InfoHub Logo

ماحامبەت وتەمىس ۇلى (1804-1846)

ەرلىك پەن ەلدىكتىڭ، ازاتتىق پەن بوستاندىقتىڭ جىرشىسى، داۋىلپاز اقىن ماحامبەت وتەمىس ۇلى باتىس قازاقستان وبلىسى ەدىل مەن جايىق وزەندەرىنىڭ اراسىنداعى بەكەتاي دەگەن جەردە دۇنيەگە كەلگەن. اكەسى وتەمىس بي بولعان.

ماحامبەت بالا كۇنىنەن ەرجۇرەك، بالۋان، قۇرالايدى كوزگە اتقان مەرگەن، شەبەر دومبىراشى، كومەيىنەن جىر توگىلگەن اقىن بولىپ وسەدى. ەل ىشىندە مۇسىلمانشا حات تانىپ، اراب، پارسى جانە ورىس تىلدەرىن مەڭگەرەدى. ول كۇيشى دە بولعان. ماحامبەتتىڭ كۇيلەرىن حالىق ءالى كۇنگە ءسۇيسىنىپ تىڭدايدى.

ماحامبەتتىڭ سان قىرلى تالانتىن بايقاعان جاڭگىر حان ونى ءوز بالاسىنا تاربيەشى ەتپەك بولادى. ءبىراق حان ورداسىنداعى ادىلەتسىزدىككە اقىن جۇرەگى كونبەيدى. حان الدىندا اقيقاتتى ايتۋدان تانبايدى. ونىڭ سونى يساتاي-ماحامبەت باستاعان كوتەرىلىستكە ۇلاسادى. ماحامبەت — سول كوتەرىلىستىڭ رۋحاني كوسەمى، شەجىرە جىرشىسى.

ماحامبەت ولەندەرى — ەرلىك جىگەرگە، ادىلەتتىلىككە، ەركىندىك پەن ازاتتىققا تولى، باتىرلىق پەن باتىلدىقتىڭ سيمۆولى ىسپەتتەس.

ەرەۋىل اتقا ەر سالماي...
ەرەۋىل اتقا ەر سالماي،
ەگەۋلى نايزا قولعا الماي،
ەڭكۋ-ەڭكۋ جەر شالماي،
قوڭىر سالقىن توسكە الماي،
تەبىنگى تەرگە شىرىمەي،
تەرلىگى مايداي ەرىمەي،
التى مالتا اس بولماي،
وزىڭنەن تۋعان جاس بالا،
ساقالى شىعىپ جات بولماي،
ات ۇستىندە كۇن كورمەي،
اشارشىلىق، ءشول كورمەي،
وزەگى تالىپ ەت جەمەي،
ەر توسەكتەن بەزىنبەي،
ۇلى تۇسكە ۇرىنباي،
ءتۇن قاتىپ ءجۇرىپ، ءتۇس قاشپاي،
تەبىنگى تەرىس تاعىنباي،
تەمىر قازىق جاستانباي،
قۋ تولاعاي باستانباي،
ەرلەردىڭ ءىسى بىتەر مە؟

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:

ماحامبەت وتەمىس ۇلىنىڭ ولەڭدەرى

ماحامبەت وتەمىس ۇلىنىڭ ناقىل سوزدەرى

---