مەنىڭ ەلىم جانە مەنىڭ بولاشاعىم
«قازاق دەگەن ەل - بوستاندىق-ازاتتىق سۇيەتىن، دالانى، تازا اۋانى، تازا سۋدى، تازا كوگالدى سۇيەتىن حالىق»- دەپتى عابيت مۇسىرەپوۆ. ايتسا ايتقانداي اق، مەنىڭ ەل دەگەندە قيالىم كوگىلدىر اشىق اسپان استىندا قىرانى قالىقتاعان، جايلاۋىندا ءتورت تۇلىك مالى بەيقام جايىلىپ، ءار شاڭىراققا قارلىعاش ۇيا سالعان، بالالارى اسىق ويناپ، شال-كەمپىر شۇيىركەلەسكەن، قىز-بوزبالا التىباقان تەبىسىپ، كەلىندەر قازانعا وت قويعان، ەرلەرى اڭنان كەلگەن قاۋىرت تىرلىكتى دالا قازاقتارىنىڭ ءومىرىن شارلاپ كەتەدى. سول قيالدىڭ ءتاتتى جەتەگىنە ەرىپ، قازاق دالاسىن ارالاعان بالا جۇرەك ەرىكسىزدەن «مەن قازاق ەلىنىڭ ۇرپاعىمىن» دەپ كوكىرەك كەرگىزدى. ءبىراق، ەشقاشان ءمىنسىز ەل بولمايدى ەكەن. «سىرتى جالتىراعاننىڭ ءىشى قۋىس» دەگەندەي، ەل ىشىندەگى بولعان قاتەلىكتەردى كورىپ جۇرەك شايلىعاتىن كەزدەر دە جوق ەمەس. ەل ىشىندەگى الاۋىزدىق، اياقتان شالۋ، كورەالماۋشىلىق قازاق قانىن دا لايلاپ كەتتى. «وزىنە-وزى قاسقىرشا شاۋىپ وتىرعان جۇرتتا وقۋ-ونەر بولمايدى»-دەيدى ءاليحان بوكەيحانوۆ. اقيقاتتى ايتقاننىڭ ايىبى جوق. سوناۋ كەڭەسشىل زاماندا ءبىر قۇمالاق بولىپ، ءبىر قارىن مايدى شىرىتكەن مۇرنى كوك تىرەگەن اقىلدىلاردىڭ كۇللى قازاق بەينەسىن ىرگەلەس ەلگە ساتقىن، قورقاق قىلىپ كورسەتكەنىن بىلەمىز. ءتىپتى، ءوز تۋعان باۋىرىن ءولىم تۇزاعىنا قيىپ بەرگەندەردى دە كوگىلدىر ەكراننان كورگەنىمىز بار. ءبىراق وزگەرمەس حالىقتان قايىر جوق دەپ قولدى سىلتەۋ الدىڭا كەلگەن استان اساي الماعانمەن تەڭ. ويتكەنى تۇتاس ەل بولۋ ءوزىمىزدىڭ قولىمىزدا. سەن تۇزەلسەڭ، مەن تۇزەلسەم، ول تۇزەلسە كەلەسىدە ءبىز تۇزەلەمىز، ولار تۇزەلەدى. بىرلىك پەن بەرەكەمىز كىرەدى. «بۇگىن سەن تۇزەلسەڭ ەرتەڭ ەل تۇزەلەدى» دەيدى مىرزاتاي جولداسبەكوۆ. بىرلىكسىز ەلدىڭ بەسىگى قيسايادى. ۇرپاق ساناسىنا قازاقى قان دارىمايدى دەپ ويلايمىن.وسى ورايدا، «ويلاپ قاراڭىزشى، ەلدىڭ ەلدەن نەسى ارتىق... بەكەم بىرلىگى مەن بوستان تىرلىگى ارتىق. ال بەرەكە-بىرلىك – ەل بيلەپ، جول كورسەتەر تۇلعادان، تاۋەلسىز تىرلىك شەشىم شىعاتىن استانادان باستاۋ الادى» دەيتىن يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ ءسوزى ەرىكسىز تىلگە ورالادى. شىندىعىندا باسقا ەلدەن ءتىلىمىز، ءداستۇرىمىز ەڭ باستىسى بوداندىقسىز بوستاندىق پەن ۇستاسقان بىرلىگىمىز ارقىلى ەرەكشەلەنەمىز.
مەنىڭ بولاشاعىم تۋرالى ءسوز قوزعالعاندا ارينە، قيالىڭ ءار نارسەنىڭ باسىن ءبىر شالادى. مەنىڭ بولاشاعىم جارقىن دەپ نىق سەنىممەن ايتا الامىن. بولاشاقتان جاڭا دامىعان زاماننىڭ، جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ ىشىندە، بەيبىت ءومىردىڭ استىندا جۇرگەن بىلگىر ءجۋرناليستتى كورەمىن. حالقى ءجون سىلتەپ، ەلىنە ەركەلەپ جۇرگەن جۋرناليست قىز حالىقتىڭ كوزى ءھام قۇلاعى بولعان ەكەن. قازاقتا انا تىلىندە سويلەگەن، ءوز ءتىلىن مازاق قىلماي، وزگە ءتىلدى قۇرمەتتەگەن ءبىلىمدى ۇرپاق سانى كوبەيىپتى. قازاق قازاقتى كوتەرىپ، باعالاي ءبىلىپتى.بىرلىگىمىز نىعايىپ، بەرەكەمىز كىرىپتى. قازىرگى جانە وتكەن كۇندەردەگى ارازدىق،ساتقىندىق،ءتىل بوداندىعى، باس باسىنا بي بولعان قۇر لاۋازىم قۇردىمعا كەتىپتى. دامىعان ەلدەرگەن تەرەزە تەڭەستىرۋ ءۇشىن جاستار قازاق تىلىندە جاڭا پروەكتىلەر قورعاپ الەمگە تانىلىپ جاتىر ەكەن دەيمىن. بولاشاقتىڭ ىرگەتاسىن قازىردەن دۇرىس بەكىتۋ قىسقى ازىقتى جازدا ويلاعانداي كەمەل ەل ەرتەڭىنە جول اشادى. سول كىرپىشتى ءسىز بەن ءبىز بولىپ بىرگە قالايىق!
«باسقا ەلدىڭ قاجەتى جوق، ءبىراق كوگىلدىر كۇمبەزدى اسپانى بار، بەتەگەلى بوز دالامىزدى ءبىز ەشكىمگە بەرمەيمىز» دەگەن توميريس پاتشايىمنىڭ، «پانام دا ەل، دانام دا ەل. سوعان ارقا سۇيەدىم، سودان ۇيرەندىم»- دەگەن دىنمۇحامەد قونايەۆتىڭ ءسوزىن نەگىزگە الا وتىرىپ، مەن دە ءوز ەلىمنىڭ بولاشاقتان ۇلكەن ءۇمىت كۇتكەن قىزىمىن. ءوز ەلىمنىڭ ءمىنىن تەرگەنىم، ونى تۇزەتپەككە ۇمتىلعانىم ءوز بويىمداعى ءمىندى تەرگەنىم، سودان ارىلماققا بەت بۇرعانىم. ويىم ەلدى جامانداۋ ەمەس، اركىم ءوزىن تۇزەمەككە ارەكەت قىلسا ەكەن دەيمىن. قازاق ەلى قاتار كوتەرگەن رۋحىمىزدى جوعالتۋدان ساقتانايىق. «مەنىڭ ەلىم» وزگەگە باعىنىشتى قۇل، اتادان قالعان كۇڭ ەمەس. بۇل ەلدىڭ توپىراعىنا قازاقتى كوككە كوتەرگەن باتىر بابالارىمنىڭ قانى سىڭگەن. سول قارا جەردى قوس اياقتاپ باسقان ەلدىڭ ۇرپاقتارى ءالى تالاي بيىكتى باعىندىرىپ، بەيبىت ەلدىڭ ۇلاندارى بولادى. قازاقتىڭ نامىسىن قورعاپ، قايراتىن ۇشتايدى. مەن بۇعان سەنىمدىمىن. ويتكەنى، بولاشاق ۇرپاق مەن تۇزەلەمىن، ەل تۇزەلەدى...
You Might Also Like
-
كۇن قۇلان يەكتەن اتىپ، شۋاعى جەر-الەمدى ايمالاي قۇيىن قۋعان قاڭباقشا ءاربىر گۇلدى قىتىقتاي وياتىپ، ساۋلەسىن بارىنە تاراتتى. اۋىلداعى ءاربىر تىرشىلىك اتاۋى ۇيقىسىنان ويانىپ، فانيدەگى ءوز قىزمەتىن سەزگەند...
-
قازىرگى زامان ادامدىق ويدىڭ، سانانىڭ دامىعان ۋاقىتى. ءتۇرلى ەلدىڭ عالىمدارى ءار الۋان فۋنكسيانى باسقارا الاتىن كۇردەلى مەحانيزمدى جاساندى جولمەن جاساۋعا تىرىسىپ باقتى. وسىدان الەمدەگى ءىرى وزگەرىستىڭ ...
