- 28 مام. 2018 00:00
- 352
مەنىڭ تاسىلدەرىم مەن ادىستەرىم
«مەنىڭ تاسىلدەرىم مەن ادىستەرىم»
بۇگىنگى قوعامدا زامان تالابىنا ساي ەلىمىزدە تۋىنداپ جاتقان الەۋمەتتىك، ەكونوميكالىق، مادەني وزگەرىستەرتاربيە مەن ءبىلىم ماسەلەسىنە جاڭا كوزقاراس قالىپتاستىرۋدى تالاپ ەتىپ وتىر.
ءبىزدىڭ قازاق حالقىنىڭ عاسىرلار بويعى تىنىس – تىرشىلىگىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىكتەرىنەن تۋىنداعان ءتالىم – تاربيەگە قاتىستى، سالت – ءداستۇر، ادەت – عۇرىپتارى مول. ولار ەتيكا، پەداگوگيكا، پسيحولوگيا عىلىمدارى، تۇجىرىمدارىمەن استارلاسىپ وتىر. ەتيكا دەگەنىمىز – پسيحولوگيانىڭ ءبىر بولشەگى، وزەگى. ەتيكا ءاربىر ادامنىڭ ءوزىن – ءوزى تاربيەلەۋى،مىنەز قۇلقىن تۇزەۋى، ۇنامدى ۇنامسىز قاسيەتىن تارازىلاپ ءبىلۋى.
ال مەن بالاباقشاداعى بالا مەن تاربيەشى قارىم – قاتىناسىنداعى پەداگوگيكالىق ەتيكانى قوزعاسام. تاربيەشى، ۇستاز بۇلدىرشىنگە ۇلگى كورسەتەتىن، ومىردىك سان الۋان جولدارىنان وتۋىنە باعىت بەرەتىن، ادامگەرشىلىك، ەڭبەك سۇيگىشتىك، ادالدىق، پاتريوتتىق قاسيەتتەرگە باۋليتىن تۇلعا.
تاربيەشى ۇستاز ۇنەمى ءوزىن سەرگەك، كوڭىلدى ۇستاۋى كەرەك. بالاعا تاربيەشىنىڭ ءاربىر كەزدەگى كوڭىل كۇيى اسەر ەتەدى. سوندىقتان تاربيەشى بۇلدىرشىنگە وتە مەيىرىمدى، قايىرىمدى، قامقورشى بولۋى كەرەك. ادامزات بالاسىن – بۇكىل تىرشىلىك الەمىنەن ەرەكشەلەيتىن – ونىڭ ەرەكشە جەتىلگەن پسيحيكاسى ەكنى بەلگىلى.
كەز-كەلگەن پسيحيكا – نەگىزىنەن ميدىڭ قىزمەتى ەكەنى تۇسىنىكتى. بۇل ءىلىم تەرەڭ ەەرتتەلۋىنە ورىستىڭ ۇلى عالىمدارى سەچەنوۆ، پاۆلوۆ سىڭىرگەن ەڭبەكتەرى زور. ولار نەرۆ جۇيەلەرى مەن ميدىڭ كوپ قابات كۇردەلى قىزمەتتەرىن جىك – جىككە ءبولىپ ءتۇسىندىردى. مىنە وسىدان پسيحولوگيا عىلىمى ءوز الدىنا ءپان رەتىندە دامي باستادى. مىس:پسيحولوگيا تىرشىلىكتەگى بار نەمەسە جوق قۇبىلىستاردىڭ پايدا بولاتىنى اسەرلەرىن تالداپ، ونىڭ قۇبىلىستىق، زاتتىق سيپاتتارىن تۇسىندىرۋگە تىرىسادى. ادام تاربيەسىندەگى پسيحولوگيانى كەڭ تۇردە پايدالانۋ ءۇشىن ونىڭ وزىنە لايىقتى تاسىلدەرى، ادىستەرى بار. ولاردىڭ ەڭ نەگىزگىلەرى مىنالار: پسيحولوگيالىق بايقاۋ، اڭگىمە دۇكەن قۇرۋ، ءىس – تاجىريبە جۇرگىزۋ بولىپ تابىلادى. وسى ايتىپ وتىرعان ادىستەر كۇندەلىكتى تىرشىلىگىمىزدە ءجيى قولدانىلادى. ءبىراق ءار ادام ونى ءوز شاما شارقىنا قاراي ىسكە اسىرادى. ءبىز ءوز تاجىريبەمىز ارقىلى ءبىر – بىرىمىزبەن قارىم قاتىناستىڭ پسيحولوگيالىق جاقتارىن اشۋعا تىرىسامىز.
مەن بالاباقشا پسيحولوگ — پەداگوگى — بالانى تەرەڭ تۇردە تۇسىنەتىن، بىلەتىن اداممىن. مەن جالپى بالانىڭ پسيحيكالىق دامۋ ەرەكشەلىكتەرىن مەن ەرەكشىلىكتەردىڭ جەكەشە ۆارياسيالارىن دا بىلەمىن.
بالاباقشادا مەنىڭ جۇمىسىم — بالالاردىڭ فيزيكالىق جانە پسيحولوگيالىق دەنساۋلىقتارىن قورعاۋمەن بايلانىستى، ەموسيالدى اماندىقتارىنا مۇمكىندىك تۋعىزاتىن شارتتار جاسايمىن جانە ءار بالانىڭ ەرەكشىلىكتەرىنىڭ جايلى جانە ەففەكتيۆتى تۇردە دامۋىنا قامتاماسىز ەتەمىن.
مەن بالالارمەن جەكەشە تۇردە جۇمىس جۇرگىزەمىن جانە تاربيە بارىسىندا جەكەشە – پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرىن ەسەپكە الۋلارىنا مۇمكىندىك تۋعىزامىن. دياگنوستيكالىق ادىستەمە جانە باقىلاۋ بويىنشا بالاباقشاداعى ءار توپتى ۇزاق ۋاقىت زەرتتەي وتىرىپ ،مەن بالالاردىڭ ءوزارا بالالاردىڭ تاربيەشىمەن قارىم – قاتىناستارىنىڭ ەرەكشىلىكتەرىن انىقتايمىن، ءار بالانىڭ جەكەشە – پسيحولوگيالىق ساپاسى مەن ولاردىڭ اقىل وي دامۋىن باعالايمىن. تاربيە، وقۋ ديففەرەنسياسياسى مەن بالالارمەن تۇزەتۋ جۇمىس تاسىلدەرىن جەتىلدىرۋ ارقىلى، تاربيەشىلەر مەن اتا – انالارعا ارنايى جاسالعان ۇسىنىستار جاساۋ ارقىلى جۇمىستىڭ ناتيجەسى، لايىقتى تۇزەتۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋ جانە بالانىڭ مەكتەپكە دايىندىعىن انىقتاۋ – پسيحولوگتىڭ ماڭىزدى قىزمەتى.
مكقك «جاس الەم» بوبەكجاي – بالاباقشاسىنىڭ
پەداگوگ - پسيحولوگى: ب. احمەدجانوۆا