقان، تىزگىنىنەن كەسە اتقان» - دەگەن سوزدەردىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرۋ.

3 - توپ. ولەڭ قۇرىلىسىنا تالداۋ.
قۇدايلادى // حان ۇلى - ا - 7 بۋىن
ىزدەگەن جاۋى // ءبىز بولىپ - ب - 8 بۋىن
جاۋ قاراسى // كورىندى - ۆ - 7 بۋىن
جيىلعان اسكەر// ءبىلىندى - ۆ - 8 بۋىن
يساتاي - باسشى // مەن - قوسشى - ا - 8 بۋىن
يساتايدىڭ // سول كۇندە - د - 7 بۋىن
اقتابان اتى // استىندا - ج - 8 بۋىن
دۋلىعاسى // باسىندا - ز - 7 بۋىن
زىعىردانى // قاينايدى - ا - 7 بۋىن

4 - توپ.
ەگەر مەن باتىر بولسام...
ەگەر مەن اقىن بولسام... تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ.

ءۇي تاپسىرماسىن م. ماقاتايەۆتىڭ «سوعىس» ولەڭىن مەكەنوۆ ءاليدىڭ مانەرلەپ وقۋىمەن قورىتىندىلادىم.

ءىى. جاڭا ساباق.
ءمۇعالىم ءسوزى: - بالالار، يساتاي قازاسىنان كەيىن ماحامبەت تۇڭىلۋشىلىككە، جالعىزدىققا بوي الدىرادى. قارۋلى جاساقتىڭ كوپشىلىگى تاراپ كەتەدى. بىتىراپ كەتكەن قولدى جيناۋ قيىنعا تۇسەدى. ول ەل ىشىندە بوي تاسالاپ جۇرەدى. حالىق ادال ۇلىن حان بالاسىنا ساتپايدى..
ماحامبەت ءومىرىنىڭ سوڭعى ايلارىندا وتباسىمەن قاراوي دەگەن جەردى مەكەن ەتەدى. وسى كەزدەرى اقىننىڭ «قىزعىش قۇس» ولەڭى دۇنيەگە كەلەدى.
- بالالار، قىزعىش قۇستى كورگەندەرىڭ بار ما؟
(قىزعىش قۇستىڭ ينتەراكتيۆتى تاقتادان سۋرەتىن كورسەتىپ، مالىمەت بەرىپ ءوتتىم).
قىزعىش – بالىقشىلار توبىنا جاتاتىن، دەنە تۇرقى 30سم، سالماعى 200 گ. عانا قۇس. موينى مەن جەمساۋى قارا، جاسىلداۋ جىلتىر، باۋىرى مەن ەكى ءبۇيىرى اق، قاناتى ءبىرشاما جالپاق جانە دوعالداۋ، تۇمسىعى ءتۇزۋ ءارى قىسقا، شۇيدەسىندە قارا قاۋىرسىن ايدارى بار، ايلالى قۇس.
«قىزعىش قۇس» ولەڭىن مانەرلەپ وقىدىم.(ءسال ۇنسىزدىكتەن كەيىن).
- ولەڭدە نە جايىندا ايتىلدى؟
- اقىن نە ايتپاقشى بولدى؟
وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىنان ولەڭنىڭ تاقىرىبى مەن يدەياسى اشىلادى.
ولەڭنىڭ تاقىرىبى: يساتايدان ايىرىلىپ، جالعىز قالعان اقىننىڭ مۇڭى.

يدەياسى: ەلىم دەپ ەڭىرەگەن ەردى وسىنداي كۇيگە تۇسىرگەن – جاڭگىر حان.
ولەڭنىڭ ليريكالىق كەيىپكەرى - اقىننىڭ ءوزى.
(وقۋشىلارمەن بىرلەسە وتىرىپ، ولەڭگە تالداۋ جاساۋ).
«قىزعىش قۇس» ولەڭىندە ەلىنە، حالقىنا، وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن مىنا جولدار ارقىلى بىلدىرەدى:
اۋ، قىزعىش قۇس، قىزعىش قۇس!
كول قورىعان سەن ەدىڭ،
سەن دە ايرىلدىڭ كولىڭنەن،
ەل قورىعان مەن ەدىم،
مەن دە ايرىلدىم ەلىمنەن... – بۇل جولدارى پسيحولوگيالىق پاراللەليزم ارقىلى بارىنشا تەبىرەنىپ، تاماشا بەينەلەنگەن. قىزعىش قۇستىڭ كولسىز تىرشىلىگى بولماسا، اقىننىڭ تۋعان ەلىنسىز، توپىراعىنسىز تىرشىلىگى جوق. اقىن قىزعىش قۇسقا مۇڭىن شاعادى. «سەنىڭ قاناتىڭ قاتتى بيىك سامعايسىڭ، ءبىراق ءالسىزسىڭ (موينىڭ بوس). مەن دە ءوزىم كۇشتى بولعانمەن، ارقا سۇيەگەن تىرەگىمنەن، باسشىمنان ايرىلىپ، سەرگەلدەڭگە ءتۇستىم» - دەيدى. ماقساتىنىڭ ىسكە اسپاي، تۇڭىلگەن، داعدارىسقا ۇشىراعان شاقتاعى كوڭىل - كۇيىن قىزعىش قۇسپەن سالىستىرادى. ماحامبەت قىزعىش قۇسقا: «سەن قانشا اسپانداپ ۇشساڭ دا، كولسىز ءومىر سۇرمەيسىڭ، كولىڭدى ىزدەيسىڭ. سەن جىرتقىش قۇس لاشىننىڭ كەسىرىنەن كولىڭە جولاي الماي ءجۇرسىڭ، مەن زالىم جاڭگىردىڭ كەسىرىنەن ەلىمنەن ءبولىنىپ كەتتىم» - دەيدى. ول «جاڭگىردىڭ ەكپىنى كۇشتى بولىپ تۇر» پاتشا ۇكىمەتى مەن جاڭگىر حاننىڭ اياۋسىز جازالارىن، ازابىن كورگەن جولداستارى مەن باۋىرلارىن ەسكە تۇسىرەدى.
(لاشىننىڭ سۋرەتى ينتەراكتيۆتى تاقتادان كورسەتىلەدى، ول تۋرالى مالىمەت بەرىلەدى).
لاشىن – تەپكىنى قاتتى، تەگەۋرىندى جىرتقىش قۇس. سۇڭقارلار وتريادىنا جاتادى. دەنە تۇرقى – 40-50سم، قانات قۇلاشى – 80-120سم، سالماعى – 500-1000گ.
يساتاي ولىمىنەن كەيىن ساعى سىنىپ، وكىنىشتەن وزەگى ورتەنەدى. «قىزعىش قۇس» ولەڭى – وسىنداي «قۇسالىقپەن وتكەن كوپ كۇندەردىڭ» بىرىندە كومەيىنەن ۋ بولىپ توگىلگەن اقىن مۇڭى ەدى.
ءار توپقا تاپسىرما بەرۋ. (سلايدتان كورسەتىلەدى).
ءار توپ تاپسىرماعا دايىندالعانشا «توپ باسشىلارىنىڭ سايىسى» وتكىزىلەدى.

جۇرگىزۋشى – قۇرالاي
1 - تاپسىرما: ماحامبەت تۋرالى سۇراققا جاۋاپ بەرۋ.
2 - تاپسىرما: اقىنداردىڭ ماحامبەت تۋرالى ولەڭدەرىنەن ءۇزىندى وقۋ.
1 - ءالي
2 – دارىن
3 – الۋا
4 - ءانۋار
جيناقتاۋشى – ءىلياس (قورىتىندىلايدى).
ساباقتى بەكىتۋ: مۇحتار شاحانوۆتىڭ «بايقايمىسىڭ» ولەڭى. نابيدوللايەۆ شىلتەن، ماحامبەتكە حات – جاقانوۆا نازەركە.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ: ءسوزجۇمباق شەشۋ. ماقال – ماتەلدەر.
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ: ماحامبەت وتەمىس ۇلى «قىزعىش قۇس» ولەڭىن جاتتاۋ. ەرلىك، باتىرلىق تۋرالى ويتولعاۋ جازۋ.