مەملەكەتتىك رامىزدەر
سەرۋەن بەردحوجا قىزى
تاقىرىبى: مەملەكەتتىك رامىزدەر – ۇلت قۇندىلىعى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرى تۋرالى بىلىمدەرىن پىسىقتاۋ. اڭگىمە جانە ولەڭدەر ارقىلى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى وتان سۇيگىشتىككە، پاتريوتتىققا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ومىرگە دەگەن كوزقاراسىن جاقسىلىققا باعىتتاۋ، ءوز ويلارىن قورىتا ءبىلۋ داعدىسىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ق ر - نىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرى، ينتەربەلسەندى تاقتا، سلايد، كىتاپتار كورمەسى
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، مۋزىكا، تاريح
ساباقتىڭ ءتۇرى: تاربيە ساعاتى
ساباقتىڭ ءادىس – ءتاسىلى: اڭگىمەلەۋ، تىڭداۋ، سۇراق – جاۋاپ
ساباقتىڭ بارىسى:
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تۋى تۇرادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك گيمنى تۋعا قاراپ تۇرىپ، وڭ قولدى سول جاق جۇرەك تۇسىنا قويىپ ورىندالادى.
يران عايىپ اعامىز:
وزىڭدىكى تاۋىڭ دا،
وت پەن اۋا، سۋىڭ دا.
جاسا، قازاقستانىم،
بەلدى بەكەم بۋىن دا!،-
- دەسە، ءقادىر مىرزالييەۆ اتالارىڭ:
ازابىڭدى شەككەن ەل،
توزاعىڭنان وتكەن ەل.
باتىسىڭدا قار جاتسا،
شىعىسىڭدا كوكتەم ەل،-
- دەپ سۋرەتتەپ وتىرعان الىپ ەل – ءبىزدىڭ ەلىمىز قازاقستان رەسپۋبليكاسى.
سايلاۋ بايبوسىنداي اقىنعا:
الىنعانمەن بوداندىق، قولدا بۇعاۋ،
بيىگىنە ءبىز كۇتكەن قونبادىڭ – اۋ! –
- دەپ جىرلاتىپ ءجۇرىپ، اتا – بابانىڭ اسىل ارمانىنا دا قول جەتكىزىپ،
“مەن – قازاق، قازاقپىن”، - دەپ ماقتانامىن،
ۇرانعا “الاش” دەگەن اتتى الامىن!-
- دەپ كەۋدە كەرە ۇرانداتتىق.
تاۋەلسىز ەلدىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى – سول حالىقتىڭ انا ءتىلى، ياعني قازاق ءتىلى بولىپ 1992 جىلى جانە 1995 جىلى 30 تامىزدا قابىلدانعان جاڭا كونستيتۋسيادا بەكىتىلدى. 1998 جىلى ءتىل تۋرالى زاڭدى كۇشىنە كەلتىرۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك باعدارلاما جاسالدى.
16 – جەلتوقسان. بۇل كۇن قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى كەڭەسىنىڭ جەتىنشى سەسسياسىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگى تۋرالى» كونستيتۋسيالىق زاڭ قابىلداندى. اق جايىقتان التايعا، اتىراۋدان الاتاۋعا دەيىنگى ۇلان – بايتاق جەردى الىپ جاتقان ميلليونداعان قازاقتىڭ وتانى بولدى، ياعني تەرەزەسى تەڭ مەملەكەت بولىپ مويىندالعان ەل – قازىرگى تاۋەلسىز قازاقستان رەسپۋبليكاسى بولاتىن.
وسى ەركىندىكتى، ەلدىكتى، تەڭدىكتى العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ مويىنداعان تۇرىك باۋىرلارىمىز ەدى، ىلە – شالا كانادا، برازيليا، ءۇندىستان، اقش سىندى الەمنىڭ الپاۋىتتارى دا مويىنداپ قۇتتىقتادى.
1991 جىلدان باستاپ تاۋەلسىزدىكتىڭ داڭعىل دا سارا جولىنا تۇسكەننەن كەيىن ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ كەمەل ساياساتىنىڭ ارقاسىندا الەمنىڭ الىپتارىمەن ارقا تىرەستىرە جۇمىستار اتقارىلدى. وزگە ەلدەرگە شاقىرتۋلار الىپ، شەت مەملەكەتتەردىڭ باسشىلارى مەن وكىلدەرىن ءبىزدىڭ ەلىمىزبەن ديپلوماتيالىق قاتىناستار جاساپ وتىرعان تۇلعا – ەلىمىزدىڭ «ناعىز ازاماتى» دەگەن اتاققا لايىق.
ءمۇعالىم: - بالالار، «ناعىز ازامات» دەگەن قانداي ادام بولۋ كەرەك؟
وقۋشى جاۋابى:
«ناعىز ازامات» دەگەن – ءوزىن، باسقا ادامداردى، ءوزىنىڭ وتانداستارىن سىيلايتىن، ءقادىر – قاسيەتىن قۇرمەتتەيتىن ادام. ولار مەملەكەت قابىلداعان زاڭدى بۇزبايتىن، ساقتايتىن ادامدار. ناعىز ازامات بولۋ – ءوز ەلىنىڭ پاتريوتى بولۋ دەگەن ءسوز. پاتريوت بولۋ – ءوز وتانىن سىيلاۋ، ونىڭ جەتىستىكتەرىمەن ماقتانۋ، ءوز ەلىنىڭ تاريحىن ءبىلۋ، باتىرلارىن ەستە ساقتاپ، سول ەل ءۇشىن تالماي ەڭبەكتەنۋ دەپ ويلايمىن.
ءمۇعالىم: - دۇرىس ايتاسىڭ،
- ەل تىزگىنىن ءوز قولىنا الىپ، كەمەل كەلەشەككە نىق سەنىممەن ادىمداعان ەلباسى تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
وقۋشى جاۋابى:
1. 1940 جىلى الماتى وبلىسى قاراساي اۋدانى شامالعان اۋىلىندا ءابىشتىڭ وتاۋىندا تۇڭعىش ۇل بولىپ دۇنيەگە كەلگەن.
تاقىرىبى: مەملەكەتتىك رامىزدەر – ۇلت قۇندىلىعى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرى تۋرالى بىلىمدەرىن پىسىقتاۋ. اڭگىمە جانە ولەڭدەر ارقىلى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى وتان سۇيگىشتىككە، پاتريوتتىققا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ومىرگە دەگەن كوزقاراسىن جاقسىلىققا باعىتتاۋ، ءوز ويلارىن قورىتا ءبىلۋ داعدىسىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ق ر - نىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرى، ينتەربەلسەندى تاقتا، سلايد، كىتاپتار كورمەسى
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، مۋزىكا، تاريح
ساباقتىڭ ءتۇرى: تاربيە ساعاتى
ساباقتىڭ ءادىس – ءتاسىلى: اڭگىمەلەۋ، تىڭداۋ، سۇراق – جاۋاپ
ساباقتىڭ بارىسى:
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تۋى تۇرادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك گيمنى تۋعا قاراپ تۇرىپ، وڭ قولدى سول جاق جۇرەك تۇسىنا قويىپ ورىندالادى.
يران عايىپ اعامىز:
وزىڭدىكى تاۋىڭ دا،
وت پەن اۋا، سۋىڭ دا.
جاسا، قازاقستانىم،
بەلدى بەكەم بۋىن دا!،-
- دەسە، ءقادىر مىرزالييەۆ اتالارىڭ:
ازابىڭدى شەككەن ەل،
توزاعىڭنان وتكەن ەل.
باتىسىڭدا قار جاتسا،
شىعىسىڭدا كوكتەم ەل،-
- دەپ سۋرەتتەپ وتىرعان الىپ ەل – ءبىزدىڭ ەلىمىز قازاقستان رەسپۋبليكاسى.
سايلاۋ بايبوسىنداي اقىنعا:
الىنعانمەن بوداندىق، قولدا بۇعاۋ،
بيىگىنە ءبىز كۇتكەن قونبادىڭ – اۋ! –
- دەپ جىرلاتىپ ءجۇرىپ، اتا – بابانىڭ اسىل ارمانىنا دا قول جەتكىزىپ،
“مەن – قازاق، قازاقپىن”، - دەپ ماقتانامىن،
ۇرانعا “الاش” دەگەن اتتى الامىن!-
- دەپ كەۋدە كەرە ۇرانداتتىق.
تاۋەلسىز ەلدىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى – سول حالىقتىڭ انا ءتىلى، ياعني قازاق ءتىلى بولىپ 1992 جىلى جانە 1995 جىلى 30 تامىزدا قابىلدانعان جاڭا كونستيتۋسيادا بەكىتىلدى. 1998 جىلى ءتىل تۋرالى زاڭدى كۇشىنە كەلتىرۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك باعدارلاما جاسالدى.
16 – جەلتوقسان. بۇل كۇن قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى كەڭەسىنىڭ جەتىنشى سەسسياسىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگى تۋرالى» كونستيتۋسيالىق زاڭ قابىلداندى. اق جايىقتان التايعا، اتىراۋدان الاتاۋعا دەيىنگى ۇلان – بايتاق جەردى الىپ جاتقان ميلليونداعان قازاقتىڭ وتانى بولدى، ياعني تەرەزەسى تەڭ مەملەكەت بولىپ مويىندالعان ەل – قازىرگى تاۋەلسىز قازاقستان رەسپۋبليكاسى بولاتىن.
وسى ەركىندىكتى، ەلدىكتى، تەڭدىكتى العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ مويىنداعان تۇرىك باۋىرلارىمىز ەدى، ىلە – شالا كانادا، برازيليا، ءۇندىستان، اقش سىندى الەمنىڭ الپاۋىتتارى دا مويىنداپ قۇتتىقتادى.
1991 جىلدان باستاپ تاۋەلسىزدىكتىڭ داڭعىل دا سارا جولىنا تۇسكەننەن كەيىن ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ كەمەل ساياساتىنىڭ ارقاسىندا الەمنىڭ الىپتارىمەن ارقا تىرەستىرە جۇمىستار اتقارىلدى. وزگە ەلدەرگە شاقىرتۋلار الىپ، شەت مەملەكەتتەردىڭ باسشىلارى مەن وكىلدەرىن ءبىزدىڭ ەلىمىزبەن ديپلوماتيالىق قاتىناستار جاساپ وتىرعان تۇلعا – ەلىمىزدىڭ «ناعىز ازاماتى» دەگەن اتاققا لايىق.
ءمۇعالىم: - بالالار، «ناعىز ازامات» دەگەن قانداي ادام بولۋ كەرەك؟
وقۋشى جاۋابى:
«ناعىز ازامات» دەگەن – ءوزىن، باسقا ادامداردى، ءوزىنىڭ وتانداستارىن سىيلايتىن، ءقادىر – قاسيەتىن قۇرمەتتەيتىن ادام. ولار مەملەكەت قابىلداعان زاڭدى بۇزبايتىن، ساقتايتىن ادامدار. ناعىز ازامات بولۋ – ءوز ەلىنىڭ پاتريوتى بولۋ دەگەن ءسوز. پاتريوت بولۋ – ءوز وتانىن سىيلاۋ، ونىڭ جەتىستىكتەرىمەن ماقتانۋ، ءوز ەلىنىڭ تاريحىن ءبىلۋ، باتىرلارىن ەستە ساقتاپ، سول ەل ءۇشىن تالماي ەڭبەكتەنۋ دەپ ويلايمىن.
ءمۇعالىم: - دۇرىس ايتاسىڭ،
- ەل تىزگىنىن ءوز قولىنا الىپ، كەمەل كەلەشەككە نىق سەنىممەن ادىمداعان ەلباسى تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
وقۋشى جاۋابى:
1. 1940 جىلى الماتى وبلىسى قاراساي اۋدانى شامالعان اۋىلىندا ءابىشتىڭ وتاۋىندا تۇڭعىش ۇل بولىپ دۇنيەگە كەلگەن.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
«حالىقتىڭ كەمەلىنە كەلىپ وركەندەپ ءوسۋى ءۇشىن ەڭ الدىمەن ازاتتىق پەن ءبىلىم قاجەت».
-
وقۋشىلارعا اۆتور ت. مولداعالييەۆتىڭ ومىرىنەن قىسقاشا ماعلۇمات بەرە وتىرىپ، ولەڭنىڭ مازمۇنىن ءتۇسىندىرۋ جانە ءماتىندى وقىتۋ ق. رىسقۇلبەكوۆ جايلى جانە قازاقستان جولىندا مەرت بولعان قايسار رۋحتى قازاق جا...
