InfoHub Logo

وتكەن XIX عاسىردىڭ سوڭعى جىلدارى بولسا كەرەك، ارعىن، نايمان، كەرەي، ۋاق ەلدەرىنە ساۋىن ايتقان تورە مامىربەك ۇكىرداي ۇلى تۇرىسبەككە جانە كوزىنىڭ تىرىسىندە ءوزىنىڭ اسىن قوسىپ بەرىپ، مايلىنىڭ قوڭىروبا سازى جايلاۋىندا ايعا جۋىق ءسان-سالتانات قۇرادى. سول اسقا ارعى بەت قازاقتارى دا توپ-توبىمەن كەلىپ، اسىرەسە سول جاقتان سارى تورە باستاپ كەلگەندەردىڭ ءسان-سالتاناتى، كۇتىمى ايىرىقشا بولادى. جورعا، جۇيرىك، بالۋان، شەشەن، شەجىرە، ءانشى، كۇيشى ونەر ساڭلاقتارى ارقىلى ءوزىنىڭ اتاق داڭقىن شىعارىپ، سارى تورەدەن اسىپ ءتۇسۋدى ويلاستىرعان مامىربەك تورە جايىرداعى ۋاق ەلىنە قوس اتپەن كىسى جىبەرىپ، ءبازعالامدى الدىرادى. كۇيشىلەر كەزەكپەن كۇي تارتىپ وتىرعاندا سارى تورەنىڭ دومبىراشىسى دومبىرانىڭ قۇلاعىن وڭ بۇراۋعا وزگەرتىپ، وزگەشە ءبىر كۇي شەرتەدى. كۇي اياقتاي بەرگەندە ءبازعالام سول قۇلاق كۇيىمەن الگى وزگەشە كۇيدى ءوز ايەلىنە قايتا شەرتىپ بەرەدى. سونىمەن كۇي سايىسى باستالىپ، شەت ەلدەن كەلگەن سىيلى قوناق بولعاندىقتان، الدىڭعى كەزەك سارى تورە جاقتان بولىپ، ءبازعالام سول شەرتكەن كۇيلەردى ۇستىندە قايتا شەرتىپ وتىرادى. وسىلاي كۇي شەرتىسۋ ءبىر كۇنگە جالعاسادى دا، ءبىر مەزەتتە ءبازعالام قيسىنىن تاۋىپ، كەزەك الىپ كۇي باستايدى. سارى تورەنىڭ دومبىراشىسى دا ءبازعالام شەرتكەن كۇيلەردى قايتا شەرتىپ بەرىپ وتىرادى. ءبىر سارىنمەن كەتە بەرسە، وزگەشە ونەر پارقى بولمايتىندىقتان، تىڭ ءبىر ونەر ارقىلى كوزگە تۇسپەكشى بولعان ءبازعالام دومبىرانىڭ قۇلاعىن وڭ بۇراۋعا وزگەرتىپ الىپ، وڭ اياعىنداعى ءماسىنى شەشىپ تاستاپ، باقايىمەن شەرتىپ، قولىمەن پەرنە باسىپ، ەرەكشە ايىز قاندىرار ءبىر كۇي ورىندايدى. ءدال وسى كەزدە قوس جاستىقتا شىنتاقتاپ جاتقان مامىربەك باسىن جۇلىپ الىپ: «اۋ، ءبازعالام، بۇل نە كۇي؟ اعاشتان باسقا باققانىڭ بار ما سەنىڭ؟» دەگەندە، ءبازعالام: «تورە تاقسىر، جايىردىڭ جونى — قىزىل جون، قارا جون بولىپ ەكىگە بولىنەدى. قاتۋ تاۋىنان باستالىپ، ەتەگى شوگەي مەن ورقىعا تىرەلەتىن ءوڭىردى مولقوڭىر دەيدى. ءبىزدىڭ ەلدىڭ كوكتەۋ، كۇزەۋ، جايلاۋ، قىستاۋى سول مولقوڭىردىڭ قويناۋىندا ەكەنىن ءوزىڭىز بىلەسىز. بۇل كۇيدىڭ اتى سول كيەلى مەكەنىمىز — «مولقوڭىر». ارقاسىن جاۋىر، قۇيرىعىن شولاق قىلماي اعاش باقتىم دەسەم دە بولادى»، — دەپ جاۋاپ قايتارىپتى. سونىمەن سارى تورەنىڭ دومبىراشىسىن جەڭىپ، مامىربەك ۇكىرداي وعان توتەنشە رازى بولىپ، جاعا-جەڭى زەرلى شاپان جاۋىپ، ات مىنگىزىپ قايتارعان ەكەن.

---