مەنىڭ قازاقستانىم - مەنىڭ بولاشاعىم
مەنىڭ قازاقستانىم – مەنىڭ بولاشاعىم. (تاربيە ساعاتى).
ءى. مەنىڭ قازاقستانىم - مەنىڭ بولاشاعىم.
«ءوز وتانىڭنىڭ پاتريوتى بولۋ
دەگەنىمىز – قازاقستاندى
جان - جۇرەگىڭمەن سۇيە ءبىلۋ»
ن. ءا. نازاربايەۆ
ماقساتى: وتاندى سۇيۋگە، وتان الدىنداعى بورىشىن تۇسىنە بىلۋگە تاربيەلەۋ. قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتى ءوزىنىڭ سۇيىكتى وتانىنىڭ قورعاۋشىسى بولۋعا مىندەتتى. وسكەلەڭ ۇرپاق بولاشاقتا ءبىلىمدى، وتانسۇيگىش پاتريوتتارى بولۋى كەرەك.
ءادىسى: تاريحي - ادەبي مۋزىكالىق كەش، اڭگىمەلەسۋ، سۇراق - جاۋاپ.
كورنەكىلىك: مۋزىكا اسپاپتار، رامىزدەر، سلايد، گۇل، شارلار سيۋجەتتى فيلم، تەحنيكالىق قۇرالدار.
ءى جەرۇيىق - التىن مەكەنىم
ءىى ەرلىككە تاعزىم
ءىىى ەرلىك – ەلدىڭ قاسيەتى،
جۇرەكتىلىك – جىگىتتىڭ قاسيەتى.
ءىۇ لاۋلا، لاۋلا، جەلتوقساننىڭ مۇزدا جانعان الاۋى!
ءۇ بۇگىنىمىز باياندى، بولاشاعىمىز جارقىن
1 - جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى قوناقتار!
ارمىسىزدار، ارداگەرلەر لەكتەگى،
ومىرلەرىڭ - ەرلىك - كۇرەس مەكتەبى!
2 - جۇرگىزۋشى: اياۋلى دا ارداقتى ۇستازدار، ءبىلىمدى ۇرپاقتار.
بۇگىنگى سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزعا «مەنىڭ قازاقستانىم - مەنىڭ بولاشاعىم» اتتى تاريحي - ادەبي مۋزىكالىق كەشىمىزدى ۇسىنامىز.
وتەگەنىن ەسكەرمەگەن وشەدى،
وتەگەنىن قاستەرلەگەن وسەدى،- دەمەكشى، بەرەر ءتالىمى مول تاريحتىڭ كۋاگەرلەرى بۇگىن ءبىزدىڭ ورتامىزدا!
1 - جۇرگىزۋشى: مەن قازاقپىن مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن،
جورگەگىمدە تانىستىم مۇڭ تىلىمەن.
جىلاعاندا جۇرەگىم كۇن تۇتىلىپ،
قۋانعاندا كۇلكىمنەن ءتۇن تۇرىلگەن.
2 - جۇرگىزۋشى: مەن قازاقپىن، بيىكپىن، بايتاق ەلمىن،
قايتا تۋدىم، ومىرگە قايتا كەلدىم
مەن مىڭ دا ءبىر ءتىرىلدىم ماڭگى ولمەسكە،
ايتا بەرگىم كەلەدى، ايتا بەرگىم.
قازاق ەلى سوناۋ التايدان پيرەينەگە دەيىن بيلىك ەتكەن ەر ەدىل باتىردىڭ ەلى. قازاق ەلى – اسقان باتىرلىعىمەن، اقىل – پاراساتتىلىعىمەن ەگيپەت ەلىنە بيلىك جۇرگىزگەن بەيبارىستىڭ، ءۇندىنى بيلەگەن بوبىردىڭ ەلى.
1 - جۇرگىزۋشى: 1723 جىل: التايدان اتىراۋعا دەيىن تىنىشتىق ورناتقان قازاق ەلىن، جوڭعار قالماقتارى شابۋىل جاساپ قازاق حالقىن قان جىلاتتى، شۇبىرىندى حالىق اقتابان بولدى. القا كولگە ايالداپ، قاسيەتتى قاراتاۋعا باس ساۋعالادى.
ءان: «ەلىم - اي»
بيلەر: تولە بي، قازىبەك بي، ايتەكە بي. (ساحنادا)
«التاۋ الا بولسا، اۋىزداعى كەتەدى،
«تورتەۋ تۇگەل بولسا، توبەدەگى كەلەدى» تۋعان جەرىن تۇراقتاعان تۇعىرى بەرىك ەل ەدىك، ىرگەمىزدى ىرىتپەيىك، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ ءبىر جاعادان باس شىعارىپ، اتام قازاقتىڭ ابىرويىن ساقتايىق»- دەدى تولە بابامىز.
2 - جۇرگىزۋشى: كىشى جۇزدەن كىسىلىگىن تانىتقان ايتەكە بي، ورتا ءجۇزدىڭ ورداسىن تىككەن قازىبەك بي ۇلى ءجۇزدىڭ اقساقال ءبيىنىڭ بيلىگىنە باس ءيىپ، ەلدى بىرىكتىردى،
1 - جۇرگىزۋشى: قايران، قازاق ەلى! - جاس ۇرپاققا ايتا الماعان، جەتكىزە الماعان، جان دۇنيەڭدى ءدىر ەتكىزەتىن سىرعا، مۇڭعا تولى تاريحي پاراقتارى قانشاما ءالى. وعان كۋا مىنا جاتقان كەڭ دالا، زاڭعار تاۋلار، وزەن - كولدەر، مىڭ بۇرالعان اعاشتار.
وقۋشى: قازاق جەرى - قوناقجاي تورەلەر جەرى،
قازاق ەلى - قاس قاقپاي ەرلەر ەلى.
ەلى كەدەي بولماعان - جەرى بايتاق
ەدىل ەردەي، بابىرداي شەرلەر ەلى
قازاق جەرى ونەرلى قاسيەتتى
قازاق دەيتىن حالقىمىز
وزگە ۇلتتاي ءبىزدىڭ دە
بار ءداستۇر مەن سالتىمىز،
ەگيپەتتى بيلەگەن بەيبارىستاي،
ەلى تەكتى، كيەلى، قاسيەتتى.
ءان: «اۋىلىم»
ءىى ەرلىككە تاعزىم. سلايد. فيلمنەن ءۇزىندى (1مينۋت ۇنسىزدىك)
1 - جۇرگىزۋشى: 1941 جىلى ماۋسىمنىڭ 22 - سىندە فاشيستىك گەرمانيا وتانىمىزعا وپاسىزدىقپەن شابۋىل جاسادى، ەلىن، جەرىن قورعاۋ ءۇشىن حالىق مايدانعا اتتاندى، تىلدى ەڭبەك ەتتى. «ءبارى دە وتان ءۇشىن، ءبارى دە مايدان ءۇشىن، ءبارى دە جەڭىس ءۇشىن!» – باستى ۇران بولدى.
2 - جۇرگىزۋشى: وتانعا جاۋ كەنەتتەن وق اتقاندا
ويران سالىپ، باۋ - باقشانى قيراتقاندا.
جونەلدى قىرشىن جاستار قان مايدانعا.
اق نيەتتى، اسىل ماقسات العا باستار.
1 - جۇرگىزۋشى: قازاقستاندىقتار دا وزدەرىنىڭ قاھارمان حالىق ەكەنىن كورسەتە ءبىلدى. وسىعان بايلانىستى 500 – گە جۋىق قازاقستاندىق كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى دەگەن اتاعىنا يە بولدى. ولاردىڭ 98 - ءى قازاق. كەيبىرۋلەرىنىڭ ەسىمدەرىن ايتىپ كەتەيىك: تالعات بيگەلدينوۆ، تولەگەن توقتاروۆ، ءاليا مولداعۇلوۆا، نۇركەن ءابدىروۆ، مانشۇك مامەتوۆا، باۋىرجان مومىش ۇلى. ءاليا مەن مانشۇك قىزداردان دارا شىققان شىعىستىڭ قوس شىنارى، دارا تۇلعالارى.
ءان: «كاتيۋشا»
2 - جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى جينالعان قاۋىم، ءبىزدىڭ جاڭاجول اۋىلىنان 1941 - 45 جىلداردىڭ ارالىعىندا 88 ازامات سوعىسقا اتانىپ، سولاردىڭ 55 - ىنە تۋعان جەردىڭ، ەلدىڭ ءبىر ۋىس توپىراعى بۇيىرماي، مايدان دالاسىنداعى جاۋمەن قاندى شايقاستا قازا تاپقان.
1 - جۇرگىزۋشى: اۋىل ازاماتتارى وتاندى قورعاي وتىرا ءفاشيزىمنىڭ جولىن كەسىپ ۇرىس دالاسىنان ساعىنىشتى ولەڭ جولدارىمەن حاتتار جولداعان، سول حاتتاردىڭ لەگى ءبىزدىڭ ەلگە دە كەلگەن. سونىڭ ءبىر - ەكەۋىن وقىپ بەرەيىك.
سەيتەنوۆ قاجىقاننىڭ جازعان حاتى.
شەت جەردە ۇلى مايدان بولىپ جاتىر،
مايدانعا كەتكەن ادام تولىپ جاتىر.
بەينەت پەن مەحناتتى كورىپ جاتىر،
جالعىز ەم، ءبىر اكەدەن قاجىقان اتىم.
ءدام جازىپ مەن شىقتىم وڭ ساپارعا.
ارتىمدا ايمۋشكا مەن شۇعاي اتتى قۇلىنىم قالدى.
كىم بىلەر الداعى ءىستىڭ نە بولارىن
حابار جوق ەندىگىسىن ءوزىڭ ويلا!
وقۋشى: ولەڭ «ارداگەرلەر»
2 - جۇرگىزۋشى - سۇيىنشىگە، ءسۇيىنشى!
شاتتان، اتا – انامىز،
شاتتان، اتا – بابامىز،
كەك قايتارىپ فاشيستەن،
سوعىس ءبىتتى جەڭىسپەن
جەڭدىك جاۋدى كۇرەستە
جاساسىن توي – مەرەكە
ءان: جەڭىس كۇنى (اسكەري مارش)
ءىىى ەرلىك - ەلدىڭ قاسيەتى، جۇرەكتىلىك - جىگىتتىڭ قاسيەتى.
اۋعان جاۋىنگەرلەرىنىڭ گيمنى، سلايد
بيىل 15 اقپاندا كەڭەس اسكەرلەرىنىڭ اۋعانىستان جەرىنەن شىعارىلعانىنا 23 جىل تولدى. بۇل از ۋاقىت ەمەس. اۋعان سوعىسىنىڭ قاسىرەتتى كىمدەردىڭ جۇرەگىن جارالامادى دەسەڭىزشى. ازاماتتىق بورىشىن اتقارۋعا اسكەرگە كەتىپ، تابىتپەن ورالعاندارى قانشاما؟ قازاقستاننان 22269 جاۋىنگەر باردى. ولاردىڭ 924 - ءى ەرلىكپەن قازا تاپتى، 21 ادام حابار - وشارسىز كەتتى، مىڭداعان جىگىتتەر ەلگە مۇگەدەك بولىپ ورالدى. قازىرگى تاڭدا اۋىلىمىزدىڭ ينتەرناسيوناليست - جاۋىنگەرلەرى حامزين. ك.، سەيفييەۆ و.، كوشەگالين ب. ەلدىڭ ءبىر - ءبىر جاۋىنگەرلەرى.
2 - جۇرگىزۋشى: بىلەمىز، جاس وسەدى، تۋادى ەرلەر
جولىن قۋادى ەرلەر
تۋمايدى، سىزدەردەن سوڭ، تۋماسىن - اق
سوعىس دەگەن سۇم تاجالعا كۋاگەرلەر!
1 - جۇرگىزۋشى: اققۋلارداي اسىققان ءمولدىر كولگە،
سوعىستىڭ ازابىن جەڭدىڭدەر مە؟
تۇڭعيىقتىڭ تۇبىنەن شىقتىڭ بۇگىن،
تۋعان جەرگە، اعالار، كەلدىڭدەر مە؟
اسا ءقادىرلى قوناقتارىمىز، ارداگەر اعالارىمىز ءبىزدىڭ اۋىلىمىزدىڭ ينتەرناسيوناليست – جاۋىنگەرلەرىمىز، اۋعان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرى: حامزين كەمەل، سەيفييەۆ ورال، كوشەگالين باقىت، سىزدەرگە مىقتى دەنساۋلىق، ۇزاق عۇمىر، وتباسىلارىڭىزعا باقىت تىلەيمىز.(ەستەلىك سىيلىقتار تاپسىرۋ)
ءان: «ساربازدار»
ءىۇ.«لاۋلا، لاۋلا، جەلتوقساننىڭ مۇزدا جانعان الاۋى!» (سلايد «جەلتوقسان وقيعاسى»)
2 - جۇرگىزۋشى. 1986 جىل جەلتوقسان اتتى وقيعا بولدى. ەلدىڭ ەگەمەندىگىن اڭساعان جاستار الاڭعا شىقتى جەلتوقسان جەلى داۋىلعا اينالدى. ورتتەي قاۋلاعان وجەت جاستار ۇلتتىق نامىس قۇدىرەتىن الەمگە پاش ەتتى.
1 - جۇرگىزۋشى: قازاق جاستارىنىڭ قارسىلىق شەرۋى تاۋەلسىزدىك الۋىمىزدىڭ بىردەن – ءبىر سەبەپشىسى بولدى.
2 - جۇرگىزۋشى. بۇل جەلتوقسان كوتەرلىسىنە قازاق ەل اۋزىندا جۇرگەن، تاريحتا اتى قالعان قايرات رىسقۇلبەكوۆتى، سابيرا مۇحامەدجانوۆا ەربول سىپاتايەۆ، ءلاززات اسانوۆا جانە تاعى باسقا اپالارىمىز بەن اعالارىمىز قاتىستى.
1 - جۇرگىزۋشى: وزبىرلىق كۇشپەن تۇنشىعىپ ----
ءۇمىتتىڭ وتى وشكەن كۇن.
جانىنا تاپپاي ءبىر شىندىق،
ەر قايرات قىرشىم كەتكەن كۇن!
وقۋشى: قايرات رىسقۇلبەكوۆتىڭ اقتىق ءسوزى
2 - جۇرگىزۋشى: وسەر ۇلدىڭ ءار ساتتە دە بىرلىك بولماق قالاۋى
لاۋلا، لاۋلا، جەلتوقساننىڭ مۇزدا جانعان ءالاۋىى
وزدەرىڭدەي ەر نامىستى جاس وركەنى بار ەلدىڭ
ەشقاشاندا ەڭكەيۋگە ءتيىستى ەمەس جالاۋى!!!
ءان: «جەلتوقسان جەلى»
ءۇ. بۇگىنىمىز باياندى، بولاشاعىمىز جارقىن (سلايد)
1 – جۇرگىزۋشى: اسقار تاۋ دا سەنىكى،
باقشا باۋ دا سەنىكى،
قالتقىسىز دوسپەنەن
قاتال جاۋ دا سەنىكى.
1991 جىلى قازاق حالقىنىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى توقتار اۋباكىروۆ عارىشتا ەرلىك كورسەتتى.
1 - جۇرگىزۋشى: 1994 جىلى 10 ماۋسىمدا قازاق حالقىنىڭ ەكىنشى قىرانى، عارىشكەر تالعات مۇسابايەۆ اسپان كوگىنە التى ايلىق ساپارعا اتتاندى.
2 - جۇرگىزۋشى: كەلدى مىنە ەرلىكتى باعالار كۇنى،
ارۋاعى قولدادى بابالاردىڭ،
عارىش شارلاپ ورالدى توقتار باتىر
مۇراتىنا يە بول، بالالارىم!
1 - جۇرگىزۋشى: ءوتىپ ەلدىڭ تالاي سىناق ازاپتان،
اتتى اقىرى ازات بولىپ عاجاپ تاڭ
باقىتتى ەل بارما ەكەن قازاقتان
ەگەمەن بولماي – ەل بولماس،
ەندى قازاق كەم بولماس.
وقۋشى: حالقىمنىڭ جۇرەك قانىنا سىڭگەن اق نيەت،
اتادان مۇرا بالاعا قالعان وسيەت.
جيىرما ءبىرىنشى عاسىرعا كىردى، ەركىن ەل!
رۋحى قايسار، تورىندە بيىك – قاسيەت!
عاجاپ ەلىم – عارىشقا جولدى تاستاعان،
قاھارمان ەلىم ەرجۇرەك قولدى باستاعان!
دانىشپان ەلىم – جارالعان ار مەن نامىستان،
اسپانداپ بيىك – جايناسىن تۋىم استانام.
باقىتىم، باعىم – قازاقستانىم، – قازاعىم!
ءومىرىڭدى وشپەستەي تاسقا جازامىن.
شارىقتاسىن بابانىڭ بەرگەن تىلىمەن،
اتامەكەن جەرىندە عاجاپ ءوز ءانىڭ!
ءان: «ءوز ەلىم»
2 - جۇرگىزۋشى: بۇگىنگى كۇنى ەلىمىزدە سپورتتىڭ دامۋىنا ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ وتىرعانى بەلگىلى. الەمدە ءوتىپ جاتقان ءدۇبىرلى دوداعا سپورتشىلارىمىز تەك قانا جەڭىس تۇعىرىنان كورىنىپ، كوك بايراق تۋىمىز جەلبىرەتىپ، ءان ۇرانىمىزعا اسقاقتاتىپ قازاقستاندى الەمگە تانىتتى. وليمپيادا ماقتاندىرعان، شاتتاندىرعان جۇلدىزدار.
1. الەكساندر ۆيناكۋروۆ قازاقستاندىق ۆەلوشاباندوز 250 شاقىرىمدىق توپتىڭ جارىستا التىن مەدالدان وليمپيادا چەمپيونى.
2. زۋلفيا چينشانلو اۋىر اتلەتيكادان وليمپيادا رەكوردىن جاڭارتىپ، التىن مەدال الدى.
3. مايا مانەزا اۋىر اتلەتيكادا وليمپيادا رەكوردىن جاڭارتقان التىن مەدال الدى.
4. سۆەتلانا پودابەدوۆا – اۋىر اتلەتيكا وليمپيادا چەمپيونى اتاندى.
5. يليا يلين الدىنا جان سالماعان، اۋىر اتلەتيكادا ەكى رەت الەم رەكوردىن جاڭارتتى، التىن مەدال جەڭىپ الدى.
6. ولگا رىپاكوۆا ءۇش قارقىپ سەكىرۋگە شىعىپ، التىن مەدال جەڭىپ الدى.
7. سەرىك ساپييەۆ بوكسشى التىن مەدال الدى.
قىزىلجار قاھارمانى.
كەپ جاتىر ۆينوكۋروۆ التىن الىپ،
جەتۋگە بۇل اتاققا جانىن سالىپ
ەكى ءجۇز قىرىق سەگىز شاقىرىمدا
توپ جارعان تۋمامىز عوي بۇل ءبىر الىپ!
قۋانىپ بوركىمىزدى اسپانعا اتتىق،
ەرەكشە كەۋدەمىزدى كەرنەپ شاتتىق،
كورگەندە كوك بايراقتى كوتەرىلگەن،
تولقىدىق، كوزىمىزگە جاس اپ جاتتىق
ايالاپ تۋعان جەردىڭ اتار تاڭى
ارداقتاپ كارى – جاستىڭ جاتار ءبارى
ءوزىڭدى توبەمىزگە كوتەرەمىز،
تۋساڭ تۋ، قىزىلجاردىڭ قاھارمانى!
1 - جۇرگىزۋشى: سامعا، قازاق، تاۋەلسىزدىك كوگىندە،
رۋح – جىگەرىڭ تاۋسىلمايتىن ومىردە.
ابىرويمەن جەلبىرەسىن جالاۋىڭ
التىن تۇعىر – استانانىڭ تورىندە
2 - جۇرگىزۋشى: اتا - بابا جانىن قيىپ قورعاعان،
اق تىلەگىن ۇرپاعىنا ارناعان
قازاقستان - التىن ۇيا وتانىم
جايناي بەرشى، ماڭگى گۇلدەن ءارقاشان!
ءان: «اتامەكەن»
ءى. مەنىڭ قازاقستانىم - مەنىڭ بولاشاعىم.
«ءوز وتانىڭنىڭ پاتريوتى بولۋ
دەگەنىمىز – قازاقستاندى
جان - جۇرەگىڭمەن سۇيە ءبىلۋ»
ن. ءا. نازاربايەۆ
ماقساتى: وتاندى سۇيۋگە، وتان الدىنداعى بورىشىن تۇسىنە بىلۋگە تاربيەلەۋ. قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتى ءوزىنىڭ سۇيىكتى وتانىنىڭ قورعاۋشىسى بولۋعا مىندەتتى. وسكەلەڭ ۇرپاق بولاشاقتا ءبىلىمدى، وتانسۇيگىش پاتريوتتارى بولۋى كەرەك.
ءادىسى: تاريحي - ادەبي مۋزىكالىق كەش، اڭگىمەلەسۋ، سۇراق - جاۋاپ.
كورنەكىلىك: مۋزىكا اسپاپتار، رامىزدەر، سلايد، گۇل، شارلار سيۋجەتتى فيلم، تەحنيكالىق قۇرالدار.
ءى جەرۇيىق - التىن مەكەنىم
ءىى ەرلىككە تاعزىم
ءىىى ەرلىك – ەلدىڭ قاسيەتى،
جۇرەكتىلىك – جىگىتتىڭ قاسيەتى.
ءىۇ لاۋلا، لاۋلا، جەلتوقساننىڭ مۇزدا جانعان الاۋى!
ءۇ بۇگىنىمىز باياندى، بولاشاعىمىز جارقىن
1 - جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى قوناقتار!
ارمىسىزدار، ارداگەرلەر لەكتەگى،
ومىرلەرىڭ - ەرلىك - كۇرەس مەكتەبى!
2 - جۇرگىزۋشى: اياۋلى دا ارداقتى ۇستازدار، ءبىلىمدى ۇرپاقتار.
بۇگىنگى سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزعا «مەنىڭ قازاقستانىم - مەنىڭ بولاشاعىم» اتتى تاريحي - ادەبي مۋزىكالىق كەشىمىزدى ۇسىنامىز.
وتەگەنىن ەسكەرمەگەن وشەدى،
وتەگەنىن قاستەرلەگەن وسەدى،- دەمەكشى، بەرەر ءتالىمى مول تاريحتىڭ كۋاگەرلەرى بۇگىن ءبىزدىڭ ورتامىزدا!
1 - جۇرگىزۋشى: مەن قازاقپىن مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن،
جورگەگىمدە تانىستىم مۇڭ تىلىمەن.
جىلاعاندا جۇرەگىم كۇن تۇتىلىپ،
قۋانعاندا كۇلكىمنەن ءتۇن تۇرىلگەن.
2 - جۇرگىزۋشى: مەن قازاقپىن، بيىكپىن، بايتاق ەلمىن،
قايتا تۋدىم، ومىرگە قايتا كەلدىم
مەن مىڭ دا ءبىر ءتىرىلدىم ماڭگى ولمەسكە،
ايتا بەرگىم كەلەدى، ايتا بەرگىم.
قازاق ەلى سوناۋ التايدان پيرەينەگە دەيىن بيلىك ەتكەن ەر ەدىل باتىردىڭ ەلى. قازاق ەلى – اسقان باتىرلىعىمەن، اقىل – پاراساتتىلىعىمەن ەگيپەت ەلىنە بيلىك جۇرگىزگەن بەيبارىستىڭ، ءۇندىنى بيلەگەن بوبىردىڭ ەلى.
1 - جۇرگىزۋشى: 1723 جىل: التايدان اتىراۋعا دەيىن تىنىشتىق ورناتقان قازاق ەلىن، جوڭعار قالماقتارى شابۋىل جاساپ قازاق حالقىن قان جىلاتتى، شۇبىرىندى حالىق اقتابان بولدى. القا كولگە ايالداپ، قاسيەتتى قاراتاۋعا باس ساۋعالادى.
ءان: «ەلىم - اي»
بيلەر: تولە بي، قازىبەك بي، ايتەكە بي. (ساحنادا)
«التاۋ الا بولسا، اۋىزداعى كەتەدى،
«تورتەۋ تۇگەل بولسا، توبەدەگى كەلەدى» تۋعان جەرىن تۇراقتاعان تۇعىرى بەرىك ەل ەدىك، ىرگەمىزدى ىرىتپەيىك، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ ءبىر جاعادان باس شىعارىپ، اتام قازاقتىڭ ابىرويىن ساقتايىق»- دەدى تولە بابامىز.
2 - جۇرگىزۋشى: كىشى جۇزدەن كىسىلىگىن تانىتقان ايتەكە بي، ورتا ءجۇزدىڭ ورداسىن تىككەن قازىبەك بي ۇلى ءجۇزدىڭ اقساقال ءبيىنىڭ بيلىگىنە باس ءيىپ، ەلدى بىرىكتىردى،
1 - جۇرگىزۋشى: قايران، قازاق ەلى! - جاس ۇرپاققا ايتا الماعان، جەتكىزە الماعان، جان دۇنيەڭدى ءدىر ەتكىزەتىن سىرعا، مۇڭعا تولى تاريحي پاراقتارى قانشاما ءالى. وعان كۋا مىنا جاتقان كەڭ دالا، زاڭعار تاۋلار، وزەن - كولدەر، مىڭ بۇرالعان اعاشتار.
وقۋشى: قازاق جەرى - قوناقجاي تورەلەر جەرى،
قازاق ەلى - قاس قاقپاي ەرلەر ەلى.
ەلى كەدەي بولماعان - جەرى بايتاق
ەدىل ەردەي، بابىرداي شەرلەر ەلى
قازاق جەرى ونەرلى قاسيەتتى
قازاق دەيتىن حالقىمىز
وزگە ۇلتتاي ءبىزدىڭ دە
بار ءداستۇر مەن سالتىمىز،
ەگيپەتتى بيلەگەن بەيبارىستاي،
ەلى تەكتى، كيەلى، قاسيەتتى.
ءان: «اۋىلىم»
ءىى ەرلىككە تاعزىم. سلايد. فيلمنەن ءۇزىندى (1مينۋت ۇنسىزدىك)
1 - جۇرگىزۋشى: 1941 جىلى ماۋسىمنىڭ 22 - سىندە فاشيستىك گەرمانيا وتانىمىزعا وپاسىزدىقپەن شابۋىل جاسادى، ەلىن، جەرىن قورعاۋ ءۇشىن حالىق مايدانعا اتتاندى، تىلدى ەڭبەك ەتتى. «ءبارى دە وتان ءۇشىن، ءبارى دە مايدان ءۇشىن، ءبارى دە جەڭىس ءۇشىن!» – باستى ۇران بولدى.
2 - جۇرگىزۋشى: وتانعا جاۋ كەنەتتەن وق اتقاندا
ويران سالىپ، باۋ - باقشانى قيراتقاندا.
جونەلدى قىرشىن جاستار قان مايدانعا.
اق نيەتتى، اسىل ماقسات العا باستار.
1 - جۇرگىزۋشى: قازاقستاندىقتار دا وزدەرىنىڭ قاھارمان حالىق ەكەنىن كورسەتە ءبىلدى. وسىعان بايلانىستى 500 – گە جۋىق قازاقستاندىق كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى دەگەن اتاعىنا يە بولدى. ولاردىڭ 98 - ءى قازاق. كەيبىرۋلەرىنىڭ ەسىمدەرىن ايتىپ كەتەيىك: تالعات بيگەلدينوۆ، تولەگەن توقتاروۆ، ءاليا مولداعۇلوۆا، نۇركەن ءابدىروۆ، مانشۇك مامەتوۆا، باۋىرجان مومىش ۇلى. ءاليا مەن مانشۇك قىزداردان دارا شىققان شىعىستىڭ قوس شىنارى، دارا تۇلعالارى.
ءان: «كاتيۋشا»
2 - جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى جينالعان قاۋىم، ءبىزدىڭ جاڭاجول اۋىلىنان 1941 - 45 جىلداردىڭ ارالىعىندا 88 ازامات سوعىسقا اتانىپ، سولاردىڭ 55 - ىنە تۋعان جەردىڭ، ەلدىڭ ءبىر ۋىس توپىراعى بۇيىرماي، مايدان دالاسىنداعى جاۋمەن قاندى شايقاستا قازا تاپقان.
1 - جۇرگىزۋشى: اۋىل ازاماتتارى وتاندى قورعاي وتىرا ءفاشيزىمنىڭ جولىن كەسىپ ۇرىس دالاسىنان ساعىنىشتى ولەڭ جولدارىمەن حاتتار جولداعان، سول حاتتاردىڭ لەگى ءبىزدىڭ ەلگە دە كەلگەن. سونىڭ ءبىر - ەكەۋىن وقىپ بەرەيىك.
سەيتەنوۆ قاجىقاننىڭ جازعان حاتى.
شەت جەردە ۇلى مايدان بولىپ جاتىر،
مايدانعا كەتكەن ادام تولىپ جاتىر.
بەينەت پەن مەحناتتى كورىپ جاتىر،
جالعىز ەم، ءبىر اكەدەن قاجىقان اتىم.
ءدام جازىپ مەن شىقتىم وڭ ساپارعا.
ارتىمدا ايمۋشكا مەن شۇعاي اتتى قۇلىنىم قالدى.
كىم بىلەر الداعى ءىستىڭ نە بولارىن
حابار جوق ەندىگىسىن ءوزىڭ ويلا!
وقۋشى: ولەڭ «ارداگەرلەر»
2 - جۇرگىزۋشى - سۇيىنشىگە، ءسۇيىنشى!
شاتتان، اتا – انامىز،
شاتتان، اتا – بابامىز،
كەك قايتارىپ فاشيستەن،
سوعىس ءبىتتى جەڭىسپەن
جەڭدىك جاۋدى كۇرەستە
جاساسىن توي – مەرەكە
ءان: جەڭىس كۇنى (اسكەري مارش)
ءىىى ەرلىك - ەلدىڭ قاسيەتى، جۇرەكتىلىك - جىگىتتىڭ قاسيەتى.
اۋعان جاۋىنگەرلەرىنىڭ گيمنى، سلايد
بيىل 15 اقپاندا كەڭەس اسكەرلەرىنىڭ اۋعانىستان جەرىنەن شىعارىلعانىنا 23 جىل تولدى. بۇل از ۋاقىت ەمەس. اۋعان سوعىسىنىڭ قاسىرەتتى كىمدەردىڭ جۇرەگىن جارالامادى دەسەڭىزشى. ازاماتتىق بورىشىن اتقارۋعا اسكەرگە كەتىپ، تابىتپەن ورالعاندارى قانشاما؟ قازاقستاننان 22269 جاۋىنگەر باردى. ولاردىڭ 924 - ءى ەرلىكپەن قازا تاپتى، 21 ادام حابار - وشارسىز كەتتى، مىڭداعان جىگىتتەر ەلگە مۇگەدەك بولىپ ورالدى. قازىرگى تاڭدا اۋىلىمىزدىڭ ينتەرناسيوناليست - جاۋىنگەرلەرى حامزين. ك.، سەيفييەۆ و.، كوشەگالين ب. ەلدىڭ ءبىر - ءبىر جاۋىنگەرلەرى.
2 - جۇرگىزۋشى: بىلەمىز، جاس وسەدى، تۋادى ەرلەر
جولىن قۋادى ەرلەر
تۋمايدى، سىزدەردەن سوڭ، تۋماسىن - اق
سوعىس دەگەن سۇم تاجالعا كۋاگەرلەر!
1 - جۇرگىزۋشى: اققۋلارداي اسىققان ءمولدىر كولگە،
سوعىستىڭ ازابىن جەڭدىڭدەر مە؟
تۇڭعيىقتىڭ تۇبىنەن شىقتىڭ بۇگىن،
تۋعان جەرگە، اعالار، كەلدىڭدەر مە؟
اسا ءقادىرلى قوناقتارىمىز، ارداگەر اعالارىمىز ءبىزدىڭ اۋىلىمىزدىڭ ينتەرناسيوناليست – جاۋىنگەرلەرىمىز، اۋعان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرى: حامزين كەمەل، سەيفييەۆ ورال، كوشەگالين باقىت، سىزدەرگە مىقتى دەنساۋلىق، ۇزاق عۇمىر، وتباسىلارىڭىزعا باقىت تىلەيمىز.(ەستەلىك سىيلىقتار تاپسىرۋ)
ءان: «ساربازدار»
ءىۇ.«لاۋلا، لاۋلا، جەلتوقساننىڭ مۇزدا جانعان الاۋى!» (سلايد «جەلتوقسان وقيعاسى»)
2 - جۇرگىزۋشى. 1986 جىل جەلتوقسان اتتى وقيعا بولدى. ەلدىڭ ەگەمەندىگىن اڭساعان جاستار الاڭعا شىقتى جەلتوقسان جەلى داۋىلعا اينالدى. ورتتەي قاۋلاعان وجەت جاستار ۇلتتىق نامىس قۇدىرەتىن الەمگە پاش ەتتى.
1 - جۇرگىزۋشى: قازاق جاستارىنىڭ قارسىلىق شەرۋى تاۋەلسىزدىك الۋىمىزدىڭ بىردەن – ءبىر سەبەپشىسى بولدى.
2 - جۇرگىزۋشى. بۇل جەلتوقسان كوتەرلىسىنە قازاق ەل اۋزىندا جۇرگەن، تاريحتا اتى قالعان قايرات رىسقۇلبەكوۆتى، سابيرا مۇحامەدجانوۆا ەربول سىپاتايەۆ، ءلاززات اسانوۆا جانە تاعى باسقا اپالارىمىز بەن اعالارىمىز قاتىستى.
1 - جۇرگىزۋشى: وزبىرلىق كۇشپەن تۇنشىعىپ ----
ءۇمىتتىڭ وتى وشكەن كۇن.
جانىنا تاپپاي ءبىر شىندىق،
ەر قايرات قىرشىم كەتكەن كۇن!
وقۋشى: قايرات رىسقۇلبەكوۆتىڭ اقتىق ءسوزى
2 - جۇرگىزۋشى: وسەر ۇلدىڭ ءار ساتتە دە بىرلىك بولماق قالاۋى
لاۋلا، لاۋلا، جەلتوقساننىڭ مۇزدا جانعان ءالاۋىى
وزدەرىڭدەي ەر نامىستى جاس وركەنى بار ەلدىڭ
ەشقاشاندا ەڭكەيۋگە ءتيىستى ەمەس جالاۋى!!!
ءان: «جەلتوقسان جەلى»
ءۇ. بۇگىنىمىز باياندى، بولاشاعىمىز جارقىن (سلايد)
1 – جۇرگىزۋشى: اسقار تاۋ دا سەنىكى،
باقشا باۋ دا سەنىكى،
قالتقىسىز دوسپەنەن
قاتال جاۋ دا سەنىكى.
1991 جىلى قازاق حالقىنىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى توقتار اۋباكىروۆ عارىشتا ەرلىك كورسەتتى.
1 - جۇرگىزۋشى: 1994 جىلى 10 ماۋسىمدا قازاق حالقىنىڭ ەكىنشى قىرانى، عارىشكەر تالعات مۇسابايەۆ اسپان كوگىنە التى ايلىق ساپارعا اتتاندى.
2 - جۇرگىزۋشى: كەلدى مىنە ەرلىكتى باعالار كۇنى،
ارۋاعى قولدادى بابالاردىڭ،
عارىش شارلاپ ورالدى توقتار باتىر
مۇراتىنا يە بول، بالالارىم!
1 - جۇرگىزۋشى: ءوتىپ ەلدىڭ تالاي سىناق ازاپتان،
اتتى اقىرى ازات بولىپ عاجاپ تاڭ
باقىتتى ەل بارما ەكەن قازاقتان
ەگەمەن بولماي – ەل بولماس،
ەندى قازاق كەم بولماس.
وقۋشى: حالقىمنىڭ جۇرەك قانىنا سىڭگەن اق نيەت،
اتادان مۇرا بالاعا قالعان وسيەت.
جيىرما ءبىرىنشى عاسىرعا كىردى، ەركىن ەل!
رۋحى قايسار، تورىندە بيىك – قاسيەت!
عاجاپ ەلىم – عارىشقا جولدى تاستاعان،
قاھارمان ەلىم ەرجۇرەك قولدى باستاعان!
دانىشپان ەلىم – جارالعان ار مەن نامىستان،
اسپانداپ بيىك – جايناسىن تۋىم استانام.
باقىتىم، باعىم – قازاقستانىم، – قازاعىم!
ءومىرىڭدى وشپەستەي تاسقا جازامىن.
شارىقتاسىن بابانىڭ بەرگەن تىلىمەن،
اتامەكەن جەرىندە عاجاپ ءوز ءانىڭ!
ءان: «ءوز ەلىم»
2 - جۇرگىزۋشى: بۇگىنگى كۇنى ەلىمىزدە سپورتتىڭ دامۋىنا ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ وتىرعانى بەلگىلى. الەمدە ءوتىپ جاتقان ءدۇبىرلى دوداعا سپورتشىلارىمىز تەك قانا جەڭىس تۇعىرىنان كورىنىپ، كوك بايراق تۋىمىز جەلبىرەتىپ، ءان ۇرانىمىزعا اسقاقتاتىپ قازاقستاندى الەمگە تانىتتى. وليمپيادا ماقتاندىرعان، شاتتاندىرعان جۇلدىزدار.
1. الەكساندر ۆيناكۋروۆ قازاقستاندىق ۆەلوشاباندوز 250 شاقىرىمدىق توپتىڭ جارىستا التىن مەدالدان وليمپيادا چەمپيونى.
2. زۋلفيا چينشانلو اۋىر اتلەتيكادان وليمپيادا رەكوردىن جاڭارتىپ، التىن مەدال الدى.
3. مايا مانەزا اۋىر اتلەتيكادا وليمپيادا رەكوردىن جاڭارتقان التىن مەدال الدى.
4. سۆەتلانا پودابەدوۆا – اۋىر اتلەتيكا وليمپيادا چەمپيونى اتاندى.
5. يليا يلين الدىنا جان سالماعان، اۋىر اتلەتيكادا ەكى رەت الەم رەكوردىن جاڭارتتى، التىن مەدال جەڭىپ الدى.
6. ولگا رىپاكوۆا ءۇش قارقىپ سەكىرۋگە شىعىپ، التىن مەدال جەڭىپ الدى.
7. سەرىك ساپييەۆ بوكسشى التىن مەدال الدى.
قىزىلجار قاھارمانى.
كەپ جاتىر ۆينوكۋروۆ التىن الىپ،
جەتۋگە بۇل اتاققا جانىن سالىپ
ەكى ءجۇز قىرىق سەگىز شاقىرىمدا
توپ جارعان تۋمامىز عوي بۇل ءبىر الىپ!
قۋانىپ بوركىمىزدى اسپانعا اتتىق،
ەرەكشە كەۋدەمىزدى كەرنەپ شاتتىق،
كورگەندە كوك بايراقتى كوتەرىلگەن،
تولقىدىق، كوزىمىزگە جاس اپ جاتتىق
ايالاپ تۋعان جەردىڭ اتار تاڭى
ارداقتاپ كارى – جاستىڭ جاتار ءبارى
ءوزىڭدى توبەمىزگە كوتەرەمىز،
تۋساڭ تۋ، قىزىلجاردىڭ قاھارمانى!
1 - جۇرگىزۋشى: سامعا، قازاق، تاۋەلسىزدىك كوگىندە،
رۋح – جىگەرىڭ تاۋسىلمايتىن ومىردە.
ابىرويمەن جەلبىرەسىن جالاۋىڭ
التىن تۇعىر – استانانىڭ تورىندە
2 - جۇرگىزۋشى: اتا - بابا جانىن قيىپ قورعاعان،
اق تىلەگىن ۇرپاعىنا ارناعان
قازاقستان - التىن ۇيا وتانىم
جايناي بەرشى، ماڭگى گۇلدەن ءارقاشان!
ءان: «اتامەكەن»
You Might Also Like
-
سىلتەمە: مۇعالىمدەرگە ارنالعان نۇسقاۋلىق ستو 48 - بەت،
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: عابيت مۇسىرەپوۆ شىعارماشىلىعىنداعى انا، ايەل تاقىرىبى. «ۇلپان» رومانىنداعى ۇلپان وبرازى.
