InfoHub Logo

وبەكت كۇيلەرىنىڭ بۇكىل جيىنتىعى قاراما-قارسى كۇيلەر اعىندارىنان تۇرادى

N = N_p + N_q،

مۇنداعى N_p جانە N_q  سايكەسىنشە جۇيەنىڭ جۇمىسىنا جانە ىستەن شىعۋىنا بايلانىستى كۇيلەردىڭ سانى.

ەكى قاراما – قارسى (قيىلىسپايتىن) ەلەمەنتتەر كۇيلەرىنىڭ ءارقايسىسى ءۇشىن ەنتروپيانىڭ انىقتاماسى، ءبىر جاعىنان، كۇيلەرى تاۋەلسىز دەپ سانالاتىن ەلەمەنتتەر سانىنا، ەكىنشى جاعىنان، قۇرىلىم توپولوگياسىنا بايلانىستى.

الدىمەن N ەلەمەنتتەرى ءۇشىن جۇمىس ىستەمەيتىن جانە جۇمىس ىستەمەيتىن كۇيلەر تاۋەلسىز بولعان كەزدە جالپى ەنتروپيانىڭ انىقتاماسىن قاراستىرىڭىز، ال ولاردىڭ بىرلەسكەن كومبيناسيالارىنىڭ قوسىندىسى N = 2n-بىرلىككە تەڭ جالپى ىقتيمالدىق بار. مىسالى، Pi + qi = 1، n = 22 = 4 ىقتيمالدىعى بار 2 ەلەمەنت ءۇشىن بىزدە كومبيناسيا كەلەسىدەي تۇرگە يە:

سايكەسىنشە ەكى تاۋەلسىز ەلەمەنتتىڭ جيىنتىق ەنتروپياسى:

 قاراما-قارسى وقيعالاردىڭ ەنتروپياسىن ەسكەرە وتىرىپ، الدىنعى ورنەكتى باسقاشا جازساق بولادى.

جالپى تۇردەگى جۇيەنىڭ جالپى ەنتروپياسى:

H_Σ = H_Σ(p) + H_Σ(q).

قۇرىلىمداردىڭ توپولوگياسىن ەسكەرە وتىرىپ، ەنتروپيانىڭ انىقتاماسىن قاراستىرۋعا كوشەيىك. ول ءۇشىن ءبىز ساناۋ ءادىسىن قولدانامىز. ول اقپارات كوزىنەن باستاپ قابىلداعىشقا دەيىنگى بۇكىل قۇرىلىمنىڭ كۇيىن كوزبەن كورسەتەتىن قۇرىلىم ەلەمەنتتەرىنىڭ جيىنتىعى تۇرىندە كۇي توپتارىن بولۋگە نەگىزدەلگەن: جۇمىس ىستەيتىن كۇي ءۇشىن – توپتا باستاپقى بايلانىس نەمەسە قابىلداعىشپەن بايلانىس بولادى؛ جۇمىس ىستەمەيتىن – بايلانىس نەمەسە بايلانىس جوق.

كۇيلەردىڭ تاۋەلسىزدىگى شارتى p جانە q سايكەس كۇيلەردە ەلەمەنتتەردى تابۋ ىقتيمالدىعىنىڭ كوبەيتىندىسى ارقىلى توپتار قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، مىسالى، Nر-گە تەڭ كۇيلەر توپتارىنىڭ سانىمەن جۇيەنىڭ جۇمىس كۇيىنىڭ ەنتروپياسى كەلەسى ورنەكپەن انىقتالادى

مۇنداعى Np-جۇمىس ىستەيتىن كۇيلەردىڭ جالپى سانى، ولاردىڭ ءار j-م – دە جۇمىس ىستەيتىن ەلەمەنتتەردىڭ سانى lj، ال ىستەن شىققاندار-kj.

سول سياقتى ەنتروپيانى انىقتاۋ ءۇشىن Nq جۇيەسىنىڭ جۇمىس ىستەمەيتىن كۇيىنىڭ وقيعالار توپتارى قۇرىلادى:

مۇنداعى Nq-جۇمىس ىستەمەيتىن كۇيلەردىڭ جالپى سانى، ولاردىڭ ءار j-م-دە اقاۋلى ەلەمەنتتەردىڭ سانى lj، ال جۇمىس ىستەيتىندەر-kj

ەسەپتەۋ ءۇش كەزەڭدە جۇزەگە اسىرىلادى:

● كوپتەگەن مۇمكىن كۇيلەردى انىقتاۋ؛

● ءار كۇي بويىنشا ماتەماتيكالىق ورنەكتەر قۇرۋ؛

● ساپالى بەلگىسى بويىنشا ءبولۋ اقپاراتتى ەسەپتەۋ.

دانات جاناتايەۆ ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ پروفەسسورى، دوسەنت

ۇلپان تۇرماعانبەت،باقىتجان ايدانا،بەكمۋراتوۆا ايتولقىن  ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ ماگيسترانتتارى

---