مەنىڭ سۇيىكتى ۇستازىم
تاراز قالاسى، ەرەكشە دارىندى بالالارعا ارنالعان «دارىن» مەكتەپ-ينتەرناتى
ساعىندىق قاراقات باۋىرجان قىزى
جەتەكشىسى: سەيتجانوۆا گۋلافرەز باحيتوۆنا
ماعان جاقسى ءمۇعالىم بارىنەن دە قىمبات، ويتكەنى ءمۇعالىم – مەكتەپتىڭ جۇرەگى.
ىبىراي التىنسارين
«ۇستاز - ۇلى ەسىم» - دەيدى مۇحتار اۋەزوۆ. ءيا، راسىندا دا، «ۇستاز» دەگەن ءسوزدىڭ استارىندا ءمان-ماعىنانىڭ ءبارى بار، ءبارى دە بار: ءبىلىم مەن عىلىم، ماحاببات پەن سۇيىسپەنشىلىك، مەيىرىمدىلىك پەن مەيىرباندىق، تالاپشىلدىق پەن تۋراشىلدىق... ءاربىر بالانىڭ تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋىنا، دۇنيەدەگى ءاربىر ماماندىق يەسىنىڭ بولاشاققا قاناتتانۋىنا سەبەپكەر بولاتىن جاناشىر، ىزدەنىمپاز ادام – ۇلى ۇستازىمىز. مەنىڭ ويىمشا، ءار شاكىرتتىڭ جانىنا جاقىن كەلەتىن، ەڭ سۇيىكتىسىنە اينالاتىن، ومىرلىك ۇستانىمدارىنىڭ جارشىسىنا اينالاتىن ۇستازى بولادى. مەنىڭ دە سۇيىكتى ۇستازىم بار. ول كىسىنىڭ عيبرات الار ءاربىر ءسوزى، كەسكىن-كەلبەتى، ءبارى-بارى مەن ءۇشىن – ۇلگى-ونەگە. «ادامنىڭ ادامشىلدىعى جاقسى ۇستازدان» دەپ اباي حاكىم ايتپاقشى، ۇستازىمدى ەڭ العاش رەت كورىپ-بىلگەننەن باستاپ، ول كىسىگە دەگەن قۇرمەتىم، ساباققا دەگەن زەيىنىم ارتتى.
مەن ءتورت مەزگىلدىڭ ىشىندە تەك جاز مەزگىلىن قاتتى جاقسى كورەتىن ەدىم. كۇز كەلگەندە، جارقىراعاننىڭ ءبارى قۋاراتىنداي، جايناعاننىڭ ءبارى تۇمانداناتىنداي بولىپ كورىنەتىن. ال، بيىلعى كۇز مەنىڭ ومىرىمدە ايتارلىقتاي كەرەمەت ورىن الدى. بۇل كۇز مەن ءپىر تۇتاتىن ءبىر كىسىمەن قاۋىشتىردى. العاش «دارىن» مەكتەبىنە اۋىساردا، قابىلدانعانىمدا كىشكەنە قورقاقتاپ، قوبالجىعانىم راس. الايدا سىنىپ جەتەكشىممەن العاش تانىسۋ ساتىنەن باستاپ، قورقىنىشىم سۋ سەپكەندەي باسىلدى. كەرىسىنشە، ول كىسىنىڭ مەيىرىمگە تولى ءجۇزى مەن مادەنيەتى مەنى ايرىقشا باۋراپ الدى دەسەم، ارتىق ايتقانىم ەمەس. انام قانداي ءقادىرلى بولسا، ۇستازىم دا مەن ءۇشىن قىمبات جانعا اينالدى.
قازاق ادەبيەتى ساباعى بولىپ جاتقان. ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا مانەرلەپ ولەڭ وقىپ بولعانىم سول ەدى، ۇستاز ماعان بۇرىلىپ، ولەڭدى ءتۇسىنىپ جاتقا وقىعانىمدى، مانەرىمنىڭ وتە جاقسى ەكەنىن، ساباقتى ىلعي بۇلجىتپاي ورىندايتىنىمدى ايتىپ ماقتاپ الا جونەلدى. كەۋدەمدى ەرەكشە قۋانىش سەزىمى بيلەپ، سىنىپتاستارىمنىڭ اراسىندا ءوزىمدى ەركىن سەزىنە باستادىم. سول سەزىم بولمەمە كەلگەن سوڭ، ولەڭ جولدارىما اينالدى.
قوياتۇعىن باعالاپ ءار «بەسىڭمەن»،
اجارلى ۇستاز، كەتپەيسىڭ ماڭگى ەسىمنەن.
مەن سەن ءۇشىن ءبىر ءتۇيىر داندەي بولسام،
ال، سەن ماعان ديقانسىڭ ءداندى وسىرگەن.
قازبالايمىن وقۋدىڭ كەنىن ءار تاڭ،
ءوزىڭ بەرگەن بىلىمگە سەنىم ارتام.
ولەڭ وقىپ، جىر جازىپ جۇرگەنىم بۇل،
ارداقتى ۇستاز، بىلەمىن سەنىڭ ارقاڭ!
سودان بەرى ءاربىر ساباققا ەرەكشە دايىندالامىن. اسىرەسە، ادەبيەت ءپانى قاتتى ۇنايدى. ۇستازىم مەنى تەك ماقتاعانى ءۇشىن ەمەس، بويىمداعى سەنىمسىزدىگىم مەن قورقىنىشىمدى سەيىلتەرلىك ءسوزى مەنى ىنتالاندىرىپ، شابىتتاندىرا ءتۇستى.
مەن دە كەلەشەكتە ءدال ءسىز سەكىلدى ۇستاز بولعىم كەلەدى، سۇيىكتى ۇستازىم. سىزگە دەگەن ريزاشىلىق سەزىمىمدى ولەڭمەن ورنەكتەگىم كەلەدى:
باعالاعان بالاۋسا جىرىمدى ۇعىم،
ويىن ايتقان قالدىرماي سىرىن بۇگىپ.
جىپ-جىلى سويلەگەن سوزدەرىمەن،
جىبەرەتىن بويىمدى جىلىندىرىپ.
جايلى تيەر قۇشاققا كەڭەسىمەن،
بيىكتەتىپ ويىمدى مەن وسىرەم.
جاقسىلىعى جاساعان جەتىپ جاتىر،
كەتە قويماس، ول ءسىرا، ەل ەسىنەن.
You Might Also Like
-
جەر بەتىنىڭ تۇپكىر-تۇكپىرىندە بىر-بىرىنەن ەرەكشەلەنەتىن ءسان-تۇرلى ادەت-عۇرىپتار بار. بۇل ادەت-عۇرىپتاردىڭ كەيبىرلەرى كۇلكىلى، كەيبىرلەرى قىزىق، ال كەيبىرلەرى جاعا ۇستاتارداي وعاش بولىپ كەلەدى.
-
كەشكى دايىندىق كۋرسىنىڭ ساباعى ىمىرت ۇيىرىلە باستالىپ، تۇندە اياقتالاتىن. ەگەر ءسىز سىرتقى جارىعى جارقىراپ جانىپ تۇرعان وقۋ عيماراتىنىڭ ىشىنە كىرسەڭىز، وندا قورشاۋدىڭ ارعى جاعىنداعى قاتار-قاتار تۇرعا...
