- 04 جەل. 2023 00:00
- 259
ماحامبەت پەن جاڭگىر حان (ءى نۇسقا)
جاڭگىردىڭ العاشقى يساتاي-ماحامبەت تورەمەن تاتۋ كەزدەرىندە ماحامبەت پەنەن بەكماعامبەتتى سوزدەن جىعا الماي جۇرەدى، حاننىڭ قاي بيلەرى بولماسىن بۇلاردىڭ الدىندا قايبىرتىپ سويلەي المايتىن بولادى.
ءبىر كۇنى جاڭگىردىڭ ۇيىنە قايىن اتاسى قاراۋىلقوجا كەلەدى.
— شىراعىم، جاڭگىرجان! سەن مىنا ەكى ءيتتى قۇتىرتتىڭ عوي، نە ويلاپ وتىرسىڭ، قانداي ءىس قارالسا دا، ماحامبەت پەن بەكماعامبەتتىڭ ءسوزىن قاۋلى-قاراعا الاسىڭ، باسقامىز سويلەپ-سويلەپ بوسقا قالامىز، سونان بەرى تاق قۇتىردى عوي، — دەيدى قاراۋىلقوجا.
— ويباي، اتا! ول ەكەۋىن سوزدەن جىعامىن دەپ جۇرگەندە، ولاردان ءوزىم جىعىلىپ قالامىن. ولاردىڭ ءسوزىن قاۋلىعا الاتىنىم راس، ولار ايتسا، زاڭعا سيىستىرىپ ايتادى، — دەيدى جاڭگىر.
— جوق، شىراعىم، «حاندا قىرىق كىسىنىڭ اقىلى بولادى» دەگەن، قالاي دا ءبىر ءسوز تابارسىڭ، — دەيدى قاراۋىلقوجا.
— جاقسى ولاي بولسا، كەشە وسىندا ءبىر الا قورجىن ارقالاعان قىزىلباس قومىق ءجۇر ەدى، سونى تاۋىپ كەلتىرىڭىز، — دەيدى.
كەلگەن سوڭ قومىققا ايتادى:
— ەرتەڭ وسى ۇيدە جيىلىس بولادى. سوڭعى جاعىنان بىر-ەكى ادام كەلەدى. سونىڭ ىشىندە اق قالپاق، قىزىل ماقبال ىشىك كيگەن ادام كىرىپ كەلگەندە، ۇشىپ تۇرىپ موينىنان قۇشاقتاپ: «قايران باۋىرىم-اي، ءسىز دە وسى ۇيگە كەلەدى دەپ كۇتىپ وتىر ەدىم دە». ءما ساعان، سونىڭ ءۇشىن! — دەپ بەس سوم قارجى بەرەدى حان.
جيىلىس بولادى، بەكماعامبەت تورگە بارىپ، وتىرىپ قالادى. ماحامبەت اياق كيىمىن شەشىپ كىدىرىپ قالادى. ۋادە بويىنشا قومىق ۇشىپ تۇرا كەلىپ، ماحامبەتتىڭ مويىنىنان قۇشاقتاي الادى: «قايران باۋىرىم، سىزدەردىڭ وسى ۇيگە كەلەتىنىڭىزدى كۇتىپ وتىر ەدىم!» — دەيدى.
— ءيا، بۇل ورداعا قاڭعىپ كىمدەر كەلمەگەن؟ قالماق تا، سارت تا، نوعاي قازاق تا كەلگەن، كەلىپ كۇنىن كورگەن. سونىڭ ءبىرى بولىپ سەن دە كۇنىڭدى كورەرسىڭ، جىبەرىپ-جىبەر، — دەيدى ماحامبەت.
ورنىنا بارىپ وتىرىپ:
— ءيا، شىراعىم-اي، جوق بولسا كىم جاقسى، جۇدەپ قالعان ەكەنسىڭ، كەشەگى ءبىر كۇندەردە سەندە ءبىر سارت پەنەن نوعاي، قازاقتاردىڭ ورتاسىنا وتىرۋعا جارايتىن بالا ەدىڭ-اۋ! شاقىرشى مەنىڭ قويشىمدى، اپارشى ءبىزدىڭ ۇيگە مىنا پاقىردى. بايبىشەگە ايت مىنانى كيىندىرسىن جاقسى ەتىپ، سودان سوڭ ماعان جىبەرسىن. مەن بۇل پاقىردى باياعىداي سارت پەنەن قالماقتىڭ اراسىنا وتىرعىزىپ توبەسىن كوككە جەتكىزەيىن، — دەيدى ماحامبەت.
جاڭگىر، قاراۋىلقوجا، شومبال بي — ءبارى جەر شۇقىپ وتىرىپ قالادى.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
جىلقىنىڭ تورىسى كوپ پە، توبەلى كوپ پە؟ (ءى نۇسقا)
سىرىمنىڭ نۇرالى حاندى شابۋى (ءىى نۇسقا)
بايماعامبەت سۇلتان مەن سىرىم باتىر