موعولستان
ساباقتىڭ تاقىرىبى: موعولستان
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: موعولستان مەملەكەتىنىڭ قۇرىلۋىمەن، ەتنيكالىق قۇرامىمەن تانىستىرا وتىرىپ، ساياسي تاريحىنداعى نەگىزگى وقيعالار تۋرالى جان - جاقتى تۇسىنىك بەرۋ؛
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا تاريحي وقيعالار مەن قۇبىلىستاردى تالداي بىلۋگە، سالىستىرا بىلۋگە، وزىندىك وي قورىتۋعا داعدىلاندىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى، حالقىن قادىرلەي بىلەتىن ءوز ەلىنىڭ ازاماتى بولۋعا، حالقىن قادىرلەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: اشىق ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، سۇراق – جاۋاپ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كارتا، ارنايى سلايد، حرونولوگيالىق كەستە، ءسوزجۇمباق.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى:
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، سىنىپتى تۇگەلدەۋ، ساباققا نازار اۋدارۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىمەن جۇمىس:
وقيعالاردى حاننىڭ باسقارعان ۋاقىتىمەن سايكەستەندىر.
ءىىى. جاڭا ساباق:
جاڭا ساباقتىڭ جوسپارى:
موعولستاننىڭ قۇرىلۋى، جەر اۋماعى
حالقىنىڭ ەتنيكالىق قۇرامى.
موعولستاننىڭ ىشكى - سىرتقى جاعدايى.
موعول حاندىعىنىڭ السىرەۋى.
1. موعولستاننىڭ قۇرىلۋى، جەر اۋماعى. XIV عاسىردىڭ ورتاسىنا قاراي شاعاتاي ۇلىسى ىدىراپ، شاعاتاي ۇلىسىنىڭ شىعىس بولىگى - وڭتۇستىك - شىعىس قازاقستان مەن قىرعىزستان اۋماعىندا موعولستان مەملەكەتى قۇرىلادى. ال ۇلىستىڭ كەلەسى بولىگى - ماۋارانناحردىڭ باتىسىندا ءامىر تەمىر مەملەكەتى قۇرىلعان. موعولستان اتالۋ سەبەبى، شىعىس دەرەكتەرىندە "مونعول" سوزىندەگى "ن" ءارپى ءتۇسىپ قالىپ، "موعول" نەمەسە "موعولستان" ءسوزى قالىپتاسىپ كەتكەن.
مەملەكەتتى كەزىندە شاعاتاي حانعا ادال قىزمەت ەتكەن دۋلات تايپاسىنىڭ ءامىرى پولادشى باسقارعان. ءامىر پولادشى باستاعان دۋلات اقسۇيەكتەرى پولادشىنىڭ حان بولۋعا قۇقى بولماعاندىقتان، وزدەرىن تىڭدايتىن، شاعاتاي ۇرپاعى ون التى جاسار توعىلىق - تەمىردى 1348 جىلى موعولستان حانى ەتىپ سايلايدى.
اتاقتى تاريحشى مۇحاممەد حايداردىڭ جازۋى بويىنشا، شاعاتاي مەملەكەتىن ۇلەستەرگە بولگەندە دۋلات ءامىرى پولادشىنىڭ اتاسى ورتوبەگە ماڭلاي - سۇبە جەرىن بەرگەن. ماڭلاي - سۇبە شىعىس تۇركىستاننان فەرعاناعا دەيىنگى كەڭ - بايتاق جەردى الىپ جاتقان.
2. حالقىنىڭ ەتنيكالىق قۇرامى.
● جەتىسۋ ايماعىنداعى ب. د. د III - II ع. باستاپ، ءۇيسىن، قاڭلى تايپالارى مەكەندەگەن.
● V - VI عاسىرلاردا تۇرىك ءتىلدى تايپالار قونىستانا باستاعان.
● XIII عاسىردا موعولدىڭ ارلات، چوراس، كالۋچي تايپالارى كەلىپ، جەرگىلىكتى حالىقپەن ارالاسىپ تۇركىلەنىپ كەتتى.
3. موعولستاننىڭ ىشكى - سىرتقى جاعدايى. ساياسي تۇراقسىزدىق ورىن العان كۇردەلى كەزەڭدە بيلىك باسىنا كەلگەن توعىلىق-تەمىر حان ەلدىڭ ىشكى - سىرتقى جاعدايىن جاقسارتىپ، XVI عاسىردىڭ باسىنا دەيىن بيلىك ەتكەن اۋلەتتىڭ نەگىزىن قالادى. حاندىقتىڭ بۇكىل اۋماعىن بىرىكتىرىپ، ءبىر ورتالىققا باعىندىرادى. مەملەكەتتىڭ ورتالىعى المالىق قالاسى بولادى.
دۋلات تايپاسىنىڭ مۇرالىق لاۋازىمى جوعارى ۇلىسبەگى دەگەن اتاعىن سول قالپىندا قالدىردى. مۇسىلمان ءدىنىن مەملەكەتتىك ءدىن رەتىندە قابىلدايدى. مىرزا - مۇحاممەد حايداردىڭ جازۋى بويىنشا، ءبىر كۇندە 160 مىڭ ادام يسلام ءدىنىن قابىلداعان. حاننىڭ بۇيرىعى بويىنشا ءدىندى قابىلداماعان ومىرلەر مەن بەكتەردى ءولىم جازاسىنا كەسكەن.
ۋاقىتى ----------------- بولعان وقيعالار
1348 ج
شاعاتاي ۇرپاعى ون التى جاسار توعىلىق-تەمىر موعولستان حانى ەتىپ سايلايدى
1360 - 1361 جج.
توعىلىق - تەمىر ماۋارانناحرعا ەكى رەت ءساتتى جورىق جاساپ، بالاسى ءىلياس - قوجانى. ماۋارانناحردىڭ حان تاعىنا وتىرعىزىپ قايتادى.
1365 جىلى
22 ماۋسىمدا ءامىر تەمىر ەندى ماۋارانناحرداعى بيلىكتى ءوز قولىنا الۋ ءۇشىن، ءىلياس - قوجاعا قارسى شىعادى. تاشكەنت قالاسىنىڭ ماڭىندا ەكى جاقتىڭ اراسىندا شەشۋشى "باتپاق شايقاسى" بولادى.
1371 - 1372 جج
ءامىر تەمىر موعولستان جەرىنە العاشقى جورىعى.
1380 - 1390 جج
ءامىر تەمىر موعولستانعا 120 مىڭ اداممەن بىرنەشە رەت جورىق جاساعان.
1428 جج
ءۋايىس حان قايتىس بولدى
1433 جىلى
دۋلات امىرلەرىنىڭ قولداۋىمەن ەسەن - بۇعا حان تاعىنا وتىرادى.
4. موعول حاندىعىنىڭ السىرەۋى. موعول حاندىعىن ساياسي بىتىراڭقىلىق جايلاپ جاتقاندا ماۋارانناحرداعى بيلىكتى ءوز قولىنان الىپ، كۇشەيگەن ءامىر تەمىر ەندى موعولستاندى جاۋلاۋعا كىرىسەدى.
ال شىعىستان XIV عاسىردىڭ باسىندا ويراتتار شابۋىل جاساپ وتىردى. م. ح. ءدۋلاتيدىڭ جازۋىنا قاراعاندا، ءۋايىس حان 10 جىل ىشىندە قالماقتاردىڭ 612 شابۋىلىنا تويتارىس بەرگەن.
موعولستانداعى جاعداي 1428 جىلى ءۋايىس حان قايتىس بولعاننان كەيىن دە سول باياعى بىتىراڭقى كۇيىندە قالادى. حاندىق بيلىك ءۇشىن تالاس ەندى ءۋايىس حاننىڭ بالالارى ءجۇنىس پەن ەسەن - بۇعا اراسىندا باستالادى. تالاستىڭ ناتيجەسىندە دۋلات امىرلەرىنىڭ قولداۋىمەن ەسەن - بۇعا 1433 جىلى حان تاعىنا وتىرادى. بىراك حاندىق بيلىك ءۇشىن تالاس توقتامادى. ەسەن - بۇعانىڭ قازا بولۋىمەن فەرعانا جەرىندە - جەتىكەنتتە بيلىك قۇرىپ وتىرعان ءجۇنىس دەرەۋ موعولستانعا ورالىپ، ءوزىن حان ەتىپ جاريالايدى. موعولستان حاندىعى ءجۇنىس حاننىڭ نەمەرەسى ابدار - راشيد حاننىڭ كەزىندە ىدىراي باستايدى. XVI عاسىردىڭ باسىندا موعولستان مەملەكەتى قۇلايدى. ونىڭ جەتىسۋ ايماعى قازاق حاندىعىنىڭ قۇرامىنا ەنەدى.
ءىV. ءسوزجۇمباق شەشۋ “موعولستان”.
1. ماۋارانناحرداعى بيلىكتى ءوز قولىنا الۋدا كوزدەگەن بيلەۋشى؟ ءامىر تەمىر.
2. شاعاتاي ۇرپاعى ون التى جاسار كىمدى موعولستان حانى ەتىپ سايلايدى؟ توعىلىق - تەمىر.
3. دۋلات امىرلەرىنىڭ قولداۋىمەن حان تاعىنا وتىرعان كىم؟ ەسەن - بۇعا.
4. موعولستانعا شىعىستان XIV عاسىردىڭ باسىندا كىمدەر شابۋىل جاساپ وتىردى؟ ويرات.
5. مەملەكەتتىڭ ورتالىعى قاي قالاسى؟ المالىق.
6. مەملەكەتتىك ءدىنى؟ مۇسىلمان.
7. تاشكەنت قالاسىنىڭ ماڭىندا ءامىر تەمىر مەن ءىلياس - قوجاعا اراسىندا بولعان شەشۋشى شايقاس؟ باتپاق.
8. موعولستان مەملەكەتىندە نەگىزگى رول اتقارعان تايپا؟ دۋلات.
9. ءامىر پولادشى موعولستاندى قاي جەردەن ءبىرجولا ءبولىپ الىپ، تاۋەلسىز، جەكە حاندىق قۇرۋعا بار كۇشىن سالدى؟ ماۋارانناحر
V. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ: سۇراق – جاۋاپ.
1. موعولستاننىڭ الىپ جاتقان اۋماعى؟
شاعاتاي ۇلىسىنىڭ شىعىس بولىگى – وڭتۇستىك – شىعىس قازاقستان مەن قىرعىزستان اۋماعى.
2. موعولستان مەملەكەتىنىڭ تەرريتورياسى تۋرالى كىمنىڭ، قانداي ەڭبەگىندە جازىلعان؟
مۇحاممەد حايدار ءدۋلاتيدىڭ «تاريحي راشيدي» ەڭبەگىندە.
3. موعولستاننىڭ ورتالىعىن اتا؟
المالىق قالاسى.
4. نەلىكتەن موعولستان دەپ اتالدى؟
شىعىس دەرەكتەرىندە «مونعول» ءسوزىنىڭ «ن» ءارىپى ءتۇسىپ قالىپ، «موعول» دەپ اتالدى.
5. «باتپاق شايقاسى» تۋرالى نە ايتاسىڭدار؟
توعىلىق تەمىر حان قازا بولعاننان كەيىن ءامىر تەمىر ماۋارانناحرداعى بيلىكتى ءوز قولىنا الۋ ءۇشىن، ءىلياس – قوجاعا قارسى شىعادى. ءامىر تەمىر مەن ءىلياس - قوجا حاننىڭ اراسىندا بىرنەشە رەت قاقتىعىسۋلار بولادى. تاشكەنت قالاسىنىڭ ماڭىندا 1365 جىلى 22 ماۋسىمدا ەكى جاقتىڭ اراسىنداعى شەشۋشى شايقاس «باتپاق شايقاسى» بولادى. جازبا دەرەكتەردىڭ حابارىنا قاراعاندا ەكى جاقتان 10 مىڭعا جۋىق ادام قىرىلعان. شايقاستا ءىلياس - قوجا حان جەڭىسكە جەتىپ، ءامىر تەمىر قاشىپ قۇتىلادى.
6. موعولستاننىڭ تاعىنا كىمنىڭ تۇقىمدارى وتىرعان؟
شىڭعىس.
7. موعولستان حاندىعى كىمنىڭ تۇسىندا ىدىراي باستادى؟
ءجۇنىس حاننىڭ نەمەرەسى ابد ار ءراشيدتىڭ كەزىندە.
Vءى. وقۋشىلىردى باعالاۋ. ساباققا بەلسەنە ارالاسقان جەكەلەگەن وقۋشىلاردى باعالايمىن.
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما:
1. §25. موعولستان تاقىرىبىن وقۋ جانە مازمۇنىن ءبىلۋ.
2. تاقىرىپ سوڭىنداعى تەست جاۋاپتارىن تابۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: موعولستان مەملەكەتىنىڭ قۇرىلۋىمەن، ەتنيكالىق قۇرامىمەن تانىستىرا وتىرىپ، ساياسي تاريحىنداعى نەگىزگى وقيعالار تۋرالى جان - جاقتى تۇسىنىك بەرۋ؛
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا تاريحي وقيعالار مەن قۇبىلىستاردى تالداي بىلۋگە، سالىستىرا بىلۋگە، وزىندىك وي قورىتۋعا داعدىلاندىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى، حالقىن قادىرلەي بىلەتىن ءوز ەلىنىڭ ازاماتى بولۋعا، حالقىن قادىرلەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: اشىق ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، سۇراق – جاۋاپ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كارتا، ارنايى سلايد، حرونولوگيالىق كەستە، ءسوزجۇمباق.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى:
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، سىنىپتى تۇگەلدەۋ، ساباققا نازار اۋدارۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىمەن جۇمىس:
وقيعالاردى حاننىڭ باسقارعان ۋاقىتىمەن سايكەستەندىر.
ءىىى. جاڭا ساباق:
جاڭا ساباقتىڭ جوسپارى:
موعولستاننىڭ قۇرىلۋى، جەر اۋماعى
حالقىنىڭ ەتنيكالىق قۇرامى.
موعولستاننىڭ ىشكى - سىرتقى جاعدايى.
موعول حاندىعىنىڭ السىرەۋى.
1. موعولستاننىڭ قۇرىلۋى، جەر اۋماعى. XIV عاسىردىڭ ورتاسىنا قاراي شاعاتاي ۇلىسى ىدىراپ، شاعاتاي ۇلىسىنىڭ شىعىس بولىگى - وڭتۇستىك - شىعىس قازاقستان مەن قىرعىزستان اۋماعىندا موعولستان مەملەكەتى قۇرىلادى. ال ۇلىستىڭ كەلەسى بولىگى - ماۋارانناحردىڭ باتىسىندا ءامىر تەمىر مەملەكەتى قۇرىلعان. موعولستان اتالۋ سەبەبى، شىعىس دەرەكتەرىندە "مونعول" سوزىندەگى "ن" ءارپى ءتۇسىپ قالىپ، "موعول" نەمەسە "موعولستان" ءسوزى قالىپتاسىپ كەتكەن.
مەملەكەتتى كەزىندە شاعاتاي حانعا ادال قىزمەت ەتكەن دۋلات تايپاسىنىڭ ءامىرى پولادشى باسقارعان. ءامىر پولادشى باستاعان دۋلات اقسۇيەكتەرى پولادشىنىڭ حان بولۋعا قۇقى بولماعاندىقتان، وزدەرىن تىڭدايتىن، شاعاتاي ۇرپاعى ون التى جاسار توعىلىق - تەمىردى 1348 جىلى موعولستان حانى ەتىپ سايلايدى.
اتاقتى تاريحشى مۇحاممەد حايداردىڭ جازۋى بويىنشا، شاعاتاي مەملەكەتىن ۇلەستەرگە بولگەندە دۋلات ءامىرى پولادشىنىڭ اتاسى ورتوبەگە ماڭلاي - سۇبە جەرىن بەرگەن. ماڭلاي - سۇبە شىعىس تۇركىستاننان فەرعاناعا دەيىنگى كەڭ - بايتاق جەردى الىپ جاتقان.
2. حالقىنىڭ ەتنيكالىق قۇرامى.
● جەتىسۋ ايماعىنداعى ب. د. د III - II ع. باستاپ، ءۇيسىن، قاڭلى تايپالارى مەكەندەگەن.
● V - VI عاسىرلاردا تۇرىك ءتىلدى تايپالار قونىستانا باستاعان.
● XIII عاسىردا موعولدىڭ ارلات، چوراس، كالۋچي تايپالارى كەلىپ، جەرگىلىكتى حالىقپەن ارالاسىپ تۇركىلەنىپ كەتتى.
3. موعولستاننىڭ ىشكى - سىرتقى جاعدايى. ساياسي تۇراقسىزدىق ورىن العان كۇردەلى كەزەڭدە بيلىك باسىنا كەلگەن توعىلىق-تەمىر حان ەلدىڭ ىشكى - سىرتقى جاعدايىن جاقسارتىپ، XVI عاسىردىڭ باسىنا دەيىن بيلىك ەتكەن اۋلەتتىڭ نەگىزىن قالادى. حاندىقتىڭ بۇكىل اۋماعىن بىرىكتىرىپ، ءبىر ورتالىققا باعىندىرادى. مەملەكەتتىڭ ورتالىعى المالىق قالاسى بولادى.
دۋلات تايپاسىنىڭ مۇرالىق لاۋازىمى جوعارى ۇلىسبەگى دەگەن اتاعىن سول قالپىندا قالدىردى. مۇسىلمان ءدىنىن مەملەكەتتىك ءدىن رەتىندە قابىلدايدى. مىرزا - مۇحاممەد حايداردىڭ جازۋى بويىنشا، ءبىر كۇندە 160 مىڭ ادام يسلام ءدىنىن قابىلداعان. حاننىڭ بۇيرىعى بويىنشا ءدىندى قابىلداماعان ومىرلەر مەن بەكتەردى ءولىم جازاسىنا كەسكەن.
ۋاقىتى ----------------- بولعان وقيعالار
1348 ج
شاعاتاي ۇرپاعى ون التى جاسار توعىلىق-تەمىر موعولستان حانى ەتىپ سايلايدى
1360 - 1361 جج.
توعىلىق - تەمىر ماۋارانناحرعا ەكى رەت ءساتتى جورىق جاساپ، بالاسى ءىلياس - قوجانى. ماۋارانناحردىڭ حان تاعىنا وتىرعىزىپ قايتادى.
1365 جىلى
22 ماۋسىمدا ءامىر تەمىر ەندى ماۋارانناحرداعى بيلىكتى ءوز قولىنا الۋ ءۇشىن، ءىلياس - قوجاعا قارسى شىعادى. تاشكەنت قالاسىنىڭ ماڭىندا ەكى جاقتىڭ اراسىندا شەشۋشى "باتپاق شايقاسى" بولادى.
1371 - 1372 جج
ءامىر تەمىر موعولستان جەرىنە العاشقى جورىعى.
1380 - 1390 جج
ءامىر تەمىر موعولستانعا 120 مىڭ اداممەن بىرنەشە رەت جورىق جاساعان.
1428 جج
ءۋايىس حان قايتىس بولدى
1433 جىلى
دۋلات امىرلەرىنىڭ قولداۋىمەن ەسەن - بۇعا حان تاعىنا وتىرادى.
4. موعول حاندىعىنىڭ السىرەۋى. موعول حاندىعىن ساياسي بىتىراڭقىلىق جايلاپ جاتقاندا ماۋارانناحرداعى بيلىكتى ءوز قولىنان الىپ، كۇشەيگەن ءامىر تەمىر ەندى موعولستاندى جاۋلاۋعا كىرىسەدى.
ال شىعىستان XIV عاسىردىڭ باسىندا ويراتتار شابۋىل جاساپ وتىردى. م. ح. ءدۋلاتيدىڭ جازۋىنا قاراعاندا، ءۋايىس حان 10 جىل ىشىندە قالماقتاردىڭ 612 شابۋىلىنا تويتارىس بەرگەن.
موعولستانداعى جاعداي 1428 جىلى ءۋايىس حان قايتىس بولعاننان كەيىن دە سول باياعى بىتىراڭقى كۇيىندە قالادى. حاندىق بيلىك ءۇشىن تالاس ەندى ءۋايىس حاننىڭ بالالارى ءجۇنىس پەن ەسەن - بۇعا اراسىندا باستالادى. تالاستىڭ ناتيجەسىندە دۋلات امىرلەرىنىڭ قولداۋىمەن ەسەن - بۇعا 1433 جىلى حان تاعىنا وتىرادى. بىراك حاندىق بيلىك ءۇشىن تالاس توقتامادى. ەسەن - بۇعانىڭ قازا بولۋىمەن فەرعانا جەرىندە - جەتىكەنتتە بيلىك قۇرىپ وتىرعان ءجۇنىس دەرەۋ موعولستانعا ورالىپ، ءوزىن حان ەتىپ جاريالايدى. موعولستان حاندىعى ءجۇنىس حاننىڭ نەمەرەسى ابدار - راشيد حاننىڭ كەزىندە ىدىراي باستايدى. XVI عاسىردىڭ باسىندا موعولستان مەملەكەتى قۇلايدى. ونىڭ جەتىسۋ ايماعى قازاق حاندىعىنىڭ قۇرامىنا ەنەدى.
ءىV. ءسوزجۇمباق شەشۋ “موعولستان”.
1. ماۋارانناحرداعى بيلىكتى ءوز قولىنا الۋدا كوزدەگەن بيلەۋشى؟ ءامىر تەمىر.
2. شاعاتاي ۇرپاعى ون التى جاسار كىمدى موعولستان حانى ەتىپ سايلايدى؟ توعىلىق - تەمىر.
3. دۋلات امىرلەرىنىڭ قولداۋىمەن حان تاعىنا وتىرعان كىم؟ ەسەن - بۇعا.
4. موعولستانعا شىعىستان XIV عاسىردىڭ باسىندا كىمدەر شابۋىل جاساپ وتىردى؟ ويرات.
5. مەملەكەتتىڭ ورتالىعى قاي قالاسى؟ المالىق.
6. مەملەكەتتىك ءدىنى؟ مۇسىلمان.
7. تاشكەنت قالاسىنىڭ ماڭىندا ءامىر تەمىر مەن ءىلياس - قوجاعا اراسىندا بولعان شەشۋشى شايقاس؟ باتپاق.
8. موعولستان مەملەكەتىندە نەگىزگى رول اتقارعان تايپا؟ دۋلات.
9. ءامىر پولادشى موعولستاندى قاي جەردەن ءبىرجولا ءبولىپ الىپ، تاۋەلسىز، جەكە حاندىق قۇرۋعا بار كۇشىن سالدى؟ ماۋارانناحر
V. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ: سۇراق – جاۋاپ.
1. موعولستاننىڭ الىپ جاتقان اۋماعى؟
شاعاتاي ۇلىسىنىڭ شىعىس بولىگى – وڭتۇستىك – شىعىس قازاقستان مەن قىرعىزستان اۋماعى.
2. موعولستان مەملەكەتىنىڭ تەرريتورياسى تۋرالى كىمنىڭ، قانداي ەڭبەگىندە جازىلعان؟
مۇحاممەد حايدار ءدۋلاتيدىڭ «تاريحي راشيدي» ەڭبەگىندە.
3. موعولستاننىڭ ورتالىعىن اتا؟
المالىق قالاسى.
4. نەلىكتەن موعولستان دەپ اتالدى؟
شىعىس دەرەكتەرىندە «مونعول» ءسوزىنىڭ «ن» ءارىپى ءتۇسىپ قالىپ، «موعول» دەپ اتالدى.
5. «باتپاق شايقاسى» تۋرالى نە ايتاسىڭدار؟
توعىلىق تەمىر حان قازا بولعاننان كەيىن ءامىر تەمىر ماۋارانناحرداعى بيلىكتى ءوز قولىنا الۋ ءۇشىن، ءىلياس – قوجاعا قارسى شىعادى. ءامىر تەمىر مەن ءىلياس - قوجا حاننىڭ اراسىندا بىرنەشە رەت قاقتىعىسۋلار بولادى. تاشكەنت قالاسىنىڭ ماڭىندا 1365 جىلى 22 ماۋسىمدا ەكى جاقتىڭ اراسىنداعى شەشۋشى شايقاس «باتپاق شايقاسى» بولادى. جازبا دەرەكتەردىڭ حابارىنا قاراعاندا ەكى جاقتان 10 مىڭعا جۋىق ادام قىرىلعان. شايقاستا ءىلياس - قوجا حان جەڭىسكە جەتىپ، ءامىر تەمىر قاشىپ قۇتىلادى.
6. موعولستاننىڭ تاعىنا كىمنىڭ تۇقىمدارى وتىرعان؟
شىڭعىس.
7. موعولستان حاندىعى كىمنىڭ تۇسىندا ىدىراي باستادى؟
ءجۇنىس حاننىڭ نەمەرەسى ابد ار ءراشيدتىڭ كەزىندە.
Vءى. وقۋشىلىردى باعالاۋ. ساباققا بەلسەنە ارالاسقان جەكەلەگەن وقۋشىلاردى باعالايمىن.
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما:
1. §25. موعولستان تاقىرىبىن وقۋ جانە مازمۇنىن ءبىلۋ.
2. تاقىرىپ سوڭىنداعى تەست جاۋاپتارىن تابۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: حيميالىق ەلەمەنتتەر، ولاردىڭ تاڭبالارى
